- 8 -

Mới sáng sớm chủ nhật chúng tôi đã thức giác vì sấm chớp ầm ầm. Cơn bão từ hướng tây nam làm cản trở bình minh, và khi nằm trong bóng tối trong phòng chú Ricky, lại lần nữa tôi tự hỏi là tại sao trời lại mưa vào sáng chủ nhật. Tại sao không mưa suốt cả tuần, nhờ thế tôi sẽ không phải hái bông? Chủ nhật là ngày được nghỉ ngơi mà.

Gran rủ tôi cùng ngồi trên hành lang ngắm mưa rơi. Bà rót cà phê, bỏ thêm nhiều đường, và chúng tôi đu đưa nhẹ nhàng trên cái đu khi gió rít lên từng hồi. Gia đình Spruill đang chạy nhốn nháo, ném đồ đạc vào trong các thùng, cố tìm chỗ trú cách xa những cái lều dột nát.

Mưa ào ào từng đợt, như thể cố bù đắp cho thời tiết khô hanh suốt hai tuần trước. Một màn sương mờ buông trên hành lang, và trên đầu chúng tôi, mưa đập xuống mái thiếc kêu ầm ĩ.

Bà cẩn thận chọn thời điểm nói chuyện. Đôi khi, thường là một lần mỗi tuần, bà sẽ dẫn tôi đi dạo, hoặc gặp tôi trên hành lang, chỉ có hai bà cháu. Vì đã kêt hôn, đã sống với Pappy suốt ba mươi năm, bà cũng học được nghệ thuật im lặng. Bà có thể đi bộ hoặc ngồi đu rất lâu trong khi nói rất ít.

-Cà phê thế nào? - Bà hỏi, vừa đủ để có thể nghe thấy trong cơn bão.

-Ngon lắm, thưa bà.

-Cháu thích ăn sáng món gì nào?

-Bánh quy ạ.

-Vậy thì bà sẽ làm bánh.

Trình tự ngày chủ nhật tương đối thong thả. Nói chung, chúng tôi thường ra khỏi giường muộn hơn, mặc dù hôm nay mưa đã đánh thức chúng tôi dậy sớm. Bữa sáng, chúng tôi chỉ ăn bánh quy và mật, không trứng, không giăm bông. Công việc bếp núc cũng nhẹ nhàng hơn. Đây là, sau tất cả mọi thứ, một ngày nghỉ ngơi.

Cái đu chầm chậm đưa qua đưa lại, những sợi xích gỉ kêu cọt kẹt nhẹ nhàng trên đầu. Ánh sáng loé lên ngang qua đường về phía trang trại Jeter.

-Đêm qua bà mơ thấy Ricky. - Bà nói.

-Một giấc mơ đẹp?

-Đúng, rất đẹp. Bà mơ thấy chiến tranh bỗng dưng kết thúc, nhưng họ quên không báo cho chúng ta biết. Và một đêm chúng ta đang ngồi ở đây nghe đài, ngay trên hành lang này, thì một người đàn ông chạy về phía nhà chúng ta. Đó chính là Ricky. Chú ấy mặc quân phục, và hét to là chiến tranh đã kết thúc.

-Ước gì cháu cũng có giấc mơ như vậy.

-Bà nghĩ Chúa nghe rõ lời cầu nguyện của chúng ta.

Chú Ricky sẽ về nhà, phải không bà?

-Đúng. Có lẽ không phải ngay lúc này, nhưng chiến tranh sẽ sớm kết thúc thôi. Chúng ta sẽ chờ đợi đến ngày thấy Ricky bước qua sân kia.

Tôi nhìn ra sân. Những vũng nước nhỏ bắt đầu hình thành và chảy về chỗ gia đình Spruill. Cỏ hầu như không còn, và gió thổi bay những chiếc lá sồi khô.

-Cháu cầu nguyện cho chú Ricky hàng đêm, bà ạ. - Tôi nói, vẻ khá tự hào.

-Bà cầu nguyện cho chú mỗi giờ, - mắt rươm rướm ướt.

