- 5 -

Khi đi vào con đường lạnh lẽo nghĩa trang, tôi thấy người ta đang đẩy những chiếc xe tang. Tôi reo lên vì vui mừng, sao mình đã sẵn sàng lột xác chưa đây? Tôi là con chiên, họ kéo tôi ra ngoài để biến thành con hổ vằn. Trong một bụi cây mọc giữa cảnh quang đãng, tôi đã được sinh ra với bộ lông trắng mềm. Tôi mới gặm cỏ được một thoáng trong cảnh bình an, thì có vuốt nhọn đặt lên tôi. Trong cảnh nắng quái chiều hôm, tôi nghe có tiếng thở phì phò sau cửa ván. Tôi chậm chậm đi qua nhà nhà, lắng nghe tiếng vỗ cánh nặng nề của máu. Rồi một đêm kia, khi choàng tỉnh dậy, đã thấy mình nằm trên chiếc ghế dài thô cứng giữa căn vườn giá lạnh phía Nam. Nghe tiếng còi xe lửa thét lên, nhìn những con đường cát trắng chiếu sáng như những con đường nọ. Nếu tôi có đi đi lại lại, thế giới cũng chẳng buồn, vui gì cả. Tại Talla- hasse, lò sát sinh, họ sẽ móc ruột tôi ra. Hoặc trong một góc nào đó, chúng sẽ dùng móng vuốt bẩn thỉu móc ruột gan tôi ra, với chiếc dao cùn gỉ, chúng sẽ cắt hết tất cả những gì là tư riêng, linh thiêng cấm kỵ của tôi. Ở Tallahasse, chúng chọc lòi ruột tôi ra, chúng lôi tôi qua phố và làm tôi có vằn như cọp. Có lần đi qua phố lắng nghe tiếng tim đập qua những luồng ánh sáng vàng vọt lọt qua khe cửa. Giờ đây, trong lòng tôi có tiếng gào như ngày đại hội. Hai cạnh sườn thoát ra hàng triệu những tiếng kèn phong cầm. Tôi đi lang thang trên phố phường, lòng sầu muộn miên man cùng với cuộc vui đang tưng bừng. Tôi cứ đi và hát lên những bài hát học lỏm đưực. Một đứa nghèo kiết, vui vẻ, lười biếng lê gót trên mọi nẻo lề đường, đang bày ra cái cảnh hỗn tạp của da thịt con người.

