Chương 8 Thằng bé:-Người cá và người kể chuyện-1-

Thằng Cá rơi xuống bể bơi.

Chị không biết chuyện ấy đang chờ chị ở nhà. Sáng sớm ngày thứ chín hai người mới thực sự chia tay nhau. Con tàu du lịch cập vào bến sông Hồng trả hết đám du khách đêm về lại thành phố. Anh muốn đưa chị về nhưng lại hiểu ngay là không tiện. Mờ sáng một cái tắcxi đưa chị về, trong xe lại thấp thoáng bóng một người đàn ông. Không tiện. Chị gọi một mình một tắc xi đi về nhà. Không hề biết có điều gì đang chờ mình trong ba đêm còn lại. Còn ba đêm nữa. Độc giả đã được báo trước là toàn bộ câu chuyện xảy ra trong mười lẻ một đêm.

Cánh cổng từ đã khép lại đằng sau lưng rồi, đã vào đến khoảng sân rộng rồi, chị mới bắt đầu cảm thấy mình đã quên một điều gì. Một cái gì đó rất bất thường đã xảy ra trong căn nhà này. Những bước chân phấp phỏng lên cầu thang. Vẫn không sao nhớ ra. Phải lên đến tầng hai, thấy cái xe lăn của thằng Cá trong phòng ăn thì chị mới hoảng. Thằng Cá hầu như không bao giờ rời cái xe. Bây giờ xe đấy mà không thấy người. Chị chạy lên tầng ba, các phòng đều khóa cửa như lúc chị đi. Lại chạy xuống tầng hai. Bấy giờ mới thấy cánh cửa sổ phòng ăn ở thế không đóng hẳn không mở hẳn. Lại gần thì thấy một mảnh vải rách bám vào chốt cửa. Vải áo carô của thằng Cá. Chị vươn người qua cửa sổ nhìn xuống.

Thằng Cá đang ở dưới bể bơi. Hai cánh tay nó đang gồng lên để bám vào thành bể, giữ cho cái đầu nhô lên khỏi mặt nước.

Tai họa rồi. Mấy ngày qua chị quên bẵng nó. Như không hề có nó ở trên đời. Buổi sáng chị đi đến chỗ hẹn là sáng thứ bảy. Chị dặn người lái xe đón được thằng bé từ trường về thì đưa nó lên phòng ăn ở tầng hai. Nó loanh quanh ở đó một lúc rồi chị sẽ về. Hàng tuần nó đều rời trường nội trú về nhà vào trưa thứ bảy. Đều lăn qua lại phòng bếp phòng ăn như vậy. Tự giải quyết lấy bữa trưa. Hôm nào sớm thì ba giờ chị về. Hôm nào muộn thì năm giờ chiều.

Lần này thì nó đã phải thực hiện công việc của chiều thứ bảy trong suốt tám ngày sau. Tám ngày tám đêm. Bây giờ là buổi sáng thứ chín chị mới trở về. Chị bị nhốt ở đằng kia thì nó bị nhốt ở đằng này.

Chị cuống cuồng gọi xe đưa thằng Cá đi bệnh viện. Không gọi xe cấp cứu mà gọi lái xe riêng. Nhanh hơn. Lái xe cấp cứu còi như cháy nhà mà vẫn khó xuyên qua các đám đông. Nhung nhúc. Đấng tối cao nhìn xuống các đô thị thấy nhung nhúc những đàn kiến. Đấy là người. Lúc nhúc những đàn bọ cánh cứng. Đấy là xe hơi. Cái xe cấp cứu có chế độ ưu tiên cũng không đi nổi giữa đám côn trùng bâu lại xung quanh. Có muốn vượt qua đèn đỏ cũng không xong. Thế nào cũng có mấy cái xe máy lấc cấc nghênh ngang trước mặt. Mày có giỏi thì mày vượt qua mặt tao xem. Mày cấp cứu gì mà chẳng có ai nằm bên trong. Hỗn loạn. Vô tổ chức. Vô chính phủ. Đấy chính xác là tình trạng giao thông. Phải ngồi trong một cái xe đưa người đi cấp cứu như chị lúc này thì mới ngấm cái tính cách vô chính phủ của người tham gia giao thông. Điên lắm. Chị mà lái xe, chắc chị đã xúc một cái đi luôn mấy xe máy.

Chậm quá. Sao mà chậm quá. Xe bò lê mãi mới đến được bệnh viện. Chậm quá. Các loại máy đo tim mạch trợ hô hấp rùng rùng khởi động. Các thao tác truyền dịch truyền máu. Sao mà chậm quá. Bệnh viện thượng lưu. Bác sĩ nhân viên cũng toàn là bốn xê năm xê, con cháu các cụ cả. Thế lực lắm mới tốt nghiệp trường y mà xin được vào đây. Cành vàng chăm sóc lá ngọc. Ai cũng là kim chi ai cũng là ngọc diệp. Các vị bệnh nhân nằm đấy danh gia vọng tộc thì bác sĩ hộ lý đứng đây cậu ấm cô chiêu. Một cuộc đấu tranh ai thắng ai đang diễn ra. Các bệnh viện bình dân mổ người như mổ lợn, mổ nhiều kinh nghiệm nhiều tay nghề cao. Ở đây toàn những con cháu bắc bậc kiêu kỳ. Lờ phờ làm việc. Hời hợt chăm nom. Các cụ có chế độ chăm sóc bậc cao bảo nhau bị bệnh chớ có dại mà vào đây. Oai thật nhưng nó động vào mình là mình chết. Nó không phải là cái bệnh viện. Nó là nhà chăm sóc mầm non nghĩa trang. Nó là tiền trạm của Văn Điển, Thanh Tước và các thể loại nghĩa trang. Chú lái xe quán tính lái cho cấp cao, trong cơn nguy biến chú đưa thẳng thằng Cá vào đây. Chị cũng hốt hoảng bối rối mà đưa nó vào đây. Vào rồi thì cam chịu, không chuyển nữa.

Ba đêm liền chị ở bên thằng Cá. Đêm thứ chín. Đêm thứ mười. Đêm thứ mười một. Thường xuyên cả ban ngày. Thằng bé rất yếu. Thỉnh thoảng lại thêm một cơn động kinh. Nhưng thường là ban đêm nó rất tỉnh. Nó đòi chị kể chuyện. Năm năm trời lấy ông Víp, chị đã phải kể chuyện cho nó cả nghìn lẻ một đêm. Bây giờ phải kể thêm ba đêm nữa. Chị kể. Cũng có lúc nó kể chuyện cho chị nghe.

Buổi trưa thứ bảy anh xe đón nó từ trường trẻ em tàn tật về. Anh bỏ nó cùng với cái xe lăn lên phòng ăn ở tầng hai. Đúng như anh vẫn làm vào mọi buổi trưa thứ bảy. Xong việc, anh cho xe vào gara, lấy xe máy của mình ra về. Mấy ngày liền anh nghỉ luôn. Thỏa thuận của anh với thủ trưởng là khi nào cần gia đình sẽ gọi anh đến, cũng có khi là công việc bất thường đêm khuya. Điện thoại di động và cố định của anh luôn sẵn sàng. Không gọi thì thôi. Ông Víp đi công tác nửa tháng. Cô giúp việc xin nghỉ về quê. Anh xe không được gọi thì cũng chẳng việc gì phải đến. Của đáng tội, sau vài ba ngày im ắng quá, anh xe cũng có gọi điện xem sao. Không có ai trả lời. Điện thoại mẹ bồng con đều ở trong những căn phòng bị khóa ở tầng một và tầng ba. Điện thoại di động của chị thì leo lẻo số máy này hiện không liên lạc được. Anh xe suy ra thế là người ta không cần anh. Anh yên tâm ở nhà luôn cả bằng ấy ngày.

Anh xe yên tâm. Chị thì quên bẵng đi mất. Chị cũng đang bị nhốt ở một nơi không có điều gì gợi ý nhắc nhở. Có nhớ ra thì chị muốn thoát thân chị cũng chưa xong. Thằng Cá không còn trông chờ gì được vào hai con người có thể tìm về giúp nó. Những đứa trẻ khác lâm vào cảnh tám ngày tám đêm như nó chắc đã phải bò lê bò càng. Vồ gián vồ chuột để ăn. Tiểu tiện đại tiện khắp nhà. Nó may hơn nhiều. Bữa trưa đầu tiên nó đã ăn lưng lửng ở trường mới về nên nó không ăn thêm gì. Nhưng bữa chiều nó bắt đầu lục bếp. Còn cơm nguội trong nồi cơm điện. Còn nồi cá kho thịt kho. Còn một chút rau xào trong tủ lạnh. Còn một liễn dưa. Có mấy gói mì ăn liền cháo ăn liền. Tủ lạnh có các loại nước hoa quả. Một con gà làm sẵn và miếng thịt bò trong ngăn đá lạnh. Nhìn chung số lượng thực phẩm đủ cho nó tằn tiện tám ngày. Chưa bao giờ nấu ăn nhưng nó cũng đã quan sát nhiều. Tình huống đẩy đến chỗ thằng bé tật nguyền mười hai tuổi tự lấy nước sôi từ bình nước tinh khiết làm mì ăn liền. Tự đẩy xe lăn đến bên bếp mà lục lọi mà nấu nướng. Có lúc nó đã phải dùng đến chỗ miến khô để bên cạnh thùng gạo.

