- 8 -
PHI cho tay vào thau nước rửa mặt khoắng nước sóng lên và nhìn những bóng trời tan vỡ trong thau, cười vui thích. Nước giá làm chạy trên da tay Phi một cảm giác êm dìu dịu. Phi nhớ đến chiều qua. Chiều qua. Lúc Phi náu đầu vào ngực Đào. Phi cũng thấy một cảm giác êm dịu giống như thế, nó chạy khắp cả người. Thẫn thờ, Phi đứng lặng nhìn sóng nước trong thau nhỏ dần đi rồi lặng hẳn. Mặt nước phẳng bóng như gương,
- Em!
Phi quay lại:
- Anh!
Phi cười nhí nhảnh, chạy lại với Đào. Áo cánh của Phi để lộ cả cánh tay ra. Đào nhìn mầu da thịt hồng của Phi đăm đăm.
Hơi thẹn, Phi bâng quơ bảo Đào:
- Mặc áo cộc tay thế này mát anh ạ!
Đào cười:
- Tay em đẹp quá! Chỉ muốn hôn thôi!
Ngoan ngoãn, Phi đưa tay cho Đào hôn.
Đào nhìn nắng, bảo Phi:
- Nắng thế này, chỉ cảnh Đồi Thông là đẹp!
- Thế thì lên Đồi đi!
- Đi!
Đào ghé vào tai Phi, âu yếm:
- Anh chìu em thế nhé!
Phi nắm lấy tay Đào, và khe khẽ nói:
- Em sung sướng quá!
Lúc ra đến cổng chợt nghĩ ra là việc lên đồi, hai người hẹn với nhau đã từ bốn hôm mà cứ ‘‘lôi thôi’’ mãi, đến hôm sau mới thực hành. Phi bỗng cười ngặt nghẹo, bảo Đào:
- Hôm nay thì lên Đồi thực, anh nhỉ?
Hiểu câu nói của Phi, Đào cũng đùa:
- Chứ không ra bờ ao, ngồi... như hôm qua!
Mắt Phi long lanh sáng nhìn Đào. Và tựa như sự tưởng lại những phút trên bờ ao chiều qua đã làm cho hai người bỗng thấy bâng khuâng. Phi, Đào cùng yên lặng nhìn về xa. Đi đến gốc cây đa rẽ về Thanh miện, Đào lại đùa:
- Hôm nay lên chơi đồi một bữa cuối cùng rồi để mai em... về Hà nội!
Phi nũng nịu:
- Chứ không à? Mai em về Hà nội thực cho mà xem!
- Ơ kìa! Thì anh có bảo em nói dối đâu? Thế ra em không định về Hànội, nữa sao?
- Gớm, anh Đào!
Phi làm bộ dằn dỗi chạy xa Đào ra một chút. Đào chỉ rũ rượi cười.
Nhưng bổng Phi nghiêm nghị bảo Đào:
- Không anh ạ, làm sao em vẫn thấy buồn! Cái vui ở em, hình như nó không được hoàn toàn trong trẻo!
Giọng Phi thành thực và lo lắng làm cho Đào im tiếng cười, và cũng bảo:
- Anh cũng vậy! Làm sao giữa những lúc vui nhất, mình cũng thấy buồn lo, tựa như có một cái tai họa gì sắp xảy đến cho mình....
Phi càng nghiêm trọng, sợ hãi:
-Mà làm sao ấy, anh ạ, sáng hôm nay vừa dậy ra cửa, tự nhiên một con nhện to và đen nháy rơi ngay trước mặt em....
- Thế thì chắc là điềm hôm nay trời không nắng thì mưa.
- Gớm, anh Đào!
Hai người đã đến chân đồi. Phi vui mừng chạy vội lên. Đào chỉ thong tỉa đi theo. Lên đến đồi, Đào thấy Phi đã đang ngồi nhìn xuống cánh đồng thờ thẫn. Đào ghé lại ngồi xuống cạnh Phi:
- Sao em anh buồn thế?
Phi không đáp.
- Hay là em lại mời thấy rơi một con nhện ‘‘to’’ nữa?
Phi nguẩy ngay đi. Đào dỗ như dỗ một em bé:
- À em buồn thì để anh kể chuyện cổ tích cho mà nghe nhé! Ngày xưa có một bà tiên...
- Gớm, anh Đào!
Phi quay lại. Nhưng đến lượt Đào nguẩy nhìn đi, làm mặt buồn, không nói.
