MỘT THẦY PHẪU THUẬT DÍ DỎM
Thầy Anbe ở Bôlônhơ bằng lời nói dí dỏm đã khiến một bà muốn làm cho thầy xấu hổ vì say mê bà phải mắc cỡ.
( Păngpinê kể chuyện).
Êlidơ đã im lặng, và đến lượt Hoàng Hậu kể câu chuyện cuối cùng. Với vẻ duyên dáng rất phụ nữ của nàng, Păngpinê lên tiếng:
- Các bạn gái cao quý ạ, khi trời thanh trong thì các vì sao là đồ trang sức của trời; về mùa xuân, hoa lá trang sức của các đồng cỏ xanh; cũng như thế, nhừng lời nói hay là đồ trang sức của những cuộc sum họp vui vẻ và trò chuyện thú vị. Những lời ấy vốn ngắn gọn, thường là cái biệt tài của phụ nữ chúng ta. Những lời nói dài, trừ trường hợp bắt buộc không tránh được, ở miệng chúng ta nghe chướng tai hơn là ở miệng đàn ông. Vậy mà ngày nay có được nhiều bà, tôi với chị, hỏi có còn được dù chỉ một người có thể hiểu một trong những câu nói dí dỏm ấy, hoặc hiểu được rồi, mà biết đối đáp lại không? Thật xấu hổ cho chúng ta và cho các bạn đương thời của chúng ta! Than ôi! Cái trí tuệ trước kia ở trong các bà nội chúng ta bây giờ chuyển cả vào sự trang điểm. Một bà mặc thứ vải sặc sỡ nhất, kẻ nhiều sọc nhất, hoa hoét nhất, vẫn tưởng mình được quý trọng và danh giá hơn bất cứ ai. Bà không nghĩ rằng, nếu người ta phủ lên một con lừa những đồ trang hoàng ấy, nó sẽ mang chúng trên mình được nhiều hơn bất cứ ai trong chị em ta, vậy mà nó vẫn chỉ có được sự tôn trọng người ta dành cho giống lừa thôi. Nói như vậy tôi thấy xấu hổ, vì tôi không thể chê trách người khác, mà không chê trách cả chính mình, tuy trang điểm như thế lòe loẹt, sặc sỡ, các bà cứ trơ trơ, câm lặng như tượng đá, và khi trả lời những câu người ta hỏi thì chẳng thà các bà cứ im đi còn hơn, và hơn rất nhiều. Họ làm ra bộ tin rằng bằng cách không biết giữ vai trò của mình giữa phụ nữ và những đàn ông hay tán tỉnh là tỏ ra mình có phẩm cách trong sạch. Họ gọi sự ngốc nghếch của họ là đoan chính, như thể ngoài người đàn bà nói chuyện với cô hầu, chị thợ giặt, chị làm bánh thì không làm gì có phụ nữ đoan chính. Song, nếu tạo hóa, như những người như vậy tin tưởng, chia sẻ ý nghĩ ấy, thì nó sẽ tìm ra một cách khác để hạn chế tật nói huyên thuyên của họ. Đã đành về mặt ăn nói, cũng như về mọi mặt, phải xét đến thời gian, nơi chốn và người nói chuyện với mình. Khi nghĩ rằng một lời dí dỏm sẽ làm cho người khác xấu hổ, người ta có thể đã không lượng sức mình so với sức của đối thủ, và tự cảm thấy sự xấu hổ mà mình hy vọng gán cho người khác. Các bạn nên biết tránh cái thói xấu ấy. Các bạn cũng nên biết đừng biện hộ cho câu tục ngữ, rất thường ở cửa miệng mọi người, rằng đàn bà bao giờ cũng nhìn thấy mặt không hay của sự vật. Để trở thành khéo léo trong việc lựa chọn của mình, xin các bạn hãy nghe câu chuyện cuối cùng của ngày hôm nay, mà đến lượt tôi kể với các bạn đây. Cũng như sự cao quý của tâm hồn, các bạn đặt các bạn vào một địa vị ưu tiên, các bạn sẽ chứng tỏ bằng tính ưu việt của cách nói năng của mình. rằng các bạn gái một địa vị riêng biệt. Trước đây ít năm, ở Bôlônhơ, có một thầy thuốc rất giỏi có thể nói là lừng danh thế giới, tên là thầy Anbe - có lẽ ông ta vẫn còn sống. Ông ta đã gần bảy mươi tuổi, song trái tim vẫn còn rất nồng hậu nên dù thiếu gần hoàn toàn nhiệt khí trong người, ông vẫn không khỏi cảm thấy những xúc động của lửa tình. Nhân một buổi lễ, ông đã để ý một bà quả phụ duyên dáng, có người bảo tên là Macgơrit ở Ghixôlieri.