Một hai đêm đầu nó hơi khó ngủ. Nó đã phải rời xe lăn xuống nằm trên thảm. Nó để đèn suốt đêm. Biệt thự nằm giữa cái vườn rộng, không có hàng xóm nào ở gần mà nhìn thấy đèn sáng bất thường suốt đêm. Những đêm sau nó dần quen. Không việc gì phải sợ. Người mẹ kế luôn động viên nó. Bàn tay ta làm nên tất cả. Hàm ý là tay còn quan trọng hơn chân. Chỉ có hai bàn tay thôi cũng có thể thành đạt. Đúng vào trường hợp của nó. Mấy ngày bị bỏ quên ở nhà, nó luôn nhớ đến câu này. Có khi nghe tiếng chuông điện thoại reo ở tầng trên, nó đu người trên cả hai tay, bám vào từng nấc thành cầu thang. Đu dần lên. Được mấy bậc cầu thang thì chuông tắt. Nhưng nó không dừng lại. Đu nữa. Đu nữa. Lên được đến nơi. Nó biết là điện thoại ở trong căn phòng đã khóa mà vẫn lên. Một chuyến phiêu lưu của Người Cá vậy thôi.

Cũng có lúc nó đu mình đi xuống tầng một. Thả cho thân dưới thòng xuống trước, hai tay nó lại đu lấy thành cầu thang. Không phải là lên mà thả tay xuống dần dần từng nấc. Nửa thân dưới sẽ kéo cả thân người xuống theo. Từng nấc. Bàn tay ta làm nên tất cả. Mấy ngày trời, cuộc phiêu lưu của nó lặp đi lặp lại. Tầng hai lên tầng ba rồi xuống. Tầng hai xuống tầng một rồi lên. Cuộc phiêu lưu của một con cá mắc cạn. Như là bài tập thể thao. Cũng thú vị. Nó chưa bao giờ thử làm thế. Chưa được ai cho phép.

Đêm thứ tám. Khoảng thời gian chị cùng anh lên con tàu du lịch sông Hồng thì hình như thằng Cá nghe thấy một tiếng còi tàu. Trầm đục. Mơ hồ. Hình như gió đưa lại. Thằng Cá lăn xe đến bên cửa sổ. Ngóng về phía mà nó tin là tiếng còi tàu vừa từ đó vọng tới. Bình thường nó chẳng có ấn tượng gì lắm với tiếng còi tàu. Nhưng bây giờ nó lại ngồi bên cửa sổ ngong ngóng về phía xa. Rồi nó nảy ra ý định ngồi lên bệ cửa sổ. Nó đẩy cái xe lăn ra sau, dồn sức đu người lên đôi tay. Gần như đã ngồi lên được bệ cửa. Gần như đã tựa chắc vào khung cửa. Gần như. Chính vào lúc ấy nửa thân dưới không nghe theo sự điều khiển của nó. Nửa thân dưới trĩu xuống, sắp chuồi vào trong nhà. Thằng Cá vội vàng đưa tay bám vào cánh cửa chớp. Trượt. Nó lao cắm đầu xuống. Vạt áo carô rách toạc một mảng. Đâm đầu xuống bể bơi. Người Cá rơi xuống nước. Gọi là thằng Cá nhưng nó không xuống bể bơi bao giờ. Bể bơi này chỉ dành riêng cho bố và mẹ kế. Chị vẫn động viên nó tập bơi. Bàn tay ta làm nên tất cả. Người ta có thể bơi được chỉ với hai cánh tay. Nhưng nó còn ngập ngừng chưa dám.

Thằng Cá quờ quạng một lúc mới bám được vào thành bể bơi. Hai cánh tay nó đưa lên cao bám được vào gờ thành. Ngửa cổ lên nhìn cái cửa sổ mình vừa rơi xuống. Một mảnh áo mắc vào chốt cửa lất phất suốt đêm. Ngấm nước. Ban đầu mát về sau lạnh. Dần dần lạnh tái. Nó cảm thấy sắp lên cơn động kinh. Cố gắng lên. Nó tự động viên. Bàn tay ta làm nên tất cả. Hai tay bám chắc vào thành bể không để trơn tuột ra. Giọng khàn đi run rẩy. Không thể gọi ai vào lúc này. Gọi cũng không ai nghe thấy. Cố gắng lên. Nó động viên mình để hãm cho cơn động kinh không xảy ra.

Lúc mờ sáng chị về thì thằng Cá đã kiệt sức. Hai bàn tay nó bám vào thành bể bơi cong lại cứng ngắc, mãi sau mới bẻ được cho duỗi ra. Người Cá gặp hạn vì nước. Một con cá lớn trầm mình trong bể bơi, ngập giữa đám lá rơi dày mặt bể. Mấy ngày qua không có ai vớt lá.

2.

Thời gian ngay trước khi lấy chồng, chị tích cực công tác xã hội. Vụ bắt được nhà văn hóa lớn ký vào biên bản tăng thêm uy tín cho cô gái. Chiều nào cô cũng đi dạo một vài vòng quanh cái hồ nước trong phường. Hồ nước chu vi chỉ khoảng một cây số. Thuộc loại hồ nhỏ. Hà Nội thiên nhiên ưu đãi cho nhiều hồ nước rải rác khắp khu vực nội ngoại thành. Thăng Long thành phố rồng bay, rồng lại hợp nước, nước tràn trề lênh láng khắp thành phố bên sông Hồng. Hà Nội lẽ ra còn nhiều hồ nước nữa nếu người ta không tham lam lấp hồ làm chuyện đã rồi, hồ lấp xong là có đất xây nhà ra cây ra chỉ, mặc kệ nhà úng lún, mặc kệ tắc cống rãnh thành phố ngập lụt. Cái hồ nước con con này còn giữ được cũng là nhờ công sức của bao nhiêu người dân phường phố. Cô gái có công nhiều trong những chuyến đi báo cáo với cấp quận cấp thành phố. Dân phường mà không tỉnh táo thì có ông quan quận đã định ù xọe nhập nhằng lấp nó đi rồi. May lớn. Bây giờ thì nó đã được cải tạo nạo vét, được trồng liễu trồng hoa xung quanh. Nhiều cụ già đi được ba bốn vòng quanh hồ hớn hở khoe nhau như thành tích lớn. Thiên nhiên hào phóng ban cho cái hồ. Mặt gương trong chiêu đãi ngay bên đường, không phải là hồ nhân tạo để trang điểm làm du lịch, cứ việc để mộc thế thôi, chẳng cần phải rào giậu che chắn. Tự nhiên sung sướng cho bao nhiêu người chẳng muốn, lại muốn san lấp biến thành sở hữu của riêng một vài cá nhân.

Cô đi dạo như một hình thức thể dục. Ban đầu thì thế. Nhưng dần dần lại kèm theo việc ngó nghiêng quan sát của nhà hoạt động xã hội. Chỗ nào ống cống bị ăn cắp, cái miệng hở hoác làm người đi đường có nguy cơ sa chân gây tại nạn. Chỗ nào nhà dân hay đổ rác ra hồ. Có những nhà lừa lừa đổ ụp cả bô chất thải xuống hồ nước sạch, phân rác nổi lều bều. Lại có những quán ăn chuyên cho người mang lòng lợn dạ dày ra hồ để làm, bao nhiêu thứ bẩn trút hết xuống hồ, hồ chịu hết. Nhưng những người như cô thì không chịu. Nhắc nhở. Nhắc nhở không được thì mai phục bắt quả tang lập biên bản. Phạt vi cảnh. Cô làm tất cả những việc ấy, có chút ái ngại cho đám chúng sinh lầm lụi đất cát. Thương hại. Như một người bề trên giữ cho mình quyền phán xử đúng sai sạch bẩn. Từ trong một ký ức xa vời nào đó, cô thấy mình là con ông nọ bà kia, là cháu quan chắt tướng. Đi để xem xét. Khi không có chuyện gì thì đi là sự thư giãn tốt nhất sau một ngày đau lưng hoa mắt bên cái máy tính.

