NHÀ VUA ĐÙA GIỠN

Trong một bữa ăn các món thịt gà, nữ hầu tước Đơ Môngfera, bằng cách nói với nhà vua Pháp vài câu dí dỏm, khiến nhà vua từ bỏ một tình yêu rồ dại.

(Flammet kể chuyện)

Tôi lấy làm thích thú rằng các truyện kể của chúng ta đề cao hiệu quả của những lời đối đáp, nhanh nhẹ và hóm hỉnh. Tôi lại nhận thấy, nếu đàn ông tỏ ra có ý thức phần nào muốn yêu con người thuộc một đẳng cấp cao hơn đẳng cấp mình thì đàn bà trái lại, rất tinh khôn cắt đứt ngay với mọi tình duyên với những người cao quý hơn mình. Các bạn rất xinh đẹp ạ, đến lượt tôi được nói, vậy tôi đã có ý định kể cho các bạn nghe, bằng nghệ thuật nào và những lời đã đáp nào một phu nhân lịch sự đã biết giữ mình khỏi chuyện trăng gió và can ngăn người khác làm chuyện đó.

Là người có giá trị cao quý, phán quan của Giáo Hoàng, hầu tước Đơ Môngfera, trong một cuộc Thập tự chinh, đã vượt biển, đứng trong hàng ngũ quân đội của Chúa Cơ đốc. Người ta nói đến công lao của ông ở triều đình vua Philip Độc long cũng đang chuẩn bị, từ nước Pháp, tham gia vào cuộc Thập tự chinh ấy. Một hiệp sĩ nói về hầu tước và vợ ông ta rằng trong thiên hạ không có cặp vợ chồng nào sánh được với vợ chồng ông, vì nếu hầu tước lừng danh trong các hiệp sĩ về tài đức cao quý của mình, thì hầu tước phu nhân cũng lừng danh không kém trong tất cả các phu nhân trên đời, về sắc đẹp tuyệt vời và giá trị của nàng. Những lời đó đập rất mạnh vào tâm trí nhà vua Pháp, khiến tuy chưa bao giờ gặp mặt phu nhân, ông cũng đột nhiên cảm thấy yêu nàng mãnh liệt. Vì đi Thập tự chinh nên ông quyết định chỉ tới Giênơ mới xuống thuyền. Ông muốn theo đường bộ cho tới đó, và tìm mọi cớ có thể chấp nhận được để đến thăm nữ hầu tước. Ông dự tính nhân dịp ông chồng đi vắng để thỏa mãn ý muốn của mình.

Nhà vua bèn thu xếp mọi việc hợp với ý định của mình. Các bộ hạ của ông đi trước, và chính ông, với một đoàn tùy tùng hạn chế, bắt đầu lên đường. Ông tới gần lãnh địa của hầu tước. Một ngày trước khi đến, ông cho người đến nói với nữ hầu tước xin được đến, ông cho người đến hôm sau.

Rất thông minh và khôn ngoan, phu nhân ân cần trả lời coi vinh dự đó là cao quý nhất cho nàng, và nhà vua sẽ được nghênh tiếp. Rồi nàng suy nghĩ đến dụng ý cuộc đến thăm này, tại sao một ông vua lớn thế lại đến nhà nàng, trong khi chồng vắng mặt? Do bản năng nàng hiểu ra sự thực: tiếng đồn về sắc đẹp của nàng lôi kéo nhà vua đến nhà nàng. Song, là người rất lịch thiệp, nàng chuẩn bị trân trọng tiếp đón khách. Nàng triệu tập tất cả những người khuyên bảo tốt còn ở lại, và theo ý kiến họ, ra lệnh cho làm mọi việc cần thiết. Tuy nhiên nàng cố ý đảm nhận điều khiển một mình việc hầu bàn ăn và thực đơn. Không để mất giây lát nào, nàng sai mang tới để chuẩn bị tiệc đón nhà vua tất cả các gà mái trong xứ, và không cung cấp gì khác cho những người đầu bếp để làm các món khác nhau mà nàng chỉ bảo.

Nhà vua đến vào ngày đã hẹn, và được nữ hầu tước ân cần đón tiếp xứng với địa vị mình. Khi có người đàn bà ấy trước mắt, ông thấy sắc đẹp của nàng, giá trị nàng, về duyên dáng trong mọi cử chỉ, tất cả xem ra đều vượt qua điều ông tưởng tượng theo những lời bàn tán của hiệp sĩ. Ông ngạc nhiên đến mức bàng hoàng! Ông hết sức ngợi khen phu nhân, và thèm muốn của ông tăng lên trong chừng mực hiện thực chút ít trong một căn phòng được trang hoàng với tất cả sự lộng lẫy mà việc nghênh tiếp một nhà vua, nhà vua và nữ hầu tước ngồi một bàn, và tất cả các khách ăn khác đều có vinh dự xứng với địa vị mình ở các chỗ ngồi khác.

Nhà vua thấy mình được tiếp một loạt nhiều món ăn, cùng những rượu tuyệt ngon và hiếm có, ông còn được cái thú thỉnh thoảng liếc nhìn nữ hầu tước diễm lệ. Niềm vui sướng của ông là cực điểm. Trong khi ấy các món ăn cứ kế tiếp nhau. Nhà vua bắt đầu hơi ngạc nhiên, nhận thấy rằng tuy chúng được chế biến khác nhau nhưng trước sau vẫn là một thứ thịt duy nhất, thịt gà mái. Ông thừa biết xứ ông đang ở đây đầy dẫy những thịt thú rừng đủ loại, và ông cũng thầm nghĩ rằng tin báo trước ông đến đây đã cho phu nhân đủ thì giờ sai đi săn bắn. Tuy ngạc nhiên, ông cũng chỉ muốn trêu ghẹo nữ chủ nhân về mục gà mái thôi. Ông quay sang phía nàng vẻ mặt tươi cười:

- Thưa bà, vậy ra ở vùng này chỉ sinh ra gà mái, toàn gà mái chứ không có gà trống sao?

Nữ hầu tước hiểu rất rõ ý câu hỏi, thấy rằng, đúng theo điều nàng mong muốn. Chúa cho nàng được dịp nói lên ý nghĩ trong đáy lòng. Nàng quay sang phía nhà vua, và mạnh dạn đương đầu với câu ông hỏi:

- Thưa Đức ông, không ạ, nhưng xin ngài biết cho rằng đàn bà chúng tôi ở đây, tuy có khác những người khác về trang điểm hay địa vị, song cũng chẳng vì thế mà không được tạo nên như ở các nơi khác.

Nghe những lời đó mà ông nắm được ẩn ý, nhà vua hiểu ra tại sao có thực đơn gà mái này. Ông tự nhủ với một người đàn bà như thế thì tìm cách tán tỉnh sẽ là chuyện hão huyền, và dùng đến sức mạnh thì sẽ là việc không hợp lý. Ta nên thừa nhận cho ông điều này, nếu ông đã ôm ấp một tình yêu nồng cháy thiếu suy nghĩ đối với nữ hầu tước thì sự khôn ngoan và danh dự đã dập tắt ngay những lửa tình giữ không đúng chỗ ấy. Nỗi e ngại về những lời đối đáp khiến ông gạt bỏ mọi lời đùa cợt. Từ bỏ mọi hy vọng, ông ăn cho xong bữa ăn trưa. Xong bữa, ông muốn vã ra đi để che giấu tính chất khả nghi của việc ông đến thăm. Ông cảm ơn nữ hầu tước về vinh nàng đã dành cho ông, và trong khi nàng cầu Chúa phù hộ ông, ông lên đường đi Giênơ.