Cạnh khu vườn làm theo hình trôn ốc, ở bin- đinh, tôi thấy một người đàn bà đang đi, nét khêu gợi vô cùng. Tôi nghe bà lẩm bẩm. Nghĩa trang? Chưa thấy họ đã làm cái gì ở nghĩa trang cả. Đi lách qua những thùng rượu nư mùi ấm, sân nhà đầy nhóc trẻ con, tôi cứ miên man nghĩ tới lời nói của bà. Bà ta vội vàng đi dọc theo đường phố với những tư tưởng đen tối đó, cổ trần, chân đi chữ bát. Một mùi thơm ấm nóng miền Nam bao phủ lấy tôi, tôi thấy tự nhiên khoan khoái, máu chảy mạnh như cánh vỗ của loài chim ưng. Điều họ đã làm cho đường phố cũng giống như điều Joseph đã làm cho dân Ai Cập. Họ đã làm gì cho một vùng đất có những bắp ngô chín vàng, có những người da đỏ và hoẵng đen. Họ là ai, tôi chả xét. Tôi chỉ biết rằng họ đã chinh phục đất đai và làm đất vui ca lên, họ đã chiếm nghĩa địa và biến thành vùng đất mầu mỡ. Những hòn đá mộ đã được dời đi, chẳng còn một vòng hoa tang hay cây thập tự nào. Sát với nhà tôi nhà cửa mọc lên như bàn cờ đam vĩ đại, ánh nắng chan hòa, rơm khô chất thành núi. Đất sét trộn rơm màu đen, mỡ màng, những con la khỏe mạnh, nhẫn nại đang dầm chân trong đất sét ướt, những luống cầy đã cắt ngang trồng như bơ mềm. Toàn nghĩa trang đang ca lên với những sản phẩm mầu mỡ, phong phú. Những ngọn lúa mì, đại mạch, tiêu mạch đang ca lên, nghĩa trang đang dâng lên với những thực phẩm, những con la đang quẫy đuôi, những người da đỏ sạm đen đang hát thầm thì và tụng kinh, mồ hồi chảy lăn tròn xuống đồi bắp chân. Cả phố bây giờ sống nhờ nguồn tiếp liệu phong phú của nghĩa địa xưa. Của ăn cho người, rơm khô cho bò ngựa rồi lại biến thành máy hơi nước, thành tiếng hát khiêu vũ. Ai có ngờ đâu dưới những phiến đá nghĩa trang, giờ lại dâng lên những điều khôn ngoan như vậy. Ai có nghĩ rằng xưa kia những người tu đạo Luther mập mạp lại đã gặt được một mùa gặt thịt xương rữa thối, giòi bọ rúc rỉa? Giờ đây cái gì cũng trở thành yếu tố tạo phì nhiêu, kể cả đá mộ bia vỡ nát. Dưới lớp cỏ xanh mềm, những con ma cà rồng dâm ác đang huy hoàng trong vinh quang và quyền lực. Tôi chưa thấy một nghĩa địa nào trên thế giới lại phát triển như nghĩa địa này. Không đâu trên thế giới có nhiều phân bón tốt như vậy. Hỡi cây thập tự, ta ôm lấy ngươi. Còn đâu những bộ mặt xám ngoét, trắng bệch, những chiếc sọ Beethoven, những bộ xương bắt tréo nhau, và những cẳng chân ống sậy. Tôi chỉ còn thấy ngô, khoai, những cây mây, tử đinh hương, tôi đã thấy những móng chân quen thuộc, lừa ngựa, loài nào giống nấy, chân bẹt nứt ra, đất nhét vào các khe. Tôi thấy những chiếc khăn tay màu đỏ, những chiếc áo sơ mi xanh, những chiếc nón thuộc địa rộng vành bóng nhẫy mồ hôi. Tôi nghe thấy tiếng ruồi đang vo ve, lười biếng. Không khí vang vang một niềm vui vô tư, vô ưu, những con bướm nhỏ chập chờn bay. Chẳng còn nghe tiếng chuông, tiếng kèn, tiếng chiêng, hoặc tiếng thắng xe rít lên nữa, chỉ nghe tiếng lừa đập móng chân cộp cộp, nước chảy rí rách, tiếng đàn guitar và harmonica, tiếng trống đập nhịp và tiếng chân nhịp theo điệu nhảy. Tôi nghe thấy tiếng cửa chớp được bỏ xuống, tiếng lừa kêu be be trong máng lúa. Cám ơn Chúa Kitô, chẳng còn đâu những bộ mặt xám ngoét nữa. Tôi thấy những cu-li da đen, những người đàn bà da đỏ, tôi thấy những bóng cây sôcôla, cây chanh, ôliu Địa Trung Hải, một thứ vàng màu da của dân Hawaii, tôi thấy mọi thứ bóng thánh giá rất tinh khiết, nhưng không có bóng nào trắng cả. Sọ và những đôi chân bắt tréo đã biến mất cùng với những nấm mồ, xương trắng của loài da trắng đã bày ra một mùa gặt phì nhiêu. Tôi thấy mọi vật đều có tên riêng, mọi hoài niệm đã biến mất, tôi điên lên vì sung sướng. Trong cánh đồng dập dờn cỏ xanh, tôi đi lướt qua những luống cỏ ướt sũng sương, bên phải bên trái tôi là những bắp cải mỡ màng, bánh xe ướt nhẹp bùn, những trái dâu tây bị nghiến nát, trái ô-liu bẹp nhẹp mùi chua chua. Trên những đồi xác chết, tôi đè dẹp chúng gí xuống cỏ xanh, tôi vừa đi vừa ban phép lành. Tôi đi lảo đảo như thủy thủ say, chân ướt, tay khô nhìn qua lúa mì, hưởng về một đám mây, mắt tôi nhìn vơ vẩn trên dòng sông, nhìn con tàu buồn hắc nô chở khẳm, buồm trôi lờ đờ. Mặt trời đang tỏa ánh gắt gay, hút trọn hơi thở của dòng sông. Trên bờ sông xa hơn, thấy nổi bật những cọc nhọn, trên những chòi của người da đỏ có những cuộn khói lười biếng tỏa lên. Tôi thấy chiếc rìu nhỏ của người da đỏ vút qua trong không gian với tiếng thét người quen thuộc. Tôi thấy những bộ mặt rạch, xâm hình những chuỗi hạt óng ánh, những cuộc khiêu vũ đi giầy da nai của người da đỏ, những đôi vú bẹt, dài thòng và trẻ em da đỏ để bím tóc.

Các sắc dân da đỏ Delaware, Lackawanna, Monongahela, Mohawk, Shenandoah, Narragan- sett, Tuskegee, Oskaloosa, Kalamazoo, Seminole, Pawnee, Cherokee, Manitou, Blackfeet, Navaho: giống như một đám mây đỏ vĩ đại, giống như cái chày bằng lửa đỏ, một thế giới sống ngoài vòng cương tỏa của pháp luật chúng ta đang diễu hành trước mắt tôi. Tôi không còn thấy ai là người Lett, Croat, Finn, Dane, Swede nữa. Không còn những con lai, những người Ý di cư sang Mỹ, không còn người Trung Hoa, người Ái Nhĩ Lan, những kẻ hèn hạ, những kẻ hung bạo, không còn dân Do Thái. Tôi thấy những người Do Thái ngồi trong tổ của họ, mặt khô rắn như da thuộc, sọ nhăn nhúm không xương.