Chúng tôi ngồi đu đưa và ngắm trời mưa. Hiếm khi tôi nghĩ tới chú Ricky với hình ảnh trong bộ quân phục, đeo súng, nhảy từ hầm trú ẩn này sang hầm khác. Tôi vẫn nghĩ về chú như một người bạn thân thiết, người anh trai, với chiếc cần câu hay găng tay bóng chày. Chú chỉ mới mười chín tuổi. Đối với tôi, độ tuổi này vừa già vừa trẻ.

Rồi mẹ xuất hiện bên ngưỡng cửa. Việc tắm thứ bảy nối tiếp bằng việc lau rửa ngày chủ nhật, một trình tự nhanh chóng nhưng cũng tàn bạo khi cổ và tai bị vò nát.

-Chúng ta cần phải sẵn sàng. - Mẹ nói. Tôi đã thấy rất đau.

Tôi theo bà vào bếp để lấy thêm cà phê. Pappy ngồi tại bàn, đang đọc Kinh Thánh và chuẩn bị bài học ngày chủ nhật. Cha đang ở hành lang sau, ngắm nhìn bão và dòng sông ở xa, rõ ràng cha bắt đầu lo lắng về lũ lụt.

Khi chúng tôi dùng xong bữa trưa thì mưa tạnh. Đường đi lầy lội, và Pappy lái xe thậm chí còn chậm hơn bình thường. Chúng tôi thỉnh thoảng trượt vào vết xe lún sâu và vũng nước trên con đường cũ đầy bùn. Cha và tôi ngồi đằng sau, bám chặt vào hai bên sàn, mẹ cùng bà ngồi trước, mọi người đều mặc bộ quần áo đẹp nhất. Bầu trời đã quang đãng, và mặt trời lên cao đang nung nóng mặt đất ướt tạo ra hơi nước bốc lên từ những cây bông.

- Hôm nay nắng to đấy. - Cha tiếp tục dự báo thời, tiết, hệt như mọi ngày từ tháng Năm tới tháng Chín.

Khi tới Xa lộ, tôi đứng lên và dựa vào cabin để gió thổi vào mặt. Theo cách này, có thể thấy mát mẻ hơn rất nhiều. Những cánh đồng mênh mông; ngay cả người Mexico cũng không được phép làm việc vào ngày Xaba. Mùa thu hái năm nào cũng có tin đồn về nhiều nông dân ngoại đạo lén thu hái bông vào chủ nhật, nhưng bản thân tôi chưa bao giờ chứng kiến.

Hầu như mọi việc ở vùng nông thôn Arkansas đều chứa đầy tội lỗi, đặc biệt đối với người theo đạo Cơ đốc. Phần lớn nghi lễ tôn giáo trong ngày chủ nhật của chúng tôi do Cha Akers đảm trách. Đó là một người nóng tính, ồn ào và dành quá nhiều thời gian đề cập đến nguy cơ nảy sinh các tội lỗi mới. Dĩ nhiên, tôi không quan tâm đến việc giảng đạo - phần lớn những đứa trẻ đều như vậy - nhưng có nhiều việc để đến nhà thờ vào chủ nhật hơn là vì lễ nghi. Đó chính là lúc gặp gỡ, lan truyền tin tức và ngồi lê đôi mách. Mọi người tập trung đông đúc, vui vẻ, hoặc ít nhất cố tỏ ra như vậy. Khi ở trong nhà thờ, mọi lo lắng trong cuộc sống - cơn lũ sắp tới, chiến tranh ở Triều Tiên, giá bông thất thường - đều được gác qua một bên.

Chúa Trời không muốn các con chiên của Người phải lo lắng, bà luôn nói vậy, đặc biệt khi chúng tôi đang ở trong nhà của Người. Điều này luôn làm cho tôi thấy buồn cười, bởi vì bà cũng bắt đầu lo lắng chẳng kém gì Pappy.

