NGÀY THỨ BA CỦA MƯỜI NGÀY

Hết lượt kể truyện trong ngày thứ hai, ngôi Hoàng Hậu được chuyển sang cho Nêifin. Nàng quyết định hai hôm sau là những ngày thứ sáu và thứ bảy trong tuần lễ, nên theo đúng lệ cầu kinh, ăn chay và tắm gội. Sáng sớm chủ nhật, để tránh gặp những bạn khác có thể đến, họ di chuyển đến ở một lâu đài khác, rất tráng lệ, trên một ngọn đồi nhỏ gần đấy. Thời giờ của họ vẫn dùng vào việc đi chơi, ăn uống, ca hát. Sau giấc ngủ trưa, họ lại họp nhau trên đồng cỏ gần suối, lần lượt kể chuyện theo đề tài do Hoàng Hậu chỉ định cho ngày hôm đó; nói về những người, do những cố gắng của mình, đạt được tới đích ham muốn hoặc thu hồi lại được của cải hay hạnh phúc đã mất.

VIỆN CUNG NỮ CỦA CHÀNG CÂM

Maxenttô ở Lămpôrenchiô giả vờ câm. Anh trở thành người làm vườn trong một tu viện của các nữ tu sĩ, họ giành nhau cái đặc ân là ngủ với anh.

(Firôx'rat kể chuyện).

- Thưa các bạn gái xinh đẹp của tôi, ở đời không thiếu những người đàn ông và đàn bà khá ngờ nghệch để đinh ninh tin rằng một khi đã chít khăn trắng lên đầu và khoác áo chùng thâm lên vai thì một cô tu sĩ trẻ măng sẽ hết là đàn bà và không còn cảm thấy một chút dục vọng nữ tính nào nữa, có khác gì bảo những lời cầu nguyện của cô ta đã hóa được cô ta thành ra gỗ đá! Tình cờ nghe thấy một câu chuyện gì trái ngược với ý kiến kia thì họ sẽ thế nào? Họ phẫn nộ lên, tựa hồ đó là một tội ác chống lại thiên nhiên là hóa không thể nào bù chuộc được. Họ tránh không sờ lên gáy họ; họ không dám chịu nhận rằng ngay cả việc buông thả cho các cơn ngông rồ của họ cũng bất lực chẳng thể thỏa mãn được nổi chúng nữa kia. Và họ có xá gì đến những cám dỗ của nỗi cô quạnh và sự ăn không ngồi rồi? Mặt khác, lắm người lại vội tưởng rằng việc cầm thuổng cầm cuốc, việc ăn uống sơ sài, tóm lại, sự đạm bạc thiếu thốn sẽ trừ khử được những thèm khát xác thịt nhỏ nhặt nhất ở kẻ cày sâu cuốc bẫm, sẽ phá hủy được trí xét đoán và sự uyển chuyển của trí tuệ họ. Do vì Hoàng Hậu đã lệnh cho tôi nói, cho nên tôi có ý trình bày cho các bạn thấy cái ý kiến lan tràn rộng rãi như thế kia nó sai lệch đến mức nào. Không vượt quá các giới hạn mà Nêifin vạch ra cho tôi, tôi sẽ kể một câu chuyện nhỏ để chứng minh cho cái quan điểm của tôi.

Trong tỉnh chúng tôi đã có và nay còn có một lò dạy các nữ tu sĩ, rất nổi tiếng về cuộc sống thánh thiện mà người ta thực hành ở đó. Tôi sẽ không nói tên nó ra, bởi vì tôi không thích làm mờ ố bất cứ ở phương diện nào tiếng tăm của nó. Số người của nó mới đây không quá tám cô tu sĩ không kể bà Tu viện trưởng, vì tất cả những người đàn bà này đều trẻ để trồng trọt khu vườn xinh xắn của họ họ có một gã cùng đinh nghèo khốn; bất bình vì kiếm được ít ỏi; gã đã đòi viên quản lý thanh toán công xá rồi trở về Lămpôrechiô, quê hương bản quán gã. Nhiều người đã thân mật nghênh đón gã, trong số họ, có một anh Maxentô nào đó vốn là một nông dân trẻ tuổi, rất khỏe mạnh và được trời phú cho một hình thù dễ coi, so với thân phận anh ta. Maxettô hỏi Nutô - đó là tên con người hiền lành kia - là anh ta đi đâu mà lâu như thế! Nutô nói cho anh ta hay và Maxettô đã tìm hiểu về công việc Nutô làm tại tu viện.

