Chương 5

Nguyện!

- Dạ!

Nghe tiếng thầy nàng gọi, Nguyện đang xem dở quyền sách, vội vàng chạy lên nhà trên. Vừa đi, nàng vừa lo lắng nghĩ thầm:

- Chắc là chuyện ấy.

Nguyện đoán không sai. Khi nàng bước vào nhà thì đã thấy ông bà Phủ ngồi cả đấy rồi. Mẹ Nguyện đặt quả trầu lên đầu gối, đưa mắt nhìn con gái, còn thầy Nguyện thì ngồi chống tay lên đầu chiếc gối gấp trước mặt một chén chè tàu đương bốc hơi.

Thấy nàng vào, ông chỉ một chiếc ghế gần đấy bảo nàng ngồi, rồi thong thả:

- Con cũng đã lớn rồi, và con chắc biết cảnh nhà ta không được sung túc lắm để con theo đuổi sự học được mãi.

Nguyện cúi mặt xuống, mấy ngón tay đi đi lại lại trên thành ghế, bậm môi lại. Nàng chỉ muốn chạy ngay ra ngoài, sau khi ông Phủ nói xong câu ấy.

- Thầy me định gả chồng cho con từ đầu năm ngoái, nhưng thầy xét ra lúc ấy con chưa đủ tài trí gánh vác công việc nhà chồng được, nên thầy còn do dự. Bây giờ thầy đã chọn được nơi sau này con có thể nương nhờ được.

Thầy Nguyện dừng lại để suy nghĩ trong khi mẹ nàng nhai miếng trầu thứ hai. Nguyện đưa mắt nhìn hai người rồi lại cúi mặt xuống, trong lòng đau đớn, khi nhận biết sự phản đối sẽ không có chút hiệu lực nào của nàng. Nguyện đành đứng im lặng để nghe thầy nàng tiếp:

- Con chắc cũng đã biết người thầy chọn cho con rồi. Người ta là con nhà gia giáo, lại mới đậu tú tài. Nếu con thuận, thầy me cũng được vui lòng, vinh hiển vì con.

Lần này đến mẹ Nguyện thêm vào:

- Thầy me liệu cho con là mong con sung sướng bằng người. Vả lại lấy được đám ấy, kể ra cũng có phúc lắm.

Nguyện ngoảnh lên nhìn mẹ một cách đột ngột, khiến bà Phủ ngừng ngay lại. Nàng không ngờ cái người thương nàng nhất chiều nàng nhất lại là người ở cái phút nghiêm trọng này, nỡ ép nàng nhận một việc mà nàng không thoả thuận chút nào.

Đoán biết Nguyện không bằng lòng, tuy nàng không dám lên tiếng phản đối, ông Phủ tiếp, lần này dằn mạnh giọng hơn:

- Thầy tưởng con nên nghe lời thầy thì hơn, vì ít khi hai thứ tóc trên đầu rồi mà thầy me không biết lo chỗ no ấm cho con. Ý con nghĩ thế nào?

Chịu đựng sự im lặng được có đến đấy, Nguyện mạnh mẽ trả lời:

- Con nghĩ lúc còn đương đi học như thế này thầy me nên gác chuyện lấy chồng lại vài năm nữa, con khất đến lúc nào thi xong cái bằng tú tài.

Mẹ Nguyện vin lấy câu tú tài để cười nàng:

- Lại còn phải tú tài! Thế người ta không tú tài đấy à?

Nguyện biết rằng chỉ có mẹ nàng mới chịu đựng, tha thứ được những sự tức giận của mình, nên nàng quay lại phía bà Phủ:

- Người ta khác, con khác. Thầy me đã cho con đi học, con xin học đến nơi đến chốn đã. Sau này vài năm nữa cũng chưa muộn.

Nhưng Nguyện bỗng lạnh người vì nàng nghe tiếng nói lớn của thầy nàng hình như gắt:

- Con gái học thế đủ rồi! Vài năm nữa, theo đuổi mảnh bằng tú tài để làm gì?

Đoạn ông hạ thấp giọng xuống:

- Thầy me đã nhận lời với người ta rồi, con không nên vì một chuyện gì mà ngăn trở nữa. Con là con nhà tử tế, không nên để thầy me phải phiền lòng lắm. Con nghĩ kỹ lại thì hơn.

Nguyện không kịp và không thể nghĩ gì hơn nữa, ngoài một câu mà khi cất lên, Nguyện tưởng có thể khóc theo được:

- Con biết như thế là làm thầy me phiền lòng lắm nhưng con đã xin khất ít lâu nữa còn bây giờ thì…

Ông Phủ trợn mắt lên:

- Bây giờ thì còn sớm lắm chắc! Để mai kia người ta đến, tao làm trò trẻ con chối lời hứa với người ta à?

- Thầy để con thưa lại với người ta, chắc cũng được!

- Đồ khốn! Đồ bất hiếu!

Ông Phủ vung tay mạnh, hất đổ chén nước xuống đất, khiến Nguyện tái mặt rón rén cúi xuống nhặt.

Bà Phủ từ nãy vẫn ngồi yên lặng vội vã đứng dậy:

- Ông làm gì dữ dội thế, đứa nào nó còn trả lời được. Nó con con gái thì phải nói nhẹ một chút chứ!

