Nạn Nhân Được Chọn - 1 & 2 -

Cửa hàng rượu và đồ uống thật hôi hám.

Những mảnh chai lọ, cổ chai, mảnh nhỏ mảnh lớn, vỡ vụn dưới bước chân. Một bàn tay nào đó gạt mạnh trên đá, phá tung chai lọ bay xuống sàn. Rượu uýtki giá tám đô la và rượu vang hai mươi lăm xu chảy lẫn lộn, sắc mùi khó chịu. Rượu lênh láng trên sàn gỗ, đọng thành vũng và chảy giữa hàng đống chai lọ vỡ.

Cô gái nằm giữa những mảnh chai, đầu sát đất, miệng hé mở. Tóc dài màu hung; đôi mắt trợn trừng vì cái chết, có vẻ quá to so với khuôn mặt. Cô bị bốn phát đạn vào ngực, máu chảy lẫn với rượu.

Khó nói bàn gì được trong cửa hàng. Tất cả những nhân viên đi đi lại lại, không người nào thỉnh thoảng không uống một chén. Tuy cửa mở và có gió nhẹ trong tháng sáu, mùi hôi không chịu nổi xông lên mũi, vào họng, vào mắt làm ngột ngạt, váng cả đầu.

Thanh tra cảnh sát Steve Carella sung sướng được ra ngoài một lát không khí trong lành. Anh không chê rượu uýtki và sẵn sàng uống với anh em một chai nhưng không bao giờ chịu được hơi thở một người say mà cửa hàng thì xông mùi lên như cả một đoàn người say rượu cùng nói một lúc, kể một chuyện vui đùa không hay.

Chuyện đùa không hay là cô gái tóc hoe đang nằm trên sàn cửa hàng. Thật nặng nề trong bất cứ thời gian nào trong năm nhưng trong tháng sáu đẹp trời này, thời kỳ của tình yêu và của những đám cưới, thì càng tồi tệ. Carella yêu cuộc sống. Nghề nghiệp lúc nào cũng đưa anh quanh quẩn bên cái chết nhưng chưa bao giờ anh quen hoàn toàn được. Không thờ ơ được như nhiều bạn đồng sự, Carella nghĩ đến tư cách loài người. Người ta cãi nhau, đánh nhau, đùa cợt nhau, uống rượu, chửi nhau nhưng vẫn đứng vững. Cái chết đánh ngã con người lấy đi tư cách con người ta, buộc phải nằm xuống, không cho đứng vững trên hai chân nữa. Cái chết làm cho con người có ý thức, có tổ chức, thành một đám thịt lạnh lẽo. Vì vậy thanh tra Carella nhìn con người trước kia là một cô gái đẹp - một cô gái đã cười nói, hôn người yêu, cẩn thận tô son đôi môi - mà lòng thấy đau nhói, một rung động bất thần, một ý thức về bi kịch.

Anh sung sướng được ra ngoài không khí trong lành trên hè phố, lực lượng cảnh sát đang tụ họp. Hai thanh tra đội Hình sự Bắc tên là Monoghan và Monroe, cả hai mặc quần áo Phlanen xám, áo tuýt và cả hai đều rộng vai, lực lưỡng.

- Nói chung, chúng tôi không phụ trách những việc như thế này. Monoghan nói với Carella. Thủ trưởng giao cho chúng tôi những việc phức tạp hơn.

- Những việc khó khăn hơn - Monroe cũng nói:

- Không làm những án mạng vì tình - Monoghan lại bảo.

- Không làm những vụ vì yêu nhau, vì trả thù. Không - Monroe giải thích.

- Chúng tôi là những con bài dự kiến, những con chủ bài.

- Những vụ chuẩn bị trước. Những thám tử xuất sắc của sở - Monroe tuyên bố.

- Quận 87 rất hân hạnh được có các anh, rất vinh sự được đội Hình sự Bắc cử đến với chúng tôi những thám tử số 1 - Carella mỉm cười nói. Rồi khuôn mặt trở lại nghiêm trang, anh trở vào cửa hàng.