Cô còn thích đường phố ven hồ vì lẽ đấy là một phố đẹp. Nghe đâu toàn nhà quan. Mỗi nhà có một lô đất dăm ba trăm mét vuông, xây hết một trăm mét mặt bằng thì vẫn còn chỗ cho nhà để xe vườn hoa bể bơi. Hầu hết các gia đình vừa mới đến ở, chưa biết hết ai với ai. Nhưng cô tự thấy mình thuộc về đường phố này. Ngày nào đi dạo quanh hồ, cô cũng không quên thung thăng đi qua đi lại vài lần trên phố này.

Đang chìm trong mơ tưởng về thế gia mình thì một quả bóng xoẹt qua đầu, rơi xuống ngay gần đó. Quả bóng không nẩy được vì rơi trúng búi cây lá bùng nhùng.

– Cô nhặt giúp cháu quả bóng cô ơi.

Tiếng trẻ con gọi. Không phải là gọi ở đâu xa, mà như phát ra từ một cái loa ở gần đâu đây. Cô ngó tìm một cái loa trên cánh cổng ngôi nhà gần nhất. Lại ngó lên trên cao. Một thằng bé trong khung cửa sổ tầng hai của ngôi nhà đang vẫy cô.

– Cô nhặt cho cháu với.

Nó nhắc lại. Tiếng nói qua loa điện ngay rất gần nhưng miệng nó mấp máy từ trên cao như ca sĩ hát đớp tiếng không khớp.

Cô nhặt quả bóng. Đang định lấy đà tung bóng qua bức tường khá cao vào bên trong. Thằng bé sẽ phải chạy từ trên gác xuống sân mà nhặt bóng. Vừa mới nghĩ thế thì hai cánh cổng sắt đã lừ lừ trôi sang hai bên. Đúng kiểu vừng ơi mở ra. Không có ai đứng ở bên trong mở cửa. Đây là hai cánh cổng từ tính. Thằng bé đang thò tay qua khung cửa sổ tầng hai chĩa một cái điều khiển từ xa về phía cánh cổng.

– Cháu nhờ cô mang giúp lên đây ạ. Cháu không thể chạy xuống được.

Cô không nghi ngờ bất cứ lý do nào của nó. Gương mặt ấy giọng nói ấy không thể gây ngờ vực.

Cô đặt từng bước chân lên cầu thang còn thơm mùi gỗ quý. Gia đình này cũng mới chuyển đến, cô chưa kịp để ý mỗi khi đi ngang. Lên đến tầng hai thì cô hơi giật mình. Thằng bé đang ngồi trên hành lang lát gỗ. Không ngồi bình thường mà ngồi trong một cái xe lăn. Gương mặt khoảng bảy tuổi non choẹt trên một chiếc xe lăn. Một tấm chăn mỏng phủ ngang qua người, che từ thắt lưng trở xuống. Chắc là nó mới lấy tấm chăn ra để che. Trời không hề lạnh, chẳng việc gì phải đắp chăn.

– Cô có thể kể cho cháu nghe một chuyện cổ tích được không ạ?

Thằng bé nhận lại quả bóng, cảm ơn rồi hỏi. Nó nói rất nhanh như sợ cô đi mất. Ngay lập tức cô có linh cảm mình thuộc về căn nhà này. Thuộc về nó từ rất lâu rồi. Bấy lâu nay cô đi lạc sang nhà khác, nay mới tìm được đường trở về. Được đón nhận trở lại. Phải kể chuyện thôi. Phải ngay tức khắc nhớ ra một câu chuyện nào đó mà kể.

Chuyện phiêu lưu của chính cô. Một sự pha trộn của những cổ tích thế giới, những truyện cổ Grim, truyện Anđécxen. Một cô công chúa sinh ra đã bị mụ phù thủy ghen ghét hãm hại. Cô bị mụ bắt đi, bỏ vào nhà một bà văn thư đánh máy. Đúng hơn là mụ đánh tráo, con của bà xinh đẹp thì mụ bắt đi theo hầu hạ mụ, hàng ngày nấu những nồi canh rắn, gia giảm chút xăng xe nhựa đường cho mụ ăn. Còn cô công chúa xinh đẹp hơn suốt ngày phải ngồi để mẹ nuôi dạy đánh máy chữ. Mổ từng ngón tay trên những con chữ. Lốc cốc lốc cốc. Lách cách lách cách. Bà mẹ nuôi không hề biết con bé không có thiên hướng làm nghề đánh máy. Bà cứ cầm cái thước như bà tiên cầm cái đũa mà ra lệnh. Gõ đi con. Lốc cốc lốc cốc. Gõ đi con. Lách cách lách cách. Con bé thâm tím cả mười đầu ngón tay. Tê buốt cả mười đầu ngón tay. Phải đánh máy thay mẹ. Bà mẹ rất nhiều người yêu. Trong lúc đứa con phải nai lưng ra làm lụng giúp bà tức là vi phạm luật lao động trẻ em thì bà mẹ bỏ đi hẹn hò với nhân tình. Đi chơi. Người lớn bao giờ cũng ham chơi trong khi trẻ em lao động quần quật. Cả một núi giấy đổ ập xuống xung quanh cô công chúa, cô đánh máy không nghỉ mà núi giấy không vơi. Nhưng cô không ôm mặt ngồi khóc như cô Tấm cô Lọ Lem. Cô đứng dậy vươn vai mấy cái. Vặn mình mấy cái cho đỡ mỏi. Tức thì cái máy chữ cũng vặn mình rồi to hẳn ra. Cô nhảy lên phím chữ D, cô nhảy dây được trên đó. Từ chữ D cô nhảy lò cò sang chữ L, khiêu vũ trên chữ K, nhào lộn trên chữ N. Cô reo hò ầm ĩ trên chữ A chữ O. Cô hát Quan Họ hát chèo trên chữ I, đổ một câu vọng cổ trên chữ Đ. Cô hát cả nhạc nước ngoài Shalala trên chữ S chữ H chữ A. SHA-LA-LA.

Chưa bao giờ cô kể chuyện. Lại phải vừa kể vừa bịa mê mải như thế này. Thằng bé cũng nghe mê mải. Nó tin vào câu chuyện ứng tác của cô. Cô cảm nhận được. Cô đang làm xiếc trên dây. Không được phân tâm. Phân tâm bây giờ là đứt. Thằng bé kia có thích câu chuyện hay không sẽ quyết định việc cô có thuộc về căn nhà này hay không.

Cô đang nhảy nhót hát ca trên những phím máy chữ. SHA-LA-LA. Bất chợt từ trong núi giấy trắng chui ra một đàn dế. Chúng nó chơi vĩ cầm dương cầm viôlông xenlô. Chúng nó chơi các loại kèn. Chúng nó chơi trống và ximban. Thậm chí có cả mấy con dế khăn đóng áo dài dân tộc chơi nhị mà ta vẫn gọi là viôlông đùi. Tóm lại là cả một dàn nhạc giao hưởng dế. Dàn nhạc giao hưởng khiến cô phải chuyển sang hát ôpêra. Ààà hắc hắc hắc hắc. Ààà hắc hắc hắc hắc. Những câu hát không lời mô phỏng tiếng chim họa mi tiếng ban mai tiếng lòng bão tố. Một chương trình hòa nhạc sang trọng cho những vương tôn quý tộc có trình độ âm nhạc. Cô hát mãi cho đến khi khô hết cả họng. Hát đến kiệt sức. Rồi cô gục xuống ngủ ngay trên phím chữ N. N nghĩa là ngủ. Cô ngủ bao lâu, không biết. Chỉ biết khi mẹ cô trở về, bà ta rít lên vì thấy cô đang ngủ. Bà ta rút cái thước ra định đánh đòn thì mới thấy cô bé đã đánh máy xong tất cả văn bản. Toàn bộ núi giấy trắng đã dày đặc chữ. Những tập văn bản đã được xếp gọn gàng.

Mấy lần như vậy thì bà mẹ nghi ngờ. Bà ta giả vờ bảo với cô bé là hôm nay bà có hẹn với nhân tình thứ năm. Bà đi. Chẳng có ông thứ năm nào hết. Bà đã bỏ ông năm từ lâu, bây giờ đã là ông thứ sáu thứ bảy hay thứ bao nhiêu chẳng nhớ. Bà giả vờ đi rồi rón rén quay lại. Bà ta thấy hết. Hát Quan Họ hát chèo hát tuồng hát cải lương. Nhảy trên những phím chữ. Hát nhạc pốp Shalala. Cuối cùng là dàn nhạc giao hưởng của dế với giọng ôpêra nữ cao sôpranô. Ààà hắc hắc hắc hắc. Ààà hắc hắc hắc hắc. Khi giọng nữ cao gục xuống ngủ thì đám nhạc công đế biến thành những người thợ đánh máy kỳ tài. Không thể gọi là thợ mà phải gọi họ là nghệ nhân. Tay nghề điêu luyện. Diệu nghệ. Lốc cốc lốc cốc. Lách cách lách cách. Chỉ nháy mắt là xong.

