VII, VIII

Dưới bóng thưa một cây cỗi, Viễn và Phong ngồi cạnh nhan đã lâu không nói một lời. Viễn cúi rút mấy ngọn cỏ như nghĩ ngợi điều gì, còn Phong ngồi nhìn vớ vẩn, nét mặt hớn hở và thở mạnh để hít lấy mùi thơm thoảng ở ruộng lúa chung quanh đưa lại.

Trên cánh đồng lúa chín, một vài tốp thợ gặt rải rác xa gần trông như những vệt nâu hoạt động trên một tấm thảm vàng nhạt. Trời xanh trong, mấy đám mây bỗng lững lờ trôi, phiêu phiêu đưa trí người ta đến những nơi xa lạ.

Bên một thửa ruộng đã gặt xong, những lượm lúa đã cắt còn nằm ngổn ngang khắp mặt đất, con sông Phương hiện ra dưới ánh nắng mặt trời tà, loang loáng như một giòng bạc chảy.

Chốc chốc, Phong lại đưa mắt nhìn về phía Trâm ngồi coi thợ gặt lúa, tuy xa không thấy rõ, Phong cũng đoán là dưới bóng khăn vuông, đôi mắt Trâm đăm đăm nhìn mình. Phong toan đứng dậy ra chỗ gặt lúa, thì Viễn thốt nhiên hỏi:

- Câm có thể học được không, anh?

Phong đoán ngay rằng Viễn định nói chuyện về Trâm, chàng hơi ngạc nhiên, trả lời:

- Được lắm chứ! cậu định nói truyện về em Trâm, phải không?

- Vâng, nhưng học có khó không?

- Cái đó thì tùy, nhưng chắc chắn là học được. Chính tôi vẫn thường nhận được thư của một người bạn câm.

Rồi Phong cho Viễn hay rằng đến những người vừa câm vừa điếc cũng có thể đọc sách, có thể viết được, lại có khi nói được nữa. Viễn, vẻ mặt vui mừng:

- Thế thì con Trâm nó có thể học viết quốc ngữ được đấy nhỉ?

Viễn bảo Phong:

- Hay là anh chịu khó dạy nó học?

Phong tuy không muốn gì hơn là được dạy Trâm học, nhưng chàng làm ra bộ lưỡng lự:

- Sợ tôi còn bận học. Nhưng cứ về nói với mợ, nếu mợ cho phép thì nhân thể tôi dạy học hai em bé, tôi thử dạy Trâm xem có công hiệu gì không? Nếu nó thông minh thì chỉ vài ba tháng là cùng.

Viễn lên tiếng gọi Trâm lại. Trâm ngơ ngác không hiểu hai anh đương bàn truyện bí mật gì. Viễn nói:

- Anh Phong bảo, nếu cô muốn học chữ quốc ngữ thì anh ấy dạy cho.

Trâm vẫn chưa hiểu, hết đưa mắt nhìn Viễn lại nhìn Phong. Phong bật cười nói:

- Có gì mà cô nhìn chúng tôi như nhìn hai con vật lạ... Nếu cô muốn học chữ quốc ngữ thì tôi dạy cho.

Rồi muốn cho được tự nhiên, Phong nói đùa:

- Thôi được rồi, hôm nào được ngày cho phép cô đem gà xôi sang nhập môn.

Trâm vẫn chưa biết là chuyện đùa hay chuyện thật, nhưng cũng cứ gật liền, rồi mỉm cười lảng ra chỗ thợ gặt.

Viễn cũng đứng lên bảo Phong:

- Thôi, tôi về kẻo ở nhà nó quên không cho chim ăn. Nhân tiện tôi nói truyện này với mợ, nếu được phép thì anh cho em nó học ngay.

