Chương 7 Công việc cuối cùng trên thế giới

Sau một tháng, lời hứa có nhiều việc làm hơn của Jenny vẫn không trở thành hiện thực. Có vẻ cô không ưa tôi lắm, dù vì lí do gì đi chăng nữa. Có lẽ tôi không mau mồm mau miệng, không đủ quan tâm đến chuyện ai hẹn hò với ai. Có lẽ vì tôi thể hiện quá rõ sự khó chịu đối với lịch làm việc thất thường khiến tôi không nhận được tiền trợ cấp và khó lên lịch trông trẻ, hoặc có lẽ vì tính tôi vốn đã cục cằn rồi.

Thế nhưng tôi vẫn cố nhận nhiều việc từ Jenny hết sức, mặc kệ khả năng quản lí yếu kém của cô. Angela không còn đáng tin nữa nên Jenny bắt đầu nhắn tin giao việc cho tôi vào buổi tối. Tôi thèm có một lịch làm việc bình thường, nhất là khi lời hứa hai mươi giờ làm việc ban đầu của Jenny đã giảm xuống còn mười giờ hoặc ít hơn, tùy thuộc vào việc Angela có muốn đi làm hay không. Nhưng tôi không được phép nói điều đó ra thành lời. Tôi không thể than phiền chuyện sáng nào cũng ngồi ngoài chờ Angela những mười lăm phút để đợi chị ta mặc đồ, khiến chúng tôi đi làm trễ. Jenny nhận những lời phàn nàn như thể người ngoài cuộc. Khi Angela khoe khoang thích nhận tiền tươi để được nhận nhiều tiền trợ cấp từ chính phủ hơn, bàn tay tôi vốn đã ghì chặt vô lăng càng trở nên trắng bệch. Sự vô liêm sỉ đến mức đó của Angela khiến tôi khó chịu. Đáng ra chúng tôi phải quan tâm đến nhau, nhưng giờ tôi ngày càng lo về việc chăm sóc Mia và tương lai.

Trong lúc đó, Travis coi công việc của tôi như một câu lạc bộ sách, một việc vô bổ khiến tôi không làm những việc quan trọng trong nông trại. Tôi cố gắng vừa chăm sóc Mia vừa giữ nhà cửa sạch sẽ, và nỗi bực dọc của tôi mỗi lúc một chất chồng khi Travis nhìn tôi với hi vọng tôi sẽ đi cho ngựa ăn. Cuộc đời của tôi ở nhà làm “vợ bác nông dân” càng xáo động thì tôi càng thấy bất an và chông chênh, không biết mẹ con tôi còn được nương nhờ tại nhà của Travis đến khi nào nữa. Khả năng làm việc, kiếm tiền của tôi là cái lưới an toàn duy nhất đỡ lấy mẹ con tôi một khi sàn nhà lại tụt xuống thêm lần nữa. Trong khi đó, công việc từ phía Jenny về lâu về dài là không đủ để nuôi sống chúng tôi.

Classic Clean, một công ty dọn vệ sinh uy tín có giấy phép kinh doanh, gần như luôn đăng quảng cáo trong mục rao vặt. Dòng chữ “Tuyển người giúp việc!” được in đậm. Tôi luôn có kế hoạch ứng tuyển nếu công việc của Jenny không tốt. Đã đến lúc rồi.

“Xin chào. Em là Stephanie à?” Người phụ nữ mở cửa nói. “Em tìm nơi này có dễ không? Khổ, tìm ra văn phòng giữa khu nhà này khó lắm.”

Tôi cố cười nồng hậu dù vừa cãi cọ đến mức phát khóc với Travis vì đám bùn đất anh kéo lê khắp nhà bếp. “Chị chỉ đường rõ ràng mà”, tôi nói và người phụ nữ có vẻ hài lòng.

“Chị là Lonnie”, cô nói và chìa tay. “Quản lí nhân sự của Classsic Clean.”

Tôi vươn tay ra bắt tay cô, sau đó đưa lí lịch. Lonnie có vẻ ngạc nhiên như thể không mấy khi trông thấy chúng.

