- 32 -
Ngay khi Pappy nhai nốt miếng trứng, ông lau mồm và nhìn qua cửa sổ phía trên bồn rửa. Chỗ đó có đủ ánh sáng để nhìn ra bên ngoài.
- Chúng ta ra xem thế nào. - Ông nói
Tất cả mọi người theo ông ra khỏi bếp, ngang qua sân sau về hướng chuồng bò. Tôi cuộn tròn trong cái áo len dài tay, cố bước cho kịp cha. Bãi cỏ ướt nhượt. Chúng tôi dừng lại sát bờ ruộng gần nhất và nhìn chăm chú vào hàng cây sẫm màu xa xa, ngay mép sông Siler, cách đó gần một dặm. Bốn mươi mẫu bông, nửa diện tích trang trại, ở ngay trước mặt chúng tôi. Chỗ nào cũng ngập nước, chỉ có điều chúng tôi không biết rõ ngập ở mức độ nào.
Pappy bước xuống giữa hai luống bông, và chẳng mấy chốc tôi chỉ có thể thấy hai bờ vai ông cùng cái mũ rơm. Nếu ông vẫn bước tiếp, có nghĩa là nhánh sông không bị nhiều thiệt hại như chúng tôi lo sợ. Có lẽ nước đang rút, có lẽ mặt trời sắp xuất hiện. Có lẽ chúng tôi có thể vớt vát được chút gì đó.
Khoảng sáu mươi bộ, khoảng cách từ ụ đất tới home- plate, ông dừng lại và nhìn xuống. Không thể thấy rõ mặt đất hay cái gì bao quanh, nhưng chúng tôi biết nước từ nhánh sông con đang chảy về phía này.
-Nước đã ở chỗ này. Khoảng hai insơ.
Cánh đồng bị ngập nhanh hơn mức ông và cha đã phỏng đoán.
-Việc này chưa bao giờ xảy ra vào tháng Mười, - Gran siết chặt hai tay vào tạp dề.
Pappy quan sát chuyển động quanh hai chân. Chúng tôi chăm chú nhìn ông. Mặt trời đang mọc, nhưng mây vẫn u ám. Tôi nghe thấy một giọng nói và nhìn ra chỗ đó. Nhóm người Mexico đứng xếp thành hàng, im lặng quan sát chúng tôi. Đám tang cũng không thể có nhiều vẻ buồn bã hơn.
Tất cả chúng tôi đều tò mò về mực nước. Dù đã chứng kiến từ hôm qua, nhưng bây giờ tôi còn thấy nước ngập trên cánh đồng, và nhích dần từng phân về phía nhà, giống một con rắn khổng lồ không tài nào dừng lại. Cha lội xuống giữa hai luống bông, và tới đứng cạnh Pappy, hai tay chống hông, y như ông nội. Gran và mẹ lội theo sau. Tôi lò dò bước xuống ruộng, và cách không xa, nhóm Mexico cũng tham gia nghiên cứu mực nước ngập. Chúng tôi dừng lại thành một hàng thẳng, tất cả nhìn chăm chăm vào làn nước nâu đục ngầu từ sông con Siler.
Tôi ngắt một thân bông và cắm xuống mép nước. Chỉ trong một phút, cái que bị dòng nước nhận chìm.
Chúng tôi từ từ rút lui. Cha và Pappy nói chuyện với Miguel cùng cả nhóm. Họ đã sẵn sàng rời khỏi đây, về nhà hoặc tới trang trại nào còn có thể hái được bông. Ai sẽ trách họ kia chứ? Tôi đi tha thẩn quanh, chỉ vừa đủ gần để nghe được câu chuyện. Mọi người quyết định là Pappy sẽ đi với họ tới bốn mươi mẫu bông cao hơn một chút ở phía sau, và họ sẽ cố hái bông trong một lúc. Bông đều ướt, nhưng nếu có ánh nắng mặt trời, mỗi người cũng có thể hái được một trăm pao.
Trong hai ngày, cha sẽ ra thị trấn, đến cửa hàng Hợp tác xã và tìm hiểu xem trang trại nào sẵn sàng tiếp nhận nhân công Mexico, Nhiều vùng đất tốt hơn ở phía đông bắc, cánh đồng cao hơn hẳn các nhánh sông con, và cách xa sông St. Francis. Người ta đồn rằng ở gần Monette, khu vực cuối phía nam, không bị mưa nhiều như chỗ chúng tôi.