Phong ngồi chờ Viễn đi khuất vào cổng làng. Chàng vừa toan lên tiếng gọi Trâm thì Trâm đã vội vã bước lại gốc đa. Phong biết là Trâm muốn hỏi lại cho rõ câu truyện lúc nãy, liền bảo Trâm ngồi xuống bên mình rồi nói:

- Em để anh dạy em học quốc ngữ, em sẽ biết đọc biết viết, em sẽ như mọi người khác, em cũng đọc sách... em cũng viết được thư... viết thư cho anh.

Trâm mỉm cười nhìn Phong một cách tinh nghịch, như có ý bảo:

- Ông thầy dạy học của em rồi đáo để lắm đấy!

Phong nói:

- Không, Anh không nói đùa đâu. Anh sẽ là ông thầy giáo rất nghiêm. Em phải hết sức học cho chóng giỏi, lười anh sẽ phạt và nếu chăm thì anh sẽ thưởng.

Phong vừa nói vừa giữ một vẻ mặt đạo mạo làm Trâm lại bật buồn cười. Phong nói:

- Mỗi lần nghe tiếng em cười, anh lại ao ước được nghe tiếng em nói, vì anh chắc tiếng nói của em cũng như tiếng cười của em, trong trẻo, vui tai lạ.

Rồi Phong bảo Trâm đưa cho mình mấy bông thóc nếp cầm ở tay. Thấy mấy bông lúa tết cuống trông đẹp mắt, Phong hỏi:

- Đây gọi là tết chõ sôi, phải không?... hay là tết con mèo.... hay tết con gà?

Ba lần, Trâm lắc đầu cả ba. Phong không biết thứ tết nào khác, ngoài ba thứ tết ấy ra, nên thôi không hỏi nữa chép miệng nói:

- Giá em biết viết thì có phải dễ dàng không?

Rồi Phong rút từng hạt thóc, loay hoay xếp thành chữ, hỏi Trâm:

- Thế đố em biết hai chữ gì đây?

Thấy Trâm cúi xuống nhìn chăm chú Phong bảo:

- Em có nhìn gần thế cũng không tìm ra đâu. Khi nào đọc được chữ quốc ngữ thì tự khắc biết... Đây chữ Phong, còn đây là chữ tên em: Trâm.

Trâm nũng nịu lấy tay xóa hai chữ đi.

Phong rút túi áo lấy khăn lau tay, làm rơi cả một con dao díp. Trâm nhìn thấy con dao, đôi mắt bỗng sáng quắc, rồi giơ tay cầm lấy ngắm nghía. Phong toan lấy lại thì Trâm ra hiệu bảo chàng cho mình. Phong bảo con dao đó rất cần cho chàng ở nhà quê, nhưng Trâm cứ nhất định không chịu trả lại và bỏ vào túi áo cánh. Phong hơi lấy làm lạ, không hiểu vì cớ gì, Trâm lại khẩn-khoản muốn có con dao đó. Chàng đứng dậy, dang tay thở mạnh, trong người thấy dễ chịu, khoan khoái, đứng ngắm giòng sông một lúc, chàng nghĩ được sự gì, cúi xuống bảo Trâm.

- Ra bờ sông đi, ở đây gần bọn thợ quá, không được tự do.

Trâm gật.

Hai ngươi lần theo bờ cỏ, Trâm đi trước, vừa đi vừa lấy tay rẽ những bông lúa nặng những hạt xuống đất, chốc chốc lại quay về sau có ý bảo Phong không nên đi gần mình quá.

Đến bờ sông, hai người cùng đứng lại, rồi như đã ngầm hẹn với nhau trước, cứ men theo phía bờ sông đi về phía cánh đồng vắng. Đến chỗ nước sông gần bờ. Phong bảo Trâm đứng lại để chàng rửa tay. Trâm ngồi ở bãi cỏ đợi, Phong cúi xuống khoảng nước thấy chỗ ấy lúa cao che lấp kín, bảo Trâm:

- Chúng mình ngồi đây nói chuyện, hẳn được yên thân... Kìa, sao em không rửa mặt cho mát?

