NGƯỜI ĐÀN BÀ CHẾT ĐUỐI -

Một đêm Tôfanô đóng cửa nhà không cho vợ vào. Mặc dù chị ta van xin mãi, nhưng vẫn không được cho vào. Chị ta vất một tảng đá tướng xuống giếng, làm như là mình tự tử. Tôfanô nghe thấy động chạy bổ ra. Chị ta liền chạy tọt vào nhà, đóng sập cửa lại, rồi tru tréo lên té tát chửi bới chồng.

(Lôret kể chuyện)

Ái tình, quyền uy của mi mới gớm sao! Mi khêu gợi cho người ta tìm mưu tính kế mới giỏi làm sao? Có triết gia nào nghệ sĩ nào đã có khả năng hoặc sẽ biết cách thể triển trí thông tuệ, sự sắc sảo và đầu óc tinh tế mà bỗng nhiên mi cung cấp cho kẻ nào dấn bước vào con đường in gót chân mi? Do những giáo lý của mà mọi kỷ cương dù từ đâu đến cùng phải lâu lâu mới xác định được. Mấy câu chuyện trước đã thể hiện rõ cái chân lý ấy. Thưa các bạn đa tình thân mến của tôi, tôi muốn bổ sung vào các truyện mạo hiểm các bạn vừa kể, một câu chuyện nữa trong đó nhân vật chính là một phụ nữ thật bình thường. Ai có thể, ngoài Ái tình: chỉ dẫn cho ta cách xử sự?

Một anh chàng Tôfanô nào đó có một địa vị khá trong vùng Arêdô. Người ta cưới cho anh một chị chàng xinh đẹp, tên là Ghita, mà chẳng hiểu vì đâu, bất thần anh ta đem lòng ghen tuông. Người đàn bà biết thế, tức giận lắm. Nhiều lần chị đã hỏi chồng duyên cớ vì đâu mà ngờ vực. Anh ta chỉ biết tuôn ra những câu trống rỗng và những lời ác khẩu, thế là Ghita quyết chí làm cho anh ta phải chết vì cái thói nghi ngờ vô lý.

Chị ta chợt nhận thấy có một chàng trai trẻ, mà chị thấy là rất có tư cách, đưa mắt tống tình với chị. Chị bèn tìm cách thỏa thuận ngầm với anh ta. Lập mưu tính kế chu đáo rồi, họ chỉ còn việc chuyển từ lời nói sang việc làm, một sự khó khăn mà một người đàn bà nghĩ rằng mình có thể giải quyết một cách cũng thanh nhã như vậy.

Trong những thói hư của người chồng, chị nhận thấy anh chàng có tật thích rượu. Ghita liền đem lời ca ngợi cái thú ấy, và giảo quyệt hơn, còn luôn luôn khuyến khích chồng. Anh chàng mê đắm ma men đến nỗi lần nào tự nhiên nảy ra ý thích, người vợ cũng đẩy được chồng ngã rụi vào các vườn nho.

Một buổi chiều, thấy chồng đã say túy lúy, chị đặt anh vào giường, rồi lần đầu tiên đi tới nơi hò hẹn yêu đương. Sau đó, chị ta tiếp tục lặp lại cái thủ đoạn ấy một cách rất an toàn. Chị ta tin vào cái say của chồng đến mức liều đưa cả nhân tình vào nhà, đôi khi chị ta còn đến tận nhà anh ta qua gần hết đêm ở đó, nhà anh chàng ở ngay gần nhà chị.