- Các anh nghĩ việc này thế nào? - Anh hỏi.

Monoghan và Monroe cùng trở lại. Trong nhà, nhân viên chụp ảnh đang cúi xuống xác chết thấm đầy rượu. Máy ảnh chớp lên.

-2-

Người đàn ông ngồi trước mặt Meyer, Meyer trong văn phòng các thanh tra cảnh sát quận 87, chủ cửa hàng xảy ra án mạng, chỉ quan tâm đến một vấn đề, kêu lên.

- Bốn nghìn đô la hàng! Ai sẽ trả cho tôi mọi khoản? Ai? Tôi? Tôi phải gánh chịu sự mất mát ấy?

- Ông muốn sở cảnh sát thành phố gửi một ngân phiếu ư, thưa ông Phelps? Meyer nhẹ nhàng hỏi, giọng rất nhẫn nại mở to một con mắt xanh ngây thơ, vì Meyer vốn là người kiên trì.

Bố anh là một nhà hài hước bẩm sinh, đặt cho con mình một cái tên hợp với gia tộc, kết quả là Meyer Meyer được giáo dục tính kiên trì vô tận và lòng khoan dung vô bờ đối với những biến cố trong đời. Tính kiên trì ấy đã thành chai sạn và để lại cho anh chiếc trán hoàn toàn hói trước tuổi ba mươi. Bây giờ anh ta đã ba mươi bảy, đang cúi xuống bàn giấy với sự kiên trì của thiên thần, chờ câu trả lời của Ô. Phelps.

- Thế thì ai phải trả? Phelps muốn biết rõ - Ai sẽ trả công cho người cảnh sát? Chính tôi phải đóng góp, đúng không? Và đổi lại tôi nhận được gì? Một sự bảo vệ? Bốn nghìn đô la hàng bị phá nát, điều đó không...

- Một người đàn bà trẻ bị giết Meyer kiên nhẫn thì thầm.

- Vâng, vâng, tôi biết. Trên đường phố này ít nhà giàu, ít xóm giềng, nhân viên cảnh sát phải có mặt để duy trì trật tự. Cảnh sát thường trực ở đâu? Trong một quán ba, người ta đang say.

- Vấn đề là đang có chỗ khác gọi tới.

- Thế việc nào quan trọng hơn? Hàng của tôi bị mất hay một lời gọi vu vơ?

- Hàng của ông có tầm quan trọng cơ bản, thưa ông Phelps. Không có hàng dự trữ của ông, cả khu có thể chết khát. Cảnh sát không hề đánh giá thấp giá trị hàng dự trữ của ông. Nhưng đang có vụ cướp cách nhà ông một cây số. Một nhân viên chỉ lo được một vụ án mạng.

- Thế nếu người ta đến cướp cửa hàng tôi thì sao?

- Người ta không đến cướp. Theo tôi hiểu, không ai sờ đến tiền trong tủ két của ông.

- May mà tôi chỉ để có năm mươi đô la để Annie đủ bảo đảm trong buổi tối.

- Annie làm việc ở nhà hàng ông lâu chưa?

- Khoảng một năm

- Ông có nghĩ rằng...

- Trời ơi! Tất cả hàng dự trữ của tôi! Cả một tài sản để thay thế tất cả những thứ ấy!

- Nhưng Annie? Meyer gặng hỏi, rõ ràng đã mất kiên trì truyền thống.

- Annie?

- Vâng, nạn nhân, người đàn bà trẻ bị giết. Người con gái đang nằm chết, đổ nhào giữa những gì còn lại của hàng dự trữ đáng nguyền rủa của ông!

- A! Annie!

- Annie Boone. Ông biết tên họ cô ấy đúng thế chứ?

- Đúng.

- Cô ấy làm việc ở cửa hàng ông đã một năm?

- Vâng khoảng một năm.

- Cô ấy có chồng?

- Vâng

- Ông chắc chắn chứ?

- Vâng

- Theo tài liệu điều tra, cô ấy đã li dị chồng.

