Hắn

HẮN sống trong một căn vườn rậm rạp đầy lau lách và những cây có gai nhọn, những cây bách hương, bao bá: một thứ cảnh gây một ấn tượng buồn nôn với những hình kỷ hà kỳ quặc thường thấy nơi những lều của dân mọi Buxtehude. Ta đi qua căn nhà lầu có một người canh cổng ria mép cong trông giống một nhân vật trong vở kịch Ouida. Họ sống ở tầng lầu ba trông giống như một chòi canh có những thanh cửa sổ dọc có khắc hình những con chó xù và những con cừu mập mạp.Trên nút nhận chuông thấy có ghi dòng chữ «Jabberwhorl Cronstadt, thi sĩ, nhạc sĩ, nhà thực vật học, nhà thiên văn, nhà ngôn ngữ học, nhà đại dương học, nhà sưu tập quần áo và cổ cồn cũ». Dưới hàng chữ đó viết thêm «Xin chùi chân và hỉ mũi!» Dưới nữa gài một bông hồng bé nhỏ lấy ở một áo cũ ra.

Tôi vẫn thường nói với Bey, một anh bạn thân rằng «Tất cả những cái đó toát ra một cái gì kỳ lạ. Có lẽ hắn lên cơn rồi đó không chừng».Sau khi nhấn nút chuông, chúng tôi nghe thấy tiếng trẻ khóc ré lên. Cuối cùng thấy Katya ra mở cửa, đứng đàng sau nàng là thằng bé Pinoc, người gầy nhom, tay cầm chiếc cà-rem. Pinoc nói: «Mời bác vào phòng khách, ông chủ còn đang thay đồ ra ngay bây giờ.» Tôi hỏi: «Liệu có lâu không, vì tôi cũng chỗ quen biết mà.» Nàng nói: «Dạ, không lâu đâu vì đã mặc cả giờ rồi. Bác thế nào cũng được xem bài thơ mới nhất ba cháu mới làm để chỗ bàn lò sưởi kìa.» Trong khi Bey cởi giầy ra, Pinoc cười hinh hích và nói có gì mà lạ, đều cũ rích cũ ràng cả rồi. Bác có bao giờ đọc truyện một cô gái làm biếng đến độ lấy cuống chiếu xỉa răng chưa? Truyện đó ba cháu đọc cho cháu nghe ở một cuốn sách to và cũ lắm rồi. Trên lò sưởi chả thấy bài thơ nào cả, ngoài một lố những đồ lặt vặt nào là cuốn «Phân tích tâm trạng buồn», một vỏ chai rượu Pernod, cuốn «Biển khơi», một mẩu kẹo thuốc lá, kim gài đầu, một bản đồ thành phố, một ống tiêu bằng đất nung, cái máy cuộn thuốc lá, những thực đơn cũ, vài danh thiếp, giấy vệ sinh, hộp quẹt... gặp Cunt lúc 4 giờ... cái lăng kính... của Michelet, bệnh lao phế học... Nếu lễ Phục sinh nhằm đúng ngày lễ các bà mẹ, để ý xem phản ứng của nước Anh cổ... từ máu huyết của ngài, sinh ra các người kế vị ngài...

Chiếc dương cầm kê ở một góc phòng, trên có để những chân nến bằng bạc, chiếc chìa khóa đen bị chó gặm. Cạnh đó vô số những cuốn album có dán ảnh nhạc sư Beethoven, Bach, Liszt, Chopin, những giấy bạc cũ sưu tập, bộ đồ đánh móng tay, quân cờ, đá hoa cương và những đồng xèng. Lúc vui vẻ, Cronstadt sẽ mở tập nhạc có ghi chữ «Goya» chơi những bản nhạc viết gam Đô trưởng, ông ta có thể đờn bất cứ loại nhạc gì từ nhạc kịch, minuet, rondo, saraband, dạo nhạc, nhạc đuổi nhau, valse, nhịp đi, ông ta có thể chơi cả nhạc của Czerny, Prokofief hoặc Granados, cũng có khi bất thần sáng tác và huýt sáo một bài điệu Provençal, nhưng phải gam Đô trưởng. Như vậy thì dù có bao nhiêu phiếm nhạc đen bị mất, dù con chó lông xù có được ăn hay không, dù nút chuông điện có hỏng, phòng tắm không nước, chân nến đổ, thơ không sáng tác nổi, nước bị cúp, con ở có say mèm, bát chén không rửa, quần áo dơ dáy, thùng rác thối um, giường cũ ọp ẹp, hoa tàn, sữa ôi, chậu rửa bát đầy mỡ nhờn, giấy hoa trên tường phai màu, có mới nới cũ, tai họa có xảy tới, hôi miệng, tay cứng đờ, tuyết không tan, bàn đạp đàn hỏng... cũng chả sao cả, miễn là bài nhạc phải ở gam Đô trưởng và ta cũng có thói quen sống một cuộc đời Đô trưởng như vậy.

