Chiều cuối tuần

Chiều cuối tuần buồn, ta cùng buồn lây...

Hầu như cuối tuần nào tôi cũng đến ngồi ở cái quán lá ven khuôn viên của trường. Vào cuối thu, thiên nhiên như một khuôn mặt đằm thắm. Trời trong, gió dịu, nắng ngọt, cỏ êm, nước lặng, hoa thắm... Lá me rụng tơi tả trên bàn như ai rải cốm. Giờ qua đi, tôi cứ để mặc cho hồn bay bổng theo những đám mây lang thang mãi tít trên cao.

Người Thái “hiện đại” vẫn còn chuộng cơm nếp nấu trong ống nứa và gà ướp nướng kẹp giữa những thẻ tre trên lửa than như người dân tộc Thái “cổ truyền” ở vùng trung du miền bắc nước ta. Thức ăn trưa của quán lá không đến nỗi rườm rà như thế, nhưng cái mùi hỗn hợp của đủ loại gia vị thấm đẫm vào những miếng thịt gà nướng đến tím sẫm, tỏa ra dưới sức nóng của bệ than hồng, mới thực sự hấp dẫn những người xa quê như tôi. Nó không đi đâu xa, vì gió cuối thu vừa đủ rung rinh những cành lá, chỉ bay la đà ở mức tiếp cận với khứu giác của con người, rồi quanh quẩn như làm bạn với cỏ cây trong một khoảng không gian rất nhỏ quanh quán. Phải lại gần, hít cho ngập đầy một buồng phổi mùi thơm nồng nàn “quê hương” đó, rồi nhẩn nha lựa một miếng gà nướng vừa cỡ, bọc ngoài một lớp da vàng rộm tươm mỡ vàng, mang ra dưới tán cây me rợp bóng, cứ thế mà nhai nhồm nhoàm như người thượng cổ. Ngon như thế thì hãy cứ tạm quên đi “con ngáo ộp” cholesterol cái đã!

Nhưng nếu chỉ như thế thì tôi đã có những cuối tuần thật đẹp. Tôi cũng sẽ chẳng quan tâm làm gì về chuyện cái quán mới đây đã được tân trang, mái tranh sơ sài đã được thay bằng những tấm tôn tươm tất. Cơm nếp và những “tệp” gà béo ngậy vẫn tiếp tục tỏa mùi thơm quyến rũ, có vẻ như bay tỏa ra xa hơn chu vi thường lệ, nhưng tôi không còn hứng thú nữa. Chiếc ghế và vòm cây me xanh nơi tôi vẫn hay đến ngồi vào mỗi cuối tuần hầu như không còn là của tôi. Cả vùng thiên nhiên bao quanh cũng không nốt.

Quán tuy khiêm nhường như thế nhưng lại ngang nhiên nằm giữa một sân gôn 18 lỗ rất bề thế. Sau mùa mưa, nó là nơi tập trung “giải trí cao cấp” của “tầng lớp đang lên” của vùng phụ cận Bangkok. Họ đến bằng những chiếc xe hơi “kính hông khói” (để không nhìn thấy được bên trong xe), chân đi giày đinh đặc biệt, mỗi lần bước đi nghe rào rạo như lũ sỏi đang rên xiết dưới chân. Thật lạ, thuộc “thành phần thượng lưu mới” mà trông họ cũng đen đúa và bình thường như những người “phu” khuân gậy chơi gôn của họ.

Một “người-bạn-cuối-tuần” cho một nhận xét:

- Trông hào nhoáng và phù phiếm như thế, nhưng họ chưa gột hết cái gốc gác nông dân đâu nhé. Rồi anh sẽ thấy, đến trưa, họ cũng sẽ ghé quán, “làm” một đĩa cơm gà “cội nguồn” cho anh xem!

Của đáng tội, anh bạn trông lớ ngớ như thế mà sâu sắc ra phết!

Từ nơi tôi ngồi dưới tán cây, giữa thiên nhiên êm ả, tôi có thể nhìn thấy rõ ràng những thân người uốn cong, dồn sức bung cây cần đi nửa vòng qua tới vai để đưa quả cầu nhỏ đi đúng đường. Phần lớn họ làm động tác đó một cách chăm chú, bài bản và có hơi điệu đàng như thể đang thực hành một thủ tục nghi lễ nào đó. Họ đi từng nhóm hai, ba người, theo đúng một tuyến chỉ định. Đôi khi trong một buổi sáng, có người lặp đi lặp lại “cái vòng luẩn quẩn” đó vài ba lần. Nhìn họ lúc thì bươn bả như đi họp chợ, lúc thì thong thả như hưu viên đi tản bộ vào cuối ngày, tôi không cảm được sự lý thú của môn giải trí này. ít ra, tôi cũng muốn chứng nghiệm điều đang được quảng cáo rầm rộ về môn chơi gôn như một phương thức tạo quan hệ hữu hiệu nhất và là phương thuốc trị liệu stress kỳ diệu nhất! Tôi không thấy khách chơi bông đùa, khiêu khích đối thủ bao giờ, chỉ thấy những chiếc bóng di chuyển thầm lặng, nhấp nhô sau những mô cỏ xanh và những đụn cát mỏng. Ngay cả những lúc đưa được quả cầu nhỏ vào chiếc lỗ cuối cùng, sự hài lòng của người chơi cũng không được biểu lộ một cách sôi nổi, nhiệt tình như các môn thể thao khác. Nó có vẻ như một món giải trí dành cho các nhà quý tộc “ngày rộng tháng dài”, luôn luôn cố kiềm chế tình cảm của mình, kể cả những lúc khoái chí và hưng phấn nhất. Gọi đó là một môn giải trí bình yên nhất thì có thể đồng ý, nhưng ngàn lần không thể xem nó là một môn thể thao phổ cập, hấp dẫn đại chúng được.