Lẽ ra bà mẹ phải quay đi và giả vờ không biết. Dàn nhạc giao hưởng dế sẽ suốt đời đánh máy cho cô bé tức là giúp bà. Nhưng lòng tham nổi lên. Bà ta xồng xộc chạy đi tìm mụ phù thủy để xin một tấm lưới đánh bẫy đàn dế. Suốt đời lũ dế sẽ thuộc quyền sở hữu của bà ta, sẽ làm nô lệ trẻ em cho bà ta. Nhưng con bé đang nấu nồi canh toàn những búi rắn vừa thấy bà ta đến thì đưa ngay cho bà ta cái muôi nhờ khuấy. Nó đang muốn bỏ ra ngoài đi chơi. Ai cầm cái muôi ấy thì sẽ phải đứng khuấy nồi canh mãi, khuấy cho đến khi nào lừa đưa được cái muôi ấy cho một người khác thì mới thoát. Bà mẹ không biết. Bà ta cầm lấy cái muôi. Khuấy. Canh nhựa đường nấu với rắn. Khuấy đều. Một năm. Hai năm. Ba năm sau con bé kia đi chơi mới về. Nó nhận ra người đàn bà đang kiệt sức vì khuấy canh trông giống nó. Giống như in. Nó bèn vào triều đình bẩm báo. Tố cáo thì đúng hơn. Mụ kia ăn cắp bản quyền. Mụ ta giống tôi như in. Mặt tôi thì chỉ có một, ai mà dám sao chép cóppi tôi, tôi kiện cho sạt nghiệp. Đã đạo nhạc đạo văn đạo tranh, bây giờ lại còn đạo mặt.

Một phiên tòa hoàng gia được mở ra. Các bà tiên được mời vào hội đồng xét xử. Mụ phù thủy bị tòa đòi vì liên quan. Cô công chúa nhỏ đang đánh máy cũng được mời đến. Cả hoàng gia sững sờ nhìn cô bé. Cô bé có gương mặt giống hệt nhà vua, làn da trắng ngần trắng ngà của hoàng hậu. Lại một vụ ăn cắp bản quyền nữa. Chỉ trong một phiên tòa mà phải xử những hai vụ.

Phiên tòa chỉ phải xử có hai ngày. Lý do là mụ phù thủy bị giữ lại hai ngày ở tòa án, không được phép về nhà ăn canh rắn. Hai ngày không được ăn là đủ cho mụ chết đói. Trong cơn hấp hối mụ buộc phải khai ra chuyện mụ đánh tráo ngày trước. Công chúa phải đi đánh máy chữ. Con bà đánh máy chữ phải đi khuấy canh rắn. Khai xong thì mụ được cho phép ăn một bát canh rắn loãng toẹt để cầm hơi. Không được ăn no. Công lý được lập lại. Người nào vật nào vào chỗ ấy. Mụ phù thủy bị kết án chung thân đứng bên nồi canh rắn. Tự mình khuấy lấy mà ăn. Chỉ có điều suốt đời phải đứng mà khuấy. Mỏi cũng phải đứng. Tòa khuyến cáo: đừng ai có lảng vảng đến gần lều của mụ, kẻo rồi mất cảnh giác, bị mụ lừa cầm lấy cái muôi mụ đưa cho, lại phải đứng mà khuấy nồi canh suốt đời. Phải nhắc nhở vì con người hay đãng trí và hễ có ai dụ ngon ngọt là nghe.

Bà đánh máy được nhận con đẻ về. Nhưng con bé này mải chơi lười học, chẳng được tích sự gì. Thế là bà phải còng lưng ngồi đánh máy, không có thời gian mà đi hò hẹn nhân tình. Tuy vậy hoàng gia cũng ghi công bà đã nuôi cô công chúa, dù là nuôi vớ nuôi vẩn chẳng ra gì. Lại còn hơi một tí bỏ con ở nhà mà đi. Hoàng gia ban cho bà ta một cái máy chữ mới để mà tiếp tục hành nghề.

Cô công chúa ở hiền gặp lành. Chỗ của cô là về lại với những con người cao quý công bằng văn minh. Cô là con nhà dòng dõi lại trở về đúng với dòng dõi. Không còn cái máy chữ để khiêu vũ nữa. Nhưng đêm đêm công chúa lại đặt cái vương miện xuống sàn nhà. Cái mũ to ra như một lâu đài. Cô nhảy lò cò trên những viên kim cương, nhảy chuyền sang những viên ngọc lam ngọc bích hồng ngọc. Cô hát ôpêra. Ààà hắc hắc hắc hắc. Ààà hắc hắc hắc hắc. Tất nhiên là phải có dàn nhạc giao hưởng dế đệm cho cô.

3.

Thằng bé đã mủi lòng suýt khóc khi nghe đến chuyện bà mẹ đánh máy cứ bỏ đi. Đi với nhân tình. Nhưng rồi màng nước long lanh trong mắt nó khô dần. Nó chưa bao giờ nghe một câu chuyện như thế này. Nhưng mà nhiều chuyện trong đó lại rất quen. Cô thì miên man theo câu chuyện do chính mình kể, không để ý bao nhiêu thời gian đã trôi qua. Hết chuyện. Thằng bé xuýt xoa sung sướng. Cô hiểu ngay là mình vừa làm xiếc trên dây và đã sang được tới đầu dây bên kia. An toàn. Cô có cảm giác kiệt sức mà không biết bao giờ mới hồi phục. Mong là thằng bé không đòi thêm chuyện nữa. Cô không còn đủ sức.

Nhưng chính là thằng bé muốn kể. Đến lượt câu chuyện của nó. Nó bảo nó là một con cá đi lạc. Một lần mấy đứa bạn cá rủ nhau đi chơi rồi lạc đường. Đến một nơi nhiều rong rêu đẹp quá, chúng nó mới thi nhảy cao. Nhảy qua những cành rong. Nhảy quá đà thế là nó thấy mình đã nhảy lên bờ cát. Một bà xinh đẹp đi qua bèn nhặt lên. Bà này thích ăn cá. Thấy con cá đẹp bà ta không nghĩ đến việc mang về nuôi trong bể cá vàng mà chỉ muốn ăn ngay. Bà ta ăn thật. Cầm con cá lên bỏ vào mồm, ực một cái. Con cá bị nuốt chửng vào trong bụng người đàn bà. Tối ơi là tối. Nó mới đập cửa thình thình đòi ra. Không thì ít nhất cũng bật đèn lên chứ. Nó đập mạnh quá, bà kia buồn nôn mới nôn phịch nó ra. Phịch một cái ra mặt cát. Vừa lúc ấy có mấy người đi qua chứng kiến. Bà kia vừa nôn con cá ra tức là bà vừa đẻ ra cá. Bà ta vừa đẻ ra nó. Thế là pháp luật bắt bà ta đem con về nhà mà nuôi. Bà mẹ đem cá về nuôi nhưng cứ nghĩ đến việc mình vừa đẻ ra cá thì lại sợ. Sợ lắm ấy. Thế là một đêm thằng cá đang ngủ thì người mẹ bỏ đi.

Câu chuyện đơn giản vì thằng bé chưa biết bịa nhiều. Cô ngồi nghe và hiểu câu chuyện của nó có một phần sự thật. Chuyện người mẹ bỏ đi chẳng hạn. Chuyện nó bị tật ở chân khiến người mẹ sợ hãi bỏ đi. Nhưng cô không thể hình dung được thằng bé lại là một con cá. Cho đến khi nó bỏ tấm chăn phủ ngang hông trở xuống ra. Đúng là một con cá. Đôi chân của nó dính làm một từ trên xuống đến tận mắt cá. Chỉ có hai bàn chân là tách rời. Hai chân mà là một. Một tấm vải quấn quanh cặp chân dính.

Đẻ con xong, người mẹ kinh hãi bỏ đi ngay. Đứa con để lại cho chồng. Ông cũng choáng váng. Đây là đứa con đầu lòng của ông. Bốn mươi tuổi mới lấy vợ đầu. Không con cái. Bốn mươi chín tuổi lấy vợ lần thứ hai. Đẻ được thằng Cá này. Ông chưa được chuẩn bị để nuôi con một mình. Ông chưa được chuẩn bị để nuôi một thằng người cá. Thằng bé được đưa vào trường trẻ em khuyết tật. Ông đều đặn vào thăm con. Thằng bé biết bò biết nói thì hàng tuần trường cho phép nó về với bố vào chiều thứ bảy. Sáu tuổi thì nó được về nhà từ trưa thứ bảy. Anh xe đón nó về. Chị giúp việc chơi với nó trong lúc bận bịu nấu nướng làm việc nhà. Tối bố mới về, bố con mới được gặp nhau trong phòng ngủ. Cuộc gặp gỡ tại nhà sau một tuần.

