14. Man thiên quá hải 15. Ám độ Trần Sương 16. Phản khách vi chủ

Man thiên quá hải” nghĩa đen là khi trời mờ mịt thì vượt biển. Nghĩa bóng là lợi dụng lúc hôn ám, tranh tối tranh sáng không ai nhìn thấy được để vượt qua, lẩn trốn, hay hành động kịp thời để giành lấy thắng lợi.

“Man thiên quá hải” còn có ý nghĩa tích cực và tiêu cực.

Tích cực là ta tự tạo ra hoàn cảnh điều kiện thuận lợi để cứu vãn một tình thế hỗn hoạn đen tối.

Tiêu cực là dụng cơ hội hỗn loạn, không phòng bị của địch để thoát hiểm hoặc đánh chiếm...

15. Ám độ Trần Sương

Trần Sương là con đường Sạn đạo đi vào Hán Trung (bên Trung Hoa thời Hán Sở tranh hùng).

“Ám độ Trần Sương” là âm thầm, bí mật đưa quân qua con đường Trần Sương (Sạn Đạo) để bất ngờ đánh vào hậu phương địch.

Ý nghĩa sâu xa của kế này là tiến quân qua con đường, qua nơi chốn mà địch không ngờ tới. Từ đó sẽ giành được thắng lợi dễ dàng, vì địch không phòng bị. Hoặc giả địch tưởng rằng ta sẽ đưa quân qua đường Sạn đạo nhưng ta không đi mà lại đi theo con đường khác để đánh úp địch.

“Lưu Bang từ Hán Trung tiến quân vào Trung

Nguyên phải qua Sạn đạo (độc đạo vào Trung Nguyên). Tình báo Hạng Võ chỉ dòm ngó để ý ở con đường này, không ngờ Hàn Tín (tướng soái của Lưu Bang) lại đưa đại quân đi bằng đường khác đến đánh úp Hạng Võ.

16. Phản khách vi chủ

“Phản khách vi chủ” nghĩa đen là đổi địa vị khách làm địa vị chủ. Nghĩa bóng là từ thế bị động đổi thành thế chủ động.

Khách vốn là địa vị bị chi phối mọi việc đều do chủ nhà sắp xếp. Nay khách muốn nắm quyền chi phối sắp đặt mọi việc thì phải giành lấy (đổi lấy) quyền làm chủ.

Làm chủ thì mới khống chế được cục diện, mới có thể thắng lợi. Trong đấu tranh với kẻ địch, muốn nắm quyền chi phối mặt trận, ta phải giữ thế chủ động nghĩa là phải có sẵn kế hoặc tấn công hay phòng thủ, tiến thoái ra sao. Ta muốn đánh thì đánh, muốn lui thì lui, không phải bị chi phối lệ thuộc kẻ địch.

Hoặc giả đang ở vào tình huống rất xấu (bị động) ta phải nghĩ ra mưu hay kế lạ xoay đổi cục diện biến hóa từ thế bị động chuyển sang thế chủ động để giành quyền chi phối mặt trận mà giành thắng lợi.