Bảy
Mặt Trăng không có nạn ăn cắp, hối lộ nên không có nhà tù. Vì không có nhà tù nên không có tòa án. Vì không có tòa án nên không có trường Đại học Luật khoa. Mặt Trăng không có trường Đại học Khoa học. Các phát minh mới nhất của Trái Đất đối với Mặt Trăng đều trở thành quê một cục. Mặt Trăng có nhiều Tiên trị bệnh và bởi cuộc sống vật chất đầy đủ, lại áp dụng triết lý hồn nhiên, vui vẻ của Tiên nguyên tử nên ít ai ốm đau. Do đó, khỏi cần Đại học Y khoa. Mặt Trăng chỉ có trường Đại học Văn khoa.
Đại học Văn khoa Mặt Trăng nghiên cứu tất cả văn chương Trái Đất. Khoa trưởng trường này cũng là ông Nguyễn Tiếu Lâm, giáo sư dạy văn minh và ngôn ngữ Việt Nam. Trước khi đến đây diễn thuyết, Cuội đã bàn với Chương còm đề tài diễn thuyết. Nhờ uống thuốc thông minh và khôn ra, Chương còm hiểu biết tất cả những điều mà phải học tới bậc tú tài nó mới hiểu nổi. Cuội lôi ra một đống sách cho Chương còm nghiên cứu. Nó coi qua một lượt nhớ liền, thông minh như học giả Nguyễn văn Tố (không phải thi sĩ Nguyễn Tố). Cụ Nguyễn văn Tố thuộc cả quyển tự điển Larousse. Mỗi lần cụ đi cầu, cụ xé vài tờ, đọc xong là vò nhầu và thuộc lòng. Dần dần, quyển tự điển dầy cộm bị xé chỉ còn cái bìa. Bao nhiêu chữ nghĩa nhỏ xíu vào đầu cụ hết. Nhân loại đã ai thông minh xuất chúng như người Việt Nam tên là Nguyễn văn Tố chưa?
Tuy đã uống thuốc thông minh và khôn ra, nhưng Chương còm chỉ thông minh một phần nghìn cụ Nguyễn văn Tố. Thế mới biết cụ Nguyễn văn Tố là cái đáy thông minh của nhân loại.
Anh em Chương còm đến trường Đại học Văn khoa vào buổi sáng. Giảng đường thật bao la, chứa dư năm ngàn sinh viên. Ông khoa trưởng Nguyễn Tiếu Lâm ra đứng tận cổng trường đón anh em Chương còm và Cuội. Chương còm run thấy mồ. Cuội đã dặn nó “hãy coi cử tọa như củ khoai thì diễn thuyết sẽ tuyệt cú mèo”. Chương còm hiểu lắm. Chương còm cảm thấy bé như con chuột và run như cầy sấy.
Những tràng vỗ tay cơ hồ biển động nổi lên ầm ầm chào mừng cậu học sinh lớp nhì trường Võ Tánh Phú Nhuận Gia Định Việt Nam. Lớp nhì Việt Nam bằng sinh viên Mặt Trăng. Le ghê chưa? Chờ trận biển động vỗ tay chấm dứt, ông khoa trưởng Nguyễn Tiếu Lâm lên mi-cô giới thiệu diễn giả:
– Thưa quý vị,
Thưa các bạn,
Cùng anh chị em sinh viên,
Thật hân hạnh cho nền văn hóa Mặt Trăng được đón tiếp nhà báo Chương còm hôm nay tại giảng đường trường Văn khoa này. Nhà báo Chương còm sẽ nói kí gì, chưa ai biết cả. Nhưng, chắc chắn, những kí gì nhà báo Chương còm sắp nói đều là những tảng đá bự của nền văn hóa Bách Việt viện trợ cho nền văn hoá Mặt Trăng.
