THUỐC TẨY GIUN -
Tu sĩ Rơnô trở thành tình nhân của mẹ đứa bé mà tu sĩ nhận làm cha đỡ đầu. Người chồng bắt gặp đôi tình nhân trong phòng. Người ta làm cho anh tin rằng tu sĩ có phép niệm thần chú tiêu diệt được giun trong cơ thể đứa bé.
(Êmili kể chuyện).
Hẳn các bạn cũng biết rằng tại thành phố Xlennơ có một chàng trai thanh lịch, con nhà gia thế, tên là Rơnô. Anh chàng mê tít ả láng giềng - một thiếu phụ xinh xắn, vợ của chủ nhân ngôi nhà kế cận. Rơnô rắp tâm thỏa mãn thèm muốn của mình bằng cách tỏ tình với người đẹp mà không làm cho thiên hạ nghi ngờ. Nhưng thực hiện bằng cách nào. Người thiếu phụ đang có mang, anh kết thân với người chồng và, theo cách đơn giản nhất, đề nghị được làm cha đỡ đầu của đứa nhỏ sắp ra đời, ý kiến này được chấp nhận. Một khi đã trở thành người cha đỡ đầu của đứa con, con đường nằm trong bụng Anex- tên người thiếu phụ nọ, Rơnô có những lý do phải phép hơn để trò chuyện với thiếu phụ. Anh lấy hết can đảm để thổ lộ mối tình mà nàng đã đọc thấy từ lâu nơi đầu mày cuối mắt của ai. Lời tỏ tình này không đẩy tình sự tiến xa thêm được nhiều mặc dù cô nàng nghe có vẻ bùi tai.
Ít lâu sau, vì một lý do mà anh ta biết rõ, Rơnô đi tu. Mặc dầu ăn uống kham khổ, anh vẫn ở lại tu viện. Thoạt đầu anh nhét kín tận đáy lòng mối tình với cô ả và những trò phù hoa khác của thế tục. Nhưng dần dà mặc dầu vẫn khoác áo thầy tu, anh trở lại với những thói phù phiếm. Anh ưa thích chưng diện tìm mọi cách phô bày quần là áo lượt dáng đi đường bệ, chơi nhạc, làm thơ, say sưa một loạt những trò cùng loại.
Nhưng có phải tôi chỉ thật sự đề cập tới một mình anh chàng Rơnô, nhân vật chính của truyện này. Tu sĩ nào chẳng xử sự như vậy? Thật là một thế giới đồi bại đáng ghê tởm. Những con người này vênh váo phô bày chiếc bụng phệ, cái mặt phè phỡn, béo tốt, áo quần sang trọng và tất cả lệ bộ của một đời sống khoái lạc. Đó là những con bồ câu chăng? Không phải, đó chính là những con gà trống dương dương tự đắc đang tiến lên, mào dựng đứng hung hăng, diều ưỡn lên ngạo mạn. Chưa hết. Liệu có phải miêu tả với các bạn phòng tu của họ không? Ở khắp các xó ngổn ngang những chai thuốc nước và thuốc mỡ, những bình những lọ hoa, dầu thơm, những hộp đầy ắp kẹo đủ loại, những chai bọc rơm cổ dài tràn trề các thứ rượu hồ đào, nho lạ và rượu vang cực hiếm. Khi người ta quan sát kỹ thì đó hoàn toàn không phải là những phòng khổ hạnh của thầy tu mà là những cửa hàng dược liệu và hương phẩm? Và họ cũng chẳng đỏ mặt khi để lộ bệnh thống phong cho mọi người thấy. Hẳn chẳng ai còn lạ gì điều sau đây: những bữa nhịn thường kỳ, những thức ăn giản dị và ít tinh chế, nói tóm lại, sự tiết độ tạo nên những thân hình gầy khô và nói chung khỏe mạnh, nếu có người nào, theo chế độ nói trên mà lâm bệnh thì chí ít cũng không phải bệnh thống phong, thứ bệnh cần chạy chữa bằng phép tiết dục và tất cả những thực hành bình thường ở một tu sĩ có sinh hoạt điều độ. Nhưng, theo các tu sĩ, mọi người đều không biết rằng những sự hạn chế, những giờ thức kéo dài, việc cầu kinh, những kỷ luật phải dẫn tới nước da xanh xao và tình trạng ốm yếu, mọi người đều không biết rằng thánh Frăngxoa, cũng như thánh Đôminic, mỗi vị chỉ có độc một chiếc áo choàng chứ không phải bốn chiếc áo và không phải được may cắt trong một thứ hàng lem nhem với sắc màu tinh tế mà bằng một loại len thô, màu tự nhiên, một chiếc áo choàng mặc để chống lạnh chứ không phải đi khoe mẽ... Chúa phải có nhiệm vụ chu cấp cho sinh hoạt xa hoa của các tu sĩ, trong chừng mực có liên quan đến sự cứu rỗi của những kẻ xuất vốn ngây ngô!
