Chương VII (tt)
Có nhưng không nhiều. Đúng hơn là ông ta đến viếng anh mình, bởi vì, theo như tôi biết, ông Raphael là... có lẽ khác người. Hình như ông ta không thường xuyên có lý trí.
- Và khi nào ông ta đến với anh, ông có báo trước không?
- Không bao giờ. Một lần, ông ta đến vào giờ ăn trưa. Tôi dọn món trứng cho ông. Tôi đi ra. Ông nghĩ thú vị biết bao!
- Tôi cho rằng không còn gì để do dự ở đây, Weber nói khi Léonie đi khỏi.
- Theo ông- Ông Cảnh sát hỏi - có phải là Raphael...
- Tôi cho là thế. Tôi sẽ gọi điện thoại cho nhà thương điên của cơ quan ông. Bọn họ đi đến Sở Cảnh sát mà từ đó viên phó cẩm gọi điện thoại.
- Raphael Dorchain - Ông giám đốc của nhà thương điên giải thích - không thực đúng là một nhân viên. Đúng hơn là một người làm không ăn lương. Chúng tôi giữ ông ấy lại vì chúng tôi rất yêu ông. Ông đã quen chúng tôi và ông giúp chúng tôi nhiều việc vặt.
- Nhưng ông ta có bị hạn chế trong việc tuân thủ kỷ luật của nhà các ông không?
- Không. Thông thường, ông dùng bữa ở nhà ăn chung với nhân viên, nhưng ông đi lại tự do; ông ta có một buồng riêng...
- Tóm lại ông ta không bị theo dõi.
- Tuyệt đối không.
- Ông có biết sáng nay có ai thấy ông ta không?
- Xin ông đợi cho một lúc. Tôi đi hỏi người quản gia.
- Ông thấy - Weber nói nhỏ với ông cẩm - ông ta có lẽ đủ thì giờ giết em mình và quay trở về.
- Thế là ông ta có lẽ trở về bằng xe khách khởi hành lúc mười giờ hai mươi.
- Chắc thế. Ông ta biết thói quen của em mình, biết vào giờ nào thì Léonie đến...
- Tôi đã có thông tin - Ông giám đốc báo- Người ta không thấy ông ta trong buổi sáng, nhưng ông ta ăn trưa với những người khác.
- Lúc mấy giờ?
- Lúc mười hai giờ rưỡi. Ông ta có làm điều gì quái gở không?
- Tôi sẽ nói với ông một lúc sau. Tôi đến Mans. Hãy đợi tôi. Và lần nữa cảm ơn ông giám đốc.
Khi thông qua báo chí, người ta biết là Raphael Dorchain vừa bị bắt, sự xúc động là lớn lao. Đời sống cá nhân của ông được phơi bày không ngượng ngùng. Các bức ảnh trang hoàng buồng ngủ của ông được sao in lại trên trang nhất. Người ta rõ ràng là có vấn đề với một người bị ám ảnh đang tìm cách tự an ủi bằng cách ngắm nhìn các thảm hoạ mà những người khác là nạn nhân. Và chẳng mấy chốc một cuộc bút chiến được khỏi sự: Raphael Dorchain phải chăng là thủ phạm hay đúng hơn là người đi "khập khiễng" mà Cảnh sát hình như không tìm ra dấu vết? Thầy Jourdieu, luật sư năng động đứng ra bênh vực cho Raphael, chạy vạy như một con quỷ tinh ranh. Ông ta buộc phải thừa nhận là thân chủ của mình không thể cung cấp bất cứ một sự ngoại phạm nào đối với ba án mạng mà người ta quy trách nhiệm cho ông ta. Các chứng cớ của nhân viên nhà thương điên thì mâu thuẫn nhau. Đối với một số, Raphael vắng mặt vào ngày mà thiếu tá Dorchain bị ám sát trong tàu; đối với một số khác, Raphael lại ở đó. Nhưng không một ai dám khẳng định... Trong buồng của ông, người ta không tìm thấy cả súng ngắn lẫn dao... "Và làm thế nào mà kẻ khốn khổ lại tìm được một súng ngắn?” Những người tin vào sự vô tội của ông hỏi vậy. Về điểm đó, một số trả lời là nhà thương điên đã được dùng làm bệnh viện trong chiến tranh. Những người bị thương có mang từ mặt trận về các chiến lợi phẩm, mũ, đui đạn, cuốc chim hay súng lục không?... Và Raphael lục lọi khắp nơi, có tìm thấy một vũ khí mà sau đó ông đã dùng cho việc trả thù của mình không?