Ngoài gia đình và trang trại, không có gì quan trọng đối với chúng tôi bằng Nhà thờ Cơ đốc ở Black Oak. Tôi biết tất cả mọi người trong nhà thờ, và dĩ nhiên, họ cũng biết tôi. Đây là một gia đình lớn, dù tốt hay không. Mọi người yêu quý nhau, hay ít nhất cố tỏ ra như vậy, và nếu một ai đó ốm đau, ngay sau đó tất cả sẽ cầu nguyện cho người đó. Lễ tang sẽ kéo dài một tuần, như là một sự kiện linh thiêng. Lễ phục hồi đức tin vào mùa thu và mùa xuân được lập kế hoạch hàng tháng trời và được mong đợi rất nhiều. Ít nhất mỗi tháng một lần chúng tôi có nghi thức ăn tối ngoài trời - một cuộc picnic cầu may dưới tán cây sau nhà thờ - và thường kéo dài tới tận chiều muộn. Đám cưới rất quan trọng, đặc biệt đối với phụ nữ, nhưng không nhiều kịch tính như đám tang và chôn cất.

Khi chúng tôi đến, bãi đỗ xe rải sỏi của nhà thờ đã gần như chật kín. Phần lớn là các loại xe tải cũ như của chúng tôi, xe nào cũng đầy bùn đất. Có vài xe ôtô mui kín của dân thị trấn hoặc chủ đất. Phía cuối đường là nhà thờ Tin lành, nơi đó ít xe tải nhưng lại nhiều ôtô hơn. Dường như có quy luật, dân làm ăn buôn bán và các thầy cô giáo thường đến cầu nguyện ở đó. Người Tin lành cho rằng họ thuộc đẳng cấp cao hơn, nhưng với người Cơ đốc, chúng tôi biết con đường riêng đến với Chúa.

Tôi nhảy xuống xe và chạy tìm lũ bạn. Ba đứa trẻ lớn hơn đang ném bóng đằng sau nhà thờ, gần nghĩa địa, và tôi tiến về phía chúng.

- Luke! - Một ai đó thì thầm. Đó là Dewayne, đang trốn sau gốc cây du và trông có vẻ sợ hãi. - Ở đây.

Tôi bước về phía cây.

-Mày đã nghe gì chưa? - Nó hỏi. - Jerry Sisco đã chết sáng nay.

Tôi cảm thấy như mình đã làm chuyện gì đó sai trái, và lặng câm không thể nói một lời. Dewayne chằm chằm nhìn tôi. Cuối cùng, tôi cố gắng đáp lại.

-Vậy thì sao?

-Vì vậy, họ đang cố tìm những ai đã chứng kiến sự việc xảy ra.

-Rất nhiều người xem mà.

-Đúng, nhưng không ai dám nói gì. Mọi ngươi đều sợ nhà Siseo, và sợ cả gã miền núi của mày.

-Không phải gã miền núi của tao.

-Được, dù sao thì tao cũng thấy sợ gã đó. Mày không sợ à?

-Có.

-Bây giờ chúng ta nên làm gì?

-Không gì hết. Chúng ta không được nói một lời, ít ra là vào lúc này.

Hai đứa quyết định im lặng. Nếu bị tra hỏi, chúng tôi sẽ nói dối. Và nếu nói dối, chúng tôi sẽ phải kèm theo lời cầu nguyện.

Những lời cầu nguyện dài và trống rỗng vào sáng chủ nhật hôm đó. Vì vậy có tin đồn và bàn tán về việc đã xảy ra với Jerry Sisco. Tin tức truyền đi rất nhanh trước khi bài giảng đạo chủ nhật bắt đầu. Dewayne và tôi nghe thấy từng chi tiết về trận ấu đả mà chúng tôi không thể tin là đang được tường thuật lại. Lúc này Hank trở nên to béo hơn.

-Hai bàn tay to như miếng giăm bông, - ai đó nói.

-Hai vai giống như bò mộng Brahma, - một người khác nói tiếp.

- Hắn ta phải nặng đến ba trám pao đấy.

Cánh đàn ông và đám trẻ lớn hơn tụ tập trước nhà thờ. Dewayne và tôi đi loanh quanh nghe ngóng. Tôi nghe trận đấu được miêu tả như một vụ ám sát, sau đó là vụ giết người, và tôi không rõ ràng về sự khác nhau cho tới khi nghe ông Snake Wilcox nói.