Nhưng bố nó không biết kể chuyện. Ông chỉ biết trả lời phỏng vấn và diễn thuyết trên tivi. Ở trường nó nhiều lần được thấy bố trên truyền hình. Nó thuộc diện oách ở trường, nhà mặt phố bố làm to. Nhưng mà bố kể chuyện thì chán ơi là chán. Một người có con chó bécgiê to tướng ngày nào cũng dắt chó qua cổng nhà mình, cứ đến cổng nhà mình là con chó dừng lại để đái, để hôm nào đó bố chỉ cho mà xem, bố sẽ bảo người chủ của nó rút kinh nghiệm giữ vệ sinh chung. Bố nói đến đó thì thằng bé biết là nó không thể trông chờ bố kể chuyện. Nó thèm chuyện. Không có người kể thì nó phải tự nghĩ ra chuyện. Kể một mình. Kể mãi thì thèm có người để nó kể cho mà nghe.

Một chiều chủ nhật, thằng bé ngồi bên cửa sổ nhìn xuống đường. Chị giúp việc đang lúi húi trong bếp. Như vậy là thằng bé có một mình. Nó nhìn qua những song sắt của cánh cổng. Thấy ngay con chó cồng kềnh như một gã tồ. Tồ ơi là tồ. Tưởng là không có ai nhìn thấy, hắn ta ghếch một chân lên đứng đái ngay trước cổng. Đứng đái đường. Sung sướng chưa, cứ như ở chỗ không người.

– Đái bậy nhé.

Cái loa trên cổng vang lên một câu. Con chó giật bắn người hạ ngay chân xuống. Tí nữa thì hắn vãi đái. May mà nén được. Có ai đâu nhỉ. Người ở đâu mà cứ như ma xó.

Thằng Cá nhịn cười. Nó bấm điều khiển từ xa cho hai cánh cổng mở ra. Rất nhẹ nhàng. Con chó thấy mở ra trước mắt một khoảng sân. Đầy cây. Bao nhiêu là bụi cây bụi hoa. Vào trong ấy mà đái thì tha hồ được quyền chọn. Nó chỉ việc chọn bụi hoa đẹp nhất mà đái. Chủ của nó thì còn đang đi ở đằng xa. Ông ta yên tâm con chó có rọ mõm, tiêm chủng đều kỳ, nên thả nó đi rông ở phía trước. Con chó quyết định chạy vào trong sân đái một bãi rồi quay ra cũng kịp lúc chủ đến. Cái người nào vừa bảo nó đái bậy sẽ không nhìn thấy nó nữa.

Thằng bé đợi con chó bước vào hẳn giữa sân mới bấm cho cánh cửa đóng lại. Con chó ngờ vực quay đầu lại. Ai định nhốt nó thế này?

– Đái bậy xấu hổ lắm. Không lịch sự văn minh tí nào.

Con chó đã nhìn thấy người nói. Cậu bé đang ở trong khung cửa sổ tầng trên. Cậu ta vừa nói vừa vung tay xuống phía nó như thầy giáo giảng cho học trò.

Con chó vừa ngượng vừa tức. Thằng bé ấy mà ở dưới sân này thế nào nó cũng húc cho một cái ngã lăn kềnh. Cắn thì không được vì cắn người không có tội là xấu, nó lại đang mang rọ mõm cắn làm sao được. Nhưng tình cảnh của nó lúc này chỉ còn cách tỏ ra thành khẩn biết lỗi. Nhận đi cho xong. Nhận đi cho nhanh. Chủ nó sắp đến rồi mà nó lại mót không chịu được.

– Vào góc vườn mà đái đi.

Thằng bé hiểu ý con chó và ra lệnh.

Được lời như cởi tấm lòng. Con chó chạy ngay vào góc vườn, chọn bừa một bụi hoa. Không còn hứng mà chọn bụi hoa đẹp như ý định ban đầu.

Chủ của con chó đi đến bên cánh cổng. Lạ thật. Con chó vừa mới đấy mà đã biến đi đâu? Ông ta ngơ ngác nhìn dọc theo dãy phố, nhìn sang phía bờ hồ. Bất chợt có tiếng thủ thỉ của một đứa bé. Không phải tiếng nói thông thường mà như là nói trong băng ghi âm, nói qua loa điện.

"Lần sau bạn nhớ đi tiểu đàng hoàng trước khi ra khỏi nhà nhé. Người có giáo dục không ai ra đường đi vệ sinh. Chiều thứ bảy và ngày chủ nhật nếu bạn muốn chơi với tôi thì bạn cứ đến đây. Thôi bạn đi đi".

Cánh cổng bỗng nhiên mở ra như một phép thần. Vừng ơi mở ra. Con chó của ông ta từ trong đó lao vụt ra, xấu hổ ghê gớm. Ông tìm cách hỏi mà con chó dứt khoát không tỏ ra một ý gì. Ai mở cổng cho nó vào rồi lại mở cho nó ra, ông ta không sao biết được. Một bí mật của riêng nó.

Bí mật của thằng bé nữa. Từ đó cứ chiều thứ bảy và chiều chủ nhật, con chó lại bứt chủ ra chạy lên trước để đến chuyện trò với chú bé. Thực ra chỉ là mấy câu trao đổi ngắn ngủi. Cũng không phải là trao đổi, chỉ có chú bé nói, nó nghe, tỏ ý tán đồng hoặc là không. Con chó từ ấy cũng không chịu ra đường đi đái nữa. Trước khi đi dạo với chủ, nó bao giờ cũng nhớ vào toa lét đi vệ sinh. Một con chó lạ kỳ, chủ nó nghĩ. Lúc chạy vào trong sân nghe chuyện của thằng bé, con chó không còn phải tăm tia xem có bụi cây nào hay hay đái một bãi chơi. Nó hoàn toàn tập trung nghe chuyện chú bé.

Một hôm nó nghe chú kể chuyện về một cô bé nhảy nhót trên những phím máy chữ. Phải nghe làm mấy buổi vì thời gian mỗi buổi của nó không có nhiều. Truyện nhiều kỳ. Con chó theo được hết tất cả các kỳ phát hành. Cho đến ngày cuối cùng, con chó định ra hiệu hỏi xem tác giả là nhà văn nào, vì sao một câu chuyện như thế mà nó chưa nghe bao giờ. Chưa kịp hỏi thì chú bé nói trước:

– Dạo này có một cô tiên đến nhà tớ. Cô ấy là người kể chuyện tuyệt vời.

4.

Cô không hề biết trước rằng đời mình sẽ có lúc phải kể chuyện. Còn phải gọt giũa thành một kỹ năng. Một sức hút lạ kỳ khiến chiều thứ bảy và chiều chủ nhật nào cô cũng đi qua căn nhà ấy. Đi qua và ngóng lên cửa sổ tầng hai. Thằng bé đã ở đó trông ngóng. Nó chào cô qua cái loa trên cổng. Cái loa nhỏ xíu gắn trong tường, lại ở tầm cao quá đầu người, không mấy ai phát hiện ra. Cô không thích cái loa. Tiếng người truyền qua đấy rọt rẹt méo âm méo tiếng. Nhưng nó phương tiện tiếp xúc từ xa với thằng bé. Sau đó cánh cổng mở ra, cô bước vào trong sân rồi thì thôi, cái loa chấm dứt vai trò, nó không còn gây khó chịu.

Cô bước qua khoảng sân vào nhà, đặt bước lên những bậc cầu thang như bà chủ. Mình sẽ là bà chủ trong gia đình này. Mình cũng là cô công chúa bị đánh tráo nay tìm lại được gốc gác đích thực. Bố thằng bé là một nào đó tên Víp. Mẹ nó bỏ đi đã được bảy năm. Cô sẽ thay mẹ nó trong căn nhà này. Chưa biết mặt ông Víp mà cô đã tự sắp xếp trước đâu ra đấy. Muốn cha thì phải yêu con. Ngược với những anh chàng tiến thân đào mỏ, muốn lọt vào nhà giàu nhà có máu mặt, muốn dựa thế lực cha thì phải yêu con gái ô mai xấu của ông ta. Muốn dựa gốc thì phải yêu cây. Chăm sóc nâng niu trái trên cành. Thâm tâm cô tự thấy việc thằng Cá tật nguyền là số trời dun dủi. Cô sẽ không tỏ ra sợ hãi ngại ngùng khi chăm sóc nó. Trước mặt bố nó hành động của cô sẽ có sức chinh phục mạnh. Dần dần cô còn đến thăm thằng Cá ở trường, vào những ngày trong tuần, không đợi đến cuối tuần khi nó được về nhà. Mỗi lần gặp là một chuyện. Hoặc là phần tiếp theo của câu chuyện lần trước kể dở dang. Chuyện nhiều kỳ. Cô phải đọc tất cả các loại cổ tích. Cô phải nghe ngóng chuyện thời sự, chuyện đường phố để đem vào những câu chuyện thần tiên hơi thở thế sự. Như cái chuyện ăn cắp bản quyền gương mặt chẳng hạn.

