Chương 25 Con ong chăm chỉ

Khi tôi thông báo với Pam rằng mình sẽ chuyển nhà, chị liền hiểu ngay. Chị không sa thải tôi. Tôi cũng chẳng xin nghỉ. Cả hai chúng tôi đều thống nhất rằng tôi không thể tiếp tục làm việc ở đây nữa. Pam và Lonnie từng người nói riêng với tôi rằng họ rất buồn vì tôi nghỉ. Tôi là lao động chính của họ, người mà họ có thể trông cậy. Năm đó, tôi đã nhận được mức tiền thưởng Noel cao nhất mà họ từng thấy. Một khách hàng của tôi gần đây đã gọi cho Pam để nói rằng tôi là người không ai có thể thay thế được.

Như Henry từng nói, tôi biết mình là một người làm công chăm chỉ, nhưng tôi cũng biết sẽ có người thay thế được tôi. Tôi phải nuôi con. Khát khao được sống trong một môi trường tốt hơn quá mạnh mẽ, dù cho có phải nghỉ việc thì tôi cũng bất chấp. Còn sống trong căn hộ studio thì Mia sẽ còn tiếp tục bị chứng viêm tai giữa hành hạ. Nợ nần và mất việc có vẻ là những mối quan ngại quá lớn, nhưng tôi cũng dần hiểu ra một điều khác: Tôi sẽ khó mà trông thấy một tương lai tươi sáng nếu chỉ chăm chăm nghĩ xem phải làm sao để sống đến kì nhận lương tiếp theo.

Là người nghèo, tôi đã quen sống bữa nay biết bữa nay, hiếm khi nhìn xa quá vài tháng hoặc vài tuần. Tôi giới hạn cuộc đời mình đúng như cách tôi dọn từng căn phòng của từng nhà - từ trái sang phải, từ trên xuống dưới. Dù là ghi ra giấy hay thầm suy tính trong đầu, tôi sẽ liệt kê những vấn đề cần giải quyết trước nhất - sửa xe, ngày ra tòa, những tủ chạn trống không - ở trên cùng, bên trái. Những vấn đề bức thiết tiếp theo ở bên cạnh, phía bên phải. Tôi tập trung vào từng vấn để một, làm việc từ trái sang phải, từ trên xuống dưới.

“Nghĩ ngắn” giúp tôi không bị quá tải, nhưng đồng thời cắt đứt giấc mộng đời tôi. “Kế hoạch năm năm tính từ thời điểm hiện tại” chưa từng nằm ở góc trên cùng. Tiết kiệm tiền dưỡng lão hay cho việc học đại học của Mia chưa từng nằm trong tầm ngắm của tôi. Tôi phải giữ một niềm tin rằng mọi thứ rồi sẽ ổn thỏa. Cuộc sống không phải lúc nào cũng là một chuỗi những vật lộn. Mẹ tôi, người đầu tiên trong dòng họ đi học đại học, đã xây nên cuộc đời nhờ vượt qua cái vòng luẩn quẩn đó. Bằng thạc sĩ đã giúp mẹ theo đuổi những giấc mơ của mình, dù cho mối quan hệ giữa hai mẹ con rạn nứt. Chỉ có điều mẹ tôi lớn lên trong một căn nhà xập xệ, còn tôi lớn lên ở một khu ngoại ô - một đặc quyền mà có lẽ đã tạo cho tôi sự tự tin rằng mọi chuyện sẽ tốt lên thôi. Tôi tự hỏi những người cùng đứng xếp hàng để xin trợ cấp như tôi có một quá khứ như thế để mà hoài niệm hay không. Liệu họ có chung với tôi một chút tự tin đó? Khi người ta đã lún quá sâu vào vũng lầy nghèo khó, không có một bệ phóng nào có thể đưa họ lên. Cuộc sống là những cuộc đấu tranh và không còn gì khác. Nhưng đối với tôi, rất nhiều quyết định của tôi đến từ một giả định rằng rồi tất cả sẽ được cải thiện.

Việc nghỉ làm của tôi không hề gióng trống khua chiêng. Hầu hết các khách hàng không biết tôi sẽ nghỉ, rằng tôi sẽ bị thay thế bởi một người mới. Có thể họ sẽ hút bụi và đặt gối tựa theo cách khác tôi. Có lẽ các khách hàng sẽ về nhà và thấy một chai dầu gội đầu ở vị trí khác, nhưng hầu hết có lẽ sẽ chẳng nhận ra có gì thay đổi. Khi nghĩ về người mới sẽ đảm nhiệm công việc của tôi, tôi một lần nữa tự hỏi sẽ thế nào khi biết có một người lạ trong nhà bạn, lau chùi mọi bề mặt, đổ rác nhà vệ sinh của bạn. Bạn có thấy mình “trần truồng” theo một cách nào đó không? Sau hai năm, các khách hàng đã tin tưởng mối quan hệ vô hình giữa chúng tôi. Bây giờ có lẽ sẽ có một người vô hình khác làm công việc nhiệm màu tạo những đường hút bụi trên thảm nhà họ.