Luật sư đề cao một luận chứng: luận chứng này cũng đánh vào Lupin. Mendaille đã cưới Béatrice rất lâu sau chuyện lục đục nẩy sinh giữa những người bà con, chỉ là một người ngoài đối với Raphael. Vậy thì tại sao ông này lại giết?...
"Sự loạn thần kinh!" đó là lời phản đối của những người cuồng nhiệt nhất. Luật sư Jourdieu vặn lại:
"Raphnel không đến nỗi điên như người ta tưởng. Đúng ra là không nói với ông ta về tàu Titanic, điều đó gây ra ở ông những sự khủng hoảng thường kéo theo một trạng thái mệt mỏi và sững sờ. Nhưng ông ta rất có khả năng theo dõi một câu chuyện và kể cả tranh luận một cách minh mẫn!
Điều đó cho thấy một cuộc đối đầu lớn của những chuyên gia. Trong thời gian đó, quan toà dự thẩm tiếp tục sự nghiệp cần mẫn của mình: hỏi cung, tìm người làm chứng mới, nhất là trong các nhân viên nhà ga Mans và Chartes v.v... Hồ sơ tích tụ ngày này qua ngày kia nhưng sự thật ngoan cố không đi ra khỏi cái bế tắc của nó.
Raphael được đưa đến trước Mendaille và Mendaille vẫn tỏ ra không dứt khoát. Không, ông ta không thể khẳng định tí gì. Người tấn công ông ta hình như lực lưỡng hơn Raphael nhưng trong một cơn điên hung dữ, một người loạn trí có thể tung ra một năng lượng phi thường, đó là điều đã biết. Tóm lại, như một nhà báo của Figaro đã nhận xét, là sự việc đang nằm ở điểm chết. Một mưu đồ ám sát, hai án mạng, sự đào thoát của một người tình nghi mà người ta cho là Arséne Lupin, ba tàu thuỷ nhỏ bằng giấy, một kẻ sống sót của Titanic... Và tất cả cái đó, không có một chứng cứ tuyệt đối nào! Công lý có bị tổn thương lâu nữa không? Liệu cuối cùng có ai khá thông minh - Cảnh sát hoặc quan toà - đưa lại một ít trật tự trong cái mớ bòng bong ấy không?...
Lupin ở nơi ẩn nấp, giải trí bằng cách đếm các cú đối đầu. Chắc chắn là phóng viên tờ Figaro đã có lý: có một ai đó khá thông minh để đem đến một giải pháp cho bí ẩn. Và ai đó ấy gọi là Lupin. Điều đó là hiển nhiên. Nhưng Lupin bằng kinh nghiệm biết rằng không nên cường điệu hoá các sự việc, bằng áp lực đẩy nó vào một hệ thống. Tốt hơn là để chúng tự tổ chức lại với nhau và cuối cùng chúng nói ra. Ông ta cũng trải qua những giờ dài thao thức, hồi tưởng lại trong đầu mình các dữ liệu của sự việc. Điều làm say mê công chúng thì ông tỏ ra thờ ơ... Các anh em Dorchain... Tàu Titanic... Còn lâu ông mới xem tất cả cái đó như là một việc thứ yếu. Nhưng tờ bạc năm mươi phờ-răng thì lại xứng đáng để ông suy nghĩ. Bằng cách đi quanh co đó, ông luôn đưa sự việc quay về với Mendaille và như vậy hình thành bài toán sau:
Mendaille đã bị Bernardin đánh bị thương mà không phải là Raphael, Bernardin đã bất chấp cái tàu thuỷ bé nhỏ, đặt ông Mendaille riêng ra và như vậy để nói là ngoài cuộc. Tuy vậy ông ta vẫn ở trung tâm của một bí ẩn vì ông đã giúp tôi thoát ra. Tại sao? Đây là vấn đề chủ yếu. Và mặt khác, tại sao vợ ông ta lại có thái độ lạ lùng như vậy? Hình như bản thân bà, từng lúc, mất một ít trí nhớ?...