- Tớ làm, - Nutô đáp, - trong một khu vườn to đẹp của các nữ tu sĩ, ngoài ra thỉnh thoảng tớ đi kiếm củi, kín nước giếng, tóm lại các loại công việc cậu biết đấy? Nhưng các mẹ này trả công ít quá, đến nỗi tớ chẳng có tiền mua lấy đôi giày. Thêm vào đó, đều trẻ hơ hớ cả, có thể nói là quỷ ám họ; ta không làm nổi cái gì đúng như ý họ muốn được đâu. Tớ đang làm vườn thì một ả nói: "Để cái kia ở đây". Và ả khác: "Để cái đây ở kia" ả thứ ba thì giật lấy thuổng trong tay tớ, nói; "Như thế không được". Họ quấy tớ quá đến nỗi tớ quẳng đấy, chẳng làm nữa, bỏ vườn đi ra. Tóm lại, dần dà tớ chẳng thiết nữa và bỏ về. Nhưng khi tớ về, viên quản lý có bảo là thấy ai muốn làm thì gửi đến cho họ. Tớ đã hứa với hắn rồi; nhưng xin Chúa tha cho hắn khỏi long đong vất vả cũng như tớ, để khỏi mất công gửi người đến cho hắn?

Nghe những câu này, Maxettô cảm thấy thèm muốn dữ dội được ở giữa những cô tu sĩ kia đến mức run cả người lên, vì lời lẽ của Nutô đã cho anh thấy là anh sẽ có thể đạt tới mục đích của anh được. Nhưng anh hiểu rằng sẽ chẳng nên cơm cháo gì nếu như anh để lộ tẩy anh ra.

- Cậu về như thế là phải quá, - anh kêu lên, - đàn ông thì có cái gì để mà làm trong đám đàn bà cơ chứ? Thà ở với quỷ! Mười phần thì chín phần họ chẳng hiểu ngay cả đến họ là muốn cái gì nữa kia!

Chuyện trò xong, Maxettô liền tính ngay các cách vào ở được trong tu viện. Anh nghĩ anh đủ sức làm các công việc Nutô đã nói; về mặt đó thì mọi sự sẽ ổn cả. Nhưng do anh quá trẻ và mặt mũi dễ ưa liệu người ta có nhận anh không đây? Sau khi suy tính lại, anh vạch ra kế hoạch như sau: tu viện ở khá xa làng anh và không ai ở đó biết anh, cho nên người ta sẽ nhận anh tắp lự nếu như anh giả vờ làm câm.

Vững tâm với ý này, anh chẳng nói chẳng rằng, vác búa rìu lên vai, lấy dáng dấp một con người khốn khó rồi đi đến tu viện. Anh tới nơi, bước vào vườn, tình cờ thấy viên quản lý ở sân. Anh chỉ chỏ như một người câm, ra hiệu là vì lòng yêu kính Chúa, anh muốn xin ăn và nếu cần, anh sẽ đốn củi. Viên quản lý vui lòng cho anh ăn, rồi dẫn anh đến trước mấy thân cây mà trước kia Nutô không bổ được; cái đó Maxettô làm xong trong nháy mắt do chỗ anh lực lưỡng khỏe mạnh. Nhưng cần phải vào rừng. Viên quản lý đưa chàng câm đi rồi bảo chặt cây. Rồi dẫn anh đến trước con lừa, tự mình cũng làm bộ điệu để ra lệnh cho anh dẫn con vật về tu viện. Maxettô làm rất tốt phận sự của mình. Viên quản lý bèn giao cho anh nhiều công việc cần kíp và mướn anh dăm hôm. Đang khi ấy, bà Tu viện trưởng trông thấy Maxetlô, liền hỏi là ai.