Phi cười, hỏi:
- ‘‘Ngày xưa có một bà tiên’’ rồi sao nữa?
Đào vẫn nhìn đi như không nghe tiếng. Phi kéo tay Đào:
- Thế thôi vậy! Em về!
Phi chực đứng lên. Nhưng Đào nắm vội lấy tay Phi, và ôm Phi vào lòng. Phi khẽ chống cự lại, cười và hỏi:
- ‘‘Ngày xưa có một bà tiên’’ rồi sao nữa. anh?
- Ngày xưa có một bà tiên... Một hôm bà tiên ấy trông thấy... một con nhện ‘‘to’’!
Phi cười khanh khách nhìn Đào. Từ dưới cánh đồng một giọng hát đưa lên:
Đêm qua trăng sáng mờ mờ,
Em đi ghính nước, tình cờ gặp anh.
Vào vườn bẻ quả cau xanh,
Bổ ra làm tám chiềng anh xơi trầu.
Phi bảo Đào:
- Hay quá, anh nhỉ? Từ hôm về, lần này em mới được nghe một người hát hay thế đấy! Hay quá!
Trầu này têm những vôi tầu,
Ở giữa đệm quế, đôi đầu thơm cay.
Mời anh xơi miếng trầu này,
Dù mặn, dù nhạt, dù cay, dù nồng.
Dù chẳng nên đạo vợ chồng,
Xơi năm ba miếng cho lòng em cam....
Bỗng nhiên Phi thở dài, buồn bã. Có lẽ hai câu hát cuối cùng, mô tả một tấm tình tha thiết mà vô vọng, đã làm cho Phi lại lo lắng vẩn vơ.... Phi đăm đăm nhìn ánh nắng đục mờ như bụi, che đi mất cả chân trời. Một tia nắng rọi vào mặt Phi, mà Phi vẫn ngồi yên. Má Phi ứng đỏ. Phi đẹp say đắm. Say đắm, Đào nhìn Phi và khe khẽ gọi:
- Mình ơi! Tôi...
Đào nắm chặt lấy hai cánh tay nàng.
- Đừng anh!
Phi rẫy ra, và chạy đi. Cho là Phi làm nũng mình, Đào mỉm cười nhìn theo và cũng đứng dậy lại đến bên nàng. Nhưng Phi bỗng chạy hấp tấp xuống Đồi. Đào ngơ ngác nhìn theo, cho mãi đến khi bóng Phi nhỏ đi không trông thấy nữa. Đào giận Phi lắm, cau mày, Đào nhìn quanh quẩn một lúc rồi cũng lững thững xuống đồi.
Về đến nhà, vừa đúng bữa cơm trưa. Ăn cơm, Phi và Đào không ai nói với nhau một câu nào. Bà Cử hỏi:
- Hôm nay sao các con buồn thế?
Đào ngẩng lên nhìn Phi và cũng gặp mắt Phi, ngẩng lên nhìn. Nhưng cả hai cúi xuống ngay rồi vẫn không nói. Buổi chiều, Đào cáo ốm không ăn, nằm lặng trong buồng riêng.
Đêm hôm ấy trăng sáng mờ mờ. Trời hai lạnh. Đào buồn bã mở cửa ra sân đi thơ thẩn. Đang đi Đào gặp thím xã. Thím hỏi Đào:
- Anh Đào! Sao hôm nay anh với chị Phi cùng không ăn cơm chiều?
Thì ra Phi cũng cáo ốm không ăn.
Đào không đáp thím xã. Đến buồng Phi, Đào thấy còn le lói ánh đèn. Hình như có tiếng Phi khóc thổn thức trong buồng. Nhưng Đào mặc kệ, thản nhiên đi.
Cả buổi sáng, hôm sau, Đào vẫn nằm mãi đến gần trưa. Bà Cử lo ngại, lên tận buồng gọi Đào xuống ăn cơm, Đào mới dậy. Thấy Đào như buồn và nhọc, bà Cử âu yếm hỏi cháu:
- Con còn mệt lắm hay sao con?
- Thưa bà, không.
Bà Cử vẫn áy náy:
- Hay con không muốn ăn cơm thì bà bảo thằng Chè nó nấu cháo cho con nhé? Cháo nóng ăn giải cảm, con ạ!
- Không, thưa bà con khỏi hẳn rồi.
Những lời âu yếm của bà đã làm cho tâm hồn Đào dịu lại. Vừa theo bà xuống ăn cơm, Đào vừa mỉm cười nghĩ đến Phi.
