Chương 21

Ở miền Đông bang Mississippi sinh sống một người làm nghề sửa chữa và buôn bán đồ gỗ. Gần đây ông có đi một chuyến sang bang Tennessee để nhận vài món đồ gỗ cũ mà ông đã mua bằng thư từ trước đó. Ông đi bằng chiếc xe tải của mình. Đó là một chiếc xe tải hộp, mới, với một cánh cửa ở đuôi xe, và như ông không định lái nhanh hơn mười lăm dặm một giờ nên ông có mang theo đồ cắm trại để khỏi phải tốn tiền khách sạn. Khi về lại nhà, ông kể cho bà vợ nghe chuyện ông đã trải qua trên đường đi, chuyện mà ông thấy thích thú khi đó và bây giờ ông cho là đủ vui để kể lại. Nếu ông thấy thích thú với nó và nếu ông nghĩ mình có thể làm vui người khác bằng cách kể lại, có lẽ đó là vì vợ ông và ông thì chưa già; hơn nữa, ông đã xa nhà hơn một tuần lễ (do việc ông cho là khôn ngoan khi tự mình hạn chế tốc độ lái xe ở mức rất ư vừa phải). Câu chuyện có liên quan với hai người mà ông đã gặp trên đường và đã cho đi nhờ xe. Ông nói tên cái thành phố đó, ở bang Mississippi, ngay trước khi ông đi vào bang Tennessee:

“Tui quyết định đổ thêm xăng và tui đã cho xe chạy chậm lại khi tấp vào trạm xăng thì bỗng thấy cô nàng này, mặt mũi trông trẻ và dễ chịu, đang đứng ở một góc, như thể cổ đang chờ ai ngừng xe lại và đề nghị chở cổ đi. Cổ ôm cái gì đó trong vòng tay. Lúc đầu tui không thấy đó là cái gì, và tui cũng không thấy cái thằng cha đi cùng cổ chút nào cho tới khi y đến gần và nói chuyện với tui. Thoạt đầu tui nghĩ mình đã không thấy y trước đó là vì y đã không đứng gần cổ. Rồi tui mới nhận ra là y thuộc loại người mà người ta không thấy ra tức khắc ngay cả khi y đứng một mình ở đáy một cái hồ bơi bằng xi măng trống không.

“Y đến gần tui và tui nói ngay như vầy: ‘Tui không đi tới Memphis đâu, nếu đó là chỗ anh muốn đi. Tui đi xa hơn Jackson, bang Tennessee đó.’ Và y nói,

“‘Vậy thì tốt quá. Đúng y chang chỗ tụi tôi muốn đi. Ông cho đi thì thiệt là quý hóa.’ Và tui nói,

“‘Vậy cả hai người muốn đi đến đâu?’ Và y nhìn tui, trông y như một kẻ không quen nói láo nhưng tìm cách phịa ra cho nhanh cái gì đó trong khi đã biết rằng người ta sẽ không tin mình. ‘Chắc là đi ngắm cảnh một chút phải không?’ tui nói.

“‘Phải,’ y nói. ‘Đúng là vậy đó. Ông mà chở tụi tôi đến bất cứ đâu thì cũng quý hóa lắm rồi.’

“Vậy là tui biểu y lên xe. ‘Tui không nghĩ là anh sẽ làm chuyện cướp của giết người với tui.’ Y bỏ đi rồi trở lại với cổ. Lúc đó tôi mới thấy cái cổ mang trên tay là một đứa bé sơ sinh, một em bé chưa đầy một tuổi. Y chuẩn bị giúp cổ leo lên ở sau xe thì tui nói, ‘Tại sao một trong hai người lại không ra ngồi ghế ở phía trước chớ?’ và họ bàn với nhau một chút rồi cổ đến, leo lên ngồi trên ghế và y thì quay vào bên trong trạm xăng và mang ra một trong những cái va-li bằng các-tông giả da, đặt nó vào trong xe rồi leo vào. Vậy là tụi tui đi, cổ ngồi ở ghế, ôm em bé trong vòng tay, và thỉnh thoảng cổ quay đầu ra sau có lẽ để xem y có bị rớt ra khỏi xe hay cái gì đại loại như vậy.