“Chà, để chị xem nào”, cô nói, có vẻ hài lòng. Đây giống như công việc cuối cùng trên trái đất. Bất cứ chút tiền nào tôi kiếm được cũng có thể giúp tôi không phải gọi điện xin ở nhà dành cho người vô gia cư. Tôi thấy căng thẳng và cáu bẳn với chính mình khi lại khiến hai mẹ con lâm vào tình cảnh này. Một lịch trình bình thường và một công việc thực sự sẽ là tấm vé đưa tôi tới sự tự chủ, và quan trọng nhất là giúp hai mẹ con tôi sống tốt. Tương lai phụ thuộc vào việc tôi có đoạt được tấm vé đó hay không.

Lonnie hất hàm về một cái bàn ở cuối khu văn phòng hình chữ nhật, nằm trong một trong hai khu nhà phụ lớn. Cô đã nói với tôi qua điện thoại rằng công việc được điều hành từ một văn phòng tại nhà của Pam, chủ công ty. “Sao em không ngồi xuống và điền các thông tin vào tờ đơn của bên chị nhỉ? Chị còn cần em chấp thuận cho kiểm tra tiền án tiền sự nữa, nhé?”

Tôi gật đầu và làm như được bảo. Một lát sau, Lonnie ngồi xuống bên cạnh. “Nghe giọng chị chắc em cũng đoán ra chị là người Jersey”, cô làm quen. Quả vậy. Giọng nói của cô làm tôi có cảm giác cô như em gái của Danny DeVito vậy. Lonnie thấp béo, tóc đen xoăn xù - kiểu người ta muốn kết bạn chứ không muốn đối đầu. Cô thẳng thắn và thạo việc, nói nhanh, và thi thoảng dừng lại cho tôi hiểu ý mình và sẽ nhướng mày đợi tôi nói “Vâng” trước khi tiếp tục.

“Đây là lịch làm việc của chúng ta”, Lonnie nói, chỉ một tấm bảng đằng sau bàn làm việc to đến nỗi cô phải đứng lên một cái ghế đẩu mới với được lên trên cùng. “Mỗi khách hàng có một bảng tên và họ sẽ thuê chúng ta dọn vệ sinh trong A, B, C hoặc D tuần. Nhìn mũi tên ở đây, em có thể thấy chúng ta hiện đang ở tuần C. Một số khách hàng thuê người dọn dẹp một tháng một lần, một tuần một lần, nhưng hầu hết là hai tuần một lần. Mỗi nhân viên có một chấm màu tương ứng để chúng ta biết ai dọn vệ sinh nhà nào.” Cô dừng lại nhìn tôi. Tôi đứng bên cạnh, tay đan trước bụng. “Em hiểu chứ?” Cô nói và tôi gật đầu. “Vậy nên, nếu việc kiểm tra tiền án tiền sự của em không gặp vướng mắc gì… Chị không nói là chị nghĩ có vấn đề gì nhé, nhưng em cũng biết là đôi lúc chúng ta phải ngạc nhiên vì cái mình tìm thấy đấy.” Cô dừng lại cười một mình. “Nhưng sau đó, bên chị sẽ tuyển dụng em và cung cấp cho em khay đồ nghề, máy hút bụi và đồng phục. Em mặc đồ cỡ gì nhỉ, nhỏ hay trung bình? Có lẽ em không muốn cỡ nhỏ đâu. Mặc rộng rãi cho dễ thở. Hình như bên chị có sẵn vài bộ cỡ vừa… À mà em có thắc mắc gì không?”

Rất nhiều là đằng khác, nhưng tôi chỉ cần biết mình sẽ kiếm được bao nhiêu, phải làm bao nhiêu tiếng, còn chuyện họ có đóng bảo hiểm y tế hoặc tôi có chế độ nghỉ ốm không dường như chẳng quan trọng. Vấn đề thiết thân bây giờ cái người tôi sẽ thế chỗ là một chấm vàng, nghĩa là tất cả các chấm vàng trên bảng bây giờ là tôi, đồng nghĩa với chuyện tôi sẽ làm việc các ngày thứ Tư, thứ Năm và thứ Sáu cách tuần, và mỗi tháng một ngày thứ Hai.