Đây là một sự si mê đột ngột. Con người đứng tuổi ấy, chẳng khác một thiếu niên, bồng bột đắm say đến mức, nếu hôm trước ông đã không nhìn thấy gương mặt thanh tú duyên dáng của bà Margơrít đáng yêu thì ông hình như không ngủ được yên. Vì thế ông bắt đầu lượn qua lượn lại trước nhà Macgơrít, đi bộ hay cưỡi ngựa, tùy theo ông nghĩ thế nào là tiện hơn cả. Kết quả là Macgơrit và nhiều bạn gái của bà nhận thấy cái trò lắp đi lắp lại hoài ấy. Đó là đầu đề câu chuyện họ nhiều lần lôi ra để cùng nhau chế giễu, vì thấy một người có tuổi và lịch duyệt thế mà lại si tình; hẳn họ nghĩ rằng một dục vọng thích thú như tình yêu thì chỉ hợp với tính phù phiếm của thanh niên, và nó chỉ có chỗ và lý do tồn tại ở tuổi đó thôi. Thầy Anbe, tuy nhiên, vẫn cứ lượn đi lượn lại. Một ngày hội, Macgơrit và rất nhiều bạn gái, ngồi ở ngưỡng cửa, trông thấy ông từ xa đi về phía họ. Tất cả đồng tình tiếp ông tử tế, rồi trêu chọc chuyện yêu đương của ông. Họ đứng lên, mời chào, đưa ông vào một cái sân nhỏ mát mẻ. Họ cho đem ra những rượu ngon và bánh trái. Rồi bằng một giọng vui vẻ bỡn cợt, họ hỏi sao ông lại có thể một mực yêu một phụ nữ xinh đẹp như vậy, ông đã chẳng nhận thấy có nhiều chàng trẻ tuổi, đẹp trai duyên dáng và đáng yêu đang tán tỉnh bà sao?
Ông thầy thuốc thấy mình là đối tượng của một cuộc tấn công lịch sự. Ông tươi cười đáp:
- Tôi si tình thì thưa bà, ai là người biết suy nghĩ đều chẳng lấy thế làm lạ, thứ nhất, bà là người rất đáng được mọi người yêu kính. Nếu tạo hóa không cho những người già cái sức mạnh mà thực tiễn tình yêu đòi hỏi, thì họ cũng chẳng thiếu thiện chí. Họ tiến thẳng tới cái gì đáng được yêu và họ có nhiều kinh nghiệm hơn những người trẻ nên thiên hướng của họ càng thêm chắc chắn. Vậy tôi cao tuổi mà say đắm một đối tượng được thanh niên tranh giành nhau thì hy vọng của tôi là gì? Xin nghe tôi nói! Tôi đã nhiều lần thấy phụ nữ ăn đỗ và tỏi tây vào bữa lót dạ. Cái phần duy nhất thích hợp của tỏi tây, tôi muốn nói cái phần ít tệ nhất, vị ít hăng nhất, lại cái đầu. Thế mà nhiều khi, do thèm muốn ăn, các bà lại nắm lấy đầu cây rau ấy và ăn lá của nó, là cái chẳng có giá trị gì mà vị rất tồi. Biết đâu thưa bà, trong việc lựa chọn một tình nhân bà sẽ không làm như vậy? Nếu bà làm thế thì tôi sẽ là người được lòng bà tuyển chọn, và bà sẽ xua đuổi những người khác đi. Bà cao quý nọ, cũng như các bạn gái, cảm thấy phần nào bẽn lẽn.
- Thưa bác sĩ, - bà trả lời, - chúng tôi đã quá tự phụ: ông đã biết cách và rất lịch sự, kéo chúng tôi trở về vị trí của mình. Song tình yêu của ông, như lẽ tất nhiên phải thế, là quý hóa cho tôi, vì nó xuất phát tự một người đầy lương tri và lẽ phải... Gột bỏ mọi vấn đề sĩ diện, tôi xin đầu hàng ông, xin ông đừng ngần ngại yêu cầu tôi không điều kiện.
Nhà phẫu thuật đứng lên cùng một lúc với các bạn trai mình, ông vừa cười vừa cảm ơn bà kia, xin cáo từ với một giọng vui vẻ và rời đi xa.
Thành thử bà ta, vì không thấy rõ mình đùa cợt với ai, tưởng là mình thắng mà hóa ra bị thua. Nếu các bạn thận trọng các bạn hãy cẩn thận tránh một sự bất ngờ như thế.