Tất nhiên là sau lần gặp gỡ đầu tiên, thằng Cá đã kể hết với bố. Nó kể lại cho bố nghe chuyện cô bé đánh máy. Ông thấy câu chuyện linh tinh thế nào. Ông quan tâm hơn đến việc một cô gái đã làm cho thằng bé mê mẩn. Ông bị rung động. Người đàn ông đắm đuối vì con bao giờ cũng có chút tính đàn bà sâu thẳm. Yêu cái người mà con mình yêu mến. Chưa gặp đã yêu.

Một buổi chiều cô nán lại lâu hơn một chút. Họ gặp nhau. Cô bất ngờ. Ông Víp chính là người đàn ông kịp đến chi viện cho cô bắt nhà văn hóa lớn ký vào biên bản. Hôm ấy ông đã giải thoát cho cô khỏi tình cảnh trớ trêu khi lão già cứ nhùng nhằng với con cu lấp ló.

Lão già ký xong thì ông Víp cũng đi luôn. Cô cũng vội thoát ngay khỏi hiện trường. Định mệnh. Chỉ có thể lý giải như thế cho lần gặp thứ hai này. Giữa hai lần gặp thì đã có quyết tâm của cô. Cô sẽ lấy bằng được bố của thằng Cá. Bất kể hình thức của ông ra sao. Ông có đôi chân dính như chân thằng bé thì cô cũng lấy. Một ông Víp cơ mà. Đâu cứ nhất thiết phải có tình yêu mới lấy được nhau. Đàn ông thì cô khó mà yêu cho được.

– Ô, hóa ra anh là bố cháu Cá.

Cô thốt lên khi người đàn ông xách cặp bước lên cầu thang.

– Cô tiên kể chuyện đây sao?

Ông nheo nheo mắt hỏi. Cái nheo mắt hóm hỉnh như hôm bắt nhà văn hóa lớn. Nhưng rõ ràng là ông không nhớ chuyện ấy. Ông không nhận ra cô. Với người đàn ông này cô chỉ có ý nghĩa ở chỗ đã chinh phục được thằng bé. Còn cái kỷ niệm oái oăm ngoài đường chẳng nghĩa lý gì. Cô bắt nhậy điều đó. Cô quyết định từ nay chỉ sắm vai cô gái có ý nghĩa. Không rườm rà phân tán sang bất cứ một hình ảnh nào khác. Thằng Cá là con đường ngắn nhất để đến với trái tim ông Víp.

Con đường ngắn nhất. Bao nhiêu là câu chuyện dài phải kể trên con đường ngắn ấy. Nàng Sêhêradát kể chuyện nghìn lẻ một đêm để tự cứu mạng, nàng không kể được thì vua chém nàng chết. Cô kể chuyện để lấy bằng được ông Víp, cô không kể được thì cô không lấy được chồng có thế lực. Cô cảm thấy rằng ông đã cắn câu. Ông cứ ra vào loanh quanh chỗ hai cô cháu ngồi chuyện trò. Ông đâu có thích chuyện thần tiên, không thích tất tần tật những loại sách hư cấu mà ông gọi là bịa đặt. Đời ông chỉ quen với thứ văn báo cáo. Ông lảng vảng quanh chỗ hai cô cháu như cá mập vờn mồi ngon. Ông tập nghe những chuyện thần tiên bịa đặt chẳng qua là vì cô.

Đời ông trưởng thành lên từ cán bộ đoàn cơ sở. Thời sinh viên đã làm cán bộ đoàn. Những chàng nàng học giỏi thì đã đắm chìm hết vào bài vở vào nghiên cứu, chẳng thiết bất cứ một cái gì xung quanh. Công tác xã hội dồn hết lên lưng mấy kẻ như ông. Quanh năm lao vào tổ chức các chiến dịch các cuộc phát động các kỳ làm báo tường liên hoan văn nghệ. Dạy vũ quốc tế cho thanh niên sinh viên. Ngày ấy nhảy van nhảy tăngô nhảy đitxcô còn bị coi là tư bản đồi trụy. Vũ quốc tế là một thứ thỏa hiệp giữa múa hát với nhảy nhót Âu Tây, được chấp nhận là hình thức chính thống cho thanh niên. Anh cán bộ đoàn được đi tập huấn vũ quốc tế rồi múa hát tập thể về dạy lại thành phong trào. Anh nhảy nhót ca hát thuần thục. Anh hăng hái huy động được quần chúng trong mọi dịp lễ lạt. Anh được ưu tiên nâng điểm thi một số môn. Tốt nghiệp thì được trường giữ lại. Không giữ lại để giảng dạy vì chuyên môn anh yếu. Giữ lại làm cán bộ đoàn chuyên trách của trường. Con đường hoạn lộ bắt đầu thẳng tắp tuần tự. Không có con đường nào hanh thông hơn thế. Đi theo đường nghiên cứu chuyên môn thì váng đầu mờ mắt còn lâu mới đến đích. Một thời gian sau anh được nhấc lên làm cán bộ thành đoàn. Một thời gian sau anh lên trung ương đoàn. Từ trung ương đoàn anh được điều sang các bộ. Anh thành ông Víp. Anh là tấm gương phấn đấu cho mọi công dân bình thường. Nơi ba chục năm chiến tranh kể từ khi có nền dân chủ cộng hòa, chín mươi phần trăm trí thức đều nung qua lò lửa chiến tranh thì anh không một ngày đi lính. Nơi chín mươi phần trăm trí thức khởi điểm từ đại học thì anh khởi điểm từ cao đẳng. Đâu có cần gì xuất sắc sáng chói nổi trội.

Ông Víp quanh quẩn ra vào chỗ hai cô cháu. Thỉnh thoảng ông xin lỗi cắt ngang. Này cô, vì đàn em thân yêu là một sự nghiệp dài lâu. Nhắm mắt. Cái nhắm mắt như làm tình khiến cô giật mình, cái nhắm mắt hoàn toàn đối nghịch với nội dung câu nói, nếu như không nói là cấm kỵ. Sự nghiệp dài lâu cho nên chúng ta không thể nóng vội đốt cháy giai đoạn. Nhắm mắt. Đốt cháy giai đoạn cho nên chúng ta hãy tạm nghỉ để vào ăn tối.

Mời vào ăn cơm. Mời sang phòng gia đình xem một bộ phim hoạt hình từ đĩa DVD. Ông có nhiều lý do để lái hai cô cháu vào một chương trình mà ông muốn thưởng thức cùng họ. Cô chỉ thấy những lúc ông lượn lờ là ông cuống lắm rồi. Lại còn nhắm tịt mắt khi diễn đạt một câu nữa chứ. Ông vẫn nhắm mắt như vậy trước công chúng, nhưng trước mặt cô cái nhắm mắt lại như một gợi ý xác thịt. Khoan đã. Không đi đâu mà vội. Ông càng hăng thì cô càng hãm. Ông càng cà cuống thì cô càng dền dứ. Kể chuyện cho thằng Cá muộn đến mấy thì chín giờ tối là cô ra về. Hẹn gặp lại các bạn trong buổi đọc truyện đêm khuya sau. Kỳ sau đăng tiếp. Con gái nhà tử tế không về nhà sau chín giờ tối. Xưa nay cô vẫn thế. Học ban đêm hay làm thêm thì lúc ấy cũng xong cả rồi. Chín giờ tối là cái giờ của phẩm hạnh. Chín giờ tối là ranh giới phân biệt con nhà gia phong với con nhà bình dân hạ cấp buông tuồng.

Chín giờ tối cô ra về. Ông tiễn cô xuống tận cổng mở cổng cho cô ra. Thằng Cá thò đầu ra trên cửa sổ vẫy theo cô.

Một buổi tối nó phải chờ lâu hơn một tí. Lâu hơn chừng năm phút theo tính toán của nó. Năm phút. Không hiểu có việc gì ở chân cầu thang. Năm phút sau mới thấy bố nó và cô từ nhà dưới bước ra khoảng sân. Cô ra cổng rồi mà bố nó vẫn đi tiễn theo một đoạn đường. Cái khoảng năm phút hai người dừng lại ở nhà dưới vừa đủ cho một cái hôn dài. Cô quyết định hôm nay là thời điểm chín muồi. Không dền dứ nữa mà dao đã chém đá. Lời thề sắt son. Phập. Cô để cho môi ông bập vào môi cô. Trượt ra. Phập một lần nữa. Lần này thì không trượt đi đâu được. Ông nhắm tịt mắt lại như đang diễn thuyết. Diễn thuyết. Ý nghĩ này làm cho cô tỉnh hẳn ra. Cái hôn chỉ còn là sự chịu đựng. Chỉ là một chi tiết quan trọng trong kế hoạch.