Lonnie chỉ vào một tấm áp phích trên tường có ghi “8,55 đô/giờ” - mức lương tối thiểu hiện nay của tiểu bang Washington. “Trong thời gian thử việc, em sẽ nhận mức tiền công như thế”, cô nói. “Nhưng sau đó sẽ tăng lên thành 9 đô.” Vậy thì nếu làm việc toàn thời gian (là một chuyện bất khả thi), một năm tôi sẽ kiếm được 18.720 đô. Công ty không cho phép người lao động làm việc quá sáu tiếng một ngày. Lonnie giải thích rằng nếu làm nhiều hơn, người lao động rất có thể bị thương vì đã kiệt sức. Tôi cũng không được trả phí xăng xe đi lại. Jenny tính cả những giờ tôi dành để đi từ nhà này đến nhà khác vào lương, thành thử mỗi ngày tôi kiếm được thêm một hoặc hai đô. Với công việc mới, tôi sẽ mất khoảng hai tiếng không lương cho việc đi từ chỗ này tới chỗ khác, sau đó phải về nhà tự giặt giẻ lau và áo phông đồng phục Classic Clean màu đen thêu con chim nhỏ màu đỏ bên cạnh tên công ty.

Lonnie có vẻ không ngại để tôi đứng xem thời gian biểu trong khi cô tiếp tục giải thích quy trình làm việc. Nhiều nhà cần lau dọn hai đến ba giờ. Một số yêu cầu bốn tiếng. Số khác thậm chí là sáu. Mỗi ngôi nhà tôi đảm nhiệm sẽ đi cùng một tờ sơ đồ nhà chi tiết kèm hướng dẫn dọn dẹp và số thời gian cần thiết. Cô rút một tờ đưa cho tôi. Hầu hết các phòng đều có ghi chú thêm nhắc nhở người giúp việc chỗ nào gạch lát nền bị phồng rộp, những chỗ cần quét dọn thường bị bỏ qua, hay ga trải giường sạch nằm ở đâu nếu khách hàng quên bỏ ra sẵn. Giấy trắng mực đen không chỉ thể hiện rõ những gì được kì vọng ở tôi, mà còn cả những cái tôi nên chuẩn bị tinh thần chờ đón nữa. Sẽ không có những cuộc nói chuyện lúc đêm muộn, thông báo kế hoạch qua tin nhắn. Nếu muốn, tôi có thể lên kế hoạch trước và biết rằng trong vòng ba tháng kể từ thời điểm này, vào ngày thứ Tư tuần thứ hai hằng tháng, tôi sẽ thay ga ở một nhà trước khi lái xe hơn bốn cây số đến nhà kế tiếp. Đến lúc này tôi mới vỡ lẽ ra mình cần sự ổn định, ràng buộc này đến nhường nào; tôi suýt ôm chầm lấy Lonnie. Tôi phải giấu những giọt nước mắt bắt đầu ầng ậng.

Hôm sau Lonnie gọi điện cho tôi. Tôi vừa dọn xong một căn nhà cùng Angela và đang sốt ruột ngồi trong xe đợi chị ta dọn nốt, mặc kệ khả năng có thể xảy ra rằng chị ta lại đang thó một thứ gì đó không thuộc về mình.

“Kiểm tra đã xong”, Lonnie nói. “Chị biết là em sẽ vượt qua, nhưng thủ tục mà…”

“Vâng, em hiểu”, tôi nói, lòng thầm ước giá như mình có thể cho cô biết tôi sung sướng đến nhường nào.

“Chiều này em có rảnh đến nhận vài thứ không?” Cô hỏi. “Pam không có mặt, nhưng chị có thể lên lịch làm việc cho em. Sau đó chúng ta có thể đến nhà chị - chỉ cách văn phòng một con phố thôi. Chị sẽ đào tạo em một chút thông qua việc vệ sinh phòng tắm và quét dọn nhà cửa.”