- Không phải ám sát. Chỉ người tốt mới bị ám sát. Còn đồ cặn bã như nhà Sisco là bị giết.

Vụ giết người đầu tiên xảy ra ở Black Oak từ năm 1947, trong cuộc cãi lộn tại một gia đình nông dân lĩnh canh ở phía đông thị trấn, vài người say rượu và viên đạn trúng vào một cậu thiếu niên. Nhưng không có lời buộc tội nào. Tất cả đã trốn chạy trong đêm, không ai nghe được điều gì về họ. Sau đó không còn ai có thể nhớ tới vụ giết người “thực sự” trong thời gian gần đây.

Tôi bị thôi miên bởi câu chuyện ngồi lê đôi mách. Chúng tôi ngồi ở bậc thang trước nhà thờ, nhìn xuống vỉa hè dẫn tới phố Main, lắng nghe đám đàn ông tranh luận và bàn tán về những việc nên hoặc không nên xảy ra.

Nhìn về phía trước cửa hàng Hợp tác xã, và trong một thoáng tôi nghĩ có thể thấy Jerry Sisco lần nữa, khuôn mặt bầy nhầy máu, khi Hank Spruill nện nó cho tới chết.

Tôi đã chứng kiến một người bị giết. Bỗng nhiên, tôi cảm thấy một sự thôi thúc phải quay lại điện thờ và bắt đầu cầu nguyện. Tôi biết mình có tội gì đó.

Chúng tôi chia thành từng nhóm bước vào nhà thờ, đám con gái và phụ nữ túm tụm lại thành từng nhóm và thì thầm về vụ thảm kịch. Với họ, hình ảnh Jerry đang lớn dần lên. Brenda, con bé có khuôn mặt đầy tàn nhang phải lòng Dewayne, sống cách gia đình Sisco một phần tư

dặm, đang được nhiều người chú ý. Phụ nữ rõ là nhiều cảm thông hơn nam giới.

Dewayne và tôi tìm thấy đám bạn ở sảnh hội họp, rồi đi vào căn phòng nhỏ, ngồi lắng nghe những bước chân.

Cô giáo lớp học chủ nhật tên là Beverly Dill Cooley, giáo viên trường trung học ở Monette, bắt đầu bằng lời chia buồn dài dòng và khá rộng rãi dành cho Jerry Sisco, một ngươi bất hạnh sinh ra trong gia đình nghèo, một thanh niên chưa bao giờ có một cơ hội. Sau đó cô Cooley yêu cầu chúng tôi nắm chặt tay, nhắm mắt lại trong khi cô cất giọng cầu xin Chúa đón nhận Jerry tội nghiệp vào vòng tay ấm áp và rộng mở của Người. Cô khiến cho chuyện của Jerry nghe như về một tín đồ Cơ đốc, một nạn nhân vô tội.

Tôi liếc sang Dewayne và cậu ấy cũng nhìn tôi.

Có cái gì đó buồn cười về việc này. Là người Cơ đốc, chúng tôi được dạy từ khi còn nằm trong nôi rằng con đường duy nhất lên được thiên đàng là tin vào đức Chúa Jesus và cố noi theo tấm gương của Người trong việc sống trong sạch, sống đạo đức. Đó là một thông điệp rất đơn giản, được giảng dạy vào mỗi sáng và tối chủ nhật, và mỗi cha giảng đạo phục hồi đức tin đi ngang qua Black Oak đều nhắc lại rõ ràng bức thông điệp. Chúng tôi nghe điều này tại lớp học chủ nhật, tại buổi lễ cầu nguyện tối thứ tư, và tại buổi học Kinh Thánh. Điều đó có trong các bài thánh ca, trong sự sùng đạo, trong nền văn hóa của chúng tôi. Đó là con đường thẳng phía trước, không thay đổi, và không có lối thoát, không thỏa hiệp, không nghiêng ngả.

Và bất cứ người nào không thừa nhận Chúa Jesus, và cuộc sống của một tín đồ Cơ đốc đơn giản sẽ bị dẫn tới địa ngục. Đó chính là nơi Jerry Sisco phải tội, và tất cả chúng tôi biết điều đó.