Ông chờ đợi, ít bị thúc ép để kết luận. Thời điểm can thiệp còn chưa đến. Nhưng nó sắp điểm, vì rằng những người thừa kế của người quá cố Verzy Montcornet đã được triệu tập đến ở thầy Bérangeon, công chứng viên ở Fontainebleau trong hai ngày; và Lupin rất muốn đến đó. Ông ta tự kiếm cho mình các bức ảnh của thầy Jourdieu và không mấy khó khăn cải trang thành cái đầu của luật sư: tóc được rẽ ra bằng một đường rạch giữa trán, một râu mép, một cặp mũi, một số đường nhăn... Sự giống nhau có thể là không hoàn hảo, nhưng nó cũng đủ để lừa một người không theo rất sát thời sự. Lupin mường tượng mình như một công chứng viên ôn hoà của tỉnh lẻ mà tờ báo yêu thích chắc chắn là công báo hơn là các tờ báo tranh cãi ồn ào.
Về việc đó thì ông đã không nhầm. Khi ông xuất hiện vào ngày trước nữa, một giờ trước cuộc gặp dự kiến, tại nhà thầy Berangeon, viên lục sự trung hậu đã không hề kiểm tra lý lịch của ông. Ông ta rất phong nhã để nghi ngờ sự trung thực của người khách của mình. Giả sử ông có làm, thì Lupin đã có sẵn các giấy tờ tuyệt giống.
Thầy Berangcon bé nhỏ, hói đầu vì ông ta đội một mũ chóp giống cái mũ nổi tiếng của Anatole France và ông ta mặc một áo vét-tông đen, cắt theo kiểu rất cổ, chỉ để dùng trong các dịp long trọng. Từ bộ dạng rất nghiêm chỉnh, Lupin nhắc cho công chứng viên rằng Raphael Dorchain, thân chủ của ông, hiện tại không là đối tượng của bất cứ một sự xét xử nào, không mất bất cứ một quyền nào của ông ta, và do vậy, có thể được đại diện một cách hợp pháp lúc đọc di chúc.
-... Tôi hiểu... Tôi hiểu.. - Viên công chứng nói.
Ông ta chỉ một cái ghế bành cho Lupin và ngồi vào sau một bàn giấy lớn.
- Tôi thú nhận - Ông lại nói - là tôi hơi bối rối. Trong số những người mà tôi triệu tập tới, hai người vừa mới bị ám sát và người thứ ba đang ngồi tù vì bị buộc tội sát nhân. Có cần để tôi làm cho các vị chú ý là tôi chưa bao giờ ở trong một tình thế như vậy...
- Kỳ cục - Lupin nói.
- Đúng thế. Đúng là chữ đó. Các người có quyền ở số nam: ba anh em Dorchain một bên và bên kia là cô Isabelle Verzy Montcornet và bà Béatrice Mendaille, sinh ra ở Verzy Monlcornet. Ôi, bởi không may cực độ, bà Mendaille xin thứ lỗi... bà ta đang bị đau - A! Thật là rất trái ngược.
- Cuối cùng vậy thì còn cô Isabelle?
- Đúng thế, từ phía bên kia, tôi không thể hoãn lâu hơn việc đọc bản di chúc... Tôi thực sự rất buồn.