Tôi cam đoan với quý vị, quý bạn, các anh chị em sinh viên rằng diễn giả Chương còm sẽ mở một đường lối mới cho …sự diễn thuyết. Diễn giả Chương còm sinh ngày 24-4-1963 tại Sàigòn. Năm 4 tuổi, diễn giả đi học lớp mẫu giáo Đoàn Chim Non ở đường Hai Bà Trưng.
Diễn giả bị cô giáo trường này xử ức cả thảy ba lần. Lần thứ nhất, cô giáo để diễn giả ngã vêu môi mà không thèm nói gì. Lần thứ hai, cô giáo lấy sách đập lên đầu diễn giả. Đầu diễn giả có hai cái sừng, hai cái sừng bèn vỡ tung, chảy tùm lum máu. Cô giáo chỉ rút khăn mùi xoa của diễn giả lau qua rồi nhét vào túi diễn giả. Lần thứ ba cô giáo dùng củi phạng nát đít diễn giả, tím bầm đến nỗi diễn giả không ngồi được. Diễn giả bèn sợ Đoàn Chim Non, cương quyết bỏ mộng học chương trình Pháp, về nhà nghịch đất, nghịch cát thêm một năm, diễn giả xin vào học lớp năm trường tiểu học Võ Tánh. Nhờ học mấy cuốn “Quốc Văn Giáo Khoa Thư” của Trần Trọng Kim mà bài tập đọc đầu tiên ở cuốn lớp Đồng Ấu có câu:“Tôi cố tôi học, tôi chăm tôi học. Học sao cho mau tấn tới, cho văn hay chữ tốt, cho cha mẹ và thầy giáo được vui lòng” nên diễn giả “văn hay chữ tốt”. Diễn giả tập viết thường được sáu điểm và “trả lời những câu hỏi sau đây” được tám điểm.
Học sinh nước Việt Nam giỏi nhất thế giới. Học lớp nhì mà đã thông hiểu quá nhiều sách vở. Diễn giả Chương còm đây chỉ là một học sinh hạng thường ở nước Việt Nam. Nhưng tôi hy vọng diễn giả sẽ làm quý vị hài lòng.
Thưa quý vị,
Đây, diễn giả Chương còm.
Chương còm bước ra. Ông khoa trưởng Nguyễn Tiếu Lâm bế thốc nó lên. Giảng đường lại sục sôi biển động vỗ tay. Người ta đã sửa soạn một chiếc ghế thấp. Và Chương còm đứng trên ghế, sát miệng vào mi-cô. Nó cúi đầu thật lâu. Khi biển động vỗ tay im hẳn, Chương còm ứa nước mắt:
– Thưa quý ông,
Thưa quý chú, quý bác, quý cô, quý cậu,
Thưa quý anh,
Không biết đây có phải là giấc mơ không?
Giảng đường xôn xao:
– Không phải đâu.
– Chuyện thật đời người mà.
Chương còm đưa ống tay áo gạt nước mắt:
– Nếu là chuyện thật đời người thì ải…ải…tôi là Chương còm…
Giảng đường cười rống. Dân tộc tính của Mặt Trăng chỉ có…tính cười. Người ta cười cả đời, cười chết bỏ. Mỗi năm vào ngày kỷ niệm lập quốc, sở thống kê cho biết có 2464 người chết vì cười. Y hệt ngày lễ Giáng Sinh ở Mỹ, người ta chết vì bị xe đụng và ở Tây Ban Nha ngày quốc khánh người ta chết vì bị bò mộng húc. Tất cả đều hãnh diện về cái chết có nghĩa lý này.
– Vâng, tôi là Chương còm, đã từng hấp thụ nền văn hóa Pháp qua câu “Bông dzua ma đàm” và bài hát “Fè rơ Giắc cờ”. Chỉ có vậy. Ông khoa trưởng Nguyễn Tiếu Lâm đã quên điều đó, không giới thiệu gì cả. Bà hiệu trưởng Đoàn Chim Non vui vẻ trả lại tiền học đóng ba tháng liền. Bố tôi vui vẻ nhận. Và tôi về nhà, sợ trường học đúng một năm, rồi mới đi học trường Võ Tánh.