Nhưng cô Cooley vẫn tiếp tục cầu nguyện. Cô cầu nguyện cho tất cả người nhà Sisco trong thời gian này phải chịu đựng nỗi đau và sự mất mát, cô cầu nguyện cho thị trấn nhỏ của chúng tôi đưa tay ra giúp đỡ gia đình này.

Tôi không thể nghĩ tới một ai đó ở Black Oak sẽ đưa tay ra với gia đình Sisco.

Đó là một lời cầu nguyện lạ lùng, và khi cô nói lời cuối cùng “Amen!” tôi hoàn toàn thấy hoang mang. Jerry Sisco chưa bao giờ tới gần một nhà thờ, nhưng cô Cooley lại cầu nguyện như thể nó lúc nào cũng ở bên Chúa. Nếu những kẻ vô đạo như anh em nhà Sisco có thể tới được thiên đường, áp lực sẽ đè nặng lên tất cả chúng tôi.

Sau đó là chuyện về Jonah, về cá voi, và trong một lúc chúng tôi quên đi vụ giết người.

Một tiếng sau, trong suốt lễ cầu nguyện, tôi ngồi tại chỗ quen thuộc của gia đình Chandler, ở giữa bên trái, giữa bà và mẹ. Chỗ ngồi không đánh số hay dành trước, nhưng mọi người đều biết chỗ dành cho mỗi gia đình. Ba năm nữa, khi tôi mười tuổi, cha mẹ sẽ cho phép tôi ngồi cùng đám bạn, dĩ nhiên nếu như tôi cư xử nghiêm túc. Tôi đã cố nài khẩn cha mẹ để có được lời hứa này.

Các cửa sổ đều mở rộng, nhưng bầu không khí nặng nề vẫn không tan đi. Cánh phụ nữ thì quạt phành phạch, còn đàn ông thì ngồi yên nhưng mồ hôi đầm đìa. Khi cha Akers đứng lên bục giảng, áo tôi đã dính chặt vào lưng.

Như thường lệ, ông tỏ ra giận dữ và bắt đầu gào thét ngay. Ông nói đến tội lỗi khi ăn chơi phóng đãng, tội lỗi đã mang bi kịch tới Black Oak. Tội lỗi mang tới sự chết chóc tàn phá, vì nó luôn tồn tại và sẽ xuất hiện. Chúng tôi có tội khi uống rượu, đánh bạc, chửi nhau, nói dối, đánh đấm, giết chóc, dính vào tội ngoại tình vì tự cho phép mình tách rời Đức Chúa, và đó chính là lý do chàng thanh niên của thị trấn bị chết. Chúa trời không muốn chúng ta giết hại lẫn nhau.

Tôi lại cảm thấy khó hiểu. Tôi nghĩ chính Jerry Sisco đã tự giết mình bởi hắn đã gặp đối thủ. Việc này không liên quan gì tới cờ bạc, ngoại tình và phần lớn những tội lỗi cha Akers nêu ra. Và tại sao ông ta lại gào thét vào chúng tôi? Chúng tôi là người tốt. Chúng tôi đang ở trong nhà thờ.

Tôi hiếm khi hiểu được những lời cha Akers giảng giải, và thỉnh thoảng trong bữa tối chủ nhật Gran lầu bầu, là bà cũng bị xáo trộn tuyệt vọng khi nghe một trong những bài giảng đạo của ông. Ricky có lần đã nói với tôi, chú nghi ông già đó hình như sắp điên khùng.

Tội lỗi lại phát triển thêm cho tới khi hai vai tôi nghiêng lệch về một bên. Tuy nói dối về việc xem trận ấu đả, nhưng tôi đã bắt đầu cảm thấy nóng nực.

Sau đó, cha Akers bàn về chuyện giết người, bắt đầu với vụ Cain giết Abel, và vẽ lên cho chúng tôi thấy con đường tàn bạo của việc chém giết trong Kinh Thánh. Gran nhắm mắt, và tôi biết bà đang cầu nguyện - bà luôn luôn làm vậy.