“Lúc đầu tui nghĩ họ là vợ chồng với nhau. Tui đâu có nghĩ gì xa hơn, trừ khi tui tự hỏi làm sao mà cô gái trẻ và lực lưỡng như vậy lại chịu lấy một thằng cha như y. Không phải là y có cái gì không ổn đâu. Y có vẻ một người tử tế, thuộc kiểu người cứ giữ mãi một công việc và làm công việc đó trong một thời gian dài mà không làm phiền ai với chuyện đòi hỏi tăng lương, cứ tiếp tục làm cho tới chừng nào người ta còn để cho làm. Y trông như vậy đó. Trừ khi y làm việc, khi đó thì y có cái vẻ của bất kỳ cái gì đó. Tui không thể hình dung ra làm sao một người nào đó, một người đàn bà, có thể nhớ lại là đã từng ngủ với y, chưa nói đến chuyện có bằng chứng để đưa ra.”

Ông không thấy ngượng miệng sao? bà vợ nói. Nói chuyện kiểu như vậy trước một phụ nữ! Hai người nói chuyện trong bóng tối.

Dù sao tui không thể thấy bà đỏ mặt mà ông nói. Ông tiếp tục: “Tui không nghi ngờ gì cả cho đến khi bọn tui phải cắm trại nghỉ qua đêm. Cổ ngồi ghế bên cạnh tui, và tui nói chuyện với cổ, như người ta thường làm, và sau một lúc thì bắt đầu nói về chuyện làm sao họ đã đến từ Alabama. Cổ luôn miệng nói, ‘Tụi tôi đến,’ và vậy là tôi nghĩ là cổ muốn nói cổ và thằng cha ngồi ở sau xe. Về chuyện họ đã ở trên đường gần tám tuần nay. ‘Cô không thể có em bé từ tám tuần nay,’ tui nói. ‘Nếu tui tin ở mắt mình,’ và cổ nói là em bé mới sinh ra cách đây ba tuần, dưới Jefferson, và tui nói, ‘Ồ. Nơi mà họ đã lin-chơ tên mọi đen đó. Chắc là cô ở đó lúc đó,’ và cổ bỗng im bặt. Như thể y đã biểu cổ đừng nói đến chuyện này. Tui biết là như vậy mà. Vậy là tui tiếp tục lái xe, rồi khi đêm tới, tui nói, ‘Chúng ta sắp sửa tới một thị trấn. Tui thì không ngủ ở đó. Nhưng nếu hai người muốn tiếp tục đi với tui ngày mai thì tui sẽ đến đón hai người ở khách sạn sáng mai, lúc sáu giờ,’ và cổ cứ ngồi im, như thể chờ y nói, và sau một lát y nói,

“‘Tôi cho là với chiếc xe tải hộp kín như cái nhà này, ông không phải bận tâm về chuyện khách sạn làm gì,’ và tui không nói gì thêm rồi khi tụi tôi vào trong thị trấn thì y nói, ‘Thị trấn này có lớn lắm không?’

“‘Tui không biết,’ tui nói. ‘Nhưng chắc là có nhà nghỉ hay cái gì đại loại như vậy ở đây.’ Và y nói,

“‘Tôi không biết họ có chỗ cắm trại dành cho du khách không.’ Và tui vẫn không nói gì và y nói, ‘Và có lều cho mướn. Vào ở khách sạn thì quá đắt, nhất là đối với những người còn cả một quãng đường dài để đi.’ Hai người này đã chưa hề nói với tui là họ đi đâu. Như thể chính họ cũng không biết, như thể họ đang chờ để xem họ có thể đi tới tận đâu. Nhưng tui không biết điều này, lúc đó. Nhưng tui biết điều mà y muốn tui nói ra, tui biết là y không dám chính mình hỏi tui một cách thẳng tuột, trước mặt tui. Trong khi y chờ đợi thì tui nghĩ, nếu đó là ý Chúa muốn tui nói ra điều đó thì tui sẽ nói ra, và nếu đó là ý Chúa muốn y đi ở khách sạn và phải trả có lẽ ba đô-la một phòng thì y sẽ phải làm theo thôi. Vậy là tui nói,

“‘Thôi được. Trời đêm nay thì cũng ấm. Nếu hai người không sợ muỗi lắm và không ngại nằm ngủ trên sàn xe tải.’ Và y nói,