Tôi cố tiêu hóa những điều vừa nghe. Tôi đã được nhận. Và tôi sẽ bắt đầu làm việc từ chiều nay. Tôi đã có việc làm - một công việc thực sự ra tiền và một thời gian biểu ổn định. “Được! Thế thì tốt quá!” Tôi đột nhiên thở không ra hơi, suýt nữa thì hét lên. Lonnie bật cười và bảo tôi ghé qua văn phòng sau buổi trưa.

Thời niên thiếu, tôi thường dành các sáng thứ Bảy để dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ. Mẹ không thay áo ngủ trước khi quét dọn xong xuôi. Tôi tỉnh giấc vì mùi thơm hấp dẫn của bánh kếp, thịt ba chỉ nướng hoặc xúc xích xông vào phòng ngủ, tiếng piano du dương của George Winstion. Sau bữa sáng, cả nhà chúng tôi bắt tay vào làm những việc được giao sẵn và bất đắc dĩ chấp nhận. Tôi lo nhà vệ sinh. Lúc đó tôi chỉ cần dọn nhà vệ sinh dùng chung với em trai, nhưng kĩ năng của tôi tốt và mẹ khen nhiều đến nỗi tôi nhận dọn luôn nhà vệ sinh chính. Mẹ hay khoe với bạn bè chuyện tôi có thể đánh rửa bồn tắm sạch như lau như li, khiến ngực tôi căng lên và tôi kiêu hãnh đứng cao hơn một chút.

Mẹ tôi luôn coi trọng hình thức. “Con sẽ làm bẩn quần áo mất thôi”, mẹ hay nói thế nếu tôi muốn mặc đồ trắng. Hồi bé tôi không được sơn móng tay vì mẹ thấy sơn móng tay bong tróc trông rất rẻ tiền. Vào một buổi tối thứ Bảy hồi tôi được năm hoặc sáu tuổi, tôi ở nhà ông bà và ngắm bà sơn móng chân móng tay trước khi tỉ mẩn sơn cho tôi, dù tôi đã bảo chuyện đó sẽ khiến mẹ bực mình. Sáng hôm sau đi nhà thờ, mỗi khi chúng tôi chắp tay cầu nguyện, tôi lại giấu các ngón tay vào trong.

Phương thức làm việc của Classic Clean rất khác với của Jenny. Giờ thì tôi sẽ trở thành một hồn ma vô danh, xuất hiện vào chín giờ sáng hoặc một giờ chiều, phụ thuộc vào thời gian biểu của khách hàng và họ có muốn ở nhà không, nhưng sau đó thì không. Hiếm khi nào tôi có công việc sau ba rưỡi chiều. “Em biết đó, đấy là thời giờ của mẹ”, Lonnie bảo thế. “Khi các con đã đi học.” Tôi phải dọn vệ sinh nhà cửa theo một cách nhất định, giống hệt cung cách và khoảng thời gian như người trước để tránh chủ nhà có thể nhận ra bất kì sự khác biệt nào giữa hai người. Tôi phải tỉ mỉ và tinh mắt. Bệ bếp phải bóng loáng, gối phải căng phồng và khăn giấy phải được gấp thành những hình tam giác nho nhỏ giống hệt nhau.

Bài kiểm tra kĩ năng đầu tiên là lau dọn bếp và nhà vệ sinh chính trong nhà của Lonnie và Pam, mà tôi thì không hề lo mình sẽ trượt. Cả hai đều sống trong căn nhà xinh xắn, hai tầng núp dưới những tán cây. Không quá bề thế, nhưng cũng chẳng nhỏ. Tôi đi theo chiếc Kia Sportage của Lonnie tới nhà cô cùng với đồ nghề mới được kiểm kê kĩ càng và thống kê trong hồ sơ nhân viên của tôi. Hai chai nước xịt, một hộp phấn tẩy rửa Comet, hai miếng bọt biển, một đôi găng tay vàng, năm mươi chiếc giẻ trắng, hai cây chổi lông gà, một máy hút bụi Oreck, hai cây chổi lau, v.v. Lonnie yêu cầu tôi chỉ dùng những sản phẩm được giao và quay lại văn phòng để lấy thêm khi cần. Chúng tôi nói chuyện phiếm trong lúc cô tìm tất cả những đồ dùng tôi cần để bắt đầu công việc, và tôi cũng có đề cập qua chuyện chiều nay sẽ phải đón Mia sớm để con ở cùng bố vào cuối tuần.

