NGÀY THỨ SÁU CỦA MƯỜI NGÀY
Cuối ngày ấy thứ năm, Fiammet chuyển vòng nguyệt quế sang đầu Êlidơ để giữ ngôi Hoàng Hậu. Nàng quyết định trong ngày thứ sáu, đề tài các truyện kể sẽ nhằm vào những người tuy bị đả kính đã gạt bỏ được sự đả kích đi bằng một lời nói hay, và những người, bằng sự đối đáp may mắn, hoặc bằng sáng kiến khéo léo của mình tránh được sự tổn thất, một nỗi nguy hiểm, một điều lăng nhục.
MỘT NGƯỜI KỂ CHUYỆN LÚNG TÚNG
Một ông quý tộc đề nghị với bà Ôrêtta cùng ngồi trên ngựa để đưa bà đi trong khi kể bà nghe một câu chuyện. Trong khi kể, ông nói lúng túng quá khiến bà phải xin ông cho bà xuống ngựa đi bộ vậy.
(Filômen kể chuyện).
Các bạn trẻ ạ, các vì sao, khi trời quang, là trang sức của bầu trời, khi xuân đến, hoa tô điểm cho những đồng cỏ xanh và lá cây tô điểm cho các sườn đồi. Cũng như vậy những lời hóm hỉnh là vẻ hoa mỹ của cái lịch sự rất đáng khen, và của những chuyện trò vui vẻ của chúng ta. Vì những lời ấy ngắn gọn nên phải chăng nó thích hợp với phụ nữ hơn nam giới, bởi vì lời lẽ dài dòng ít phù hợp với các bà hơn là phái nam nhi. Than ôi, có nên chê trách tình trạng suy đồi của trí tuệ, hay sự căm ghét đặc biệt của trời kia đối với những thế hệ chúng ta không? Dù sao thì, vì lý do này hay lý do khác, ngày nay cũng có rất ít bà, thậm chí theo tôi chẳng còn lấy một bà nào, khi tâm sự, có khả năng nói lên một lời dí dỏm hay nêu bật được tất cả giá trị của cái câu vừa được tung ra. Thực xấu hổ cho chúng ta cho mỗi chị em chúng ta! Song chị Pănpinê hôm nọ đã nói với các bạn về điểm ấy đủ rồi, và tôi sẽ không nói gì thêm nữa, tuy nhiên để chứng minh tất cả cái lý thú của những lời đối đáp ấy, khi chúng được nói đúng lúc, tôi xin kể với các bạn cách một bà đáng yêu đã biết làm cho một hiệp sĩ phải im lặng.
Chắc hẳn nhiều người trong các bạn, hoặc cá nhân mình đã gặp bà ta, hoặc đã được nghe nói về bà, đều biết rằng: gần đây thôi, trong các cư dân của thành phố ta, có một bà duyên dáng, mà ưu điểm lớn của bà không cho phép ta giấu tên bà được. Đó là bà Ôretta: vợ ông Giêri Xpina, lúc này chính là lúc bà ta đang ở nông thôn, cũng như trường hợp chúng ta hiện thời. Cùng với nhiều bạn gái và hiệp sĩ mà bà đã tiếp đãi dự tiệc, bà đi du ngoạn từ trang trại này sang trang trại khác. Song, đường từ nơi ra đi tới nơi người ta đã định đến, đi bộ có hơi dài. Một trong các vị khách cười nói với bà:
- Thưa bà Ôretta, nếu bà đồng ý, tôi sẽ xin đưa bà đi ngựa một phần đường lớn. Tôi sẽ chỉ cần kể với bà một trong những truyện hay nhất trần đời.
- Tôi khẩn khoản yêu cầu ông đấy, - bà đáp, - không gì có thể thích thú cho tôi hơn.
Có lẽ nhân vật đó không được trời phù hộ về mặt ngôn ngữ, để kể những truyện ngắn, bằng việc đeo kiếm ở thắt lưng. Vừa nghe câu đáp xong, ông bắt đầu kể chuyện ngay. Tự bản thân nó, câu chuyện là hết sức thú vị. Song, ông nhắc đi nhắc lại cùng một chữ đến ba, bốn và sáu lần, khi thì ông trở lại, khi thì ông kêu lên. "À, không phải", ông luôn lầm lẫn trong các tên, người nọ xọ người kia, và làm cho chuyện rối bét. Đã thế, giọng kể chuyện lại không tôn trọng phẩm chất các nhân vật cùng tính đa dạng của các giai đoạn. Nghe ông kể, bà Ôretta nhiều phen cảm thấy mướt mồ hôi, tưởng như tim mình ngừng đập, tựa hồ ốm chết đến nơi. Cuối cùng, bà không chịu nổi nữa, và, thấy hiệp sĩ bị vướng mắc trong bụi rậm không gỡ ra được bà bảo ông giọng đùa giỡn:
- Thưa ông, nước kiệu của ngựa ông thực xóc quá. Xin ông làm ơn cho tôi xuống.
Ông nọ được phú bẩm để hiểu những ý tế nhị như vậy hơn là để kể truyện ngắn, ông hiểu lời nói hóm hỉnh, ông biết cười và bông đùa về câu ấy. Ông bắt sang các chuyện khác và bỏ dở câu chuyện ông đã bắt đầu và kể tồi như thế.