Lupin lại càng buồn hơn, vì, nếu như ông quyết định dàn vở hài kịch nhỏ này, chắc là để muốn biết ý đồ của lão già Verzy Montcornet và cuối cùng là gặp Isabelle, nhưng cũng có thể là để nghiên cứu sát sao Béatrice, rình mò các phản ứng của bà, nghe các câu hỏi mà bà không từ bỏ đặt ra, điều đó có thể chắc chắn là rọi một ánh sáng nào đó lên cái gia đình kỳ lạ này.
Lupin nhìn đồng hồ lắc kiểu cổ dưới quả cầu dùng để trang trí lò sưởi, ông có tất cả thời gian để hỏi thầy Bérangeon, hoặc tốt hơn nữa là để ông ta nói, vì viên công chứng trong sự bối rối của mình, tỏ ra rất ba hoa.
- Các ông có biết không - Ông ta nói - tôi không biết các người thừa kế, lại càng không biết ông Verzy Montcornet - Ngược lại, cha tôi, trước là công chứng viên ở Reims, lại rất gắn bó với ông ta. Tôi, tôi theo học ở Paris. Tôi kết hôn với một cô gái ở Fontainebleau; đó điều giải thích cho các ông là tôi phải định cư ở đây trước chiến tranh rất lâu. Trong tuổi thanh niên của tôi, tôi nghe cha tôi nói về ông bạn già của ông - giữa chúng tôi, người đó được gọi là một người kỳ quặc - và sau đó tôi hoàn toàn thôi đi đến Reims, sau cái chết của cha tôi. Như vậy, các ông hãy tưởng tượng sự kinh ngạc của tôi khi thấy ông Verzy Montcornet ấy đến nhà tôi... Đó là vào tháng hai năm 1914... Và các ông biết là vì sao ông ta đến tìm tôi không?... Để làm cái di chúc của mình. Ông ta đã có thể đặt vấn đề cho một công chúng viên ở Reims. Ôi, không. Thầy Berangeon cha được ông hoàn toàn tin tưởng - Vậy thì thầy Berangeon con cũng phải được sự tin tưỏng đó. Việc là thế, đầy định kiến. Tôi chỉ cố tỏ ý vừa lòng về việc đó, các ông nhớ cho. Nhưng những người mà ông ta không thích phải được thương xót. Và những người đó có cả trong gia đình riêng của ông. Và để làm ông thay đổi quan điểm, chẳng ăn thua gì! Ông ta cứng đầu như một con cừu đỏ.
Thầy Berangeon dụi mắt và đột nhiên bối rối.
- Tôi không để lộ một bí mật nào - Ông nói - Các đương sự đều biết. Lão già Montcornet không bao giờ có bí mật trong ý đồ của ông, dù với cái ý đồ có thể tranh cãi nhất, như là các bạn sẽ thấy sắp tới. A! Bướng bỉnh làm sao! Chúng tôi đã có một cuộc tranh cãi kéo dài suốt cả buổi chiều, tôi cần đọc cho ông ta nghe các điều khoản của bộ Luật để thuyết phục ông.
- Tại sao? - Lupin nói với sự quan tâm mạnh mẽ - ông ta muốn bỏ quyền thừa kế của ai đó, chống lại luật pháp chăng?