“‘Hẳn vậy rồi. Được vậy là đủ lắm rồi. Và ông làm ơn cho cổ...’ Lúc đó tui để ý tới cách y nói cổ . Và tui bắt đầu để ý là y có cái gì đó mắc cười và không được tự nhiên cho lắm. Giống như một người đã quyết định làm chuyện mình muốn mà lại cảm thấy sợ làm chuyện đó. Tui không có ý nói là y có vẻ sợ những gì có thể xảy ra với y nếu y làm chuyện đó, nhưng dường như y thấy thà chết còn hơn nghĩ tới việc làm chuyện đó, nếu như trước đó y đã không thử làm tất cả những gì có thể cho đến khi cảm thấy vô vọng. Đó là trước khi tui biết. Vào lúc đó, tui thiệt tình không thể hiểu chuyện đó có thể là cái gì. Và nếu không có cái chuyện xảy ra đêm hôm đó thì tui chắc là đã không biết cái mốc khô gì cả khi họ chia tay tui ở Jackson [146] .”

Vậy thì y định làm cái gì đây? bà vợ nói.

Chờ chút xíu coi, từ từ để tui tới phần đó đã. Có lẽ tui sẽ làm cho bà cũng hiểu được Ông tiếp tục: “Vậy là tụi tui ngừng trước cửa tiệm đó. Y đã vội vã nhảy xuống trước khi xe dừng hẳn. Như thể y sợ tui xuống xe trước y; và y thì hớn hở ra mặt, như một đứa con nít đang cố gắng làm cái gì cho mình, người lớn, trước khi mình đổi ý về cái mà mình trước đó đã hứa làm cho nó. Y ba chân bốn cẳng chạy vào trong tiệm rồi trở ra với cả đống nào gói, nào bao trên tay, nhiều đến nỗi che khuất cả mắt y, đến nỗi tui tự nhủ, ‘Ông bạn ui, bộ ông định ăn dầm nằm dề trong cái xe tải này hay sao, bộ ông sắm sửa đồ dùng cho cả gia đình hay sao?’ Rồi tụi tui tiếp tục đi và không bao lâu thì tới một chỗ mà tui có thể cho xe rời con lộ và ngừng dưới các tàng cây, và y nhảy ngay xuống rồi chạy ra phía trước xe, giúp cổ bước xuống như thể cổ và em bé là làm bằng thủy tinh hay trứng gà không bằng. Và y vẫn cứ mang cái vẻ mặt đó, cái vẻ mặt của một người đã nhất quyết làm bất cứ cái gì mà nỗi tuyệt vọng thúc đẩy y làm, với điều kiện là cả tui lẫn cổ không làm gì trước đó để ngăn cản y, cũng với điều kiện là cổ không thấy ra nỗi tuyệt vọng trên bộ mặt y khi y làm cái này, cái nọ. Nhưng ngay cả lúc đó thì tui cũng không biết đó là cái gì.”

Vậy thì đó là cái gì? bà vợ nói.

Tui đã cho bà thấy một lần rồi mà. Không lẽ bà muốn tui bắt đầu lại lần nữa sao?

Tôi đâu muốn ông bắt đầu lại. Nhưng tôi chưa thấy có gì là ngồ ngộ trong đó cả. Sự tình ra sao mà y lại bỏ thì giờ, bỏ công bỏ của ra vậy?