Đám cưới không phô trương ồn ào. Đúng bản tính của cô. Rất cần khoe nhưng khoe một cách kín đáo. Cô đã trở về với giới thượng lưu của mình. Cô đã lên đời bà mệnh phụ phu nhân thực sự chứ không chỉ còn là hoang tưởng như lâu nay. Khoe. Gửi cả nghìn cái thiếp báo hỉ. Cho thiên hạ biết cô nay là vợ của ông Víp. Nhưng khách mời đến đám cưới chỉ chưa đến một trăm người. Như một cái đám cưới Tây, cô dâu chú rể và một ít người đến làm lễ ở nhà thờ là xong. Lễ cưới của cô thì ở một khách sạn sang trọng. Mười một vị bộ trưởng và ba vị trên bộ trưởng. Các mađam của họ. Trang trọng và rất đúng mực. Chính xác là một lễ cưới cao sang. Cao và sang.

Cao và sang cũng là căn cứ của gia đình bố cô. Họ nội có con gái ba mươi tư tuổi lấy chồng, mừng quá đi chứ. Chồng sang. Nhưng gia đình cô mới căn cốt là sang. Mừng nhưng không hớn hở phát rồ lên. Vinh hạnh nhưng không treo ảnh con rể là bộ trưởng ở phòng khách. Bên ấy quyền cao chức trọng thì bên này đại gia trí thức. Đâu phải loại quê mùa giàu xổi mà thích dính tên mình với người nổi tiếng, chơi với người nổi tiếng bằng mọi giá. Họ cũng không phải loại thấy cái gì lòe loẹt rực rỡ thì lóa mắt, nghe cái gì vang lừng thì choáng. Sâu xa thì cô cũng thế, cô cực ghét đám đồng nghiệp bám theo kẻ có danh, tốn thời gian công sức để cung phụng kẻ có danh, một thứ mua chuộc lấy phiếu ghi điểm với đời. Nhưng cô tóm bằng được ông Víp chỉ là cách để trở lại với nơi quyền quý mà mình xứng đáng. Cho nên cô cũng bằng lòng với thái độ của bố và gia đình bên nội. Đón chào con rể thật là vui vẻ, nhưng đàng hoàng, chẳng việc gì mà cuống lên. Chẳng việc gì mà phải khoe phố khoe phường. Cũng chẳng tìm cách quấy rầy nhờ vả. Nhưng đôi khi không tránh được những trục lợi mà mình vô tình tiếp tay. Một ông cậu của cô sống ở tỉnh lẻ bao lâu chẳng thấy mặt. Một nhạc sĩ xuất thân từ ông sửa xe máy. Dầu mỡ nhem nhuốc mãi rồi một ngày bập bùng cây ghi ta bôi lem nhem lên năm dòng kẻ nhạc. Cũng ra được mấy bài hát nịnh tai. Thình lình vớ được cô cháu lấy ông Víp. Cậu mời ngay hai cháu về nhà cậu chơi. Chiều cậu. Cậu báo với chính quyền địa phương có kế hoạch an ninh từ mấy hôm trước. Công an bảo vệ dẹp đường. Chính quyền và dân chúng đều choáng vì ông Víp đích thân đến thăm cậu. Từ đó đi đâu cậu cũng xách cái ca táp vỏ cứng kiểu Nga. Trong ca táp có mấy ca khúc mới viết và bộ ảnh cậu chụp với ông Víp đến thăm nhà. Giơ ra. Một tay ca khúc mới. Một tay ảnh ông Víp. Ông giám đốc sở văn hóa đưa tay nhận ca khúc ký xoẹt cho phổ biến rộng rãi. Phát thanh truyền hình tỉnh lưu truyền. Trung tâm băng đĩa sản xuất. Các ca sĩ tỉnh đi đâu cũng hát. Ông cậu lại giơ ra. Một tay tờ đơn. Một tay ảnh ông Víp. Ông giám đốc sở địa chính đưa tay nhận tờ đơn ký xoẹt một cái. Một lô đất ở bãi tắm mới mở. Tấc đất tấc vàng.

Một bài học cho chị điều chỉnh hành vi. Không phải ai mời chơi cũng đến. Không phải ai xin đến thăm cũng cho đến thăm. Những cái bẫy giăng ra khắp nơi, ở cả những nơi cò con ít ngờ nhất.

Chị tìm tiểu thuyết cho chồng đọc. Lâu lâu đọc một cuốn. Bụng dạ chưa quen, nhồi ngay một lúc chết vì bội thực. Không phải ngẫu nhiên mà nhiều chính khách phương Tây khuyên đồng nghiệp đọc tiểu thuyết. Vào tiểu thuyết là được sống nhiều cuộc đời khác. Cuộc đời ta chỉ có một, hữu hạn, đọc tiểu thuyết ta có thêm kinh nghiệm của nhiều cuộc đời, vô tận. Cuốn sách giúp ta được sống nhiều lần, chẳng tội gì. Đây là đang nói những cuốn tiểu thuyết hay và có ích. Nhưng nếu đắm chìm triền miên trong tiểu thuyết thì cũng có thể ghê tay, định giơ súng lên lại bỏ súng xuống, định làm thẳng tay lại chùn tay, tóm lại mải mê tiểu thuyết có thể làm chính khách ngại hành động. Không hành động. Quá nhạy cảm thành ra chần chừ. Nhưng đó là với người mỗi tháng đọc nhiều hơn một cuốn. Chồng chị còn lâu mới đến mức ấy. Ban đầu chị kèm ông cố gắng hai tháng một tiểu thuyết là tốt lắm rồi. Tấm gương soi điều chỉnh hành vi đấy chứ đâu. Người đọc tiểu thuyết chắc chắn không bao giờ vừa diễn thuyết vừa nhắm mắt như ông. Đọc xong ông có nhiệm vụ kể lại cho chị và thằng Cá nghe. Đó là một trong những lý do chị buộc ông đọc sách.

Có lần ông thẫn thờ mất cả một ngày chủ nhật. Ông vừa đọc xong cuốn tiểu thuyết về thân phận những người Việt làm ăn ở Đông Âu. Mẹ thằng Cá cũng ở bên ấy. Cuốn sách bất chợt gợi cho ông nhớ tới chị ta. Chị ta bỏ sang bên ấy mở một hiệu tạp hóa. Làm ăn cùng với tình nhân. Đánh hàng từ nhà sang rồi buôn hàng từ bên ấy về. Không cần quá giỏi tiếng địa phương. Làm ăn trong khu chợ chỉ toàn là người Việt. Có rất nhiều người Việt sang đấy cả vài chục năm vẫn không biết một câu tiếng Tây. Hai chục năm làm cửu vạn, chạy chỉ chỏ, buôn nước bọt lằng nhằng trong khu người Việt cần gì tiếng Tây. Ăn cắp vặt từ của người Việt cho đến ăn cắp kha khá trong siêu thị cần gì tiếng Tây. Chị ta cô kế toán ở nhà sang đến đây là bà chủ tạp hóa cần gì tiếng Tây. Mới năm ngoái chị ta gom góp cùng tình nhân về thăm nhà một chuyến. Bí mật. Tung tin trong khu chợ là đi lên khu nước nóng chữa bệnh. Hầu như đi tay không. Hàng thì đã đóng hòm gửi về từ trước. Hai ngày trước khi lên đường, họ lén lút đến ở nhờ một nhà tin cậy. Thế mà bị cất vó. Bọn maphia người Việt. Chúng gọi là cất vó. Nhằm vào những kẻ sắp về thăm nhà có tiền vàng giắt trong người. Đập chết tình nhân của chị ta. Đập chết cả hai vợ chồng chủ nhà. Chị ta lúc ấy đi mua hàng. Thoát. Dân địa phương rất kinh những băng cướp châu Á. Đập chết người rồi. Người chết đứ đừ rồi. Chưa thỏa. Trước khi đi chúng còn cắt mũi khoét mắt. Tình nhân của chị ta khi sống bao nhiêu là bạn bè chiến hữu đối tác. Bàn nhậu thường xuyên là nơi đoàn kết quốc tế tư sản. Chết rồi chẳng có ma nào. Chị ta phải đi lạy van các chiến hữu. Chẳng chiến hữu nào chịu mang giúp bình tro về nước. Chị ta phải cầu cạnh các bạn bè. Chẳng bạn bè nào chịu. Lảng. Chuồn chuồn. Chị ta mang bình tro ra sông đổ xuống. Sông xứ người một năm mấy tháng đóng băng, nhưng sông nào mà chẳng ra biển, biển nào chẳng hòa vào nhau. Một ngày nào đó một mảnh con con lưu lạc sẽ về lại với biển Việt sông Việt đất Việt. Chị ta bỏ đi đâu mất. Có thể là sang một nước châu Âu khác, lại buôn bán trong một cộng đồng Việt Nam ở đất khác. Nhưng từ đó không ai nhìn thấy chị ta.