Trước đó, bố tôi đã đánh vật với tự điển, làm cái đơn xin cho tôi vào vườn trẻ Caritas đường Đoàn thị Điểm. Các bà sơ nhận tôi. Nhưng bố tôi yếu tiếng Tây lắm mà học ở đây họ xài toàn tiếng Tây, ốm đau một buổi cũng phải xin phép bằng tiếng Tây thì mệt lắm. Mỗi lần đánh vật với tự điển là mỗi lần tóc bố tôi bạc phơ. Mí lỵ, thưa quý vị, ở Caritas này họ hay bày trò hội chợ, hội chiếc, toàn ông Tây bà Đầm và các thương gia tỷ phú dắt con tới, bỏ khẽ vào cái thùng tiền sơ sơ vài ngàn…phước thiện. Bố tôi bảo “sức mấy mà mình đua đòi”. Thế là tôi nhất định học ở trường Võ Tánh, làng Phú Nhuận, quận Tân Bình, tỉnh Gia Định
Và thưa quý vị, trường Võ Tánh cá hộp, mái tôn, lớp trưa chưa giải toả đã đào tạo tôi trở thành một người Việt Nam không thèm bị ảnh hưởng văn hoá của xứ nào.
Chương còm cao hứng, biểu diễn một bài trong “Quốc Văn Giáo Khoa Thư” lớp dự bị:
“Bác hỏi tôi đi học để làm gì? Tôi xin nói bác nghe. Tôi đi học, trước hết để biết đọc, biết viết, biết tính toán và suy nghĩ điều phải trái…”.
Nguồn cảm hứng triền miên, Chương còm …thao túng ngôn ngữ:
“Bảo vâng gọi dạ con ơi,
Vâng lời sau trước con thời chớ quên.
Công cha nghĩa mẹ khôn đền,
Vào thưa ra gửi mới nên con người”.
Ấy đấy, nhờ đi học, tôi mới học được bài đó trong cuốn “Quốc Văn Giáo Khoa Thư” lớp đồng ấu.
Chương trình Pháp đâu có dạy bài này:
“Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Một lòng thờ mẹ kính cha,
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”.
Ấy, cụ Trần Trọng Kim đã soạn những bài học thuộc lòng trứ danh như vậy đấy. Ca dao cũng hay như thế là cùng.
Năm nghìn sinh viên Đại học Văn khoa Mặt Trăng vỗ tay ca ngợi công đức của cụ Trần Trọng Kim. Vì họ là những người đã và đang được hưởng thụ công đức của cụ. Trong khi đó, ở Việt Nam các em nhi đồng tiểu học không biết cụ Trần Trọng Kim đã soạn những bộ sách Quốc Văn và Luân Lý Giáo Khoa Thư!
Chương còm bỗng nhếch mép cười. Tức thì, cả giảng đường đều phá ra cười. Diễn giả Chương còm bèn đổi đề tài diễn thuyết.
– Thưa quý vị,
Cụ Nguyễn văn Vĩnh của chúng tôi đã viết một bài tiểu luận về cái cười. Cụ bảo “An Nam ta có một thói lạ là cái gì cũng cười. Người ta khen cũng cười, người ta chê cũng cười. Hay cũng hì, mà dở cũng hì, quấy cũng hì, phải cũng hì. Nhe răng hì một tiếng, mọi việc hết nghiêm trang…” Tôi không đồng ý với cụ tổ Nguyễn văn Vĩnh của chúng tôi. Cười, cần cười. Tôi cười đây nè…Hi hi hi, hố hố hố, hờ hờ hờ, hề hề hề, ha ha ha….
Giảng đường bây giờ cười ngặt nghẻo,cười phát sặc sụa, ôm bụng cười rống, kêu ông bà, cha mẹ cười. Chừng mười phút, xe Hồng Thập Tự rú còi chạy tới. Có độ 326 người chết sung sướng.
