- 6 -

Một trận gió sặc mùi nước đái quỉ và nhũ hương cuốn những cái lều bay tung lên không. Ánh sáng ban mai cứ tăng dần lên, cửa kiếng nhỏ giọt nước. Một người tóc dài tới chân đang bước chậm chậm, một người tay cầm chiếc chong chóng quay phắt rồi biến luôn. Một người không nghĩ gì cả, nhưng đi lầm lũi trong một đêm sáng sao tìm một chỗ trú và cắt bộ tóc rậm đi...

Chị Monica đang chơi guitar, áo mở toang, nơ buộc đầu bỏ lơi, hai bên tai đeo tòng teng, mặt chị đầy mồ hồi muối, mắt mờ đi, lờ đờ...

Con đường sầu muộn cứ rộng mở thêm, có những đôi môi xám nguệch mấp máy, đôi cánh hải âu lờ lững, cổ nó dài ra, nghiến... cả một bầy vật rừng xổ lòng, la hét... đêm đẫm máu, đêm man rợ, các chân chim ó đều bị cắt cụt, các tháp chuông hát lên sầu muộn, những bắp thịt oằn oại, các ngón chân bị trẹo đi, tóc bị lóc ra, răng gẫy vụn, xương sống kêu răng rắc. Suốt đêm xương sườn gẫy răng rắc. Hai lần bình minh ló dạng, rồi lại lặn mất. Tuyết tan nhỏ thành giọt nước, không khí bốc hơi. Trên các đường phố, xe tang đi lại rầm rập, các bác tài ra roi quất ngựa chạy mau. Đông, Tây, Nam, Bắc vạn vật sôi nổi, la hét, lao lung... Sóng bạc đầu đầy bọt sóng quật lên bờ ào ạt. Nước triều gào thét dưới những tảng đá xanh. Trái đất quay nhanh hơn lên.

Ánh sáng quay cuồng để thoát ra cái cảnh hỗn loạn này.

Thoát ra cái cảnh hư vô tỉnh lặng và thiếu quân bình mãi mãi này.

... Cái vật điên khờ gọi là giấc ngủ cứ chạy đều như một chiếc đồng hồ lên dây tám ngày.***Tới Paris, rời Paris, thì Paris vẫn luôn là Paris, nước Pháp vẫn là nước Pháp và nước Pháp lại là nước Trung Hoa. Tất cả những chuyện đó xem ra khó hiểu, nhưng nó cứ ám ảnh tôi hoài như một bức tường dầy trên thung lũng tôi thường hay dạo chơi. Trong bức tường đó, tôi có thể sống cuộc sống Trung Hoa của tôi một cách thanh bình. Tôi không phải là khách lãng du, cũng không phải là kẻ lang thang vô mục đích, nhưng tôi thấy như mình phải làm việc trong một đường hầm đen tối, phải bươi móc trong lòng đất để tìm ra nước uống và ánh sáng. Vì sống ở Mỹ châu, nên tôi không thể tin được rằng còn có một nơi khác trên thế giới mà con người thực sự sống ra con người. Vì hoàn cảnh mà tôi bó buộc trở thành một người Tầu sống trong quê hương tôi. Tôi đã làm nô lệ cho nàng tiên nâu, để có thể đương đầu với cảnh bẩn thỉu của đời sống, mà tôi không được dự phần. Bình thản và tự nhiên như một cành cây khô rớt xuống dòng sông Mississippi rồi trôi vào đời sống Mỹ. Tôi nhớ mọi việc đã xảy ra cho tôi, nhưng tôi chả muốn nhắc lại quá khứ, tôi chẳng ước muốn cũng chẳng luyến tiếc gì. Tôi chẳng khác gì một người thức dậy sau một giấc mơ dài. Tôi sinh ra và sống như một kẻ không được sinh ra, người không được sinh ra thì chết như một kẻ đã sinh ra. Cứ sinh ra rồi lại tái sinh hoài hoài. Sinh ra khi đang đi dạo phố, khi đang trong quán càfê, trong khi nằm bên một kỹ nữ. Sinh ra rồi tái sinh hoài hoài. Phải làm không được chết một cách đơn giản, nhưng phải chết đi sống lại hoài. Cứ cầm như tôi đã được vào thiên đàng khi cánh cửa mở ra và dưới chân tôi là những lề đường. Tại sao tôi lại học đi sớm thế? Tôi đi bằng chân nào vậy? Giờ tôi đang đi về nghĩa trang, dự đám táng của chính tôi. Tôi nghe tiếng xẻng cuốc rộn ràng, và một đám mưa đất lục bục trên quan tài. Tôi hơi nhắm mắt lại, tôi như không có giờ để ngửi một đóa hoa, tôi như bị ngộp trong đó khi người ta hạ huyệt. Tôi lại sống trong tình trạng bất tử khác. Khi trở về và lìa xa trái đất, tôi thấy như luôn trong tình trạng báo động. Tôi đã để thân xác cho giòi bọ rúc rỉa và giữ tâm hồn trong trắng để hiến dâng cho Chúa.

