Chương 10

Có cần phải coi chúng ta là những kẻ khờ khạo như vậy không nhỉ… Tưởng thưởng và trừng phạt. Hằng năm, chúng ta có hang triệu người buộc phải tham gia vào một đấu trường lớn của các đợt đánh giá hiệu quả công việc trong năm. “Một cuộc gặp gỡ không chính thức để tự do trao đổi về thái độ trong công việc của từng người và tìm ra các giải pháp cải thiện, nhằm củng cố sự vững mạnh cho công ty, cũng như sự phát triển của tất cả mọi người.” Hãy cứ tin là như thế đi. Bất cứ ai trải qua rồi đều biết hố sâu ngăn cách giữa cái cương lĩnh đầy gọi mời kia với thực tế sự việc của nó như thế nào.

Thường thấy nhất là cảnh, một hoặc hai người quả lý cấp thấp giải thích cho bạn vì sao “dù đã có những cố gắng không thể phủ nhận”, năm nay bạn vẫ không được tăng lương. Nếu bạn kháng cự, nếu bạn lý sự, cuộc gặp gỡ “không chính thức và tự do” kia sẽ biến thành phiên toà xét thẩm. Người ta sẽ bày tỏ hết tất cả với bạn, người ta không nể nang gì bạn nữa. Tôi đã phải tới an ủi những người bạn của mình cả chục lần vì đã bị người ta kéo tụt phẩm chất của họ xuống dưới cả mức tồi tệ. Với những nụ cười màu mè, những thứ điều lệ ba xu, người ta sẽ dạy cho bạn một bài học, người ta chà đạp lên bạn. Chung quy, đó là cách duy nhất để hợp pháp hoá việc bạn sẽ không nhận được them gì hơn từ chiếc bánh gat ô mà những kẻ khác đang ăn chia với nhau. Thử hỏi còn ai muốn ăn nữa không…

Tôi ngồi trước mặt Mortagne, lão ta tuôn cho tôi bài diễn văn đã được biên tập hoàn hảo. Các bạn có biết chứng mù tuyết không nhỉ? Hiện tượng này xảy ra khi mắt của chúng ta bị phơi quá lâu trước ánh sang chói của mặt trời phản chiếu qua lớp bang và chúng ta không thể nhìn được nữa. Khi đó, trong căn phòng bé tí của lão vẫn còn bốc mùi bãi nôn của Géraldine, chắc chắn ở đó sẽ thừa mứa điều ngớ ngẩn. Tôi đã nghe quá nhiều, vì thế nên tai tôi không hoạt động nữa. Tôi đang bị mù màng nhĩ. Tôi nhìn lão vừa khoa chân múa tay vừa xen kẽ mấy nụ cười mỉm khoan dung và vẻ mặt chê bai bài xích. Lão khoắng tay như ứng cử viên chức tổng thống trên truyền hình. Thật tiếc cho lão, lão ta có một sợi long lúc nào cũng thò ra khỏi mũi và đó là thứ duy nhất tôi nhìn thấy. Gel vuốt tóc, bộ quần áo đẹp đẽ được mua giảm giá trên Internet, cái đồng hồ chỉ có thể là hàng nhái, và bạn thấy đấy, tất cả chỉ còn rút gọn lại thành sợi long mũi vô duyên.

Dù thế nào đi nữa, tôi biết lão ấy đang chuẩn bị nói với tôi: cái ngân hang sang trọng và bề thế này đã rất tử tế khi giữ tôi lại bởi vì thành thực mà nói, trong thang điểm của “tinh thần doanh nghiệp”, tôi ăn con 0. Tôi thậm chí không bán một thứ sản phẩm ngân hang nào cho bạn bè mình. Một nhân viên bán hang tồi tệ.

Tôi không biết mình đã ngồi trước lão bao nhiêu lâu, nhưng điều đó chẳng hề quan trọng. Tôi đau cổ tay. Cái lão thô lỗ ấy thậm chí còn chẳng hỏi thăm tôi dù tay tôi đang băn kín thế này. Một kẻ thô thiển. Loại sâu bọ thảm hại. Tối nay, ngươi sẽ ngồi mà tự hào về bản than. Ngươi có thể làm bản báo cáo nho nhỏ gửi cho sếp trên rồi đấy. Người sẽ lại cai trị vương quốc của ngươi. Ngươi sẽ tàn phá Géraldine và sẽ nhồi rơm ta. Không sao. Sẽ trôi qua thôi. Và khi ta đã quá chán, Ricardo của ta sẽ đến làm nổ tung cái đầu chuột cống bẩn thỉu của nhà ngươi.

- Chúng ta thống nhất như vậy chứ, Julie?

“Cóc quan tâm, tôi có nghe cái gì đâu.”

Lão ngoan cố:

- Cô hứa với tôi là sẽ suy nghĩ chứ? Tôi nói như thế là vì lợi ích của cô thôi…

“Ra thế.”

Tôi cũng chẳng trả lời. Tôi đứng lên và rời khỏi phòng. Géraldine đang đợi tôi:

- Sao rồi? Buổi đánh giá thế nào? Lão ta giữ cậu khá lâu đấy nhỉ.

- Tuyệt vời. Lão thấy tớ là thiên tài và lão quyết định tang 30% lương cho tớ.

Géraldine sững người. Cô nàng đỏ mặt tía tai như vừa nuốt chửng cả một bái sô cô la nóng cùng luôn cả thìa. Khi ta nói rằng ai đó đang sôi lên sung sục, thì đó chính là trạng thái này đây. Tôi không kịp nói với cô nàng rằng tôi nói đùa. Cô nàng vừa lao thẳng tới phòng làm việc của Mortagne vừa rú  lên. Cô nàng không thèm đập – à, gõ cửa. Cô nàng bước vào. Có tiếng inh ỏi và tiếng rống. Nghe tiếng ồn, tôi nghĩ là cô nàng đã nhảy từ trên bàn xuống người lão. Tôi nghĩ rằng cô nàng đã lật tung hết tất cả mọi thứ. Mortagene chỉ biết kêu la:

- Có chuyện gì với cô thế hả?

Tiếp theo là tiếng bạt tai vang dội mà tôi chưa từng nghe thấy bao giờ. Cú vả của tiều phu đủ để hạ gục một con bò. Sau đó thì không thấy gì nữa. Géraldine kết thúc bằng việc bỏ ra ngoài, trông hơi lếch thếch một tẹo nhưng thật nhẹ nhõm. Trong chi nhánh, thời gian như ngừng trôi. Tôi tự hỏi liệu Mortagne còn sống hay không. Tôi không muốn tới xem lắm. Tôi thích tưởng tượng ra tình trạng của lão hơn, bất tỉnh nhân sự, má đỏ nhừ và đầu vẹo, banh xác trên ghế như con ma nơ canh của hội An toàn đường bộ sau vụ va chạm ở tốc độ 130km/h với một chiếc công ten nơ chở đầy bàn là. Lần đầu tiên, trạng thái yên bình hài hoà lan toả trong khắp văn phòng của chúng tôi. Có một số thứ đã thay đổi ngày hôm ấy, ở chi nhánh và ở trong tôi.