- Bà ơi, bà! Hôm nay đẹp trời quá! Hình như sáng hơn mọi hôm ấy, bà nhỉ?
- Ấy, những hôm gió may to, thì trời vẫn sáng như thế.
- Bà ơi, bà!
- Gì kia, con?
- Bà trông mặt con đã hết buồn chưa bà?
Bà Cử cười nheo mắt lại:
- Hết buồn rồi!
Đào thờ thẫn đập một cành đào vươn ra lối đi. Mấy lá đỏ lả tả rụng xuống sân. Đào sung sướng cười nói một câu vơ vẩn:
- Bà ạ, thế thì con phải làm sao cho nó buồn mới được!
Đào nghĩ: ‘‘Hôm nay mà thấy hai đứa buồn, bà lại hỏi một câu như hôm qua...’’ Đào tưởng đến một cảnh yêu đương ; cũng như hôm qua, Phi và Đào ngẩng nhìn nhau, rồi lại cúi xuống ngay, nhưng đây là hai cái nhìn vui vẻ chứ không giận dỗi như hôm qua nữa, Và hai người sẽ cúi mặt sau những cái mỉm cười ‘‘làm lành’’ nhau sung sướng.... Đào bứt một lá đỏ thổi mạnh cho nó bay lên không.
Xuống đến nhà ngang, Đào chỉ thấy cơm dọn có hai người ăn. Đào đoán ngay ;
- Em còn làm ốm kia đấy! Em làm nũng tệ thôi!
Đào nhìn xuống bếp. Thằng Chè đang đun một nồi con. ‘‘Nồi cháo, phải rồi’’!
- Con cười gì thế, con?
- Thưa bà, không ạ.
Đào vui vẻ ngồi vào ăn, và xong bữa, vội vàng đi ra vườn chè. Đào chẳng có việc gì phải ra vườn chè cả. Nhưng lối ra vườn tắt qua buồng Phi. Cửa buồng Phi đóng. Đào lên tiếng hỏi thím xã thực to, để cho Phi biết mình đi qua.
- Thím xã nhổ cỏ đấy à?
- Vâng, anh ra đây nói chuyện.
- Không, tôi muốn đứng đây kia!
Nói thế nhưng Đào đi ra với thím xã. Đào đi nhảy nhót vừa đi vừa gọi:
- Thím xã ơi!
- Dạ.
- Thím xã ơi!
- Dạ.
- Thím xã ơi!
- Ô hay! Anh làm sao thế, anh Đào?
- Tôi điên đấy, thím ạ... Thím không biết à? Lúc người ta hết giận rồi thì người ta điên như vậy!
Đào cười khanh khách nhìn ánh sáng:
- Thím xã này, sao hôm nay trời như sáng hôm mọi hôm ấy, thím nhỉ?
- Ấy, trời trước khi bão, vẫn thường ửng sáng lên như thế.
Thím ngẩng nhìn mây đen từng đoàn dồn dập kéo ngang trời, và mắt thím nhớn nhác lên:
- Chết chửa! Gió to quá anh ạ; mà mây thấp thế này, dễ bão mất!
Đào ngồi xổm xuống cạnh thím xã, tỉ mỉ nhổ cỏ, nói chuyện:
- Còn mấy tháng nữa thì hết nghỉ hè, anh Đào nhỉ?
- Non một tháng nữa thôi.
Thím chép miệng:
- Thế là đầu tháng tám anh đi thì trại lại buồn teo....
- Không, năm nay tôi không đi nữa, tôi học xong rồi!
- Thế à anh? May nhỉ! Không có trại đang vui, mà anh đi rồi lại chị Phi đi...
- Chị Phi cũng không bao giờ đi nữa....
- Sao vậy anh?
- Tại chị ấy là ‘‘em’’ tôi!
Đào nhìn thím xã, cười. Thím xã không hiểu sao, nhưng cũng vui và cười. Rồi thím hỏi:
- Thế ra ban sáng đi rồi chị ấy lại trở lại à, anh?
Đào mở to mắt ca nhìn thím:
- Chị ấy đi ban sáng à?
- Vâng
- Thím chỉ bịa!
- Không ạ.
- Thím bịa.
- Khổ, tôi già bạc đầu thế này...
- Thế là cái gì?
- Dạ?
Thím xã ngẩng lên nhìn Đào và nhớn nhác sợ. Vì mắt Đào hung dữ lạ lùng. Đứng bỗng dậy, Đào chạy thốc về nhà. Bà Cử vừa mới ăn xong.