Bỗng cửa mở ra, nhưng là một con vật lông mượt, ria mép cứng, nét đi thật uyển chuyển: con mèo Mun. Con mèo đực, lông đen mượt, hai dịch hoàn lớn nằm khuất dưới cái đuôi dễ thương. Nó đi đường bệ như một con báo đen, hai chân trước nó giơ lên được như con chó, vẻ nhìn thật cú vọ. Tiếng Cronstadt vọng qua cánh cửa. «Chờ tôi chút nghe, tôi đang bận đồ, hà hà.» Đến lượt Elas tới, cô ta đặt cái khay có những chiếc ly đỏ màu máu trên bàn lò sưởi. Con mèo cong đuôi lên, ngoeo ngoeo, cà cà vào người cô ta, rồi gù gù, rìa mũi nó có dính ít bụi tiêu cay, đầu mũi nhọn như đầu đạn. Súng sáu. Nó trườn mình ra mềm mại như con cá không xương. Nó cào cào xuống thảm, và quào giấy hoa dán tường, rồi nằm tròn lại, uốn cong như một triều thiên, giũ bụi ở đuôi và ở ria mép ra. Nó đứng mơ màng như làm thơ giữa sàn, hình như nó đang ngâm nga một bài hát gam Đô trưởng rất khoái trá. Đôi mắt đỏ ngầu như hòn bi ve, sắc bén, dữ tợn, rồi trở thành xanh lè, rồi mầu nâu đất, xanh lơ nước sông Nile. Nó có vẻ lo lắng sợ sệt, hay chọc ghẹo, nó liếm rạt rạt và nháp nháp.

Giờ thì Anna vào, cô ta mang rượu cognac, hạt tiêu đỏ, rượu mạnh, một chai xốt. Có một đàn mèo con giống Temple cùng kéo vào với Anna, nào là con Lili, con Mina, con Kiukiu. Con nào cũng mèo đực cả, có cả con mẹ đi theo. Chúng lăn cù trên sàn nhà với những cái đầu bé nhỏ, nhăn nheo, vờn nhau một cách trìu mến. Giờ đây thì chính thi sĩ xuất hiện và hỏi mấy giờ rồi, mặc dầu danh từ thời giờ là tiếng ông ta đả kích nặng nề, thời gian, bà con của tử thần. Tử thần là nghiệm số vô tỉ và thời gian là đồng loại. Lúc này là lúc đóng kịch, pha một chút dầu ô-liu vào rượu để dễ tiêu. Ông thi sĩ nói «Thời giờ, thời giờ, chịp!» rồi ông ta cho ít tiêu đỏ vào rượu cognac. Cái gì cũng có thì giờ của nó, mặc dầu tôi ít dùng tiếng thời giờ, vừa nghĩ thế, tôi nhìn cái đuôi con mèo Mun có buộc sợi chỉ, ông ta gãi lưng sồn sột và thêm rằng phòng tắm vừa mới được lát bạc xong.