Khi tu sĩ Rơnô đã tìm thấy lại những ham thích ngày trước, anh năng đến thăm người bạn gái cũ. Anh tỏ ra táo bạo và gây sức ép mạnh hơn bao giờ hết để buộc người thiếu phụ tuân theo sở thích của mình. Bị quấy rối như vậy, và có lẽ cũng thấy chàng tu sĩ bảnh bao hơn trước, Anex, một hôm bị tấn công mãnh liệt, đã dùng đến cách chống đỡ nó chính là cách của tất cả những phụ nữ muốn đầu hàng.
- Thế nào, tu sĩ Rơnô! Người tu hành cũng làm những trò này sao?
- Thưa bà, khi tôi tụt khỏi vai chiếc áo choàng mà tôi khoác một cách khá thoải mái, bà sẽ thấy hiện ra trước mặt, không phải một tu sĩ, mà một người đàn ông như tất cả những người khác.
Anex phì cười:
- Đúng là tôi ra ngõ gặp trai! Ông là cha đỡ đầu của con tôi. Ta làm ăn ra sao? Thế thì bậy quá! Người ta thường nói với tôi rằng đó là một trọng tội với Chúa. Nếu không, chắc chắn là tôi đã chiều theo ý ông rồi.
- Bà thật là ngốc khi ngừng lại ở những suy nghĩ như vậy. Đúng, cái đó là một tội lỗi, tôi không chối cãi. Nhưng Chúa còn tha thứ những tội tầy đình hơn, khi người ta hối hận. Bà hãy bảo cho nó biết giữa tôi là người cha đỡ đầu đã từng bế nó trên chậu nước tẩy lễ hoặc chồng bà người đã sinh ra nó, ai là người thân gần hơn đối với con bà?
- Lẽ dĩ nhiên là chồng tôi.
- Bà nói đúng. Thế chồng bà có ngủ với bà không?
- Ông lại còn phải hỏi?
- Trong những điều kiện đó, tôi là người chẳng kém thân thích đối với đứa bé hơn chồng bà, vì thế tôi phải có quyền ngủ với bà như là chồng bà.
Người thiếu phụ không được học phép lô gic và chỉ cần một cái búng tay là đủ bị lay chuyển. Chị ta tin hay làm ra vẻ tin rằng tu sĩ nói đúng.
- Ai có thể đối đáp được, - chị kết luận, - với những lời đầy nghĩa lý như vậy?
Và mặc dầu quan hệ cha đỡ đầu của Rơnô, chị ta chiều theo thích thú của tu sĩ.
Buổi hội ngộ đầu tiên này không phải là buổi duy nhất. Chế độ cha đỡ đầu bao che và tạo điều kiện dễ dàng cho việc tình tự bằng cách làm giảm bớt những nghi ngờ, và những cuộc hò hẹn ngày một nhiều. Nhưng đi đêm lắm cũng có ngày... Rơnô một hôm đến nhà nhân tình. Chị chàng ở nhà với mỗi một người hầu xinh xẻo dị thường mà tu sĩ giao phó cho anh bạn của mình với nhiệm vụ dạy cô ta bài kinh Chúa nhật tại gác chim cu. Còn tu sĩ ở lại với bà chủ tay bế đứa con. Hai người vào phòng, gài chốt và lợi dụng tấm đi văng ở đó, bắt đầu trò suồng sã.
Giữa lúc đó người chồng trở về. Anh ta bước đến trước cửa phòng và không mảy may nghi ngờ gõ cửa gọi vợ. Anex nghe tiếng gọi.
- Trời ơi! Chết tôi rồi! Chồng tôi về. Giờ đây anh ta sẽ hiểu tại sao tôi và anh lại thân thiết với nhau như vậy.
Tu sĩ Rơnô đã cởi hết quần áo, không có áo thụng, không có mũ thầy tu, chỉ có độc chiếc áo lót. Anh ta cũng nghe tiếng gõ cửa.
- Em nói có lý. Nếu như ít nhất, tôi mặc quần áo đầy đủ thế nào cũng có cách... Nhưng nếu bây giờ em mở cửa và chồng em nhìn thấy anh như thế này thì vô phương thác lỗi.
Thiếu phụ bất chợt nghĩ ra một cách.
- Anh mặc quần áo vào mau lên. Khi mặc xong, anh bế lấy đứa nhỏ. Hãy nghe kỹ những lời tôi nói để hai ta trùng khẩu đồng tứ, còn mọi sự mặc tôi.