Tôi ở trong bếp với bà và mẹ khi cha sắp đặt kế hoạch mới trong ngày.
-Bông chỗ đó ngập ướt hết, - Gran nói với vẻ không tán thành. - Họ sẽ không hái nổi năm mươi pao đâu. Chỉ lãng phí thời gian thôi.
Pappy vẫn ở ngoài nhà và không nghe thấy lời nhận xét này. Cha nghe được, nhưng chỉ nói.
-Chúng ta sẽ cố gắng và chuyển họ tới trang trại khác.
-Con có thể ra thị trấn không? - Tôi hỏi cha mẹ.
Tôi rất mong được đi nếu không có lẽ tôi sẽ buộc phải tham gia cùng nhóm Mexico đến bốn mươi mẫu phía sau. Nếu vậy, tôi sẽ phải kéo lê cái bao qua bùn lội và nước trong khi cố chộp lấy những quả nang ướt đẫm. Mẹ cười.
-Được, chúng ta cần ít sơn nữa.
Gran có vẻ không hài lòng. Tại sao lại tiêu tiền vào việc sơn nhà trong khi vụ mùa sắp thất thu? Tuy nhiên, ngôi nhà hiện đang nửa này nửa nọ - một sự tương phản giữa màu trắng và màu nâu nhạt cũ. Kế hoạch cần phải được hoàn thành.
Thậm chí, cha cũng không thấy dễ chịu về ý kiến tiêu thêm tiền, nhưng vẫn gật đầu.
-Con có thể đi.
-Mẹ sẽ ở nhà, chúng ta cần đóng hộp mướp tây.
Lại một chuyến ra thị trấn. Tôi là cậu bé hạnh phúc. Không có áp lực về việc hái bông, không phải làm gì ngoài việc ra đường quốc lộ và mơ ước bằng cách nào đó lấy được kẹo hoặc kem một khi tới Black Oak. Tuy nhiên, tôi phải cẩn thận, vì tôi là người nhà Chandler duy nhất cảm thấy hạnh phúc.
Sông St. Francis dường như sắp nổ tung khi chúng tôi chuẩn bị lên cầu.
-Cha chắc là nó vẫn an toàn chứ? - Tôi hỏi.
-Hy vọng vậy. - Cha nói nước đôi.
Chúng tôi đi qua sông, cả hai đều sợ hãi nên không dám nhìn xuống. Với sức nặng của xe tải và dòng nước cuồn cuộn bên dưới, cây cầu gần như rung rinh. Chúng tôi tăng tốc và sang bên kia bờ. Hai cha con thở phào nhẹ nhõm.
Nếu cây cầu bị cuôn trôi sẽ là một thảm họa. Chúng tôi sẽ bị cô lập. Nước sẽ dâng cao quanh nhà, và chúng tôi sẽ không có chỗ để đi. Thậm chí, gia đình Latcher còn có điều kiện tốt hơn chúng tôi. Bọn họ sống ở bên này cầu, cùng phía với Black Oak và các cư dân.
Khi ngang qua khu đất nhà Latcher, chúng tôi nhìn chăm chú.
-Nhà họ ngập rồi. - Cha nói.
Chúng tôi không thể quan sát xa hơn, Vụ mùa của họ chắc chắn bị mất sạch.
Gần tới thị trấn, tôi thấy vài người Mexico làm việc trên đồng, tuy không nhiều như trước. Chúng tôi đỗ xe gần cửa hàng Hợp tác xã và đi vào trong. Đám nông dân mặt mũi hầm hầm ngồi phía sau, nhấm nháp cà phê và bàn về những rắc rối. Cha cho tôi tiền mua côca, sau đó tham gia vào cuộc nói chuyện.
-Nhà anh tiếp tục hái không? - Một người hỏi.
-Có lẽ ít thôi.
-Nhánh sông con thế nào?
-Đã tràn bờ đêm qua. Lan rộng khoảng nửa dặm trước khi mặt trời mọc. Bốn mươi mẫu bị mất sạch.
Một khoảnh khắc lặng xuống khi nghe tin tức khủng khiếp, mọi người đều nhìn đăm đăm xuống sàn và cảm thấy tiếc cho gia đình Chandler. Lúc này tôi càng thấy ghét việc trồng trọt thậm tệ.
-Tôi đoán sông lớn vẫn giữ vững. - Một người khác nói.
-Nước đã ngập con đường gần nhà tôi, - cha nói. - Nhưng chắc sẽ không lâu đâu.