Vào đó ta có thê thấy y hệt hình phòng tắm trong cuốn humanité.Ông nói với Bey «ông bạn bảnh trai quá» vừa nói xong, cửa lại mở và Jill đi vào, anh chàng mặc bộ quân phục Hy Lạp màu xanh sông Nile. Cronstadt nói «Bác có nghĩ rằng cô ta đẹp không?» Mọi sự bỗng trở nên đẹp ngay cả Jocatha sồ sề chuyên thủ dâm bằng trái bồ đào, trái chanh hoặc trái vải. Thổi kèn lên và thọc léc cho vui. Cronstadt bị đau ở bụng vì bà vợ mỗi tháng cũng bị đau một lần đều đều như mặt trăng. Khi bị đau, ông ta nằm dài ra, dán cao vào bụng cho khỏi, nhưng không có gì khỏi đau được trừ cognac và tiêu đỏ để làm cho bắp thịt dạ dày co bóp mạnh. Ông ta nói «Tôi gởi bạn ba lời thôi.» Khi con ngỗng đang được chiên trên chảo mỡ: kỳ quái, phù thũng, lao phế. Jill nói «Sao bác không ngồi xuống, ông ta đang lên cơn rồi đó!» Con mèo Lili đang nằm ườn trên tập nhạc 24 bài dạo nhạc. Cronstadt nói «Tôi đờn một bản nhanh» và mở nắp đậy đàn ra và bắt đầu «plink, plank, plunk!» Ông nói «Tôi chơi theo lối trémolo (tiếng đàn run run), ông chụm ngón tay bàn tay phải lại rồi đánh mạnh vào chìa khóa Đô màu trắng ở giữa bìa sách cùng những cờ và bộ đánh móng tay cùng những hóa đơn chưa trả tiền, tay cứ run lên bần bật như người say rượu, ông nói «Kỹ thuật phải vậy!» Mắt ông bỗng xanh lè và lạnh như sương giá. Chỉ có một thứ có thể đi nhanh bằng ánh sáng đó là thiên thần. Cần phải 1000 năm ánh sáng mới tới được hành tinh Uranus, ở đó chưa có người và cũng chẳng có ai tới đó được. Đây là tờ báo Chúa Nhật ở Mỹ gởi sang. Mấy bạn có biết người ta đọc báo Chúa Nhật thế nào không? Trước hết xem hình ảnh, rồi đến những truyện vui, tin tức thể thao, tạp chí, kịch trường, điểm sách và các tít lớn. Tin tức rút gọn, rao vặt. Ta hãy định nghĩa những tiếng ta dùng và ta sẽ chẳng bao giờ xài tiếng như là thời gian, cái chết, thế giới, linh hồn. Mỗi chữ đều có sai lầm và sai lầm càng lớn thì con gà hóa con vịt. Chỉ có thơ là một cái gì không khuyết điểm, miễn là ta biết mấy giờ rồi. Mỗi bài thơ là một cái mạng nhện, nhà thơ rút tơ chăng mạng chung quanh mình đúng y theo sự tính toán theo kỷ hà học của mình. Nó luôn luôn trung thực vì nó tự trong mà ra, từ trung tâm mới ra tới ngoại vi...Điện thoại reo...«Pythagore đúng... Newton... đúng... Einstein đúng...Jill nói «Anh trả lời điện thoại giùm đi.»«Alo! Vâng, đây là Cronstadt đây. Còn quí danh ông là gì ạ? Bimberg? Vâng. Tôi nghe, ông có nói được tiếng Anh không ạ? Vâng, tôi nói được... Gì ạ? Vâng. Dạ, có phòng tắm, nhà bếp và phòng rửa mặt nữa ạ... Dạ, toilette cũng thường thôi. Dạ, đâu phải. Ở phòng riêng biệt. Dạ, có lần ông đã dùng rồi ạ. Ông thích cái đó, bằng bạc hay bằng vàng lá? Cái gì ạ? Không, phòng toilette đó. Ở đây chỉ có một người di cư ở Munich tới. Tị nạn hả! Hitler! Hitler! Dạ hiểu! Dạ đúng đó ạ. Vâng, hắn ta có xâm hình chữ vạn màu xanh ở ngực... Cái gì ạ? Ông nghe rõ không ạ, nếu nói là áp-phe thì cũng như nói phải trả tiền mặt. Vâng! Công việc ở đây đều làm thế cả. Trả tiền mặt, phải trả tiền mặt. Người Pháp ít tin ở các ngân phiếu. Tuần rồi có người trả ngân phiếu 750 Frs. Ở một ngân hàng Hoa Kỳ. Cái gì ạ? Vâng, nếu không thích người đó, tôi sẽ tìm cho ông một người khờ khờ. Dạ, bây giờ cũng hết rồi, nhưng chúng tôi có thể tìm cho ông được. Ồ chừng 100 Frs thôi. Có vô số phòng ở lầu ba. Cái gì ạ... không... không... không. Ồ đừng để những cái đó ở đó. Thưa ông Bimberg, ông vẫn nghe đấy ạ? Ông nên nhớ rằng bây giờ đang ở Pháp. Vâng, đúng vậy... Khi ở Rome lại khác, ông vẫn nghe rõ đấy chứ. Sáng mai ông vui lòng gởi lại cho tôi. Giờ tôi đang ăn trưa. Cái gì ạ? Vâng. Trả tiền mặt. Chào ông!»