- A! Vâng! Thực thế. Tôi nghĩ cô ấy đã li dị.

- Có một đứa con. Đúng không? Trong giờ làm việc, cô để con lại cho mẹ chăm sóc?

- Vâng, đúng thế. Một đứa con, cậu con trai thì phải.

- Không, một bé gái.

- Thế à? Một bé gái. Rất có thể.

- Cô ấy ba mươi hai tuổi. Phải không, ông Phelps?

- Vâng, phải đấy. Ba mươi hai tuổi hoặc ba mươi ba.

- Ông có vợ chứ, thưa ông Phelps?

- Tôi? Vâng tôi đã có vợ.

- Bao nhiêu năm rồi?

- Mười bốn năm.

- Có con cái chứ?

- Không, không có con.

- Ông bao nhiêu tuổi, ông Phelps?

- Bốn mươi mốt.

- Công việc gia đình tốt chứ? Ông bà hòa hợp với nhau chứ.

- Nào, tất nhiên rồi. Hỏi lạ thật!

- Ông đừng giận, ông Phelps. Có nhiều gia đình lục đục lắm.

- Gia đình tôi rất hòa thuận. Và tôi không biết tất cả những câu hỏi này sẽ dẫn ông tới đâu nếu ông muốn tóm được con người đã phá nát cửa hàng tôi.

- Chúng tôi quan tâm đến con người đã gây án mạng thì đúng hơn.

- Nếu vậy tôi phải hân hoan vì Annie đã bị giết. Nếu không, cảnh sát chỉ xem sự hư hại của tôi là một tai nạn không may.

- Tôi nghĩ ông có xu hướng đơn giản hóa những sự việc, thưa ông Phelps. Ông cho biết ông có súng ngắn không?

- Cái gì?

- Một khẩu súng ngắn. Súng lục. Vũ khí.

- Không

- Chắc chắn chứ?

- Tất nhiên. Tôi chắc chắn.

- Chúng tôi có thể kiểm tra. Ông biết đấy.

- Tôi biết ông có thể kiểm...

Phelps ngừng nói. Có vẻ ông hiểu ra dần dần. Đôi lông mày nhíu lại, ông giận dữ nhìn Meyer.

- Ông nói chuyện gì thế?

- Sao?

- Dù sao ông cũng không ngờ vực tôi chứ? Ông không cho tôi là một kẻ khả nghi chứ?

Meyer buồn bã nghiêng đầu.

- Thưa ông Phelps, tôi sợ là có đấy.

Người đàn ông đứng trước bàn cảnh sát trưởng Byrnes cao gần hai mét và phải nặng hàng tạ. Đôi mắt xanh, quai hàm vuông, có rãnh ở cằm. Mái tóc anh màu hung trừ một đám trắng ở thái dương bên trái, chỗ có vết sẹo một nhát dao. Anh có chiếc mũi thẳng miệng rộng, rõ nét và có một vẻ ngạo mạn nào đó như không tán thành ông Cảnh sát trưởng và Steve Carella đứng cạnh mình hoặc chỉ đơn giản do đứng trong bàn giấy cảnh sát trưởng.

- Steve - Ông Byrnes nói - Đây là... Đây là... ơ... Cotton Hawes. Đúng thế chứ, Cotton Hawes?

- Thưa ông vâng, Cotton.

Byrnes hắng giọng, liếc nhìn Carella rồi lại từ tốn nói:

- Thanh tra bậc hai. Hawes sẽ làm việc chỗ chúng ta, được chuyển từ Quận 30 tới. Hawes, tôi giới thiệu với anh Steve Carella.

Carella giơ tay.

- Rất hân hạnh được biết anh.

Hawes nắm lấy bàn tay giơ cho anh, chặt nhưng không bóp quá mạnh, không muốn làm gãy ngón tay của Steve.

- Steve sẽ giới thiệu qua công việc với anh. Cảnh sát trưởng nói.

- Như thế nào?

- Xin lỗi?

- Ý ông muốn nói gì, thưa cảnh sát trưởng?