Phong rúng khăn ướt rồi đến ngồi sát bên Trâm đưa khăn cho nàng lau trán. Trâm vội ngồi né ra, Phong nhận thấy nàng lúc đó hai má đỏ bừng, mắt sáng lên khác thường. Phong vứt chiếc khăn ướt để rơi trên cỏ rồi lặng yên ngồi ngắm Trâm. Còn Trâm đăm đăm trông ra phía sông (nhìn một vật vô hình ; trên áo nàng, từng làn ánh sáng phản chiếu ở mặt sông) lên chạy qua lăn tăn như những gợn sóng. Xa xa, như ở một thế giới khác văng vẳng đưa lại những tiếng cười nói của bọn thợ gặt. Bên cạnh hai người, gió chiều đùa rỡn trong ruộng lúa già, làm rung rinh nghiêng ngã những ngọn lá, bông thóc. Một tiếng rì rào đưa ra và thoảng qua đìu hiu như một tiếng thở dài. Phong se sẽ gọi Trâm:

- Em...

Trâm vẫn không quay lại, vân vê tà áo. Phong nói:

- Anh nghĩ thương em lắm... em khổ sở mà anh không có cách gì giúp em được. Nếu em được phép học anh sẽ hết sức dạy em, rồi anh sẽ làm thế nào cho đời em sau này được sung sướng, an nhàn...

Phong liên miên nói mãi, thì thầm bên tai Trâm những điều mong ước viễn vông, lòng khao khát một cuộc đời tốt đẹp về mai sau, những việc chàng đã dự định từ khi bắt đầu yêu Trâm.

- Em không ngại gì, vì đã có anh, nếu em bằng lòng thì anh thề vời em... anh sẽ cam đoan rằng sau này em sẽ là vợ anh...

Trâm ngửng mặt nhìn Phong đôi mắt long lanh ướt lệ, nửa như lo sợ, nửa như cảm động. Nàng lắc đầu một cách thất vọng có ý bảo Phong: Không thề thế được.

Phong như đáp lại ý nghĩ của Trâm quả quyết nói:

- Anh không cần gì tai tiếng, nếu nhà không cho phép anh được lấy em, mà anh chắc nhà cũng không bao giờ cho phép, anh sẽ cùng em đi biệt xa hẳn... rồi hai ta sống riêng một nơi, vì từ nay, anh không thể rời bỏ em ra được.

Trời dần dần về chiều. Gió im, các bông lúa đều yên lặng. Mấy đám mây cũng ngừng lại như nghe ngóng. Về phía đông, một vài ngôi sao chiếu long lanh trên nền trời tím nhạt.

Âu yếm, Phong kẻo Trâm ngả đầu vào vai mình; hai điệu thở hoà hợp hai tâm hồn rung động như cùng đương sống một thế giời lặng lẽ thần tiên, cái thế giới mơ mộng của những người lần đầu được biết cái hương vị say sưa của thương yêu.

Mấy tháng đông qua, mấy tháng đông đầy rẫy những sự vui vẻ, đầm ấm của Phong và Trâm. Cũng như cây cỏ đổi mới lúc xuân về, Trâm đã thành ra một người mới, khác xưa nhiều. Phong không ngờ rằng Trâm thông minh như vậy, học mau biết lạ thường. Mới hết hai tháng đầu, nàng đã viết được quốc ngữ một cách thông thạo, đã xem được các tiểu thuyết và các báo chí. Phong vui nhất là nhận ra rằng đối với mợ mình và các em họ mình, Trâm không còn là một người tàn tật bỏ đi, tuy rằng Trâm vẫn phải làm lụng khổ sở và mặc quần nâu, áo vải như trước kia.

