27. Thơ viết sự nghiệp giúp vua [1] (Thi thán trí Quân)

Quân Tư đồ Băng Hồ [2] có bài thơ Đề Huyền Thiên quán rằng:

Bạch nhật thăng thiên dị,

Trí quân Nghiêu Thuấn nan.

Trần ai lục thập tải,

Hồi thủ quý hoàng quan.

Nghĩa là:

Ban ngày lên trời là việc dễ,

Làm cho vua trở nên Nghiêu, Thuấn là việc khó.

Sống ở cõi trần đã sáu mươi năm,

Ngoảnh đầu lại, thấy xấu hổ với người đạo sĩ [3].

Có lẽ khi còn làm Tể tướng, thấy mình không có công trạng gì, mới thốt ra lời than như vậy, đó cũng là do ưu ái trong lòng, mối tình quy trung hậu, đó là chỗ khả thủ của thi nhân chăng?

Chú thích:

[1] Sách Luận ngữ có câu: Sự quân năng trí kỳ thân (thờ vua thì dâng cả cái thân của mình). Sách Mạnh Tử cũng có câu: Trí quân Nghiêu, Thuấn (giúp cho vua được như Nghiêu, Thuấn).

[2] Băng Hồ: hiệu của Trần Nguyên Đán (1320-1390).

[3] Văn Tín Công đời Tống nói: “Tôi không giúp gì được vua cứu nạn nước để về làng hưởng chữ nhàn, thật xấu hổ với người đạo sĩ”.