Pam khuyến khích tôi nên lấy chứng chỉ, vì tôi dựa chủ yếu vào thu nhập tự kiếm của mình. Nhưng đề nghị đó gây cho tôi cảm giác về một sự ổn định và bắt đầu một nghiệp đời. Chị nói tôi sẽ cần một cái tên công ty, gì đó có vẻ chính thống. Pam đã bắt đầu như thế. Dù rất cảm kích lời khuyên của chị nhưng tôi không muốn đó là xuất phát điểm của tôi. Tôi muốn nghề giúp việc chỉ là phương tiện đưa tôi đến đích, và cái đích đó là một tấm bằng. Một tấm vé bảo đảm rằng tôi sẽ không bao giờ phải cọ toilet nhà ai khác ngoài nhà mình.

Tôi không nói với người phụ nữ tại Nhà của Cô Cuồng Mèo rằng đây là ngày làm việc cuối cùng của tôi, nhưng tôi đã ôm Beth tại Nhà của bà Lori. Tôi sẽ nhớ những tách cà phê và những cuộc chuyện phiếm với cô.

Khi tôi rời Nhà Bếp Trưởng, tôi mỉm cười, vẫy tay và tắt đèn. Tôi chắc chắn chủ nhà chưa từng đi tiểu gọn gàng. Tôi âm thầm rời khỏi Nhà Cô Nghiện Thuốc Lá cũng như cái cách tôi âm thầm xem đồ đạc của cô. Tôi sẽ nhớ chiếc áo khoác len cashmere có tay áo dài đã che tay tôi và vuốt ve má tôi khi tôi mặc nó vào. Tôi nhớ cảm giác cố lắp ghép những mảnh ghép cuộc đời của cô, cố tìm hiểu xem cô buồn hay vui, ăn rau diếp và mặc đồ bó sát khi hút thuốc lá ở bên bệ bếp, theo dõi chương trình truyền hình qua chiếc tivi nhỏ treo trên nóc tủ. Tôi vừa rời Nhà Sách Cấm vừa cười sung sướng trước khi nhìn sang Nhà Buồn và nhận ra đã một tháng nay tôi không đến đó rồi. Tôi tự hỏi ông đã phải chịu đựng đau đớn bao lâu rồi. Ông đã đợi cuộc đời mình đi đến hồi kết bao lâu rồi.

Trước khi tôi rời nhà Henry, chúng tôi đã nói chuyện rất lâu. Khó mà nói với ông rằng tôi không thể sống bằng thu nhập từ công ty mà ông đã tin tưởng ủy thác để giữ cho nhà ông gọn gàng, sạch sẽ suốt mấy năm qua. Ông giơ hai tay lên trời và hơi nhún vai, sau đó định đề nghị tôi giúp việc trong vườn, rồi chợt nhớ ra mình đã có một đội cắt cỏ và tỉa cây riêng rồi. Tôi muốn an ủi ông nên đã đề nghị ông làm người chứng nhận trong tờ lí lịch xin việc của tôi. Điều này khiến ông lại ngồi thẳng lên và sau đó ông bắt đầu nêu ra một loạt những phẩm chất ông rất vui lòng được nói về tôi với bất cứ ai.

“Cháu là một con ong chăm chỉ”, ông vừa tuyên bố vừa khẽ giậm chân và đấm tay lên trời. “Là một trong những người làm công tận tụy nhất mà chú từng biết.”

“Cháu thật lòng muốn nghe câu đó”, tôi nói khẽ và mỉm cười với ông. Tôi muốn giãi bày với ông rằng quyết định này khó khăn đến mức nào, tương lai của tôi mờ mịt ra sao. Tất cả những gì tôi có chỉ là những khách hàng riêng và khoản vay sinh viên để sống đến mùa thu. Tôi muốn ông biết tôi đang sợ. Thật lạ khi tôi thèm khát sự an ủi từ một người lạ, nhưng đối với tôi, Henry gần giống một người cha.