Tất cả đều gật đầu, dường như để chia sẻ.
-Còn gia đình nào bị ngập không? - Cha hỏi.
-Tôi nghe nói gia đình Triplett mất hai mươi mẫu đến nhánh sông Deer, nhưng tôi không tận mắt thấy. - Một nông dân nói.
-Các nhánh sông con đều đang dâng nước, - người khác nhận xét. - Khiến sông St. Francis chịu nhiều sức ép.
Bầu không khí chợt lặng đi khi họ suy ngẫm về những nhánh sông con và áp lực.
-Có ai cần thêm nhân công Mexico không? - Cha cuối cùng cũng nói. - Tôi có chín người hiện không có việc làm. Họ đã sẵn sàng trở về nhà.
-Còn người thứ mười?
-Không. Cậu ta đi lâu rồi, và chúng tôi không có thời gian lo nghĩ tới cậu ta.
-Riggs biết vài nông dân ở phía bắc Blytheville sẽ thu nhận nhân công Mexico đấy.
-Riggs đâu? - Cha hỏi.
-Anh ấy sẽ quay lại ngay.
Dân miền núi đang dần dần bỏ đi, cuộc nói chuyện được đề cập tới họ và người Mexico. Nhân công ra đi hàng loạt là bằng chứng xa hơn về vụ mùa đã kết thúc. Tâm trạng chán nản phía sau cửa hàng Hợp tác xã thậm chí trở nên ảm đạm hơn, vì thế tôi bỏ tới chỗ bà Pearl và biết đâu tôi lại tán tỉnh xin được bà cái bánh Tootsie.
Cửa hàng tạp phẩm Pop & Pearl đóng cửa, lần đầu tiên đối với tôi. Một tấm bảng đề giờ bán hàng từ chín giờ sáng tới sáu giờ chiều các ngày từ thứ hai tới thứ sáu, và chín giờ sáng tới chín giờ tối vào thứ bảy. Đóng cửa vào chủ nhật. Ông Spruillarky Dillon, thợ cơ khí tại Texaco xuất hiện sau lưng tôi.
-Chín giờ mới mở của, con trai ạ.
-Mấy giờ rồi ạ? - Tôi hỏi.
- Tám giờ hai mươi.
Tôi chưa bao giờ có mặt tại Black Oak vào giờ này trong tuần. Tôi nhìn quanh phố Main, không biết nên tới cửa hàng nào. Tôi nghĩ tới cửa hàng ngũ kim có thùng nước xôđa ở phía sau, và khi đang bước về phía đó tôi nghe thấy tiếng động cơ ôtô. Hai xe tải tiến đến từ phía nam, từ phía cuối hạt. Rõ ràng họ là dân miền núi, đang đi về nhà, với đồ đạc chất đống cao và treo trên thành xe. Gia đình trong xe thứ nhất với đám trẻ thanh thiếu niên ngồi chồm hổm trên tấm nệm cũ và ủ rũ nhìn những cửa hàng trên phố. Xe tải thứ hai đẹp và sạch sẽ hơn. Cũng chất đầy hộp gỗ, túi vải bao bì, nhưng được đóng gói gọn gàng. Người chồng lái xe, và bà vợ ngồi bên. Đứa bé ngồi trong lòng mẹ vẫy vẫy tay với tôi khi họ đi ngang qua. Tôi cũng vẫy tay chào.
Gran luôn nói là một số người miền núi có nhà cửa xinh xắn hơn của chúng tôi. Có lẽ tôi không bao giờ hiểu được lý do họ rời quê hương Ozarks đến tận đây để hái bông.
Tôi thấy cha bước vào cửa hàng ngũ kim, vì thế tôi theo sau. Cha ở đằng sau, gần quầy hàng sơn, đang nói chuyện với người bán hàng. Bốn thùng sơn Pittsburgh trắng đặt trên quầy. Tôi nghĩ về đội Pittsburgh Pirates. Họ đã kết thúc trận cuối cùng tại giải Ngoại hạng cấp quốc gia. Cầu thủ nổi tiếng duy nhất của họ là Ralph Kiner đã đánh trúng ba mươi bảy cú home run.
Ngày nào đó tôi sẽ chơi bóng tại Pittsburgh. Tôi sẽ kiêu hãnh mặc chiếc áo đỏ đội Cardinal và đánh bại đội Pirates kém cỏi.