- Thưa bà, - Viên quản lý nói, - đó là một người câm điếc khốn khổ mới đến đây xin bố thí hôm nọ. Tôi đã bố thí, rồi giao cho anh ta những việc đang thúc bách. Nếu anh ta biết trông coi vườn tược và muốn ở lại chỗ chúng ta thì tôi nghĩ chúng ta sẽ có được đứa gia nhân tử tế mà chúng ta đang cần; anh ta khỏe mạnh sẽ làm đầu sai cho chúng ta được. Thêm vào đó, đối với bà thì không có mối nguy anh ta sẽ đùa bỡn với các tu sĩ trẻ của bà đâu.

- Ơn Chúa, anh nói phải đấy! Anh hỏi xem hắn có biết làm không rồi tìm cách giữ hắn lại cho chúng ta. Cho hắn một đôi giày, một cái áo khoác cũ. Vỗ về hắn, tươi tỉnh với hắn và cho hắn ăn uống khá vào.

Viên quản lý luân lời. Đang vờ quét sân ở cách đó không xa. Maxettô không để sót một câu nào của cuộc trò chuyện này. Anh mừng rơn trong bụng.

- Nếu các người cho ta vào đây, - anh nghĩ. - thì ta sẽ cuốc xới cái vườn này lên như nó chưa từng được cuốc xới như thế bao giờ.

Chắc mẩm ở tài cán người thợ, viên quản lý hỏi bằng cử chỉ xem Maxettô có bằng lòng ở lại tu viện hay không Ông nhận được ở anh ta bộ điệu tán thành, bèn giao cho anh việc trông nom khu vườn, chỉ bảo cho anh phận sự anh phải làm trọn. Rồi ông để anh ta đó, bản thân đi làm những việc khác của tu viện.

Khi Maxettô bắt tay vào công việc lao động hàng ngày các cô tu sĩ bắt đầu trêu ghẹo anh liền. Các cô chế anh, theo cách người ta đối xử với người câm và nghĩ anh không nghe được, các cô đến nói với anh những điều nhảm nhí bậy bạ nhất. Bà Tu viện trưởng thì ít hoặc không bận tâm đến chuyện đó, chắc bà xét rằng, anh thợ khoán của bà cũng vô tài vô lực với việc yêu đương, cũng như với việc ăn nói vậy. Nhưng một hôm, anh đang nằm nghỉ sau một công việc nặng nhọc, hai cô tu sĩ đi qua vườn đã lại gần chỗ anh vờ ngủ và bắt đầu nhòm anh. Cô táo bạo nhất nói với cô kia:

- Nếu chắc chắn giữ được bí mật cho tôi thì tôi sẽ cho biết một cái ý tôi đã nhiều lần nảy ra và chị cũng có thể lợi dụng mà hưởng nữa.

- Cứ tin tôi, nói đi. Nhất định tôi sẽ không bao giờ nói ra với ai cả đâu.

Cô to gan nhất bèn bắt đầu:

- Không hiểu chị có nhận thấy sự khắc nghiệt người ta bó buộc chúng ta không; rồi lại chẳng có một người đàn ông nào dám lọt vào đây, trừ viên quản lý già và gã câm này. Mà tôi thì nhiều lần đã được nghe những người đàn bà đến chỗ chúng ta nói rằng, tất cả mọi cái thú vị trên đời đều chỉ là vớ vẩn so với những cái vuốt ve của bọn đàn ông họ vuốt ve chúng mình. Nhưng vì không thể làm được với ai khác cho nên tôi nghĩ có lẽ muốn thử một tý với anh chàng câm này, để xem có thật đúng như thế không. Với hắn thì cứ tha hồ tự nhiên. Ngay dù có muốn hắn cũng không biết và không thể nói ra được cơ mà. Chị thấy cái anh chàng này chứ, đó là một kẻ ngây thơ tội nghiệp mà trí óc đã không lớn được như cái xác người. Tôi rất vui nếu chị cho tôi biết ý kiến của chị.

- Ồ! Chị nói vậy! Chị quên mất rằng chúng ta đã hứa xin trong trắng với Chúa hay sao.