Đó là vì hai người đó không phải là vợ chồng ông chồng nói. Ngay cả đứa bé cũng không phải là con y. Tuy nhiên, lúc đó thì tui không biết đâu. Chỉ sau khi tui nghe họ nói chuyện tối hôm đó, bên đám lửa, mà tui nghĩ họ không để ý là tui có nghe, thì tui mới biết ra đó. Trước khi y thấy ra mình tuyệt vọng cùng cực sau khi gắng sức làm đủ thứ chuyện. Nhưng tui cho là y tuyệt vọng như vậy thì đủ rồi. Tui cho là y chỉ muốn cho cổ một cơ hội cuối cùng Ông tiếp tục: “Vậy là y cứ lăng xăng sửa soạn lều trại đến nỗi làm tui phát bực: y cứ muốn một mình làm tất cả mọi sự mà không biết nên bắt đầu từ đâu. Cho nên tui biểu y đi nhặt củi khô về đốt lửa, và tui lấy ra những cái mền của mình và trải lên sàn xe tải. Lúc đó tui thấy hơi bực bội với chính tui vì đã để mình dính vô cái chuyện không đâu vào đâu này, và tui hình dung là mình sẽ phải ngủ dưới đất mà không có gì lót ở dưới, hai bàn chân để gần đám lửa. Do vậy tui nghĩ là tui có lẽ đã tỏ ra cộc lốc và gắt gỏng, đi qua đi lại, làm cái này cái nọ cho xong, và cổ thì ngồi tựa gốc cây, cho con bú cữ tối dưới tấm khăn choàng và cổ không ngừng lặp đi lặp lại là cổ thấy xấu hổ biết bao vì làm phiền tôi, là cổ có ý định ngồi luôn bên cạnh đám lửa bởi vì cổ không thấy mệt chút nào, nhờ cả ngày ngồi trên xe và không làm gì cả. Rồi y trở lại, tay ôm đống củi đủ thui cả một con bê, và cổ biểu y cái gì đó rồi y đi ra xe lấy cái va-li đó ra rồi mở nó và lấy ra một cái mền. Rồi cái cảnh này xảy ra, chắc chắn vậy rồi: nó trông như cảnh hai thằng cha mà người ta thấy trên các tờ báo cười, hai thằng cha người Pháp lúc nào cũng tỏ ra lịch sự bằng cách cúi đầu chào nhau rồi quay ra đánh nhau vì muốn nhường người kia đi qua trước, làm như tất cả chúng ta đều rời nhà cửa yên ấm chỉ để có được đặc quyền nằm ngủ ở ngoài trời, mỗi người cố tỏ ra mình sẽ ngủ được nhanh hơn và ngon hơn người khác. Có lúc tui muốn buột miệng nói ra với họ, ‘Được rồi. Nếu các người muốn ngủ dưới đất thì cứ việc. Nhưng phần tui thì có cho kẹo tui cũng không muốn.’ Tuy vậy, tui cho là bà có thể nói là tui đã thắng. Hay đúng hơn, tui và y đã thắng. Bởi vì rốt cuộc thì y cũng trải cái mền của họ ra trên sàn xe, làm như tụi tui luôn luôn đã có thể biết là sẽ như vậy, và còn y và tui thì trải cái mền của tui ở ngoài trời, trước đám lửa. Tui nghĩ rằng y biết là dù gì đi nữa thì ai cũng làm như vậy cả. Nếu họ đã đi suốt từ miền Nam bang Alabama đến tận đây, như cổ nói. Tui nghĩ rằng đó là lý do tại sao y đã mang về tất cả mớ củi này, chỉ để nấu nước pha cà phê và hâm nóng vài lon đồ hộp. Rồi tụi tui ăn, rồi tôi biết được.”

Biết được chuyện gì? Chuyện mà y muốn làm à?