Hôm qua, tôi đã dùng hết sơn và hoàn thành xong phía sau nhà. Nhóm người Mexico sắp rời đi. Đối với tôi điều đó có nghĩa là phải mua thêm nhiều sơn hơn và tận dụng sức lao động miễn phí hiện đang có tại trang trại.
Hơn nữa khi họ đi rồi, lại lần nữa tôi sẽ bị gắn chặt với toàn bộ kế hoạch này.
-Chỗ đó vẫn chưa đủ đâu ạ. - Tôi thì thầm với cha khi người bán hàng tính hóa đơn.
-Đủ cho lúc này. - Cha nhíu mày. Vấn đề là tiền bạc.
-Muời đôla cộng với ba sáu xu thuế. - Người bán hàng nói.
Cha rút ví và lôi ra tập tiền mỏng. Cha chậm rãi đếm, như thể không muốn rời xa chúng.
Cha dừng lại ở tờ thứ mười - trong khi hóa đơn là mười một đô. Khi thấy rõ là không đủ tiền, cha giả bộ cười trừ.
-Có vẻ như tôi chỉ mang mười đô thôi. Lần sau tôi sẽ trả anh tiền thuế vậy.
-Được rồi, ông Chandler. - Người bán hàng nhũn nhặn.
Mỗi người xách hai thùng và chất lên sau thùng xe tải của chúng tôi. Ông Riggs đã có mặt tại cửa hàng Hợp tác xã, vì thế cha tới bàn chuyện về nhân công Mexico. Tôi quay trở lại cửa hàng ngũ kim và bước thẳng tới chỗ người bán hàng.
-Hai thùng sơn giá bao nhiêu ạ?
-Hai đô rưỡi một thùng, tổng cộng là năm đô.
Tôi thò tay vào túi và rút ra số tiền của tôi.
-Năm đô đấy ạ.
Đầu tiên chú bán hàng không muốn nhận.
-Cháu đã hái bông và nhận được số tiền đó à?
-Vâng ạ.
-Cha cháu có biết là cháu mua sơn không?
-Vẫn chưa ạ.
-Cháu sơn gì thế?
-Sơn nhà ạ.
-Tại sao lại làm vậy?
-Bởi vì nó chưa bao giờ được sơn.
Chú bán hàng miễn cưỡng nhận tiền.
-Cộng thêm mươi tãm xu thuế.
-Tôi đưa ra một đô.
-Cha cháu nợ bao nhiêu thuế?
-Ba mươi sáu xu.
Chú trừ cả số đó nữa.
-Được rồi. - Chú trả lại tôi tiền lẻ, sau đó chất thêm hai thùng sơn lên xe. Tôi đứng trên hè trông mấy thùng sơn như thể sợ ai đó ăn trộm.
Gần cửa hàng Pop & Pearl tôi thấy ông Lynch Thornton, nhân viên bưu điện, đang mở cửa và bước vào trong. Tôi đi về phía ông, mắt vẫn để ý trông chừng xe tải. Ông Thornton là người hay cáu kỉnh, và nhiều người tin rằng lý do là vì ông kết hôn với một người đàn bà có vấn đề về rượu. Đa số mọi người ở Black Oak đều không thích uống rượu. Đến cả hạt cũng tỉnh bơ. Cửa hàng rượu gần nhất ở tận Blytheville, tuy nhiên, vài người bán rượu lậu trong khu vực thì ai cũng biết khá rõ. Tôi biết điều này vì chú Ricky đã kể tôi nghe. Chú nói chú không thích rượu, nhưng thỉnh thoảng uống bia. Đã nghe nhiều bài giảng đạo về các tội lỗi gây ra do rượu nên tôi lo lắng cho chú Ricky. Tội lỗi đối với đàn ông khi lén ra ngoài uống rượu, còn đối với phụ nữ rượu là điều đáng kinh tởm.
Tôi muốn hỏi ông Thornton, cách gửi thư đến tận tay chú Ricky mà không ai biết. Lá thư dài ba trang, và tôi khá tự hào với nỗ lực của chính mình. Nhưng thư còn có chi tiết về đứa bé nhà Latcher, và tôi vẫn không chắc mình nên gửi thư tới Triều Tiên.
-Chào ông ạ. - Tôi nói với ông Thornton đứng sau quầy, đang sửa lại tấm kính chắn và sắp xếp công việc buổi sáng.
-Cháu là người nhà Chandler phải không? - Ông ngước lên.
-Vâng, thưa ông.