Phong chỉ nghĩ đến việc dạy Trâm, nên sự học của mình có phần nhãng bỏ. Phong có nói cùng Trâm rằng chàng sẽ là một ông giáo rất nghiêm, nhưng một ông giáo rất nghiêm đó, sau khi đã dạy cô học trò biết chữ quốc ngữ thì cho cô học trò tập đọc bằng những bức thư rất văn hoa, bóng bẩy. Đến bây giờ, hai thầy trò toàn nói truyện với nhau bằng thư. Những câu văn ngớ ngẩn và những chữ viết sai lầm của cô học trò dần dần cũng đã bớt. Mợ Phong có hỏi về việc học của Trâm thì Phong nói học thế chưa đủ, cốt để kéo dài cái thời kỳ thú vị của hai người ra một vài tháng nữa.

Về phần Trâm, tuy vẫn làm ra bộ vui vẻ, vô tư lự trước mặt Phong, nhưng nàng riêng có một mối lo ngấm ngầm. Trong mấy tháng nay, Viễn vẫn đeo đuổi nàng, không để nàng yên, nàng vẫn hết sức chống cự và con dao nàng lấy của Phong đã giúp nàng nhiều lần thoát thân. Nhưng biết có thoát mãi được không? Những lúc lo sợ như thế, Trâm đã toan nói rõ với Phong, nhưng lại sợ Viễn báo thù.

Từ ngày nàng bắt đầu viết được quốc ngữ thì nàng cũng có phần dễ chịu hơn. Viễn không đá động đến nàng nữa, chắc Viễn sợ rằng bây giờ nàng dễ tố cáo mình hơn trước chăng. Nhưng mỗi lần Trâm thấy Viễn nhìn mình, nàng thấy ngụ trong đôi con mắt Viễn biết bao vẻ căm tức.

Lòng tham muốn không được thỏa nguyện, nay đã đổi ra lòng ghen ghét. Trước kia, Viễn sui giục Phong dạy Trâm học cốt để mình dễ hành động, không ai nghi kỵ, ngờ đâu đã không được việc gì, lại thêm một cái tức là Phong và Trâm yêu nhau,- cái tình yêu đó tuy rất kín đáo, nhưng không thể lọt ra ngoài mắt Viễn được.

Có lần tức quá, Viễn đã toan không cho Trâm sang bên nhà cụ Án, nhưng bà Hàn vì nể Phong, nên cứ để mặc cho Trâm học thêm ít lâu nữa.

Phong vừa đi đâu về vứt mũ xuống ghế một cách tức tối, rồi vò đầu tóc luôn mồm lẩm bẩm:

- Không lẽ thế được,.. Sao lại có thể thế được!

Rồi chàng ra tựa cửa sổ, cúi nhìn mấy chậu trà. Một vài bông hoa nở trắng muốt tình cờ nhắc Phong nghĩ đến những sự ngây thơ, trong sạch. Chàng nhếch mép cười một cách mỉa mai:

- Trong sạch! còn ai trong sạch hơn Trâm nữa? Thế mà...

Phong đau đớn ôn lại trong trí những câu của Viễn. Lúc nãy, nhân ông giáo trong làng đến chơi, Viễn có ngỏ cho Phong hay rằng ông giáo phải lòng Trâm... mà cố nhiên Trâm cũng phải lòng ông giáo. Viễn lại nói cho Phong hay rằng chàng rất sợ cái tính đĩ thõa của Trâm: nhiều khi đêm tối, chàng thấy Trâm lẩn thẩn vào giường mình một cách khả nghi. Chàng phải lên tiếng hỏi để Trâm ra, vì chàng sợ vợ chàng bắt gặp, tưởng là chàng có ý gì với Trâm. Rồi Viễn thân mật thì thầm bên tai Phong:

- Những đứa câm thường hay có tính đĩ.

Lời Viễn nói chàng không còn nghi ngờ gì nữa. Chàng chỉ còn hy vọng rằng Viễn lầm, nhưng chàng tắc lưỡi:

- Viễn lầm, biết đâu Viễn lầm, hay là mình lầm...