- Phi về rồi ư, bà?
- Em về sáng ngày rồi, con ạ!
- Thế là cái gì?
Hung hăng, Đào nhặt một hòn đất ném xuống sân đánh chát một cái. Hòn đất vỡ tan ra và con mèo đang nằm ở gần giật nẩy mình, vươn mình chạy biệt. Gió rít lên một cơn dữ dội làm gẫy một cành roi, và bốc một đám rơm lên tung toé. Mây càng dầy, càng đen đặc, vùn vụt bay qua trời ; chiều hôm bầng bầng ghê rợn....
Bỗng Đào để một ngón tay lên trán nghĩ một giây, rồi bảo bà:
- Không, thưa bà, Phi chưa về đâu ạ.
- Em về rồi, con!
- Không con chắc chưa về!
Đào chạy ra gốc roi ngoài bờ ao và xoi mói nhìn lên đám lá rậm rạp. Đào đợi một tiếng cười vang ra như hôm nọ. Nhưng không có.
Đào chạy lên buồng Phi, ấn sầm cửa vào: gian buồng lạnh teo như một ngày đông lạnh. Đào thấy một cảm giác buồn khổ mênh mang. Lững thững Đào đi xuống nhà, và buồn bã bảo bà Cử:
- Phi về thực rồi, bà ạ!
Bà Cử cười:
- Đấy, bà đã bảo! Nhưng sao con lại buồn thế?
Đào thở dài:
- Nhưng sao Phi về Phi lại không bảo con?
- Thế à? Thế mà nó lại bảo rằng nó bảo con từ hôm qua kia rồi, con ạ!
Yên lặng, Đào không nói. Bà Cử kể lại cho Đào nghe lúc Phi về.
- Em về sớm lắm con ạ, bấy giờ chưa sáng rõ. Bà mới dậy, xuống bếp gọi thím xã thổi cơm sáng cho thợ cấy, đã thấy em xách vali xuống xin phép về: Bà không cho về kia đấy. Thím xã với thằng Chè cũng giữ lại: nhưng nó năn nỉ, rồi nó vùng vằng, rồi nó khóc: bà phải cho về. Nó đi ngay. Không biết có việc gì mà nó cần về sớm thế, không biết?
Bà Cử ngừng câu chuyện lại, và không thấy Đào trả lời, bà ức đoán:
- Dễ chừng nó sợ bão. Trời ơi!
Câu ức đoán thực thà buồn cười ấy mà không làm cho Đào cười được. Đào vẫn ngồi yên. Đào muốn ngồi yên, nghe bà nói nữa, nói mãi. Vì câu chuyện kể chầm chậm đều đều như ru cho lòng Đào đỡ khổ. Đào lại đang khao khát muốn biết thực tỉ mỉ, thực nhiều về Phi. Mỗi một lời nhắc về Phi như làm cho tâm hồn Đào dịu lại. Ngồi một lúc, Đào đột ngột hỏi bà Cử:
- Thưa bà, Phi có gửi bà lại cho con cái gì không?
- Không, em không để gì lại cả.
- Có thư, hay giấy gì không ạ?
- Không có.
- Thế là cái gì!
Đào cau mày lại. Một cơn gió đùng đùng bỗng lại giật lên ở lưng trời. Những cây đào trong vườn lả đầu quét xuống đến tận đất. Đống rơm bốc tung lên một đám nữa quay cuồng, rơi bừa bãi xuống sân. Trẻ con trong xóm rầm rộ la lên:
- Bão, a! Bão!...
Bà Cử nhớn nhác chạy ra hiên, nhìn những vầng mây đen mỗi lúc một lớn và một nhiều. Mây làm cho ánh sáng không trong nữa, xám lại như cắt,... Bà sợ hãi bảo với Đào:
- Dễ bão mất, con ạ. Không biết em đi đến bến Phủ lý chưa?
Đào không đáp. Đào điên cuồng lại chạy lên buồng Phi. Những sách Phi mượn của Đào, Phi còn để lại cả, cả quyển thơ Toi et Moi mà Đào đã cho Phi. Đào lục tung toé cả chồng sách. Rồi lại ngôi kiên tâm giở từng tờ giấy một để hy vọng tìm được một mảnh giấy của Phi để lại. Nhưng không có gì.
Đào xé tan quyển sách cuối cùng, quyển Toi et Moi ra, vất mạnh xuống đất, đi ra hiên nhìn trời.