“Ừ”, Lonnie nói. “Tin chị đi, chị hiểu chuyện đó là thế nào.” Lonnie kể, hồi cô quyết định đi bước nữa thì con gái cô được mười tuổi. “Pam cũng thế. Chị ấy lập nghiệp khi còn là mẹ đơn thân. Chị dám cá là em và chị ấy sẽ có nhiều chuyện để tâm sự.” Jenny cũng là mẹ đơn thân. Tôi tự hỏi chuyện người giúp việc là mẹ đơn thân bị mắc kẹt giữa công việc nội trợ trong khi phải cố kiếm lấy một công việc có lương kha khá phổ biến đến mức nào. Công việc dường như chẳng là gì hơn ngoài kế sinh nhai cuối cùng.

Lonnie yêu cầu tôi dùng điện thoại bàn gọi đến văn phòng để chính thức tính giờ làm. “Alô”, tôi nói khi nghe thấy tiếng bíp báo ghi âm hộp thư thoại. “Tôi là Stephanie Land và tôi bắt đầu làm tại nhà Lonnie”, tôi nói rồi cúp máy.

“Không phải!” Lonnie nói nghiêm nghị đến nỗi làm tôi giật mình. “Em phải thông báo ngày và giờ!” Sau đó cô nhanh chóng sửa lại. “À mà sau khi tin nhắn thoại được phát thì bọn chị cũng biết ngày giờ thôi. Nhưng em cần gọi điện mỗi khi bắt đầu và kết thúc công việc, và phải gọi bằng điện thoại bàn để thông báo đang ở nhà khách hàng nào. Nhờ thế bọn chị mới theo dõi được tiến độ.” Tôi gật đầu, mắt hơi trợn tròn một chút. Lúc giao cho tôi kẹp hồ sơ giấy tờ của tất cả các khách hàng do tôi đảm nhận, Lonnie đã hướng dẫn qua nhưng tôi đã quên sạch nó cùng tất cả những thông tin khác. Nghe cô hướng dẫn, tôi có cảm giác cô thường xuyên nhắc đi nhắc lại những lời này.

Lonnie chỉ cho tôi nhà vệ sinh ở đối diện căn bếp nhỏ nhắn qua một hành lang. “Với nhà vệ sinh, em phải đặc biệt chú ý đến mặt kệ và bức tường đằng sau bồn rửa mặt.” Lonnie bảo mình rất hay dùng gôm xịt tóc, chính vì thế cô mới có hai chai xịt hiệu Aqua Net đặt gọn gàng trước gương. “Còn những vật dụng khác trong đây khá là cơ bản, chỉ có toilet, bồn tắm và vòi hoa sen thôi.” Cô vỗ vai tôi. “Cứ cố gắng hết khả năng và gọi chị kiểm tra sau khi xong nhé.”

Vài năm trước khi có bầu Mia, tôi từng ứng tuyển vào một chi nhánh địa phương của dịch vụ dọn dẹp Merry Maids vì muốn được thoát ra khỏi các tiệm ăn uống. Ngày đầu tiên, tôi ở văn phòng xem bốn video đào tạo: Một người phụ nữ tóc vàng mặc áo phông có cổ màu xanh lá cây sơ vin gọn gàng trong chiếc quần kaki, mỉm cười đeo miếng đệm đầu gối trong lúc người phụ nữ dẫn chương trình cười xun xoe: “Chúng ta lau nhà thế nào nhỉ? Đúng thế. Trong tư thế bò bằng tay và đầu gối nhé.” Tôi nhăn nhó, nhưng một phần của video đào tạo đã chứng tỏ được sự hữu dụng: mọi khoảng không, mọi căn phòng, mọi mặt sàn đều có một tấm bản đồ ô vuông đặt trên. Merry Maids hướng dẫn người giúp việc dọn dẹp theo cùng một hướng: từ trái sang phải, từ trên xuống dưới. Từ đó mỗi khi dọn dẹp, tôi không thể nào quên cái video đó, bắt đầu từ góc trên bên trái, vệ sinh theo chiều ngang và xuống dần tới khi xong xuôi.