Người phụ nữ ở Nông Trại vô tình có nhà vào ngày cuối cùng tôi đến làm. Tôi bắt đầu quý mến bà. Bà từng gọi đến văn phòng và cho biết bà thích cách tôi dọn nhà vệ sinh chính, và tôi phải thừa nhận là tôi cũng thấy tự hào - dù cho khó mà lau sạch buồng tắm kính đến độ không tì vết. Tôi từng muốn mang nhíp đến nhà bà để nhổ đám lông mày mọc lỉa chỉa, nhờ tấm gương phóng đại của bà. Trên đường ra, bà giúp tôi bỏ đồ nghề lên xe, sau đó đề nghị tôi xem thử xem có muốn lấy đồ gì trong chiếc SUV mà bà định mang đi cho không. Tôi lấy một chiếc chảo chống dính hiệu Kitchen Aid vô cùng hoàn hảo để làm bánh kếp cho Mia. Trước khi tôi lên xe, trông bà như định ôm tôi nhưng sau đó chỉ bắt tay. Dù bà đã tin tưởng tôi, nhưng giữa chúng tôi vẫn có khoảng cách. Bà vẫn là chủ, còn tôi vẫn là người làm thuê.

Căn hộ mới của mẹ con tôi có máy giặt và máy vắt quần áo trong garage bên dưới. Tôi có thể giặt những con thú nhồi bông của Mia khi nào con bắt đầu ho nặng. Có máy sưởi, máy lọc không khí và sàn gỗ: Tôi nghĩ nấm mốc sẽ không bao giờ có thể tìm được đường len lỏi vào đây.

Người chủ căn hộ studio không vui vì tôi chỉ báo trước 15 thay vì 30 ngày. Anh nói sẽ giữ tiền đặt cọc của tôi và trừ khi số tiền bị mất do không có người thuê nhà vào tháng tới.

“Tôi đã tu sửa nhiều”, tôi viết trong một email. “Nơi này đã khá lên cả trăm lần so với khi tôi mới chuyển vào.” Tôi đính kèm những bức ảnh chụp các tấm rèm mới trong phòng khách và các giá, kệ treo khăn tắm trong nhà vệ sinh, nói thêm rằng tôi sẽ để lại tất cả trong tình trạng sạch sẽ. Và trong thời gian anh ta tìm người thuê mới khi tôi chuyển đi, anh ta cứ việc giữ một phần tiền cọc của tôi.

Tôi bắt đầu đi tới căn hộ mới mỗi khi có thể, bỏ vào xe càng nhiều sách vở, quần áo, khăn tắm và cây cối càng tốt. Kurt và Alice có lần mời mẹ con tôi ăn tối để lũ trẻ làm quen với nhau. Chúng chạy cùng nhau trong sân, một con chó đen lớn, tên là Beau, chốc chốc lại sủa trong khi hai con lớn hơn hờ hững quan sát. Vì đã gần bốn tuổi nên Mia hợp với hai bé lớn, hơn Mia hai và bốn tuổi. Kurt và Alice có vẻ vui và nhẹ nhõm phần nào khi thấy tính cách hiếu động và dễ thương của Mia.

Sau bữa tối, Alice lôi ra vài giấy tờ pháp lí cho thỏa thuận thuê nhà, hướng dẫn và gì đó cô đã thảo sẵn cho chuyện trao đổi việc tôi dọn dẹp lấy tiền thuê nhà. Tôi cần làm việc năm tiếng mỗi tuần để nhổ cỏ dại trong vườn bao quanh nhà họ. Và cứ mỗi thứ Năm cách tuần từ chín rưỡi sáng đến hai rưỡi chiều, tôi sẽ dọn dẹp nhà cửa. Tôi mong chừng đó là đủ. Nhà của họ rộng, nhưng Alice nói công ty dọn dẹp bình thường chỉ cần hai đến ba tiếng là xong.

“Họ có bao nhiêu người dọn dẹp?” Tôi hỏi dù đã biết câu trả lời là nhiều hơn một.

“Tôi không rõ nữa”, cô nói và nhìn Kurt.

“Hình như là hai hoặc ba”, Kurt nói.

“Ban đầu tôi sẽ cần chừng sáu tiếng hoặc hơn”, tôi nói và nhìn vẻ mặt ngạc nhiên của họ. “Việc dọn dẹp sẽ nhanh hơn khi tôi đã hiểu căn nhà của anh chị. Nhưng tôi sẽ làm việc chăm chỉ. Có lẽ tôi sẽ chậm hơn một chút so với ba người làm việc cùng lúc.”

Họ có vẻ hiểu, hoặc ít nhất là giả vờ hiểu. Tôi biết Alice tự mình cáng đáng việc nhà trước khi con gái út chào đời. Từ đó, vừa làm việc toàn thời gian và vừa trông con, cô không thể dọn dẹp nhà cửa và sân vườn, tôi cũng không biết Kurt giúp đỡ được gì.

Tôi ghi lại thời gian làm vườn và gửi cho Alice qua email. Đó có vẻ là một thỏa thuận tuyệt vời có lợi cho cho cả đôi bên nhưng xét từ chồng giấy tờ mà Alice dự định đem đi công chứng thì cô có vẻ vẫn còn phân vân. Cô thề rằng đó chỉ là để bảo vệ cả hai chúng tôi trong trường hợp có chuyện gì xảy ra, nhưng dù gì thì tôi vẫn thấy kì cục. Đến lúc đó tôi đã làm nhiều vụ trao đổi, và hầu hết mọi người có vẻ tin người hơn.