Chương còm đem triết lý sống vui vẻ, hồn nhiên của Tiên nguyên tử ra ba hoa xích thố. Thành thử bài diễn thuyết ứng khẩu là “Văn chương Việt Nam hậu bán thế kỷ hai mươi xuất phát từ Quốc Văn Giáo Khoa Thư của cụ Trần Trọng Kim” lại biến thành “Con người và sự cười”. Diễn giả Chương còm cực lực phản đối câu ca dao:
Vô duyên chưa nói đã cười
Hết duyện gọi chín mười lời không thưa.
Diễn giả cho rằng người vô duyên không thể cười được. Người không cười được là người đau khổ nhất của loài người. Diễn giả nói thao thao chừng mười lăm phút thì bí. Bèn vỗ bụng cười. Giảng đường lại cười như điên. Thêm 236 người chết.
Chương còm nghĩ bụng, muốn xâm lăng Mặt Trăng dễ ợt. Chỉ cần viết vài cuốn sách tiếu lâm cho dân Mặt Trăng đọc là họ sẽ chết hết vì cười. Trận giặc này được mệnh danh trận giặc cười y hệt trận giặc á phiện giữa thực dân Anh và Trung Hoa. Nhưng Mặt Trăng là xứ mơ mộng, là Đà Lạt tương lai của Việt Nam.
Nay mai, mỗi năm một người Việt Nam bất kể làm nghề gì, đều có mười lăm ngày nghỉ lao động. Và, họ sẽ du…nguyệt điện, sẽ thực hiện giấc mơ của Lý Bạch, của Đường Minh Hoàng … Người Việt Nam không cần to tiếng về việc lên Mặt Trăng như Mỹ, Nga. Bốn ngàn năm về trước, Lưu Thần, Nguyễn Triệu đã lên Mặt Trăng. Bốn ngàn năm sau Lưu Thần, Nguyễn Triệu, thêm hai người Việt Nam đặt chân lên Mặt Trăng trong khi Nga, Mỹ chỉ mới chụp được hình.
Người Việt Nam trong lãnh vực nào cũng đi trước nhân loại. Ai là người nhảy dù đầu tiên? Xin thưa: một người Việt Nam. Ông Đại sứ này (1) sang Tầu, bị bọn mưu sĩ Ba Tầu chơi xỏ. Chúng nó mời ông lên một cái lầu cao chót vót rồi để mặc ông trên đó một mình, không quên rút thang đi, khiến ông hết lối xuống.
Trên lầu chỉ có một pho tượng, một lu nước và một cây lọng. Ông Đại sứ Việt Nam tỉnh bơ. Ông cậy thử pho tượng. Thì biết tượng nặn bằng bột. Thế là ông ăn …tượng Tầu, uống nước lã, ngâm thơ. Bọn mưu sĩ Ba Tầu phục lăn. Khi ăn hết tượng, ông đại sứ dùng cây lọng, trương lên rồi nắm chặt cáng lọng nhẩy xuống đất. Lọng lớn, gió vào no nê, từ từ thả ông Đại sứ Việt Nam xuống. Vua quan nhà… Tầu phục Việt Nam sát đất. Vị đại sứ này đã là người biết nhẩy dù trước nhất nhân loại. Không hiểu tại sao binh chủng Nhảy Dù của ta không chọn ông làm thánh tổ.
Đợi cho giảng đường ngớt tiếng cười, diễn giả Chương còm ngẩn mặt ra:
– Xin “hớt” ạ!