Rồi chàng cố nhớ lại cử chỉ hàng ngày của Trâm, thấy Trâm hoàn toàn là một cô gái thơ ngây, không bao giờ có một gián điệu gì lả lơi đối với mình. Có một điều chàng lấy làm chắc chắn là Trâm yêu chàng. Nếu Trâm yêu, thì vì lẽ gì lại đĩ thõa với người khác? Hay là... Nhưng Phong không dám nghĩ tới ý ấy sợ làm vẩn đục cái tình trong sạch của mình. Lẵng lặng một lúc, chàng như thì thầm mình lại nhủ mình:

- Biết đâu! biết đâu không thể! Ái tình trong sạch! Có thể có ái tình trong sạch được không? Biết đâu trong lúc ta yêu nàng và nàng yêu ta một cách cao thượng, nàng không đi với người khác để tìm một thứ... một thứ tình thiết thực hơn.

Rồi chàng đem bao nhiêu thuyết lý về hai thứ tình đó để giảng nghĩa cử chỉ trái ngược của Trâm. Chàng nhớ lại đêm hôm nào hội làng, một đêm xuân rào rạt tình yêu đương, chàng theo con đường vắng ra đình nghe hát chèo, gặp ông giáo đi ngược lại, và một quảng sau gập Trâm đi lủi thủi một mình, Trâm có ý lánh mặt Phong. Lúc đó, Phong không để ý, nhưng bây giờ chàng mới hiểu, và cho là trước kia chàng mơ mộng, bị cái ái tình trong sạch nó làm mê muội, không nhìn thấy rõ sự thực xấu xa. Chàng lắc đầu:

- Ta không muốn là một thằng ngốc!

Một tiếng cười đáp lại lời gắt gỏng của Phong. Phong giật mình quay lại thấy Trâm đương tựa tay vào ghế, đứng ngắm nghía bóng mình trong cái gương ở tủ đứng, Phong hỏi gắt:

- Ai cho phép cô vào buồng tôi?

Trâm ngửng đầu, giương to mắt nhìn Phong, vẻ ngạc nhiên lộ ra nét mặt. Nàng lại gần cái gương rối lấy tay thong thả viết lên mặt gương:

- Em chứ ai.

Phong bỗng đứng lặng, chăm chú nhìn bóng Trâm trong gương vì chàng mới nhận ra rằng hôm nay Trâm đối với chàng có một vẻ khác hẳn mọi ngày. Lần đầu Phong tưởng thấy Trâm nhìn mình bằng đôi mắt lẳng lơ; đắm đuối, cười với mình bằng một cặp môi ngụ bao vẻ ái ân: nàng có đôi mắt nhìn và cái cười của một cô gái đào tơ mơn mởn mà từ đầu mày đến cuối mắt, chàng thấy nồng nàn tình xuân. Thong thả, Phong bước lại gần đằng sau lưng nhìn vào mặt nàng trong gương, cười nói:

- Em Trâm hôm nay xinh nhỉ!

Trâm quay mạnh lại, đầu chạm ngay vào má Phong, nàng kêu rú lên một tiếng, rồi vội né ra một bên, có vẻ bẽn lẽn, cái bẽn lẽn không được tự nhiên của người đã cố ý. Phong ra đóng cửa sổ lại nói:

- Mở cửa sổ này chói mắt lắm. Thế này dễ chịu hơn.

Trâm thấy khác, toan mở cửa ra thì Phong chạy theo giữ tay lại:

- Em làm gì mà vội vàng thế? Độ trước anh có mua lọ nước hoa và hộp phấn, ngồi đấy một tý, để anh tìm làm quà tặng em.

Rồi Phong khóa trái cửa lại, nhẹ nhàng bỏ khóa vào túi.

Lúc trông thấy phấn và nước hoa, nàng mừng như đứa trẻ ngây thơ. Phong bảo:

- Em thử đánh phấn xem ra sao?