Không phải ngay lúc đó đâu. Tui cho là cổ thì kiên nhẫn hơn bà một chút đó Ông tiếp tục: “Vậy là bọn tui ăn xong và tui đặt lưng xuống trên cái mền. Tui thì mệt mỏi, được nằm duỗi tay duỗi chân như vậy thì đã thiệt. Tui không muốn lắng tai nghe, cũng như tui không muốn làm bộ ngủ khi mình không có ngủ. Nhưng chính họ đã mở miệng nhờ tui chở đi cùng, chớ tui đâu có khăng khăng đòi họ leo lên xe tải của tui. Và nếu họ thấy thoải mái nói chuyện với nhau mà không kiểm tra xem ai có thể nghe họ không, thì đó là việc riêng của họ. Và như vậy đó mà tui biết được là họ đang săn đuổi người nào đó, đang đi theo sau hắn hay ít ra đang cố gắng tìm hắn. Hay chính cổ đang tìm, để nói cho rõ. Và bất thình lình tui tự nhủ như vầy, ‘À há, à há! Thì đây lại còn một cô nàng tưởng là có thể học được, vào tối thứ bảy, điều mà mẹ cô ta chờ đến ngày chủ nhật để hỏi ông mục sư.’ Họ không hề nói ra tên hắn. Và họ không biết chính xác hắn đã bỏ trốn theo hướng nào. Và tui biết là, nếu họ biết hắn đi đâu thì đó hẳn không phải là lỗi của cái thằng cha đang chạy trốn đó. Tui nhanh chóng biết ra điều đó. Và tui nghe y nới với cổ là có lẽ họ phải tiếp tục đi như vậy, từ xe tải này sang xe tải khác, từ tiểu bang này sang tiểu bang khác, trong suốt phần đời còn lại của họ, mà không tìm ra bất cứ dấu vết nào của hắn. Và cổ ngồi đó, trên một thân cây, ôm con trong lòng, lắng nghe y nói, lặng lẽ như đá, dễ chịu như đá, và gần như sắp sửa bị xúc động và thuyết phục. Tui tự nhủ, ‘Này, ông bạn ơi, để tiếp tục đi về phía trước trong chuyến đi này thì cổ đâu có trông chờ được ngồi trên ghế xe tải của tui trong khi ông bạn thì ngồi sau đít xe, cặp giò đung đưa ở bên ngoài.’ Nhưng tui không nói gì cả. Tui chỉ nằm đó trong khi họ nói chuyện, trong khi y nói chuyện, không nói to lắm. Y thậm chí cũng không đề cập đến chuyện kết hôn. Nhưng đó chính là cái điều y đang nói tới, và cổ nghe, điềm tĩnh và thản nhiên, như thể cổ đã nghe điều này trước đây và cổ biết là mình cũng không buộc phải trả lời y hoặc được, hoặc không. Cổ hơi mỉm cười. Nhưng y không thể thấy.

“Rồi y bỏ cuộc. Y đứng dậy khỏi cái thân cây và bỏ đi. Nhưng tui thấy bộ mặt y khi y quay người và tui biết là y đã không bỏ cuộc. Y biết là y vừa mới cho cổ một cơ hội cuối cùng và bây giờ, thấy tuyệt vọng cùng cực, y sẵn sàng đánh liều tất cả. Tui hẳn có thể nói với y là y bây giờ mới quyết định làm cái điều mà đáng lẽ y phải làm ngay từ đầu. Nhưng tui cho là y có những lý do riêng của y. Dù sao đi nữa, y bỏ đi trong bóng tối, để cổ ngồi lại một mình, đầu hơi cúi xuống, nụ cười mỉm còn trên môi. Cổ không hề nhìn theo y. Có lẽ cổ biết là y thích ở một mình hơn để sửa soạn tinh thần mà làm cái điều mà chính cổ có lẽ đã luôn luôn khuyên y làm, điều mà cổ không nói ra bằng lời, bởi vì một người đàn bà tất nhiên không thể làm vậy, ngay cả một đàn bà thuộc loại gia đình đêm thứ bảy.

“Tuy nhiên, tui nghĩ là sự thể cũng không phải vậy nữa. Hay có lẽ thời gian và địa điểm không hợp với cổ, chưa kể đến khán giả. Sau một lát, cổ đứng dậy và nhìn tui, nhưng tui không cử động, rồi cổ đi ra xe, leo vào trong và sau một lát tui không còn nghe tiếng động trong đó và tui biết là cổ đã đặt lưng xuống ngủ. Và tui vẫn nằm đó - tui không còn ngủ nữa, bây giờ - một đỗi lâu. Nhưng tui biết là y vẫn ở đâu đó, không xa, đang chờ có lẽ cho lửa tắt hay tui ngủ say. Bởi vì khi ngọn lửa vừa mới hạ xuống thì tui nghe y đến gần, êm ru như con mèo, và y đứng khom người bên trên tui, nhìn xuống tui, căng tai nghe. Tui thì không gây ra một tiếng động nào; tui hẳn đã có thể ngáy to một hay hai tiếng làm quà cho y. Dù sao, y đi về phía chiếc xe tải, bước dè dặt như thể đi trên trứng, và tui nằm đó, đưa mắt theo dõi y, và tui tự nhủ: ‘A, ông bạn ơi, nếu ông làm chuyện này đêm hôm qua thì ông hẳn ở dưới phía nam sáu mươi dặm cách chỗ ông đang ở bây giờ, theo chỗ tui biết. Và nếu ông làm chuyện này hai đêm trước thì theo ý tui, tui hẳn đã không bao giờ gặp ông hay gặp cổ.’ Rồi tui bắt đầu thấy lo lo. Tui không lo là y làm chuyện gì đó có hại mà cổ không muốn. Thiệt ra, tui đứng về phía y, cái thằng cha khỉ gió này. Đúng vậy. Chỉ có điều là tui không thể quyết định mình nên làm cái gì khi cổ bắt đầu la hét. Tui biết là cổ sẽ la hét. Nếu tui bật dậy và chạy tới chiếc xe tải thì sẽ làm y sợ mà bỏ chạy, và nếu tui không chạy tới thì y sẽ biết là tui đã thức dậy và theo dõi y suốt cả thời gian vừa qua, và y sẽ sợ mà bỏ chạy còn nhanh hơn bao giờ hết. Nhưng tui không nên lo làm gì. Lẽ ra tui phải biết chuyện đó ngay từ khi phút đầu tiên tui thấy họ, y và cổ.”