Mọi việc của Ghita đều trôi chảy. Nhưng người chồng bất hạnh bỗng nhận thấy rằng cô ta cứ rót cho mình uống mà bản thân lại chẳng hề nhấp môi. Anh nghi ngờ và nghĩ bụng rằng Ghita chuốc cho mình say để sau đó trong lúc mình ngủ có cơ hội muốn làm gì thì làm, tùy thích. Anh ta muốn biết hư thực ra sao, nhịn không uống suốt một ngày. Buổi chiều, anh ta trở về như một người say nhất trần đời. Người vợ mắc lừa. Chị ngỡ rằng chẳng cần rót cho anh thêm cốc nữa, anh ta vẫn cứ ngủ li bì. Chị vội vã đẩy chồng lên giường, tiếp đó theo thói quen, bỏ nhà mình đến nhà người yêu, ở đó đến nửa đêm. Vừa bắt được quả tang vợ ra đi, Tôfanô đứng dậy, ra khóa chặt cửa, rồi tới đứng bên cửa sổ để rình vợ trở về cho cô ta biết mưu gian đã lộ. Anh ta canh cho đến lúc Ghita về.

Người vợ về thấy cửa đóng, lo sợ khôn cùng. Chị ta ra sức phá cửa nhưng vô ích. Tôfanô theo dõi thủ đoạn của vợ mộ lát. Sau đó nói:

- Này mình, nhọc xác làm chi cho uổng công, cô không vào được. Cô vừa ở đâu cho tới bây giờ, hãy quay lại đó. Nhớ rằng bao giờ tôi còn chưa quở mắng cô xứng đáng với tội của cô trước mặt bố mẹ cô và hàng xóm láng giềng thì cô đừng hòng đặt chân vào đây.

Người đàn bà liền cầu khẩn anh ta, hãy vì lòng kính yêu Chúa mà mở cửa. Chị ta không về từ cái chỗ anh tưởng tượng ra đâu mà vừa thức đêm bên nhà bà hàng xóm, đêm thì dài, chị ta không thể ngủ suốt đêm, cùng không thể một mình thức thâu canh được. Phí công vô ích mà thôi. Cái anh chàng ngớ ngẩn quyết tâm đưa mối ô nhục của mình ra cho mọi người ở vùng Aredô chứng kiến, trong khi chẳng một ai hay biết gì hết.

Thấy van xin mãi chẳng ăn thua, người đàn bà giở trò đe dọa:

- Anh mà không mở cửa cho tôi, tôi sẽ làm cho anh trở thành người khốn khổ nhất thiên hạ.

- Thế à! Mày làm gì tao nào?

Tuy nhiên những lời khuyên bảo của Ái tình đã làm cho trí tưởng tượng của Ghi ta trở nên sắc bén.

- Trước khi chịu cái nhục anh muốn giáng lên đầu tôi một cách sai lầm, tôi sẽ gieo mình xuống cái giếng gần nhà cho anh xem. Người ta sẽ thấy tôi chết trong đó, bàn dân thiên hạ sẽ tin là chính anh, đang lúc ma men ám ảnh, đã ném tôi xuống đó. Thế là anh phải chạy trốn thôi, mất sạch của cải và đi biệt xứ, vả chăng, chẳng đúng như thế thật là gì?

Những lời lẽ ấy chẳng lay chuyển được sự quyết định ngu ngốc của Tôfanô. Người đàn hà nói tiếp:

- Tôi không chịu nổi, anh kinh tởm quá lắm. Trời tha tội cho anh. Anh sẽ phải đặt lại đúng chỗ con quay kéo sợi tôi bỏ lại đấy.

Nói đến đó, chị ta lợi dụng bóng đêm dày đặc đến mức người đi, ngoài phố, mắt nhìn tận mắt cũng chẳng nhận ra ai với ai. Chị ta đi ra giếng, bê một tảng đá tướng nằm cạnh bờ, vừa kêu: "Cầu Chúa tha tội cho con". Chị ta vừa buông tảng đá xuống. Tảng đá rơi, gây ra một tiếng động rất to trên mặt nước. Tôtanô nghe thấy. Anh ta tưởng Ghita gieo mình xuống nước thật. Anh ta cuống quít vớ lấy cái gầu và sợi dây thừng, nhảy một bước ra khỏi nhà và chạy vội ra giếng để giúp đỡ vợ. Người đàn bà chết đuối phục sẵn gần bên cửa. Thấy chồng chạy ra giếng như vậy, chị ta lẻn vào nhà, cài then lại. Sau đó chị ta hiện ra trước cửa sổ và cất tiếng nói:

- Này uống lúc nào thì phải pha rượu ngay lúc ấy, chớ có để đến đêm sau!