Nước da nàng ăn phấn, nên mới phủi qua vài cái đã thấy nàng đẹp lên bội phần ; da phấn trắng càng làm cho đôi mắt đen của nàng đen lánh thêm như đôi con mắt nhung.

Phong lấy nước hoa nhỏ lên tóc, lên cổ Trâm rồi nói:

- Trông em như một nàng tiên, mà cái phòng của anh đây là động Thiên thai của hai chúng ta.

Trâm ngẩn ngơ nhìn Phong lấy làm ngạc nhiên về lời nói lả lơi lần đầu của bạn. Nàng vội vã lấy vạt áo lau phấn trên mặt, rồi toan ra cửa, nhưng lần này thì đã chậm quá. Mê man, Phong nắm lấy tay nàng, kéo nàng ngồi xuống cái ghế mây dài. Trâm thấy vẻ mặt quả quyết của Phong, nàng hiểu hết, giật tay, ấn mạnh Phong ra, rồi hoảng hốt chạy về phía cửa định mở, nhưng cửa đã khóa. Phong chạy theo làm Trâm sợ hãi hết hồn. Trong lúc cuống quít, nàng nắm hai tay đập mạnh vào cánh cửa thình thình để mong có ai ở ngoài nghe thấy. Phong bảo:

- Nhà hôm nay đi vắng cả.

Rồi từ từ chàng tiến đến gần. Trâm còn sợ hãi, nép ở góc tường. Nhưng khi đến sát bên Trâm, thấy hai con mắt của nàng ngây thơ nhìn chàng như van lơn chàng buông tha một cách thành thực, Phong vừa ngạc nhiên vừa sung sướng. Chàng vội lấy cái chìa khóa ở trong túi ra mở cửa, rồi không dám ngửng mặt nhìn Trâm, chàng ngượng nghịu nói:

- Em Trâm, anh xin lỗi em, anh nhầm...

Khi Trâm đi ra khỏi, chàng ngồi phịch xuống ghế, hai tay bóp trán nghĩ ngợi. Tuy vừa phải một phen ngượng mặt nhưng chàng được cái sung sướng rằng, những sự chàng nghĩ cho Trâm đều không đúng sự thực cả. Trâm đối với chàng lại hoàn toàn là một cô gái ngây thơ trong sạch như xưa, chỉ biết yêu chàng và ngoài chàng ra, chưa hề để ý đến ai. Chàng muốn đi tìm Trâm để xin lỗi và phân trần mọi lẽ, nhưng một là chàng ngượng, hai là chàng biết (không thể nói rõ những điều mình ngờ vực cho Trâm hay được, nên) chàng lại thôi và tự bảo mình.

- Không lẽ nàng giận ta, cứ để lâu ngày tự nhiên là sẽ quên câu truyện này đi.

Một lát sau thằng em nhỏ của Phong đưa vào cho Phong một tờ giấy gấp tư:

- Đây là bài tập viết của chị Trâm đưa cho anh chữa.

Phong mỉm cười vì chàng biết đó là một bức thư, rồi chàng hỏi em:

- Thế chị ấy về nhà hay còn ngồi học?

- Chị ấy về rồi.

- Thế được. Cứ để bài ấy ở đây để anh chữa, rồi chiều chị ấy sang lấy cũng được.

Đợi cho đứa em chàng ra khỏi, chàng giở tờ giấy ra thấy mấy giòng chữ viết vội vàng nguệch ngoạc:

Anh Phong

Anh không nhầm đâu. Bao giờ em cũng vẫn yêu anh như thường. Nhưng anh tha tội cho em đã vì quá yêu anh nên làm anh giận. Em chắc anh cũng không nở giận em lâu, vì anh hẳn cũng như em muốn cho cái tình của hai ta được toàn vẹn cho đến khi em được làm vợ anh.

Trâm