Tôi cho là, nếu ông biết là ông không nên lo lắng làm gì, đó là vì ông đã đoán trước được cổ sẽ làm gì trong một trường hợp như vậy bà vợ nói.

Hẳn vậy rồi ông chồng nói Tui có định để cho bà biết ra điều đó đâu. Đúng rồi đó. Tui tưởng là lần này tui đã giấu kín được ý nghĩ của mình chớ.

Thôi, ông kể tiếp đi. Chuyện gì xảy ra sau đó?

Bà thử nghĩ chuyện gì xảy ra đi: một cô nàng to khỏe như vậy, không hay biết đó là y và một thằng cha trời đánh như tui đã có vẻ sẵn sàng bật khóc như một em bé khác? Ông tiếp tục: “Không có tiếng la hét hay bất cứ cái gì khác. Tui chỉ nhìn y leo vào trong xe, chậm và dễ dàng, và biến mất, rồi trong suốt thời gian mà bà có thể đếm một cách chậm rãi từ một cho tới có lẽ mười lăm thì không có chuyện gì xảy ra; rồi tui nghe một thứ tiếng kêu ngạc nhiên mà cổ bật lên khi thức dậy, như thể cổ chỉ bị ngạc nhiên chút xíu thôi và có hơi thắc mắc, nhưng không tỏ ra sợ hãi chút nào, và cổ nói, cũng không to lắm: ‘Sao! Ông Bunch. Bộ ông không xấu hổ à? Ông đã có thể làm em bé thức dậy đó.’ Rồi y ra khỏi xe bằng cái cửa sau. Không nhanh lắm đâu. Cũng không bằng cặp giò của y. Quỷ bắt tui đi nếu tui không thấy rành rành là cổ xách y lên rồi đặt y xuống đất như thể cổ làm với đứa bé sáu tuổi, và cổ nói, ‘Bây giờ thì ông ra kia nằm và ngủ đi. Chúng ta còn cả một quãng đường xa phải đi ngày mai đó.’

“Chắc chắn là tui cảm thấy hết sức xấu hổ khi nhìn y, và nếu tui để y biết là có một con người đã thấy, đã nghe những gì vừa xảy ra. Quỷ bắt tui đi nếu lúc đó tui không muốn tìm một cái lỗ dưới đất để chui xuống trốn cùng y. Vả lại, đó là điều tui cũng làm một chút ít đó chớ. Và y thì cứ đứng đó, ngay chỗ cổ đặt y xuống. Ngọn lửa bây giờ đã xuống thấp đến mức tui hầu như không thể thấy y. Nhưng tui biết là tui hẳn sẽ cảm thấy ra sao khi đứng ở đó như vậy, nếu tui là y. Hẳn là tui đứng với cái đầu cúi gập xuống, chờ đợi Quan Tòa nói, ‘Dẫn hắn đi khỏi đây và treo cổ hắn nhanh lên.’ Và tui không gây ra một tiếng động nào, và một lát sau tui nghe y bỏ đi. Tui có thể nghe tiếng các bụi cây xào xạc, lách cách, như thể y cứ nhắm mắt mà đi càng xuyên qua chúng. Và khi trời rạng sáng thì y vẫn chưa trở lại.