Lại một lần nữa, cái rìu lại lóe lên, những da sọ bay tung lên, xa xa ngoài sông đang lập lờ trôi một đám mây màu sáng rỡ. Từ các sườn núi, từ các hang lớn, từ các đầm lầy miền Nam Mỹ đổ ra một dòng người toàn thân vấy máu. Từ dẫy Sierra tới dẫy Appalache, đất bốc hơi màu máu giết người. Da sọ tôi bị lóc đi, vành tai treo lủng lẳng, chân tôi mất tiêu, hai cạnh sườn bị tên bắn găm lủa tủa. Tôi nằm lòi ruột trên khoảnh đất bên cạnh hàng giậu, tất cả chỉ còn là đống lầy nhầy đẫm máu, chỉ còn là da và thịt nhễ nhại. Gió lùa qua ruột già nát bấy của tôi, hú lên như sáu chục tên da trắng cùng hú một lúc. Một ngọn lửa trắng, một tia nước đá xanh, một bó đuốc đang quậy trong ruột tôi. Tay tôi gẫy lìa. Thân xác tôi là một nấm mồ, ma cà rồng đang nấp trong đó quạt súng máy ra. Mình tôi đầy những viên ngọc sáng lạnh. Tia nắng mặt trời tựa như hàng ngàn những chiếc lao nhọn xuyên qua người tôi, bảo ngọc tôi bốc lửa, dạ dầy thét lên như xé vải. Đêm ngày, tôi mơ mơ màng màng chẳng hiểu gì cả, vòm thế giới như sụm đổ nổ tan. Trong ngọn lửa máu, tôi cảm thấy như có cái kẹp lạnh buốt kẹp cứng người, lưỡi lửa quấn kéo tôi đi qua cửa sông, một kẻ mù lòa, không ai giúp đỡ, ngộp thở, kinh sợ, thét lên với tình trạng bất lực, yếu đuối. Tôi nghe tiếng nước lạnh buốt róc rách chảy xa xa, tiếng chó sói tru dưới những rặng thông già, một chấm sáng le lói trong cánh rừng đen xanh, một chấm sáng mùa xuân, làm tuyết bẩn thêm, làm những dòng sông thêm đục ngầu. Một thứ tiếng róc rách nghẹn ngào, một thứ âm ti bình thản giống như thiên sứ xòe cánh bay dưới dạ cầu. Cống đầy những tuyết là tuyết. Trời mùa đông, mặt trời chiếu làn ánh sáng nhợt nhạt buổi trưa. Chừng vào một hay hai giờ chiều, mặt trời còn chiếu sáng, thì mọi vật đều biến thành nước, cái gì cũng chảy, nhỏ giọt và róc rách. Trong tôi, một làn nước lạnh làm tắc các hồi mạch của tôi. Một dòng nước trong xanh đang luân lưu trong tôi từ ngón chân tới kẽ tóc. Tôi hoàn toàn trong tình trạng tan rã, vui đến nghẹn ngào.

Đi qua phố trên những chỗ bằng phẳng, một nguồn vui tươi xanh rực lên trong huyết quản, nhỏ bé, bị tắc nghẹn của tôi. Tuyết đang tan, cống nước đang trôi lập lờ. Phiền muộn và vui vẻ cùng tan đi, nhỉ ra thành nước và trôi vào cống lớn. Bỗng nhiên chuông bắt đầu nổi inh ỏi, những hồi chuông chiêu hồn man rợ, chát chút làm nát máu trong huyết quản tôi. Trong cảnh tuyết tan, một cảnh tàn sát đang diễn ra, những con ngựa Tầu thấp, lưng đeo lủng lẳng sọ người và những khúc xương màu trắng hếu. Trước mỗi căn nhà có hàng rào sắt mỗi cọc nhọn đều cắm những bông hoa xanh.

Trên con đường sầu não, bà mẹ yêu quái đi ngược gió, áo sống bà phùng lên vai, đeo đầy sọ người. Chúng tôi vô cùng khiếp sợ, chạy trốn đêm thâu, chăm chú đọc cuốn album ngoài có vẽ chiếc xương chéo và cái trán gồ. Mùi hôi thối từ cống rãnh xông lên, trong những bị cột chặt, những tiếng rắn xì xì nghe ghê rợn. Những bông hoa màu xanh da trời có chấm như những con báo vấy đầy máu. Trái đất nhuộm màu xanh, vàng, màu tủy xương, bụi xương trắng. Khắp nơi tuyết tan. Trong một góc cầu thang, một người cầm chiếc mũ nồi, áo xanh, quần cụt, râu bạc mọc chởm lởm. Vừa ấn nút điện, thì nhựa thuốc chảy ra, những trái chanh chín vàng, ngà voi...