- Ngày ngày người ta hứa với Chúa bao nhiều điều mà có bao giờ người ta giữ được một điều nào đâu! Còn nếu như chúng mình đã có hứa cái đó với Chúa thì cứ xin Chúa hãy tìm lấy một hay nhiều đứa khác để cho chúng giữ lời?

- Phải những ngộ chúng mình có mang thì sao?

- Chưa chi chị đã nghĩ đến cái không hay, trước cả khi nó tới. Nếu xảy ra thì vẫn cứ biết được kịp. Sẽ có hàng nghìn cách giữ được bí mật cho nó, miễn là chúng mình không là mình kể hết ra vanh vách!

Nghe thế, cô thận trọng đã thèm được nếm luôn cái con vật là con đực nọ lớn cả cô bạn.

- Đúng, - cô nói, - nhưng chúng mình làm thế nào bây giờ chớ!

- Chị thấy đấy, bây giờ đang khoảng giờ nghỉ trưa, tôi nghĩ là các sơ đang ngủ cả, trừ hai chúng mình. Ta hãy coi trong vườn xem có ai không. Nếu không có ai thì đơn giản nhất là cầm tay gã trai, có phải không, rồi dẫn hắn vào túp lều kia, nói hắn trú mưa ấy; một đứa sẽ ở bên trong với hắn, còn một đứa thì canh, hắn ngốc lắm cho nên mọi cái chúng mình muốn hắn sẽ làm theo hết.

Nghe nói như vậy, Maxettô đã hoàn toàn sẵn sàng vâng lời rồi, chỉ còn chờ lúc được một trong hai cô tò mò kia dẫn đi mà thôi. Trong khi đó, hai cô tu sĩ ngó quanh bốn phía để cầm chắc là không ai có thể nhìn thấy được mình. Cô nói đầu tiên lại bên Maxettô đánh thức anh dậy. Anh đứng bật lên liền. Cô này có những cử chỉ lả lơi, cầm lấy tay anh và trong khi anh đáp lại bằng một nụ cười ngô nghê thì đưa anh vào trong túp lều. Một khi vào trong đó rồi, Maxettô thuận theo dục vọng của cô tu sĩ ngay, không để cô cầu cạnh mình quá. Đúng như bạn bè trung thực, cô tu sĩ được thỏa lòng đã nhường chỗ cho cô thận trọng và cô này cũng tìm thấy ở chàng câm cũng một sự đơn giản, cũng một sự chiều lòng như thế. Bởi thế, trước khi rời gót, mỗi cô lại còn muốn thử thách tài ba giữ cương ngựa của Maxettô nhiều lần nữa, sau đó, trong những câu nhiều lần trao đổi với nhau, các cô thổ lộ rằng trò chơi quả có êm dịu như, thậm chí hơn những điều người ta đã, nói với các cô. Các cô đã biết chọn những giờ giấc thuận lợi, đã được hưởng những lúc tiêu khiển thú vị bên cạnh anh chàng câm. Nhưng từ cửa sổ phòng tu của mình, một cô tu sĩ đã bất chợt thấy cuộc đi lại đèn cù này và chỉ cho hai cô khác biết. Ba người với nhau. Họ đã quyết định thưa lên bà Tu viện trưởng nhưng rồi lại thay đổi ý kiến, tán thành hai cô đầu tiên và đến lượt họ chịu sự điều khiển của Maxeltô. Về phần ba cô cuối cùng thì những sự tình cờ khác nhau cũng làm cho lần lượt vào cung cấm hết.

Còn lại bà Tu viện trưởng vẫn chưa hề hay biết chút gì. Một hôm, thực nóng bức, mỗi một mình đi qua khu vườn, bà trông thấy Maxettô. Sau những sự vô độ của anh ta ban đêm, ban ngày chỉ một chút nhọc nhằn cũng đủ làm cho anh ta kiệt sức. Anh ta ngủ, nằm dưới bóng một cây hạnh. Gió đã thổi tốc vạt trước áo sơ mi anh ta lên, anh ta bày lộ ra toàn vẹn. Trước cảnh đó và yên chí vì vắng vẻ, bà Tu viện trưởng đã đã rơi vào cũng cái cơn dục từng lôi cuốn các cô tu sĩ. Bà đánh thức Maxcttô dậy, đưa anh ta vào buồng bà rồi giữ rịt anh ta ở đấy mấy ngày. Chúa thấu tỏ những than trách của các cô tu sĩ đối với gã làm vườn không còn đến làm vườn nữa! Trong khi đó, bà Tu viện trưởng nếm đi nếm lại những khoái lạc mà bởi quen thói, bà vẫn là người đầu tiên ngăn dẹp ở người khác. Cuối cùng, bà trả Maxettô từ buồng bà về căn lều người làm vườn nhưng nhiều phen gọi tới và tệ hơn là đã đòi lạm cả phần đóng góp của anh ta.