Nhưng thầy Nguyện đã đứng dậy:

- Để bà dạy nó. Mơn mơn nó mãi rồi để nó cãi lại cho.

Nguyện không dám nói nửa câu, len lén đứng sát lại chỗ mẹ nàng, khóc rấm rứt.

- Đồ chết hư! Không ăn lời bố mẹ.

Đợi khi ông Phủ quay ra, mẹ Nguyện nắm lấy tay Nguyện, vẻ mặt thương hại:

- Sao con dại thế, dám cưỡng lời thầy. Thầy nói, phải ngoan ngoãn nghe theo chứ?

Nguyện vùng vằng:

- Nhưng thầy bắt con làm một chuyện trái hẳn ý con thì con vâng lời sao được?

Sau khi đưa khăn cho Nguyện lau nước mắt, mẹ nàng dỗ:

- Con không nên như thế. Người ngoài người ta cười cho. Vả lại đám ấy cũng là chỗ đi lại của nhà ta. Người ta cũng quyền tước, sang trọng.

Nguyện cắn đầu ngón tay trỏ, nũng nịu:

- Người ta sang trọng con cũng biết, nhưng con không thể vâng lời được. Me nói hộ với thầy cho con. Con lạy me!

Mẹ Nguyện biết lúc này không phải là lúc dỗ dành nàng, nên đấu dịu:

- Me cũng không nỡ trông thấy con buồn bã như thế. Đó là ý muốn của thầy con, tùy nơi con ưng hay không ưng. Nhưng me tưởng con nên nghĩ lại cho kỹ thì hơn.

Nguyện biết không thể nào phân giải một cách rành mạch cho mẹ nàng nghe được, nên nàng chỉ khẩn khoản:

- Me xin với thầy cho con đi học vài năm nữa. Khi đậu xong thầy me muốn gả cho ai, con xin vâng.

Mẹ Nguyện lắc đầu:

- Còn đám nào hơn đám ấy nữa. Mai sau người ta làm nên, con cũng được nương nhờ.

Là một học sinh trong những học sinh hồi ấy, Nguyện chưa có một quan niệm gì mới mẻ, táo bạo về cuộc đời. Được nuôi nấng theo nền giáo dục cổ, rồi được theo đuổi tây học, Nguyện nhận thấy cùng một lúc cái xấu và cái tốt của cả hai nền văn minh. Nàng nhận thấy một cách hồn nhiên, thẳng thắn mà không có một ý tưởng cải cách gì. Nàng phục tòng mệnh lệnh cha mẹ, chịu sự sai khiến của lễ giáo, ngoan ngoãn như bao nhiêu những người con gái khác vào thời nàng. Vì vậy, tuy nhiên lúc thấy khó chịu trong thắt chặt của nghi tiết, Nguyện vẫn không dám viện một lẽ gì khác để phản đối hết.

Nhưng bây giờ trước quyết định có quan hệ đến cả đời nàng, Nguyện thấy nổi lên lòng công phẫn không dập được.

Nàng nhìn mẹ, thở dài:

- Me thực không thương con. Thầy đã thế mà me cũng còn nghe theo để bắt con phải nhận lời.

Nước mắt Nguyện lúc ấy đã đổi ra buồn bã. Bà Phủ nhìn Nguyện, suy nghĩ.

- Me nói hộ với thầy con. Vài năm nữa, hay phải suốt đời không lấy chồng ở vậy hầu thầy me, con cũng vui lòng!

Bà Phủ cười nựng, đánh khẽ vào tay Nguyện:

- Dở hơi! Con gái ai lại ở vậy suốt đời. Tôi không có cơm nuôi cô đâu.

Thấy mẹ hơi có vẻ bằng lòng, Nguyện tiếp:

- Vài năm nữa con sẽ lấy chồng cũng chưa muộn. Bây giờ còn các em.

Một ngọn gió hy vọng thổi đến tấm lòng tưởng đã khô khan vì thất vọng hẳn. Nguyện thấy tâm hồn nhẹ nhàng và đôi mắt rưng rưng ướt. Rồi để hai giọt nước mắt từ từ lăn trên má, nàng cầm lấy tay mẹ, nói nhỏ như nói với mình:

- Vài năm nữa con hãy lấy chồng. Bây giờ còn mẹ, còn các em.

- Việc gì mà khóc. Không bằng lòng thì thôi. Con gái bây giờ hay làm nũng thật.

Rồi bà đổi giọng:

- Thôi chạy xem các em đâu gọi chúng nó về đi học, để me liệu nói với thầy cho.

Khi bước ra khỏi nhà, thoảng nhìn đến chiếc cổng, Nguyện mơ hồ tưởng đến một hôm nào đi học về, nàng bắt buộc phải chào hai người lạ mặt.

Nguyện nghĩ thầm:

- Họ lịch sự trước mặt để mua lòng thầy me ta, chứ làm gì có một tâm tình chung Thủy được.

Không định hẹn, mà mỗi lần nàng thấy khó chịu như thế, hình ảnh Thủy lại hiện trong trí óc nàng, êm đềm như một sự an ủi.

Nguyện đưa tay bứt một chiếc lá rù cạnh đấy, mơ màng…