Kurt thừa nhận là anh đã đọc thêm blog của tôi, nhận xét tôi là một cây bút khá được. Tôi đỏ mặt cảm ơn. Tính từ lúc tôi bắt đầu đăng các bài nhật kí thì đã hai năm khó khăn trôi qua. Trên đó không có nhiều điều tôi muốn tâm sự với ai, nhưng đăng chúng lên để bất cứ ai cũng có thể đọc cho tôi cảm giác người ta đã biết tất cả và tôi không phải giải thích nhiều. Kurt gọi đó là truyền cảm hứng. Tôi mỉm cười, nhưng hơi nhăn nhó trước từ đó. Mọi người đã từng nói thế về tôi. Tôi bắt đầu tự hỏi làm sao việc chỉ sống sót qua ngày có thể coi là truyền cảm hứng cho được.

“Nếu cô có thể vừa tự lo liệu vừa chăm sóc đứa con ba tuổi, lại sống trong một chốn bé tí tẹo với quá ít thứ trong tay, vậy thì tôi cũng có thể”, một người đã từng nhận xét như thế.

Blog đó là một cách thỏa mãn tưởng tượng về một cuộc sống tươi đẹp, nhưng cũng là nơi để dốc bầu tâm sự về những nỗi chán chường. Cuộc sống vẫn quá khắc nghiệt khi luôn ném thêm một chướng ngại mới trước khi tôi có thể hoàn toàn vượt qua cái cũ. Tôi chẳng thể tiến lên.

Kinh nghiệm sống của tôi dường như khác xa với của những người đồng trang lứa - chưa kể của những bà mẹ trong nhà trẻ. Tôi nhiều lần né tránh những giao tiếp khả dĩ và khả năng kết bạn với những người tôi thực sự thích, chỉ vì tôi cảm thấy mình là một kẻ thất bại. Tôi lấy đi của họ những thứ họ dành cho bạn bè, mà chẳng thể đáp lại. Có lẽ tôi có thể trông con cho họ trong một chiều, nhưng tôi lại thấy căng thẳng vì không thể cho chúng đồ ăn hay đồ ăn vặt. Một đứa trẻ đói bụng đến nhà tôi vào một chiều cuối tuần có nghĩa là tôi có thể mất 10 đô tiền mua đồ tạp hóa, có khi còn nhiều hơn. Và chúng có vẻ luôn muốn những cốc sữa đầy. Tôi thì lại chẳng có tiền.

Căn hộ trên garage khiến tôi có cảm giác đã vượt được sang bên kia. Tôi có cảm giác mình đã hoàn thành một điều gì đó nhờ tìm được một chốn ở tốt hơn, dù cho mất đi một nguồn thu ổn định. Tôi tìm thêm hai khách hàng mới cùng vào tuần đó. Tiền trợ cấp chăm sóc trẻ nhỏ của tôi được phê duyệt nhờ tôi nhận làm tình nguyện ở Cơ quan chống Bạo hành Gia đình và Xâm hại Tình dục.

Bằng một cách nào đó, tôi đã tìm được một chỗ trong hệ thống cho tôi chút thời gian và không gian để quên đi chuyện quá khứ, để mà sống tiếp.

Nhưng tôi không thể rũ bỏ cảm giác rằng tất cả có gì đó không thực. Một buổi chiều nọ khi tôi đang làm bài tập về nhà, Mia và các cô con gái nhà Alice dùng phấn vẽ cầu vồng trên nền xi măng ngoài garage, tiếng cười lảnh lót của chúng vọng vào qua cửa sổ để ngỏ. Mặt trời đã lặn, và tất cả dường như hoàn hảo.

Khi Alice gọi hai cô con gái lớn vào nhà ăn trưa, chúng nhăn nhó và hỏi liệu Mia có thể ăn cùng không. Các bé gái la hét om sòm về phía ban công nhà tôi, Mia ở giữa chúng, thở không ra hơi, và xin phép tôi. Khi tôi mỉm cười bảo được, chúng liền hò reo. Tôi nhìn chúng tươi cười chạy xuống, và băng qua sân đi về phía ngôi nhà chính. Sau đó tôi ngồi xuống bên cạnh bàn. Sự thật rằng Mia đang chơi ở một chốn an toàn thay vì ngồi xem một chương trình hoạt hình hết lần này đến lần khác đã làm nhẹ bớt cái cảm giác tội lỗi trong tôi vì phải bắt con ngồi một chỗ khi tôi làm việc. Những ngày sống trong căn hộ studio rêu mốc chỉ có một phòng đó dường như đã như xa lắm rồi.