Mấy cơn gió giật qua rồi, nhịp gió lại trở lại đều đều, buồn bã. Nhưng sức gió mạnh hơn trước, và cái buồn theo với sức gió, cũng tăng theo. Gió thổi buồn, một cái buồn rờn rợn như ma. Lá tre rung dồn dập, tơi bời. Những hàng cau rũ rợi, như một hàng đầu quỷ xõa tóc. Thỉnh thoảng vài hạt mưa rơi, ồ ạt rồi lai tạnh ngay, chỉ còn lại vài hạt lấm tấm và thưa thớt.
Thấy mưa xuống, thím xã thôi nhỏ cỏ, chạy về. Thấy Đào đứng buồn hiu dựa cột hiên nhìn mưa, thím rủ:
- Xuống bếp cho vui đi, anh Đào?
Đào không đáp. Thím xã thấy trong con mắt Đào như có một tia thê thảm thì sợ quá, thím gọi to:
- Anh Đào!
Đào vẫn đứng yên. Nom thấy bà Cử, thím cuống cuồng gọi rối lên:
- Bà ơi! Bà! Bà lên ngay đây xem! Anh Đào làm sao ấy....
Đào điềm tỉnh bảo:
- Thím đi lên buồng tôi, lấy cho tôi đôi giày để tôi lên Hà nội.
Thím xã và bà Cử cùng nhớn nhác nhìn Đào.
- Chết! Mưa bão thế này mà anh đi đâu, anh?
- Thím mặc tôi!
- Nhưng tối đến nơi mất rồi, con ạ!
- Thưa bà, còn kịp chuyến xe Phu lý tám giờ tối.
Đào thản nhiên lên lấy quần áo ra đi. Trời vẫn mưa bụi. Và gió, đổi chiều càng dữ dội. Một thứ tiếng rú ghê rợn, cứ vang lên ở lưng trời và kéo dài ra triền miên như không bao giờ dứt nữa. Tiếng trẻ reo, tiếng người gọi nhau chống nhà, chạy đồ chặt tre ồn ào vang dậy. Đánh sầm một cát, cây roi ở bờ ao gẫy ngang thân....
Bà Cử và thím xã xám mặt lại nhìn nhau.... Lặng đi một phút lâu, bà Cử mới nghĩ ra, bảo thím xã:
- À! thím về bếp gọi thằng Chè cho tôi.
- Làm gì ạ?
- Bảo nó chạy theo anh Đào. Chứ ai lại để anh ấy đi một mình thế! Bà Cử khẽ thở dài.
Thằng Chè đi, trong cả khu trại bao la chỉ còn hai người đàn bà già. Thím xã đóng hết cả các cửa lại và thấp dèn lên, hai người ngồi lặng trông nhau. Ánh ngọn đèn búp măng không đủ sáng, gian nhà lạnh lẽo âm u như một phòng người chết, mà trong ấy hai bà già ngồi cạnh một thây ma.
Ngoài trời gió vẫn rú lên ghê rợn. Thím xã, khẽ nói một câu bàng hoàng như trong một giấc mơ:
- Chết! Dễ thường đường trơn lắm bà ạ!
- Không biết nữa!
Gió giật lên một cái. Ngọn đèn rung rinh chực tắt hai ba lần. Không khí trong nhà đã ghê rợn càng thê thảm.
- Không biết hôm nay, cả anh Đào, chị Phi, hình như làm sao ấy, bà ạ.
- Không biết làm sao...
Bà Cử đưa giải yếm lên chấm một giọt nước mắt trên má nhăn nheo.
Bỗng có tiếng người gọi cửa:
- Thím xã ơi! mở cổng.
- Ai đấy?
- Tôi!
- Thằng Chè, bà ạ!
Bà Cử và thím xã cùng rối rít chạy ra mở cửa cho thằng Chè.
- Sao mày lại về đấy? Cửa vừa mở ra, hai người cùng vội hỏi.
- Thưa bà, anh con đã về đấy ạ.
- Đường trơn quá à?
- Bão, người ta nhất định không chở đò.
- Anh đâu?
- Anh con lên thẳng trên buồng riêng.
- Bà Cử mừng, cười nheo mắt lại. Nhưng bà lại nhớn nhác ra ngay; từ trên buồng riêng của Đào, vẳng đưa xuống nhà hòa với tiếng gió rùng rợn, những tiếng cốc chén đập vỡ choang choang.