Gần như theo bản năng, tôi làm tương tự với nhà vệ sinh của Lonnie, bắt đầu trực tiếp từ bên trái cửa, phần bên phải của đỉnh gương và lau chùi từ đó. Gôm xịt tóc không dính vào gương thì sẽ bám vào một bề mặt mà đằng nào tôi cũng phải lau chùi. Nhờ phương pháp này tôi sẽ khó có thể bỏ qua chỗ nào. Nghề giúp việc về cơ bản yêu cầu người làm chạm vào từng xentimet vuông bề mặt căn nhà. Với những căn hộ bốn phòng ngủ, hai phòng tắm lớn, hai phòng tắm nhỏ, một bếp, một phòng ăn, một phòng khách và một phòng sinh hoạt chung, ta dễ bị choáng ngợp vì nhận ra nó rộng tới mức nào và phải làm gì để tất cả được sạch sẽ.

Khi tôi thông báo với Lonnie là đã dọn xong nhà vệ sinh, cô trầm tư chuẩn bị kiểm tra. Chỉ vài giây sau khi vào nhà vệ sinh, cô đã giật giọng gọi, “Stephanie!”

Tôi chạy vào. Đối diện với gương, cô hơi cúi rồi đứng thẳng, sau đó lại cúi xuống và bảo tôi làm theo. Ngón tay cô chỉ vào những chỗ tôi bỏ qua trên gương mà chỉ có thể nhìn thấy từ góc độ thấp hơn. Sau đó cô vuốt qua bệ rửa mặt. “Em phải vệ sinh lại toàn bộ”, cô nói và lắc đầu. “Em phải lau sạch gôm xịt bám trên tường và bệ rửa.”

Tôi trợn tròn mắt. Tôi đã quên mất bức tường.

Cô yêu cầu tôi vuốt tay qua mặt kệ để cảm nhận bề mặt dính dấp, sau đó bảo tôi lần tay sờ khắp nhà vệ sinh. Quả thật gôm xịt tóc bám vào mọi nơi, kể cả mặt trong toilet - một chỗ nữa đã bị tôi bỏ qua.

“Nhưng bồn tắm và vòi hoa sen rất sạch nhé”, cô nói và vỗ vai tôi trước khi để tôi dọn dẹp lại.

Trong lúc đứng giữa nhà vệ sinh và nhìn mình trong gương, tôi bỗng nghĩ đến mẹ đã khoe với bạn bè: “Stephanie chắc chắn có thể làm bồn tắm sáng bóng!” Hình tôi trong gương bây giờ là một con người bẽ bàng, đứng so vai, muốn thoát khỏi việc kì cọ toilet của một người phụ nữ đang ngồi tại phòng khác đọc báo, nhưng chính cô đã bảo tôi cần vệ sinh lại tất cả.

Đúng lúc tôi khấp khởi mừng thầm vì sẽ được làm nhiều giờ thì Jenny sa thải tôi. Tất nhiên là qua tin nhắn, gửi lúc tám giờ tối, sau khi tôi từ chối căn nhà cô lên lịch cho tôi vào ngày mai. Tôi phải dọn một căn khác cho Classic Clean, Jenny có biết và quên mất nhưng vẫn lấy đó làm cớ đuổi việc tôi. Cô viết như sau:

“Chị nhận khách này cho em vì em nói cần thêm giờ làm. Thế này không được. Chị cần một người biết làm việc theo nhóm.”

Tôi không thanh minh, biết Lonnie sẽ hài lòng vì từ bây giờ tôi chỉ làm việc cho công ty cô. Classic Clean trả ít tiền hơn, nhưng được cái công việc được tổ chức đâu vào đấy. Ít nhất là hiện nay. Tôi chỉ mong có vậy. Đó là tất cả những gì mẹ con tôi có.