Ở Thái, còn có một điều đặc biệt đáng nói về người chơi gôn. Nó chẳng có tính cách “quí tộc”, mà lại rất “bình dân” nữa là khác. Cái chất “nông nghiệp châu á” thể hiện rõ ràng trong cách ăn, cái mặc, trong phong thái di chuyển và trong cả cách chơi gôn. Nó như một người “học đòi làm sang” chưa đạt chuẩn, khiến cho nỗ lực tập tành của anh ta trở nên vô ích, có khi lố bịch. Có thể là vì tấm khăn lông quấn quanh cổ dùng để lau mặt không được sạch sẽ cho lắm, hoặc vì chiếc áo không mấy phù hợp với môn chơi, hoặc cũng có thể vì cái mũ cao bồi rộng vành không cần thiết. Nhưng phải nói, điều làm gai mắt tôi nhất vẫn là cái cảnh người chơi thong dong cười cười nói nói với cái điện thoại di động cầm tay, bao quanh là một đội ngũ “phu” nhớt nhát, mồ hôi nhễ nhại, kẻ trương dù che nắng, người oằn lưng dưới sức nặng của chiếc túi đựng đầy dụng cụ chơi gôn.

Cũng vẫn ông “bạn-cuối-tuần” nhìn theo cái cảnh chướng mắt ấy, thở dài với tôi:

- Ra đến chỗ chơi mà còn điện thoại thì ở nhà đi cho xong. Lại có kẻ hầu người hạ thế thì hết chỗ nói! Thật rởm đời!

Cứ theo dõi họ vài phút, chẳng hạn đến trước một thế đất mới, người chơi tạm ngừng cuộc điện đàm, đút chiếc máy vào túi quần sau, ra vẻ trầm tư trong một lát, rồi im lặng đưa tay ra. Một người “phu” mau mắn chọn cây gậy thích hợp đặt vào tay người chơi. Cuộc “đi dạo nhàn tản” lại tiếp tục...Những người cầm dù che nắng, mang những chiếc túi nặng quá khổ đó, cứ lầm lì, bước theo chân những lượt khách chơi khác nhau hàng chục lần trong ngày, kiên trì như những con kiến bò quanh miệng chén. Đa số họ là phụ nữ rất trẻ. Có những đôi mắt trong và sắc sảo lộ ra sau lớp khăn che nắng phủ gần kín mặt. Họ không ăn cơm nếp và gà nướng ở cái quán tôi đang ngồi. Họ đã có phần cơm trong cặp lồng mang theo từ nhà, trong đó tôi thường thấy những quả cà muối, giống y như khẩu phần của những người lao động chân tay bên nhà. Hình như họ không thuộc bất cứ thành phần nào quanh đây.

Những cuối tuần vừa qua, tôi không trở lại ăn trưa ở quán “không còn mái lá” đó nữa. Tôi vẫn không hiểu và chắc chắn không bao giờ hiểu được môn chơi gôn là cái gì. Mặc cho ai đó nói rằng nó có thể giúp tôi cải thiện mối liên hệ với nhiều người và giảm stress. Lần cuối cùng tôi ngồi ở đó, bất chợt thấy cảnh một người đàn bà lúp xúp chạy theo một khách chơi, lưng như gập xuống trong nắng gắt. Bỗng dưng miếng thịt gà béo ngậy trong miệng tôi trở nên đắng ngắt và cả tán lá me xanh biến thành một biển lửa khổng lồ đổ xuống, chụp lấy cả người tôi. Trong cơn choáng váng đột ngột đó, tôi thấy chính tôi trong vị trí của người đàn bà, rướn người chạy theo trương dù che nắng cho một khách chơi đang xí-xa-xí-xô với cái điện thoại di động cầm tay. Trong nắng gay gắt giữa trưa, trông tôi thật thê thảm.

Không ai biết tại sao tôi cáu kỉnh với tất cả mọi người trong chiều hôm đó. Chẳng lẽ lại nói rằng, ở ngưỡng cửa bước vào kỷ nguyên mới, cái quang gánh truyền kiếp trên vai người đàn bà vẫn còn nặng quá lắm?

AIT, 1998