“Tui không nói gì cả. Tui không biết nói cái gì đây. Tui vẫn cứ tin là y sẽ xuất hiện, là y sẽ bước ra từ những bụi cây, dù mang bất cứ bộ mặt nào. Vậy là tui đốt lửa lại và bắt đầu sửa soạn bữa ăn sáng, và sau một lúc thì tui nghe tiếng cổ leo xuống xe. Tui không quay mặt lại nhìn. Nhưng tui có thể nghe thấy cổ đứng đàng kia, đang nhìn quanh, như thể chỉ cần nhìn đám lửa hay cái mền của tui thì cổ hẳn sẽ đoán ra là y có đó hay không. Nhưng tui không nói gì cả, và cổ cũng không nói gì. Tui muốn xếp đồ lên xe và bỏ đi cho rồi. Và tui biết là tui không thể bỏ cổ lại, một mình, ở giữa đường như vậy. Thế nhưng, lỡ mà bà vợ tui biết ra thì cũng mệt đó, tức biết ra là tui đi đường chung với một cô gái quê xinh đẹp và một em bé ba tuần tuổi, dù là cổ có khẳng định rằng mình đi tìm ông chồng... hay hai ông chồng, lúc này. Vậy là bọn tui ăn sáng rồi tui nói, ‘Cô ơi, tui còn phải đi xa lắm, tốt hơn mình nên lên đường.’ Và cổ không nói năng gì cả. Và khi tui nhìn cổ, tui thấy khuôn mặt cổ không có gì thay đổi, vẫn lặng lẽ và trầm tĩnh. Quỷ bắt tui đi nếu cổ cũng tỏ ra ngạc nhiên hay cái gì đó tương tự. Và tui cứ xớ rớ ở đó, không biết làm gì với cổ. Và cổ đã xếp đồ đạc của mình gọn ghẽ trước đó, thậm chí đã quét cả sàn xe bằng một cành cây khuynh diệp trước khi đặt lên lại cái va-li bằng các-tông và xếp cái mền thành một thứ gối dựa để ở cuối xe; và tui tự nhủ, ‘Tui sẽ không ngạc nhiên chút nào nếu thấy cổ xoay sở giỏi. Người ta có làm hết sức để bỏ rơi cổ thì cũng chẳng sao, cổ chỉ việc bắt đầu lại từ cái chỗ mà họ đã bỏ rơi cổ.’ - ‘Ông để cho tôi ngồi ở phía sau này nghe,’ cổ nói.

“‘Thì sẽ hơi khó chịu cho em bé đó,’ tui nói.

“‘Tôi nghĩ là tôi có thể bồng nó,’ cổ nói.

“‘ Tùy cô thôi,’ tui nói. Và vậy là tôi lái xe đi. Nhưng tui cũng nhoài người nhìn ra sau, hy vọng là y sẽ xuất hiện trước khi xe quẹo ở chỗ đường cong. Nhưng tui không thấy y đâu. Tui đã nghe người ta nói về chuyện một thằng cha nào đó bị bắt ở nhà ga với một em bé xa lạ trên tay. Và đây này, tui cũng đi với một người đàn bà xa lạ và một em bé, giờ đang trông đợi tìm thấy trong tất cả những chiếc xe hơi chạy qua mặt xe tui cũng đầy những ông chồng và những bà vợ, chưa tính đến mấy ông cò cảnh sát! Tụi tôi chạy đến gần biên giới bang Tennessee, và tui quyết định dứt khoát hoặc đốt chiếc xe tải mới toanh này, hoặc ngừng xe trong một thành phố đủ lớn để có một trong những hội Bảo vệ phụ nữ và trẻ em mà tui có thể giao phó cổ cho họ. Và thỉnh thoảng tui lại quay nhìn ra sau, hy vọng là có lẽ y đã chạy bộ theo sau xe; và tui nhìn cổ, ngồi ở đó, vẻ mặt điềm tĩnh như ngồi trong nhà thờ, đang bồng em bé một cách mà nó có thể vừa bú, vừa chịu xe xóc cùng lúc. Thiệt là không ai bằng.” Nằm dài trên giường, ông cười hằng hặc. “Đúng vậy. Quỷ bắt tui đi nếu tui nói sai, thiệt là không ai bằng.”

Rồi sao nữa? Cổ đã làm gì sau đó?