Biển động vỗ tay ầm vang. Bài diễn thuyết ba lăng nhăng cu cuội của Chương còm đã như trái bom nổ giữa nền đại học Mặt Trăng. Ôi! Tiếng Việt Nam không mấy ai phổ biến ở Trái Đất, ai ngờ đâu lại là sinh ngữ duy nhất trên các hành tình. Rồi đây, nếu mon men lên được Hỏa Tinh hay Mặt Trăng, chắc chắn, bọn Mỹ, bọn Nga sẽ phải ghi tên học vỡ lòng tiếng Việt ở trường tiểu học Võ Tánh, làng Phú Nhuận. Hèn chi mà người xưa đã nói:”Tiếng ta còn, nước ta còn, nước ta còn, dân ta còn“. Tiếng Việt Nam, ai dám chê tiếng Việt Nam?
Ông khoa trưởng Nguyễn Tiếu Lâm bèn nhân danh Đại học Văn khoa Mặt Trăng tặng diễn giả Chương còm bằng thạc sĩ danh dự. Khi người ta đem mũ, mảng, áo iết ra định mặc cho Chương còm, nó thét lên một tiếng hãi hùng:
– Ối, giời ơi!
Ngót bốn nghìn năm trăm sinh viên (chết vì cười mất hơn năm trăm mạng rồi) sửng sốt. Mọi người chờ Chương còm phát biểu cảm tưởng tiếp:
– Tôi chưa có bằng tiểu học.
Giảng đường nhao nhao:
– Hổng có sao, hổng có sao hết trọi.
Người ta định đè Chương còm ra đội mũ, choàng áo. Nó mím môi:
– Thưa quý vị, tôi đâu có là Tổng thống, Thủ tướng mà được cấp bằng thạc sĩ danh dự!
Ông khoa trưởng gật gù:
– Tổng thống, Thủ tướng lên đây, chúng tôi chỉ cho cái giấy …ban khen. Bằng cấp lớn tặng những người nhỏ chứ không tặng người lớn. Tặng bằng cấp lớn cho người lớn là khen phò mã tốt áo, quê một cục, chỉ ở Trái Đất cù lần mới có lệ này.
Chương còm nghĩ thầm “Hừ, Mặt Trăng cái gì cũng lạ cả!”. Bỗng nó hỏi:
– Thưa ông khoa trưởng, ông tặng cháu cái bằng tiểu học danh dự được không?
– Không. Bằng tiểu học danh dự ở đây hiếm lắm, để dành tặng Johnson, De Gaulle và Kossygin. Người Việt Nam hách nhất vũ trụ, đâu thèm nhận bằng …xéc ti phi ca!
– Thưa ông…
– Kí gì?
– Cháu nói thật tình, cháu thương bố cháu lắm.
Giảng đường ngây người ra, không hiểu Chương còm muốn nói gì. Tại sao đang đứng trước sự nghiêm trang ngàn năm một thuở mà con nhà Chương còm lại bảo “cháu thương bố cháu lắm”.
Ông khoa trưởng Đại học Văn khoa Nguyễn Tiếu Lâm vỗ vai diễn giả:
– Diễn giả muốn đề cập tình phụ tử hả?
– Da, không.
Giảng đường ồn ào:
– Nhà kỳ tài Việt Nam muốn cả Mặt Trăng chúng tôi cũng tặng.
Chương còm xua tay:
– Không phải thế.
Giảng đường hò hét:
– Tặng tất cả bằng cấp trên Mặt Trăng cho diễn giả Chương còm.
Chương còm dẫy nẩy:
– Không phải thế, không phải thế..
Giảng đường ngạc nhiên hết sức. Ông khoa trưởng thân mật hỏi:
– Vậy diễn giả muốn gì?
– Thưa ông khoa trưởng, Mặt Trăng có bằng tú tài không ạ?
– Có chứ.
– Thưa ông khoa trưởng, cháu còn bé…
Diễn giả Chương còm “đi một đường cải lương”. Nghĩa là đang nói thì nổi hứng đọc “Quốc Văn Giáo Khoa Thư” hệt đào kép cải lương đang nó thì ca xàng xê, lý con sáo, nói lối “dô” vọng cổ, ngâm…tao đàn và cả hát tân nhạc nữa!