Vào những buổi xế trưa, khi ngồi ở quán La Fourche, tôi bình tỉnh tự hỏi «Tôi từ đâu tới?» Lúc đêm xuống, hình như tôi lên du nguyệt điệnrồi trở về. Tôi ngồi chỗ ngã tư đường mơ màng nghĩ về tất cả những gì được kể như riêng tư và bất hủ của tôi. Tôi khóc trong lade. Đêm đêm, khi trở về Clichy, tôi có cùng một cảm nghĩ đó. Bất cứ khi nào tôi trở lại quán La Fourche là y như thấy một con đường sáng dài hun hút tận chân trời, và trong tôi có vô số những cái tôi đang ngự trị. Tay trong tay, tôi cùng đi với những cái tôi đó trên những con đường có lần tôi đã độc hành, mà tôi gọi là những bước đi vĩ đại quí giá của sự sống và sự chết. Tôi nói với những bạn đồng hành tôi tự tạo ra đó cũng đã nhiều như thế tôi nói với chính tôi là tôi đã vô cùng bất hạnh khi chờ được sống và chết có một lần ở trần gian và luôn luôn phải sống cô độc. Giờ thì tôi chẳng bao giờ cô độc nữa. Trong những nghịch cảnh tệ hại nhất, tôi vẫn luôn ở với Chúa.

Có một cái gì luẩn quẩn trên con đường từ công trường tới quán La Fourche làm cho những cuộc đi dạo có một cái ám ảnh gợi khêu kỳ thú bỗng bật dậy. Cầm bằng tôi vừa rời quán càfê Wepler và vừa cầm cuốn sách «nghệ thuật viết văn và ý chí,» có lẽ tôi chỉ hiểu loạc choạc đôi ba dòng. Có lẽ cả một buổi chiều, tôi chỉ đọc có mỗi một trang sách. Có lẽ tôi không còn ở quán càfê Wepler cũng nên. Nhưng khi nghe nhạc cất lên, thân xác tôi như cất cánh tung bay. Và giờ, tôi đang ở chỗ nào nhỉ? Tại sao tôi lại ra ngoài và phải bó buộc đi dạo như vậy? Một cuộc dạo chơi ngắn ngủi 60 năm cuộc đời hoặc hoàn tất trong thoáng giở một trang sách.

Lúc tôi vừa rời quán Wepler, tôi nghe có tiếng gì xì xào lạ lắm. Chả cần quay lại nhìn tôi biết là thân xác tôi đang vội vã bắt kịp tôi. Đúng vào lúc đó, những ống hút phẩn được xếp giăng ngang đường, những ống bằng cao su vắt ngang đường như là những con sâu to bò lổm ngổm. Những con sâu mập đó đang hút phẩn ra khỏi các hầm cầu tiêu. Chính cảnh này gây cho tôi niềm lạc thú tinh thần và nhìn vào trắc diện của tôi. Tôi thấy mình đang cúi gò trên cuốn sách trong tiệm Wepler; tôi thấy một kỹ nữ ngồi sát cạnh tôi đang đọc qua vai tôi, tôi cảm thấy hơi thở của cô ta trên cổ tôi. Cô ta đợi tôi ngước mắt lên, có lẽ để nhờ mồi lửa điếu thuốc cô đang cầm trong tay. Cô sắp sửa hỏi tôi làm gì một mình ở đây và có buồn không. Cuốn sách viết về «nghệ thuật viết văn và ý chí» tôi đã mua đem vào tiệm càfê đọc vì đọc trong tiệm càfê ồn ào mới hay và đó cũng là cách để trị bệnh. Nhạc trong tiệm càfê đông khách cũng hay và làm tăng cảm giác cô độc của ta lên. Tôi thấy đôi môi nàng kỹ nữ lẩm nhẩm trên vai tôi. Đôi môi hình trái tim, mềm như nhung. Đôi môi run lên khi hát những giọng cao và mơ màng như nai tơ bên bờ suối. Giờ tôi như đang ôm cứng lấy mình. Cái khoảng không gian nhỏ hẹp từ công trường Clichy tới tiệm cafe La Fourche, từ những lối đi tối om dọc khoảng đường có đầy nhóc gái điếm, giống như loài dơi bay ra ăn đêm. Họ chạm vào tóc, tai, mắt tôi. Họ bám vào tôi bằng những móng vuốt sắc nhọn để hút tủy... Họ có mùi những cây sau trận mưa lớn suốt đêm họ ăn sương trong những ngõ hẻm. Họ gây ra những tiếng động nho nhỏ như tiếng vỏ cây nứt nở, những tiếng kêu ngu khờ, đầy quyến rũ làm xác thịt khóc thét lên. Họ ùa đến tôi như chấy rận có những chiếc vòi dài như các rễ cây bám vào chân lông tôi. Đĩ điếm, âm nhạc, lũ đông, những bức tường, đèn trên tường, phân, ống hút phân chạy đều một cách can đảm. Tất cả đều họp thành một đám mây nước rồi tụ lại thành giọt mồ hôi lạnh buốt như thây ma.