Ông biết chuyện không khỏi bần thần. Một cuộc đời trầm luân. Rất có thể chị ta không còn đủ tiền mua vé mà về. Rất có thể chị ta không có giấy phép cư trú, sống lẩn lút thì không thể ra mặt mua vé máy bay. Chị phân tích cho ông Víp biết như thế. Chị cùng ông sẽ nhờ bạn bè ở Đông Âu tìm cho được chị ta. Tìm được rồi sẽ biết chị ta cần gì để giúp.

Ông Víp càng tin đây chính là người đàn bà của đời mình. Ba lần lấy vợ mới lấy được đúng người. Hóa ra cũng là một đời lầm lạc. May mà rốt cục ông cũng tìm được vợ cho mình. Tìm được mẹ cho thằng Cá. Các thầy cô ở trường trẻ em khuyết tật cứ đồng thanh xuýt xoa kiếm đâu ra được người đàn bà thương con chồng như vậy. Thương thực lòng chứ không phải như một số mađam biểu diễn còn hơn nghệ sĩ nhân dân. Ông nghe mát mặt. Chị nghe mà hởi lòng hởi dạ. Vì người người chẳng phụ công, yêu người người sẽ vui lòng yêu ta.

Cho đến buổi sáng ấy, chị trở về lôi được thằng Cá từ dưới bể bơi lên. Người Cá ngập trong bể nước toàn lá rụng chưa vớt. Rất giống một cái ao bèo tầm thường.

5.

Tình trạng của thằng Cá buộc bác sĩ phải nói thật. Không giữ được lâu. Kiệt sức. Bệnh thần kinh. Những biến chứng lạ gì gì chị không hiểu hết. Ba ngày ba đêm một mình chị với nó trong bệnh viện. Trông thì cũng chẳng làm được gì nhưng khuất mặt đi thì lòng không yên. Thế là cứ ngồi trông. Ban ngày có thêm anh xe đổi ca. Cô giúp việc đổi ca. Nhưng ban đêm thì chị phải ở lại.

Chị không nghĩ là thằng Cá sẽ đi. Những lúc tỉnh táo nó vẫn đòi nghe chuyện. Phải nghĩ ra chuyện mà kể. Có lúc chị đã kể chuyện về con chó bécgiê ở khu nhà cũ. Thằng Cá xa nó nửa năm rồi, từ lúc cả nhà chuyển đến biệt thự mới. Biệt thự mới chị không cho lắp cái loa ở cổng. Biệt thự mới xa cách hẳn hàng xóm. Biệt thự mới không có con chó nào đi qua mà chuyện trò. Ngồi ở tầng hai thằng Cá cũng không thể nhìn xuống đường như ở nhà cũ. Chị sáng tác chuyện con chó tìm đến nhà cũ của họ, nó hỏi gia đình ông Tây thuê nhà, nhưng ngôn ngữ bất đồng, họ tưởng nó đến nhận họ nhận hàng nên đã đuổi nó đi. Trông nó rất Tây mà. Trong người nó còn mang dòng máu Tây, nó cũng là kẻ lưu lạc, nhưng nó không hề muốn tìm về chốn cũ. Nó bằng lòng với thân phận nó hiện tại. Nó là thế hệ thứ hai thứ ba thứ n rồi. Nó không còn là ngoại kiều. Tóm lại là nó chỉ đến hỏi thăm thằng Cá. May mà có người giúp việc hiểu được nó. Chị này trả lời qua loa cổng. Nó xin được địa chỉ mới của thằng Cá và hẹn sẽ đi thăm trong một ngày gần đây. Trên giường bệnh thỉnh thoảng thằng Cá lại hỏi xem con chó có đến không. Người ta có gây khó khăn không cho nó vào phòng bệnh hay không? Anh xe lắc đầu. Cô giúp việc cũng lắc đầu. Họ không biết kể chuyện nhưng họ sẵn sàng hỗ trợ cho những câu chuyện chị kể. Ca của chị giúp việc, thằng Cá cũng hay hỏi han.

– Chị ơi vì sao?

– Sao cái gì?

– Sao cái mặt chị sưng thế?

Thằng bé ốm mà quan sát vẫn tinh.

– Chị bị tát em ạ.

Chị giúp việc thật thà nói.

– Năm ngoái chị bị tát rồi mà. Trí nhớ thằng bé vẫn tốt.

– Năm ngoái người khác tát em ạ.

Im lặng hồi lâu. Như là thằng Cá đang tự giải thích một điều mà nó coi là tế nhị. Cô giúp việc cũng im lặng một lúc. Rồi cô hỏi thằng Cá có nhớ những quả bóng, những bao cát treo lơ lửng mà các võ sĩ quyền Anh vẫn tập đấm hay không? Đấy, mặt chị cũng giống cái bao cát ấy. Một người tát được một cái là gây phản ứng dây chuyền cho những người khác cũng muốn tát. Cô không kể chuyện cô có hội Ôsin của mình. Chơi với nhau vui, đoàn kết nhất trí cung cấp cho nhau thông tin về chủ nhà. Cung cấp cho nhau kinh nghiệm xử lý mọi tình huống với chủ nhà. Nhưng giữa đám bạn bè với nhau cô cũng hay đưa chuyện. Con này thích thằng kia mà thằng kia đã có vợ. Thằng nọ haiphai nhưng vẫn tăm tia con ấy. Năm ngoái thằng có vợ đến tát vào mặt cô. Vừa rồi thằng haiphai lại đến tát nốt vào má bên kia. Cô tung tin là hai thằng ác dâm định giở trò không được nên đánh trả thù. Hội bạn bè gọi cô là con thợ thêu, tẩy chay cô, đuổi cô ra khỏi nhóm. Cô là nạn nhân của cái mồm lẻo bẻo. Chuyện gì cô biết thì cả Hà Nội sẽ biết. Bạn bè hãi hùng, cứ thấy cô từ xa là lảng là chuồn.

Chuyện này mà kể cho thằng Cá nghe thì thảm quá. Thành ra cô chỉ dừng lại ở chỗ so sánh mặt mình với cái bao cát tập đấm của võ sĩ quyền Anh. Phần còn lại thằng Cá phải tự nghĩ lấy. Không nghĩ được đâu. Nó chỉ cảm thấy đó là một câu chuyện u ám. Chỉ đến khi chị đến đổi ca cho cô giúp việc, thằng Cá mới tươi lên được. Chị kể chuyện người cá. Ngày trước chị đã kể chuyện nàng tiên cá của Anđécxen rồi. Cô tiên cá mê hoàng tử trên bờ mà phải đổi cho mụ phù thủy giọng hát của mình, mụ liền biến cái đuôi cá của cô thành đôi chân để cô đi đến gặp hoàng tử. Từng bước chân đi trên mặt đất đau như dao cắt. Hoàng tử cũng không hiểu được tình yêu của nàng tiên cá câm lặng.

Nhưng chuyện người cá chị chưa kể cho thằng bé bao giờ. Ở một nước Nam Mỹ xa xôi có vị bác sĩ thiên tài lắp cho chú bé da đỏ một cái mang cá mập. Chú bé bị bệnh phổi khỏi bệnh và từ đó vừa có thể sống trên cạn bằng phổi, vừa sống dưới nước bằng mang cá. Chú ngao du dưới biển sâu, cưỡi trên một người bạn cá heo mà chú gọi là ngựa biển. Chú lớn lên thành một chàng đẹp trai. Thỉnh thoảng chàng lên bờ để gặp một cô gái chàng thầm yêu trộm nhớ. Một lão nhà giàu cưỡng đoạt cô gái làm vợ. Lão rình bắt người cá để làm nô lệ mò ngọc trai cho lão. Bị tố cáo, cả người cá và ông bác sĩ cha nuôi của chàng đều phải ra toà vì tội thí nghiệm lắp mang cá cho người. Người cá bị giam lâu trên đất liền nên hai lá phổi yếu ớt của chàng bắt đầu hỏng. Một đêm viên cai ngục chịu ơn bác sĩ đã tổ chức cho người cá vượt ngục. Anh chạy ra đến bờ biển, chia tay người yêu cũ rồi xuống biển bơi đi một nơi xa hẳn. Một nơi nào đó có bờ vịnh tuyệt đẹp. Nơi không có những kẻ giăng lưới bắt chàng làm nô lệ mò ngọc trai. Nơi không có những kẻ bắt giam chàng vì chàng có quyền vừa sống làm người vừa được làm cá.

Tiểu