Có làm gì đâu. Chỉ ngồi đó, đưa mắt nhìn ra ngoài, như thể cổ thấy đồng quê lần đầu tiên trong đời - các con lộ, cây cối, các cánh đồng, các cột điện thoại. Cổ đã không thấy y chút nào cho tới khi y hiện ra ở cửa sau xe. Cổ đâu cần thấy y trước đó làm gì. Cổ chỉ có việc chờ thôi. Và cổ biết điều này.

Y à?

Chớ còn ai nữa! Y đang đứng ở bên bờ đường khi xe tui quẹo qua. Y đứng đó, với bộ mặt không ra một bộ mặt, trông như một con chó bị đánh, nhưng cũng điềm tĩnh và cả quyết, như thể nỗi tuyệt vọng thúc đẩy y chơi ván bài cuối cùng, cho một lần cuối cùng, và như thể y biết là sau việc này thì ngay cả nỗi tuyệt vọng cũng không còn cần thiết đối với y nữa Ông tiếp tục: “Y không hề nhìn tui chút nào. Tui vừa mới ngừng xe là y chạy vòng ra phía sau, về phía cửa mà cổ đang ngồi. Y đến ngay chỗ cửa, và y đứng đó, cổ cũng chẳng tỏ ra ngạc nhiên. ‘Anh đã đi xa đến tận lúc này,’ y nói. ‘Quỷ bắt anh đi nếu anh bỏ cuộc bây giờ.’ Và cổ nhìn y như thể cổ lúc nào cũng đã biết y sẽ làm gì ngay cả trước khi chính y biết là y sẽ làm gì, và ngay cả trước khi y biết là, dù y làm bất cứ cái gì đi nữa thì vẫn không phải là cái mà y muốn làm.

“‘Có ai bao giờ biểu anh bỏ cuộc đâu,’ cổ nói.” Ông cười. Nằm dài trên giường, ông cười. “Đúng vậy. Một người đàn bà, thiệt không ai bằng. Bởi vì, bà biết tui nghĩ gì không? Tui nghĩ là cổ hình dung là mình chỉ đi đường thôi. Tui nghĩ là cổ không có một chút hy vọng gì tìm được cái thằng cha nào đó mà cổ xem như đuổi theo. Tui nghĩ là cổ chẳng bao giờ có ý định đó cả, chỉ phải cái là cổ chưa nói ra với y thôi. Tui cho là đây là lần đầu tiên trong đời mà cổ đi xa nhà đến vậy, quá xa để mà cổ có thể trở về trước khi mặt trời lặn. Và cổ đã xoay sở được lắm cho tới lúc này, với bao nhiêu người thiệt tình chăm lo cho cổ. Cho nên tui nghĩ rằng cổ chỉ quyết định đi xa thêm một chút nữa, xem được bao nhiêu quang cảnh thì xem, chính vì tui cho là cổ biết rõ rằng một khi ổn định cuộc sống ở đâu đó rồi thì đó có thể là cho suốt phần đời còn lại của cổ. Đó là điều tui nghĩ. Chỉ nhìn cổ như vậy, ngồi trong chiếc xe tải, với y bên cạnh lúc này, và em bé thì không ngừng bú, không ngừng dùng bữa sáng trong suốt mười dặm đường chớ ít sao, làm như đang ở trên tàu lửa, ngồi trong một trong những toa hàng ăn không bằng, và cổ thì đang nhìn ra ngoài, nhìn những cột điện thoại và những hàng rào chạy lướt qua, như thể cổ đang xem một cuộc diễu hành của gánh xiếc. Bởi vì sau một lát thì tui nói, ‘Sắp tới Saulsbury rồi đó,’ và cổ nói,

“‘Cái gì?’ và tui nói,

“‘Saulsbury, Tennessee,’ và tui quay đầu ra sau và tui thấy khuôn mặt cổ. Và nó trông như thể đã được cổ giữ cho sẵn sàng để đón đợi sự ngạc nhiên, và như thể cổ biết rằng một khi sự ngạc nhiên đến thì cổ sẽ cảm thấy vui thú lắm. Và sự ngạc nhiên đến thiệt và cổ thỏa lòng ra mặt thiệt. Bởi vì cổ nói,

“‘Ôi trời, ôi trời! Thân thể té ra cũng vượt qua được mọi thứ đó chớ. Hai mẹ con mình rời Alabama chưa đầy hai tháng mà bây giờ đã ở Tennessee rồi!’ ”