Nghe giọng nói ấy, Tôfanô cho là mình bị cười nhạo. Anh ta quay về nhà, thấy không vào được. Cất tiếng gọi mở cửa. Nhưng Ghita đã bỏ cái giọng dịu dàng cho đến lúc đó, và có thể nói là la ré lên:

- Thề trước thánh giá Đức Chúa trời, tên say rượu kinh tởm kia, đến nay không vào được. Ta không còn chịu nổi mi, ta để cho mọi người thấy rõ mi là người như thế nào, đến mấy giờ mi mới bò về nhà?

Về phần anh ta, Tôfanô cũng nổi khùng. Anh ta bắt đầu chửi rủa và la ó. Tiếng ồn đánh thức xóm giềng. Đàn ông, đàn bà trở dậy, ra cửa sổ xem có chuyện gì. Người đàn bà, trước mắt đầm đìa kêu gào:

- Chính cái tên đê tiện này say bí tỉ đến đêm mới vác xác về nhà. Hắn ngủ quay ra ở quán rượu rồi, bà con xem hắn về vào lúc mấy giờ? Tôi đã chịu đựng hết ngày này. sang ngày khác mà cứ bị ngược đãi, tôi không kham nổi nữa, tôi định bỏ hắn ra ngoài cửa thế đấy, cho hắn phải xấu hổ, xem có vì thế mà chừa được không.

Gã ngu dại kia, về phía hắn cứ gào lên sự thật và phun ra những lời đe dọa. Người đàn bà quay sang những người hàng xóm:

- Các ông các bà xem con người kia như thế nào, các ông các bà sẽ nói ra sao nếu tôi ở ngoài phố như hắn, và nếu hắn lại ở trong nhà, ở chỗ tôi đây? Thề trước Chúa trời, chắc các vị chẳng tin là hắn nói đúng. Bây giờ cảnh này các vị mới thấy đầu óc phân biệt phải trái của hắn. Các vị có nghe hắn nói không? Gắp lửa bỏ tay người. Hắn ngỡ là hắn ném chẳng biết cái quái gì xuống giếng là tôi sợ. Trời ơi là trời! Sao hắn không rơi xuống thật mà chết đuối quách đi cho rồi! Có thể tất cả chỗ rượu mà hắn nốc quá thừa thãi mới tan hết vào trong nước được.

Tất cả xóm giềng, đàn ông, đàn bà đều lên tiếng nhiếc mắng Tôfanô, chửi rủa hắn và cho rằng hắn gán những chuyện ác độc thế là sai. Tóm lại tiếng đồn về sự cãi cọ lan rộng dần dần, và đến tai gia đình nhà vợ. Mấy người anh liền đến tận nơi hỏi thăm tả hữu xem đầu đuôi câu, chuyện ra sao. Họ túm lấy Tôfanô, choảng cho một trận tơi bời nhừ hết các xương. Sau đó, họ vào nhà lấy đi tất cả của cải của người đàn bà và dẫn Ghita về nhà họ, lại còn đe rằng sẽ đối đãi với hắn tệ hơn nữa cho xem. Phải nhận phần quá thiệt thòi, Tôfanô hình dung thấy nỗi bất hạnh mà lòng ghen tuông đem lại cho mình. Vì anh chỉ muốn điều hay cho vợ nên anh nhờ bè bạn làm môi giới, rồi vội vã cuống quít rước ngay vợ về nhà và làm lành với chị. Anh hứa sẽ không bao giờ ghen tuông nữa, hơn thế, còn cho vợ quyền muốn làm gì thì làm tùy thích, miễn là chị phải tìm mọi cách che mắt không để anh ta nhìn thấy gì hết.

Như vậy đó, nói theo gã điên cuồng đê tiện, anh phải giảng hòa khi đã bị đánh tơi bời. Ái tình vạn tuế! Đả đảo chiến tranh với tất cả đội quân của nó!

ĐÀO MAI QUYÊN dịch.