23. Đổi vai chủ khách 24. Dương mưu, âm mưu 25. Xoay chuyển càn khôn

“Mạnh tích tụ từ yếu, có tích tụ từ không. Yếu muốn thắng mạnh, mềm muốn thắng cứng, phải tích yếu tích mềm.”

So sánh thế giữa chủ và khách để đổi vai chủ khách, đó là cả một nghệ thuật.

“Đời Xuân Thu, tướng nhà Tần là Mạnh Minh xuất quân đánh úp nước Trịnh, ý muốn thừa cơ nước Trịnh không chuẩn bị.

Tại nước Trịnh có người buôn trâu bò tên là Huyền Cao, ngày hôm ấy mang một đàn cả mấy trăm con đi bán. Đi đến đất Lê Dương thì gặp bạn là Kiển Tha vừa ở nước Tần về, Huyền Cao mới hỏi tin tức nước Tần có gì mới lạ. Kiển Tha nói mới nghe tin nước Tần đang sửa soạn tấn công nước Trịnh, chắc chỉ vài ngày nữa là quan quân họ đến nơi.

Huyền Cao sợ hãi quá, nghĩ bụng:

- Nước Trịnh là tổ quốc ta, một sớm diệt vong thì ta sẽ chỉ là tên vong quốc nô.

Nghĩ thế nên trong lòng nảy sinh một kế. Huyền Cao từ biệt Kiển Tha, vội vã báo tin về nước Trịnh. Mặt khác lại lựa ra hai mươi con trâu mập, một mình ra nghênh đón quân Tần, ý muốn khao thưởng quân sĩ.

Đi đến Diên Tân thì Huyền Cao gặp quân Tần. Huyền Cao cất cao giọng gọi to:

- Sứ thần nước Trịnh ở đây, muốn xin gặp chủ soái.

Quân tiên phong của Tần báo về cho chủ soái biết. Mạnh Minh thất kinh, không hiểu tại sao nước Trịnh biết tin sớm vậy, mới truyền gọi Huyền Cao và tiếp kiến.

Huyền Cao gặp Mạnh Minh rồi, giả ra cách rằng mình được vua Trịnh cho ra đây, nói rằng:

- Nước chúng tôi hay tin tướng quân mang quân tới nên mới phái tôi làm sứ thần ra đại diện khao thưởng quân sĩ.

Mạnh Minh hỏi:

- Ra khao thưởng quân sĩ, tại sao không có thư tín gì?

Huyền Cao đáp:

- Tướng quân phát xuất từ ngày Bính Tuất tháng mười hai. Thời gian quá cấp bách cho nên thư chưa đến kịp.

Mạnh Minh chợt nghĩ thầm:

- Nó biết cả ngày mình xuất quân thì còn làm ăn gì được nữa!

Nghĩ rồi, Mạnh Minh tươi cười nói với Huyền cao:

- Chúng tôi xuất binh kỳ này không phải đến nước Trịnh mà là đến nơi khác, phiền ông về tạ vua Trịnh.

24. Dương mưu, âm mưu

“Mưu kế trí lược mỗi cái có hình dạng của nó, hoặc vuông hoặc tròn, hoặc âm hoặc dương.”

Mưu kế có âm mưu và dương mưu. Trong bất kỳ tình huống nào đều không được coi thường đối phương bởi vì có những sự việc giả mà đối phương cố ý tạo ra, có những hoàn cảnh giả mà đối phương cố ý tạo ra. Tình báo cũng có tình báo giả. Cho nên phải làm cho đối phương không thể dò biết thực hư, như nhà buôn phải giấu kín như không có gì. Âm mưu ở đây không phải là thứ thủ đoạn của kẻ tiểu nhân, mà là âm mưu của thánh nhân. Mưu việc ở âm mà thành sự ở dương. Mục đích là nhằm làm cho dân giàu nước mạnh. Cho nên Quỉ Cốc Tử nói: Thánh nhân mưu ở âm nên gọi là thần, thành ở dương nên gọi là minh, chủ sự thành tức là tích đức vậy.

25. Xoay chuyển càn khôn

“Giữ vững ý chí, tinh thần, thì sẽ có uy lực. Có uy lực, ắt bên trong mạnh; bên trong mạnh, thì không ai địch nổi.”

Quỉ Cốc Tử cho rằng: khi tình thế bất lợi cho ta, ta phải dùng trăm phương nghìn kế để hàm dưỡng sức mạnh tinh thần, vì chỉ khi nào sức mạnh tinh thần của ta hùng hậu thì mới có thể xoay chuyển càn khôn.