–“Tôi cố tôi học, tôi chăm tôi học. Học sao cho mau tấn tới, cho văn hay chữ tốt, cho cha mẹ và thầy giáo được vui lòng” . Vâng, thưa quý vị cháu còn bé, nếu cháu chăm học thì lớn lên, cháu đỗ thạc sĩ cũng không khó gì. Nhưng bố ơi…
Diễn giả Chương còm ứa nước mắt, khiến giảng đường rút khăn mùi-soa ầm ầm.
– Bố ơi…Năm nay bố ba mươi ba cái tuổi đầu rồi, bố còn hy vọng gì đỗ tú tài một nữa. Thưa ông khoa trưởng, cháu không nhận bằng thạc sĩ danh dự đâu. Ông làm ơn tặng bố cháu cái bằng tú tài một. Bố cháu thèm cái bằng tú tài một lắm ông ơi!
Ông khoa trưởng Nguyễn Tiếu Lâm cười hề hề. Lập tức, giảng đường đang thương cảm, khóc thút thít, nổi lên một trận cười nắc nẻ.
– Sẽ tặng bố cháu một cái bằng tú tài một.
Giảng đường vỗ tay hoan hô. Ông Nguyễn Tiếu Lâm bèn hỏi:
– Nhưng bố cháu sẽ dùng bằng tú tài một để làm gì?
– Để thi tú tài hai. Vì tú tài một thi khó đỗ lắm nên bố cháu không dám thi. Có tú tài một thi tú tài hai dễ ợt. Rồi bố cháu sẽ ghi tên học ở Văn khoa, chọn những chứng chỉ ngon xơi nhất mà thi. Rồi có “mác” cử nhân, bố cháu viết báo nhỡ đụng đến ông cử nhân nào, đỡ bị họ bảo ghen mí họ nên đả kích họ, hoặc không có bằng tú tài một mà dám múa rìu qua mặt giáo sư cử nhân.
Ông Nguyễn Tiếu Lâm thở dài:
– Ôi, ở nước ta có cái nạn ghê gớm ấy à? Ối giời ơi, nạn này nguy hiểm hơn dịch hạch.
Cuối cùng Chương còm vẫn nhận bằng thạc sĩ văn chương danh dự, con Hương nhận bằng tiến sĩ. Còn bố nó chỉ được bằng tú tài một. Cứ thạc sĩ là hách xì xằng và thằng ngọng rồi, không cần thạc sĩ đỗ ở nước nào, trường nào.
Chương còm hy vọng khi trở về quê hương, vô số người sẽ mời mọc nó giữ những địa vị lẫy lừng, tuy sự hiểu biết của nó ra khỏi Mặt Trăng, chỉ là sự hiểu biết của học sinh tiểu học Võ Tánh, Phú Nhuận.
Buổi lễ trao văn bằng danh dự được diễn ra hết sức khôi hài. Sau đó, giáo sư Cuội đưa anh em Chương còm rời khu đất đại học. Ba người kéo nhau đến “cái miễu” nơi ngự trị của Kim Quy tức Tiên nguyên tử. Tiên nguyên tử vừa ở Hoả Tinh về. Ông không hề khôi hài khi trao tặng Chương còm một tân quốc sách.
Anh em Chương còm và Cuội ngủ ở miễu của Kim Quy. Nó gọi giây nói về tòa soạn báo Sống, báo cho bố nó biết ngày…trở về. Đáng lẽ còn phải thăm thú nhiều nơi nữa. Nhưng bất chợt, Chương còm thèm chén thịt bò viên, nên nó nhất định bỏ rơi cuộc giang hồ.
Chú thích:
(1) Tác giả quên tên và triều đại, hình như dưới triều Lê. Tuần báo Trung Bắc Chủ Nhật xuất bản vào khoảng 19’0 gì đó, đã viết một bài về người nhẩy dù đầu tiên của nhân loại