Người chồng thật thà vẫn còn tiếp tục đập cửa khi chị vợ quát to:
- Tôi ra đây!
Chị đứng dậy sửa lại nét mặt cho đoan chính rồi đi ra mở hé cửa:
- Mình không biết, tu sĩ Rơnô, bạn thân của nhà ta đến chơi. Chính Đức Chúa đã phái người tới nếu không, hôm nay chắc là con chúng ta không thể qua khỏi được.
Nghe vợ nói, anh chàng mộ đạo ngốc nghếch và tội nghiệp mặt tái xanh:
- Sao thế?
- Sao nữa? Mình ơi, con tự dưng ngất đi và em cứ nghĩ nó tắt thở. Em đứng ngây người không biết xoay sở ra sao. Nhưng tu sĩ Rơnô, người bạn thân của gia đình ta, giữa lúc đó tới thăm. Tu sĩ bế nó và bảo em: "Bà bạn ơi? Đó là những con giun trong người đứa bé, chúng đã bò lên đến gần tim và có nguy cơ làm nó chết ngạt. Nhưng bà đừng hốt hoảng. Tôi sẽ làm phép khiến chúng chết tiệt. Và trước khi tôi ra về, bà sẽ thấy cháu bé lành mạnh như thường". Người ta cần mình để đọc một vài đoạn kinh. Nhưng con hầu không tìm thấy mình đâu cả. Tu sĩ đành phải nhờ người bạn làm giúp tại gác cao nhất của nhà ta. Còn em và tu sĩ thì bước vào trong buồng. Vì mẹ đứa bé là người duy nhất có thể trợ giúp trong trường hợp này, em phải gài chốt cửa để không cho người khác đến quấy rối, mình cũng nhìn thấy đấy, tu sĩ vẫn còn bế đứa bé trên tay, hẳn ông ta còn đợi người bạn cầu kinh xong. Chắc là cũng hòm hòm rồi, vì đứa bé gần như đã bình phục.
Người chồng sùng đạo ngốc nghếch rơi vào bẫy. Tình phụ tử lay động anh quá mạnh đến mức anh không nhận ra mưu mẹo của vợ. Anh thở một cái rõ dài.
- Tôi muốn vào xem sao.
- Đừng vào. Mình sẽ làm hỏng hết mọi việc. Để em xem mình đã vào được chưa, rồi em gọi.
Nghe thủng hết mánh khóe của người đàn bà, tu sĩ bấy giờ đã bận xong quần áo và bế đứa trẻ trên tay; chừng mọi việc đã ổn, anh ta gọi to:
- Thưa bà, có phải chồng bà đó không?
- Vâng, tôi đây. - Người chồng trả lời.
- Vậy mời ông vào đây. - Tu sĩ nói. - và hãy nhìn con trai ông, sinh linh mà tôi đã ngỡ rằng ông vị tất còn được thấy trên cõi đời này. Hãy nhận lấy nó, và để đổi lại ông hãy cho làm một bức tượng bằng sáp lớn bằng đứa bé để dâng Thánh Ambroadơ, chính nhờ quyền năng của Người mà ông vừa mới nhận được ơn phước lớn lao này đó.
Nhìn thấy cha, đứa trẻ biểu lộ vài dấu hiệu yêu thương nho nhỏ trong khi người cha bế con với niềm vui sướng và hoan hỉ như thể nó vừa được cải tử hoàn sinh, đoạn ra sức cảm ơn tu sĩ bằng những lời nhiệt thành nhất về cái việc anh ta đã làm.[30]
- Tu sĩ Rơnô, tôi đã tụng xong hoàn toàn bốn bài kinh như yêu cầu của anh.
- Anh bạn, xin có lời khen sự trường hơi của bạn. Làm được như vậy là tốt. Còn tôi khi người bạn của chúng ta về tôi mới chỉ được đến bài thứ hai. Nhưng nhờ sự vất vả của anh và của tôi, Chúa đã ban phước chữa cho đứa bé lành mạnh.
Người chồng thật thà và sùng đạo đem rượu ngon và bánh ngọt để khoản đãi người tu sĩ - bạn thân của gia đình và tu sĩ đi theo, mời khách những thứ cần thiết nhất đối với họ. Rồi anh tiễn khách ra tận ngoài đường, cầu Chúa ban phước cho họ và không chậm trễ, đặt thợ làm ngay một hình nhân bằng sáp đem treo cùng với những hình nhân khác trước tượng thánh Ambroadơ nhưng không phải thánh Ambroadơ của thành phố Milăng.
ĐÀO MAI QUYÊN dịch