Gác điện thoại lên ông nói «Anh thấy không, ngồi ở nhà mà chúng tôi làm việc ghê lắm. Địa ốc mà. Mấy bạn như sống trong thế giới thần tiên, các bạn nghĩ rằng văn chương là tất cả. Quí bạn ăn văn chương như trong nhà này chúng tôi ăn thịt ngỗng vậy. Ừa, thịt ngỗng xong chưa nào. Anna! Cô đi đâu đó, chưa xong à. Bực, thật bực. Ba cô ả di cư. Tôi chả hiểu mấy cô đó ở đâu tới đây. Có người cho họ địa chỉ của chúng tôi. Mấy cô đều đẹp, khỏe mạnh, nhiệt thành, thịt chắc nịch. Ở Đức họ không có chỗ nào để ở cả. Einstein thì bận viết những bài thơ về ánh sáng. Còn mấy cô nầy muốn tìm việc làm để sinh nhai. Mấy bạn có biết ai cần người làm không, giới thiệu cho đi. Mấy cô đó đẹp, có học. Nhưng phải cả ba cô mới làm nổi bữa cơm. Katya thì khá hơn cả vì còn biết cả ủi quần áo. Cô Anna này hôm qua có mượn tôi chiếc máy chữ bảo là muốn đánh máy một bài thơ. Tôi nói tôi không mướn cô để cô làm thơ. Nhà này, nếu có thơ để làm thì phải là tôi. Còn cô phải học cách bếp núc, nội trợ, mạng vớ áo rách. Cô xem có vẻ buồn bực. Tôi nói «Anna, cô nghe tôi đây. Cô đang sống trong thế giới tưởng tượng. Thế giới này chả cần bài thơ nào cả. Thế giới này cần bánh và bơ. Cô có thể sản xuất được thêm bánh và bơ không? Thế giới này chỉ muốn có vậy thôi. Cô hãy học thêm tiếng Pháp để giúp tôi việc văn phòng Địa ốc. Ừ, người ta phải sống chứ. Buồn cười thực. Nhưng thực tế nó như vậy đấy cô. Đời đã mãi như vậy rồi và đã mấy ai tin được như vậy đâu. Đời là để cho tương lai... cho hành tinh Uranus... còn lâu. Chẳng ai có thể thám hiểm được Uranus, thế nhưng ai cũng ham. Người ta phải có an cư mới lạc nghiệp, phải ăn bánh, ăn bơ. Để cho tương lai. Quá khứ là như vậy đó, tương lai cũng thế. Còn hiện tại? Một cái gì khác hẳn. Có một tiếng gọi là thời gian nhưng ta không đủ lực định nghĩa. Có một quá khứ và một tương lai, nhưng thời gian trôi qua như một dòng điện. Hiện tại là một hoàn cảnh đầy tưởng tượng, một giấc mơ, như mơ. Tôi dành cho cô một lời: tôi sẽ biến cô thành hiện tại. Hãy viết một bài thơ về hiện tại.