Pappy nhìn chằm chằm vào bức tường, có lẽ ông đang nghĩ đến mức độ ảnh hưởng có thể của cái chết kia đối với vụ thu hoạch bông của ông. Mẹ dường như rất tập trung, còn tôi từ từ ngủ gà ngủ gật.

Khi tỉnh giấc, đầu tôi đang nằm trên lòng Gran, nhưng bà không để ý. Khi lo lắng cho chú Ricky, bà luôn muốn tôi ở bên cạnh. Lúc này, tiếng đàn dương cầm bắt đầu cất lên, và dàn hợp xướng đang chuẩn bị. Chúng tôi đứng lên và hát năm đoạn trong bài thánh ca Just as I am sau đó cha đạo cho phép chúng tôi giải tán.

Ra ngoài, cánh đàn ông lại tụ tập dưới bóng cây và bắt đầu tranh luận về việc gì đó. Pappy đứng ở giữa, vừa nói vừa vẫy tay với thái độ khẩn trương. Tôi biết tốt hơn là nên tới gần.

Phụ nữ tập trung lại thành từng đám nhỏ và bàn tán dọc bãi cỏ phía trước, đám trẻ con chơi đùa và cánh người già chia tay nhau. Vào chủ nhật, mọi người không vội vã rời nhà thờ vì ở nhà cũng chẳng có việc gì làm, ngoại trừ ăn trưa, nghỉ trưa, và lấy sức sẵn sàng cho một tuần thu hái bông tiếp theo.

Chúng tôi chậm rãi đi ra bãi đậu xe, tạm biệt bạn bè lần nữa, sau đó vẫy tay chào khi xe chuyển bánh. Một mình ngồi sau xe tải với cha, tôi cố lấy can đảm để kể cho cha về việc đã chứng kiến vụ ấu đả. Thật ra, cánh đàn ông ở nhà thờ chưa nói được gì nhiều. Tôi không chắc, bằng cách nào mình lại hình dung ra chỗ đó, nhưng bản năng nói với tôi là phải thú nhận hết với cha, và sau đó trốn sau lưng cha. Nhưng Dewayne và tôi đã thống nhất giữ im lặng cho tới khi bị đối chất. Và tôi đành im lặng.

Cách trang trại khoảng một dặm, chúng tôi đi trên con đường lát sỏi mỏng dẫn tới đoạn đường đất, sát sông St. Francis, rồi qua cây cầu gỗ nhỏ. Cầu được xây dựng vào những năm ba mươi, khá chắc chắn, chịu đựng được trọng tải máy kéo và xe moóc chất đầy bông. Nhưng những tấm ván dầy vẫn kêu cọt kẹt mỗi khi chúng tôi đi qua, và nếu nhìn xuống làn nước nâu phía dưới, bạn sẽ có cảm giác như cây cầu đang lắc lư.

Khi qua cầu, chúng tôi thấy gia đình Spruill dưới bờ sông. Bo và Dale cởi trần và đang nhảy nhót trong làn nước ngập tới đầu gối. Trot ngồi trên một cành cây, hai chân đu đưa nghịch nước. Ông bà Spruill ngồi dưới bóng cây. Thức ăn bày biện trên một tấm chăn.

Tally cũng ở dưới nước, chân trần tới bắp đùi, mái tóc dài buông xõa trên bờ vai. Tim tôi đập thình thịch khi nhìn thấy chị đang trầm tư trong thế giới riêng.

Ngay sát sông, một nơi rất ít khi cá xuất hiện, là Hank với cái cần câu nhỏ. Gã cũng cởi trần, và làn da hồng lên dưới ánh mặt trời. Tôi tự hỏi không rõ gã đã biết gì về cái chết của Jerry Sisco. Có lẽ là chưa.

Chúng tôi vẫy vẫy tay chào. Họ có vẻ bối rối như thể bị bắt gặp xâm nhập trái phép, sau đó cũng mỉm cươi và gật đầu chào. Nhưng Tally không nhìn lên. Cả Hank cũng vậy.