- Đúng thế. Các ông đã đoán đúng. Nhưng đó là cả một câu chuyện. Các ông biết, trước hết, ông ta cừu địch với Xavier Mendaille bởi những lý do mà tôi biết không rõ nhưng tôi đoán khá đúng vì, bằng sự việc, đó là điều mà chúng tôi có thể gọi với nhau là một kẻ bất nhân. Chắc chắn là ông ta có dự phần làm suy sụp Mendaille. Ông ta không thể thấy Mendaille như bức tranh. Và rồi cô cháu gái của ông, cô Béatrice, phải lòng cậu con trai ấy và kết hôn với anh ta ngoài ý muốn. A! Việc ấy không kéo dài - Ông ta không do dự! Ông ta nhảy vào trong tàu hoả và tôi đã thấy ông nhảy xuống ở đây, dữ dằn và rất quyết định trong việc tước hoàn toàn quyền thừa kế của kẻ chống đối. Độc nhất chỉ có pháp luật không cho phép ông làm điều đó. Trong lúc giận dữ, quả vậy, ông đã quên việc đó. Cuối cùng, ông ta buộc phải tuân theo thực tế và bỏ lại cho Béatrice phần tối thiểu hợp pháp, phần đó, dù sao, cũng còn là một mẩu ngon. Ông có biết các vùng ngoại ô của Reims không?
- Biết không chắc - Lupin nói.
- Thật dáng tiếc vì ông sẽ nắm chắc hơn tình hình. Ông ta đã chuyển cho Béatrice Mendaille cái nhà và những vườn nho mà ông có xung quanh Rethel. Đó là một sở hữu đất đai nhỏ, hiện nay không đáng giá bao nhiêu. Và ông ta đã để lại cho Isabelle cái lâu đài Verzy và các nhà cửa phụ. Lâu đài là một ngôi nhà rất đẹp của thế kỷ XVIII, rất rộng với một công viên đẹp, các hầm rượu mênh mông: các ông biết đấy: các hầm rượu ấy là nơi người ta ủ rượu nho và lẽ cố nhiên, bao quanh hầm là hàng mẫu, hàng mẫu cây nho.
- Và các cháu của ông ta?
- Các chắt của ông- Viên công chứng chữa lại- Bọn chúng cũng không bị bỏ quên, vì Montcornet có những cổ phần, những vật có giá, nhưng than ôi, không ít tài sản đất đai hiện nay chỉ còn là tờ giấy. Nhưng nếu thân chủ của ông, Raphael Dorchain, được xác nhận vô tội, ông ta, dù sao cũng là một trở ngại cho lão, vì chắc chắn ông ta sẽ thừa kế cái phần của những người anh khốn khổ của mình.
- Tóm lại - Lupin nói - Isabelle thừa kế phần lớn của cải, Xavier Mendaille, phần mà lão Monicornet buộc phải chuyển cho, và Dorchain thu dọn các thứ rơi vãi.
- Chú ý - Viên công chứng chấn chỉnh lại - Xavier Mendaille về tư cách cá nhân không nhận gì cả vì ông ta kết hôn dưới chế độ phân chia tài sản. Và trong chiến tranh, Montcornet đã không thay đổi tình cảm sao? Ông ta nên làm một di chúc mới công bằng hơn. Montcornet không phải là con người xét lại một quyết định cùng loại ấy. Hơn nữa, ông ta không có một tin tức nào của bà con mình. Các sự việc như vậy là ở trạng thái như cũ và tại trạng thái đó, ông bị chết, một ít thời gian sau đình chiến... Nhưng tôi chỉ có, ở thời gian mới đây, sự xác nhận về cái chết của ông - Giấy báo tử khó lòng đến được trong vùng bị tạm chiếm, các ông không nghi ngờ điều đó.
Người ta gõ cửa và người thầy tu ghé đầu qua chỗ hé mở.
- Cô Isabelle Verzy Montcornet vừa đến- Ông nói thầm.
- Cho cô ta vào.
Lupin nhanh chóng đứng dậy. Cuối cùng, ông ta phát hiện bà chị của Béatrice, người thuê Biệt thự "Những con chim sẻ"! Ông ta thấy ở ngưỡng cửa một bóng hình mặc đồ đen. Người khách nữ tiến về phía viên công chứng và giơ bàn tay cho ông ta. Cô ta xuất hiện ngập trong ánh sáng và Lupin xiết chặt, đến mức xoắn nát gối tựa ghế bành của ông.
Đó là Béatrice Mendaille.