- Thế này, anh ấy sẽ đưa anh đi thăm các phòng, giới thiệu anh... Anh phải làm quen với quận mới, đúng không?

- Vâng, thưa ông.

- Trong lúc chờ đợi, Cotton... Người ta gọi anh như thế chứ?

- Vâng, thưa ông, Cotton.

- Thế này... ơ... Hawes, chúng tôi sung sướng được có anh trong hàng ngũ chúng tôi. Quận 87 không phải là một thiên đường, và anh sẽ thấy có thay đổi một ít so với quận 30. Nhưng quận này cũng không tồi lắm đâu. Có dở, có hay nhưng rồi anh quen dần. Hoặc quận sẽ quen với anh; ở đấy người ta cũng không rõ lắm sẽ xảy ra những gì.

- Tôi chắc chắn mình sẽ làm được.

- Nhất định, chẳng có gì nghi ngờ được. Thế thôi chứ, Steve.

- Thưa ông vâng. Ta đi, Hawes.

Ra đến hành lang, Carella còn nói:

- Tôi không nghĩ anh sẽ thấy ở đây có nhiều thay đổi. Bao giờ thì ở đâu cũng gần gần như nhau thôi.

- Ít hay nhiều cũng có.

- Cotton. Tên anh nghe là lạ.

- Đó là tên một mục sư đạo Thanh giáo, Cotton Mather. Bố tôi rất khâm phục ông ấy.

- Thế à? Này đây là văn phòng các thanh tra. Anh có thể ngồi ở chiếc bàn trống bên cạnh cửa sổ. Trong ngăn kéo đầy những thứ lặt vặt, chúng tôi cứ nhét vào đấy. Nhưng sẽ lấy hết đi cho anh.

Carella không biết nói gì hơn nữa. Nhìn thấy Meyer, mắt anh sáng lên.

- Meyer! Meyer, tôi giới thiệu anh Cotton Hawes đến làm việc chỗ chúng ta. Cotton, đây là Meyer Meyer. Bây Giờ anh theo dõi vụ nào, Meyer?

- Người đàn bà đang dúm dó trong rượu trên sàn nhà. Tôi vừa hỏi chủ cô ta xong.

- Anh biết Cotton rồi đấy. Tôi đưa anh ấy đi một vòng.

- Đúng thế - Meyer lẩm bẩm và lại làm việc.

- Chiếc cửa này ra hành lang để quần áo. Bên trái là phòng lưu trữ, phòng rửa... Trước, anh có ở quân đội chứ?

- Ở Hải quân - Hawes nói.

- A! Anh có chơi giu-đô?

- Một ít.

- Chỗ chúng tôi có một chuyên gia giu-đô, anh Hall Willis.

- Thế à?

- Nhưng cẩn thận khi bắt tay anh ấy. Không đầy hai giây anh có thể ngả xuống sàn - Carella vừa nói vừa cười.

- Thế ư?

- Theo tôi, anh ta... Steve hắng giọng - Đầu kia hành lang là những phòng hỏi cung nhỏ trong trường hợp anh muốn yên tĩnh. Nói chung chúng tôi thường thẩm vấn những kẻ khả nghi ở văn phòng thanh tra. Thủ trưởng không thích bạo lực.

- Khi ở quận 30, tôi chưa bao giờ thấy trấn áp ai - Hawes nói.

- Đấy là một khu vực yên tĩnh, đúng không?

- Chúng tôi cũng có những bọn gây rối.

- Chắc chắn rồi. Chẳng ai nghi ngờ điều đó... Kia là cuối hàng lang có cầu thang xuống đồn cảnh sát. Chúng ta đi. Tôi giới thiệu anh với nhân viên trực tuần rồi nếu đồng ý, chúng ta làm một vòng trong khu vực.

- Xin sẵn sàng.

- Tôi rất vui thích - Carella tuyên bố với một nét tự hào, điều đầu tiên anh tự cho phép mình.

Hawes làm như không nghe. Hai người im lặng bước cạnh nhau.