ANH BẾP (hay CON SẾU CHỈ CÓ MỘT CHÂN )
Sisibiô, người làm bếp của ông Cônrat Chianfxlilatxi gỡ tội bằng một câu đối đáp mau mắn, và chuyển cơn tức giận của chủ thành vui vẻ. Vì thế anh thoát khỏi sự trừng phạt mà ông đã dọa anh.
(Nêifin kể chuyện).
Tuy những câu nói hóm hỉnh là kết quả của một trí tưởng tượng mạnh, nhưng sự ngẫu nhiên đôi khi cũng khiến những người thô thiển nói ra được những câu mà giả thử họ có thì giờ rồi tìm hiểu lâu, họ cũng không bao giờ nghĩ ra nổi. Tôi xin kể các bạn nghe một thí dụ trong câu chuyện sau đây:
Các bạn có thể đã nghe nói hay tự mình đã thấy ông Cônrat, công dân thành Flôrăngx, xưa nay vẫn là người ăn tiêu rộng rãi, hào phóng, sang trọng, rất yêu chó và chim, ấy là không nói đến những sở thích khác của ông. Một hôm, đi săn bằng chim ưng, ông bắt được một con sếu gần làng Peretôla. Thấy nó còn non và béo, ông bảo giao cho anh bếp đem quay và dọn cho ông ăn tối. Nên nhớ rằng anh bếp này, người ở Vơnidơ tên là Sisibiô, là một người rất ngu ngốc. Anh ta nhận con sếu và ra sức quay nó. Khi nó sắp chín và tỏa mùi thơm ngào ngạt thì bỗng có một chị ở cùng khu phố, tên là Brunet mà Sisiblô phải lòng, bước vào bếp. Khói thơm bốc ở con chim vừa rút ra khỏi xiên quay làm Brunet thèm thuồng, chị liền năn nỉ anh kia cho chị ta xin một đùi. Anh chế giễu chị, vừa hát vừa trả lời: "Chẳng cho Brunet bà ơi, đừng hòng món bở chờ tôi cho bà."
Chị chàng đáp:
- Nếu không cho thì tôi thề là anh đừng hòng bao giờ được tôi cho gì.
Lời qua tiếng lại một lát, rồi Sisibiô, vốn không muốn làm mất lòng người yêu bèn chặt một đùi sếu đưa cho chị ta.
Nhà hôm ấy có khách đông ăn tối. Con sếu được dọn lên với mỗi một đùi. Một vị khách nhận thấy đầu tiên, tỏ ý ngạc nhiên. Ông Cônrat liền cho gọi anh bếp lên, và hỏi cái đùi kia ra sao. Anh chàng người Vơnidơ, bản chất nói dối đáp trắng trợn rằng loài sếu chỉ có một chân và một đùi thôi.
- Thế ra anh cho rằng tôi chưa từng được trông thấy con sếu nào ngoài con này.
- Thưa ông, điều con nói với ông là đúng răm rắp, và nếu ông còn nghi ngờ thì con dám chứng tỏ với ông ở những con sếu còn sống.
Nghe đáp vậy, mọi người cười ồ lên, nhưng ông Cônrat không muốn làm to chuyện hơn vì có nhiều khách lạ ngồi ăn, chỉ trả lời anh chàng thô lỗ:
- Thằng láu cá, mày đã dám thi gan chứng tỏ một điều mà tao chưa từng thấy và nghe nói bao giờ, thì mai tao sẽ xem mày có giữ lời nói nữa không. Nhưng liệu hồn, nếu không giữ được thì tao bảo cho mày biết là mày sẽ nhớ lâu chuyện ngu xuẩn và láo lếu của mày, bây giờ thôi không nói đến nữa, cho lui.
Hôm sau, ông Cônrat, vẫn chưa nguôi giận, - tuy đã ngủ một giấc dậy, - dậy từ mờ sáng, lòng đầy hằn học đối với anh bếp. Ông lên ngựa, cho anh cưỡi một con ngựa khác để đi theo ông, và đi về phía một con suối, mà trên bờ thường thấy những con sếu vào lúc tinh mơ. Dọc đường, thỉnh thoảng ông lại bảo anh, giọng bực tức:
- Để rồi xem, anh với tôi, ai là phải.
Anh chàng người Vơnidơ thấy chủ vẫn chưa nguôi cơn giận và mình sắp bị cứng họng đến nơi, không biết làm thế nào để gỡ tội. Nếu có gan thì anh chỉ có cách chạy trốn, vì anh rất sợ những lời đe dọa của nhà quý tộc. Nhưng không phải là người được cưỡi ngựa tốt nhất thì trốn cách nào? Anh nhìn tứ phía mà tưởng mọi thứ trông thấy đều là những con sếu đứng trên hai chân cả. Đến khá gần con suối, anh là người thứ nhất trông thấy hơn một chục con đều đứng một chân, như kiểu chúng thường đứng khi ngủ. Anh liền chỉ ngay cho chủ xem, nói rằng:
- Ông xem đấy, thưa ông, có phải điều con nói với ông tối qua là đúng không? Ông trông những con sếu này xem chúng có hơn một chân với một đùi đâu?
Ông Cônrat đáp:
- Tôi làm cho anh xem nó có đủ hai chân, hai đù, đợi một tí.
Rồi ông lại gần hơn, ông hú lên: "Hu!Hu!hu!".
Nghe tiếng động, những con sếu tỉnh dậy, hạ chân kia xuống, rồi bay ào lên.
- Thế nào, tên láu cá kia, - nhà quý tộc nói, - sếu có hai chân không? Bây giờ anh bảo sao?
Sisibô không biết nói gì được nữa, trả lời:
- Nhưng thưa ông, sao ông không kêu "hu hu hu hu" với con sếu tối qua, vì nếu ông có kêu thì nó sẽ hạ chân kia xuống, như những con này.
Câu đáp tự nhiên ấy được ông Cônrat thấy là thú vị nên ông hết giận.
- Anh nói đúng, Silibô ạ, - ông bảo anh, - đáng lẽ ta phải làm như anh nói. Thôi tha cho anh, nhưng đừng bao giờ giở cái trò ấy ra nhé!
Thế là nhờ một câu trả lời rất ngộ mà anh bếp thoát không bị phạt và được làm lành với chủ.