Maxettô không đủ nổi cho từng ấy đàn bà. Anh thầm nghĩ nếu anh còn kiên trì trạng thái câm này thì nó có cơ làm cho anh khốn đốn. Một đêm ở cạnh bà Tu viện trưởng, anh đã nói toạc ra:

- Thưa bà, - anh bắt đầu, - người ta bảo tôi một con gà trống là thừa đủ cho mười con gà mái nhưng một người đàn ông thì chỉ thỏa mãn được một cách lem nhem hay chật vật một người đàn bà mà thôi. Vậy mà tôi có đến chín người phải làm cho ưng lòng đấy ạ. Trên đời, dù được không, thì tôi cũng không kham nổi sự đó. Phần việc tôi hoàn thành cho đến hôm nay đã khiến tôi không tài nào mà làm cho được phải chăng nữa rồi. Vậy bà hãy cho tôi thôi hay là tìm cách thu xếp.

Thấy Maxettô mà bà nghĩ là câm lên tiếng, bà tu việt trưởng ngớ người.

- Nghĩa là thế nào? Ta ngỡ anh câm chứ.

- Thưa bà quả có câm nhưng không phải là bẩm sinh ạ. Một căn bệnh đã làm cho tôi như thế. Chỉ có đêm nay tôi mới lần đầu tiên lại thấy nói được nên lời. Tôi xin hết lòng tạ ơn Chúa.

Bà Tu viện trưởng tin lời anh nhưng hỏi:

- Chín người đàn bà phải làm cho ưng long, là nghĩa thế nào.

Maxettô thú thật tất cả. Nghe anh ta nói, bà Tu viện trưởng nhận thấy thì ra trong tay bà chẳng có cô tu sĩ nào mà lại không dạn dĩ hơn bà cả. Với sự khôn ngoan vốn có, bà tránh không để cho Maxettô ra đi và để phòng anh ta gieo tai tiếng cho tu viện. Bà đã quyết định bố trí với các cô tu sĩ một tình huống như thế này. Viên quản lý vừa mới chết xong. Sau lời thú nhận qua lại giữa nhau về mọi điều mỗi người đã làm kể đến lúc đó, họ đã cũng ra một quyết định khiến Maxettô rất đỗi vui mừng và tu viện thì lại được sự tin cậy ở trong vùng, họ tuyên bố rằng do kết quả cầu nguyện của họ và nhờ sự can thiệp nhân đức của đấng thánh đỡ đầu tu viện mà Maxettô bị câm từ lâu đã lại nói năng được. Tiếp đó họ đưa ra làm quản lý, họ đã lượng đến nỗi nhọc mệt của anh để cho anh được bền bỉ dẻo dai hơn. Việc đó dẫn tới sự ra đời của một số tiểu tăng. Bí mật đã được giữ rất kín đến mức chỉ sau khi bà bề trên chết mới lọt ra ngoài. Lúc ấy, Maxettô đã mấp mé tuổi già, chỉ còn có một mong ước, trở về nhà với khoản tiền nong kiếm được. Khi tai tiếng đã lan truyền thì chẳng còn cái gì dễ dàng được nữa đâu. Trở thành già lão và bố đẻ của những đứa con không hề phải tốn kém và nuôi nấng vất vả, Maxettô có của nả trở về nơi anh ta đã vác rìu trên vai cất bước ra đi.

- Đó là cách đối xử, - anh ta khẳng định. - mà Chúa Cơ đốc giáo dành cho những ai đã cắm những cái sừng lên trên trán của Chúa đấy.

Đào Mai Quyên dịch[24]