-Có thư cho cháu đây. - Ông biến mất, sau đó quay lại đưa tôi hai lá thư. Một là của chú Ricky.
-Được rồi chứ? - Ông hỏi.
-Vâng ạ. Cảm ơn ông.
-Chú cháu thế nào?
-Chú ấy vẫn khỏe ạ, cháu nghĩ thế.
Tôi rời bưu điện và quay lại chỗ xe tải, tay nắm chặt hai lá thư. Thư kia là của cửa hàng John Deer ở Jonesboro. Tôi xem xét thư chú Ricky. Đây là địa chỉ của chúng tôi:
Eli Chandler và gia đình, tuyến số 4, thị trấn Black Oak, bang Arkansas.
Phía trên, góc bên trái là địa chỉ người gửi, một bộ sưu tập các chữ và con số khó hiểu, với dòng chữ San Diego, California ở cuối cùng.
Chú Ricky vẫn sống và viết thư, không có gì nghiêm trọng xảy ra. Cha bước về phía tôi. Tôi chạy nhanh tới chỗ cha. Chúng tôi ngồi xuống bậc cửa một cửa hàng khô ráo và đọc từng chữ. Chú Ricky lại viết thư vội vàng, và thư chỉ có một trang. Chú kể là đơn vị chú hiện không chiến đấu nhiều, và mặc dù chú dường như nản chí bởi điều này, đây lại là bản nhạc trong tai chúng tôi. Chú cũng nói rằng tin đồn về lệnh ngừng bắn có khắp mọi nơi, và thậm chí còn có bàn bạc về chuyện trở về nhà khoảng lễ Giáng sinh.
Đoạn cuối thư khá buồn và sợ hãi. Người bạn của chú, một thanh niên đến từ Texas, đã chết vì mìn. Họ cùng độ tuổi và cùng thời gian nhập ngũ. Khi Ricky về nhà, chú dự định sẽ tới Fort Worth thăm mẹ người bạn kia.
Chúng tôi lên xe, rời thị trấn.
Về nhà vào dịp Giáng sinh. Tôi không thể nghĩ tới món quà nào thú vị hơn.
Chúng tôi đỗ xe dưới gốc sổi, và cha vòng ra sau thùng xe lấy sơn. Cha dừng lại, đếm, sau đó nhìn tôi.
-Làm sao chúng ta lại có tới sáu thùng?
-Con mua hai, - tôi nói. - Và con đã trả tiền thuế.
Cha dường như không biết phải nói gì.
-Con dùng tiền hái bông? Tại sao?
-Con muốn giúp đỡ.
Cha gãi gãi trán và suy nghĩ trong vài phút.
-Cha đoán là việc đó đủ công bằng.
Chúng tôi mang sơn tới hành lang, rồi cha quyết định đi tới bốn mươi mẫu phía sau để xem Pappy và nhóm người Mexico. Nếu bông có thể hái được, cha sẽ ở lại. Tôi được phép bắt đầu sơn mặt phía tây. Tôi muốn làm việc một mình. Tôi muốn tỏ ra giỏi hơn và tình trạng thiếu nhân công do sự vất vả của công việc để khi nhóm Mexico trở về, họ sẽ cảm thấy thương tôi.
Họ về vào buổi trưa, lấm lem bùn đất và mệt mỏi.
-Bông ướt quá. - Tôi nghe Pappy nói với Gran.
Chúng tôi ăn món mướp tây rán và bánh quy, sau đó tôi quay lại làm việc. Tôi để mắt trông chừng khu vực chuồng bò, nhưng tôi đã làm việc rất lâu mà không thấy có sự giúp đở. Họ đang làm cái quái gì trong đó? Bữa trưa qua rồi, món bánh ngô dùng xong từ lâu. Chắc giấc ngủ trưa cũng đã kết thúc. Họ biết là ngôi nhà vẫn chưa sơn xong kia mà. Tại sao họ không tới giúp tôi?
Trời tối sầm ở hướng tây, nhưng tôi không nhận ra cho tới khi Pappy và Gran bước ra hành lang sau.
- Có lẽ mưa đấy, Luke. - Pappy nói. - Cháu nên dừng việc đó lại.
Tôi chùi sạch cái chổi và đặt sơn dưới băng ghế trên hành lang như thể cơn bão có thể làm hỏng. Tôi ngồi xuống giữa Pappy và Gran, rồi chúng tôi lại nghe thấy tiếng sấm ở hướng tây nam. Chắc sẽ lại mưa nhiều đây.