- II -

Bà già và bác sĩ

Có một bà già gần như hoàn toàn bị mù do một căn bệnh về mắt. Sau khi hỏi ý kiến bác sĩ, bà đã lập giấy cam kết với ông ta với sự có mặt của cả nhân chứng rằng nếu bác sĩ chữa khỏi mắt cho bà thì sẽ nhận được một khoản thù lao rất cao còn nếu ông ta thất bại thì sẽ không nhận được gì cả. Vì vậy, bác sĩ đã kê ra một quy trình điều trị mà mỗi lần từ nhà bệnh nhân về, ông ta đều mang theo một thứ đồ ra khỏi nhà. Cuối cùng, khi bác sĩ thăm bệnh nhân lần cuối và việc chữa trị đã hoàn thành thì trong nhà bà già cũng chẳng còn lại đồ đạc gì. Khi bà già nhìn thấy nhà mình hoàn toàn trống trơn, bà ta từ chối trả tiền cho bác sĩ và cứ nhiều lần như vậy, bác sĩ đã kiện bà già vì món nợ này. Ở tòa án, bà ta rất sẵn sàng cho những lời biện hộ của mình. Bà nói:

Nguyên đơn dã nói đúng sự thật về cam kết của chúng tôi. Tôi có cam đoan là sẽ trả cho bác sĩ một khoản tiền nếu ông ta chữa khỏi bệnh cho tôi và ông ta cũng hứa sẽ không nhận gì nếu thất bại. Giờ đây, ông ta nói rằng tôi đã khỏi bệnh nhưng tôi cho rằng mình mù hơn bao giờ hết và tôi có thể chứng minh điều mình vừa nói. Khi mắt tôi còn mù, dù sao tôi vẫn có thể nhận thức được rằng nhà tôi có chứa một số lượng đồ đạc và các vật dụng nhất định nhưng bây giờ, khi mà theo lời ông ta nói là tôi đã lành bệnh thì tôi lại hoàn toàn không thể nhìn thấy bất kỳ thứ gì trong nhà.

Mặt trăng và mẹ

Một lần, mặt trăng xin mẹ may cho mình một cái áo khoác. “Làm sao mẹ có thể làm được?”, mẹ nó trả lời, “chắng có cái nào vừa với con cả. Lúc thì con là trăng non, lúc khác con lại là trăng tròn và đôi khi con lại chẳng là cái gì cả”.

Thủy thần và người tiều phu

Một người tiều phu đang đốn cây bên bờ sông thì cái rìu của anh ta bị sượt qua thân cây, tuột ra khỏi tay anh ta và rơi xuống nước. Anh ta đứng trên bờ than khóc vì cái rìu đã mất. Thủy thần thấy vậy hiện lên hỏi lý do vì sao anh ta khóc. Sau khi biết rõ sự tình và cảm thương cho hoàn cảnh của người tiều phu, thần đã lặn xuống sông và vớt lên được một cái rìu vàng. Ông ta hỏi đó có phải là cái rìu mà anh tiều phu đã đánh rơi không. Anh ta trả lời rằng không. Thủy thần lại tiếp tục lặn xuống vót lên một cái rìu bạc. Ông hỏi đây có phải rìu của anh không.

- Không, đó cũng không phải rìu của tôi! - Người tiêu phu nói.

Một lần nữa, Thủy thần lại lặn xuống sông và vớt lên được chiếc rìu đã mất. Người tiều phu rất sung sướng khi tìm lại được tài sản của mình và cám ơn ân nhân của mình nhiều lần. Thủy thần rất hài lòng với tính thật thà của người tiều phu nên ông quyết định tặng anh ta cả hai chiếc rìu vàng và bạc kia. Khi ngươi tiều phu đem câu chuyện của mình kể cho các bạn nghe, một người trong số họ đã ghen tị với tài sản của anh và quyết tâm thử vận may của mình. Vì thế, anh ta đi tới bờ sông, đốn cây ở đó và giả vờ đánh rơi rìu xuống nước. Như lần trước, Thủy thần lại xuất hiện. Sau khi biết rõ sự tình, ông lặn xuống sông và mang lên một chiếc rìu vàng, như ông đã làm lần trước. Không đợi thần hỏi nó có phải là của anh ta hay không, gã đã kêu lên:

- Nó là của tôi, nó là của tôi!

Và mở rộng tay đón lấy phần thưởng của mình. Thủy thần rất phẫn nộ trước sự gian xảo của gã nên không những không đưa cho gã chiếc rìu vàng, thần còn từ chối trả lại chiếc rìu mà anh ta đã đánh rơi xuống sông.

Thật thà là cha quỷ quái.

Lừa, cáo và sư tử

Một con lừa và một con cáo trở thành bạn của nhau và cùng nhau đi tìm kiếm thức ăn. Chúng chưa đi được xa thì nhìn thấy một con sư tử đang tiến gần lại phía mình và cả hai đều run như cầy sấy. Nhưng con cáo cho rằng nó đã tìm ra cách để cứu mình, vì thế nó tiến thẳng đến chỗ con sư tử và thì thầm vào tai nó: “Tôi có thể đảm bảo rằng ông sẽ tóm được con lừa mà không cần phải vất vả rình mò nó nếu như ông hứa sẽ để cho tôi đi”. Sư tử đồng ý ngay rồi sau đó, con cáo lại quay về cùng người bạn của nó rồi giả vờ để dẫn lừa tới một cái hố kín mà một số người thợ săn đã đào để bẫy thú hoang và đương nhiên con lừa bị ngã ngay vào cái hố ấy. Khi sư tử nhìn thấy con lừa đã được giữ an toàn và không thể chạy trốn được nữa, nó chú ý ngay tới cáo và nhanh chóng ăn thịt nó. Còn chú lừa thì cũng trở thành bữa tiệc của sư tử ngay sau đó.

Phản bội bạn bè thì tự mình sẽ gánh chịu hậu quả.

Sư tử và chuột

Sư tử đang ngủ ngon lành trong hang bỗng nhiên bị đánh thức bởi một con chuột đang chạy qua mặt mình. Rất tức giận, sư tử dùng móng vuốt của mình chộp ngay lấy chuột và định ăn thịt nó. Con chuột rất sợ hãi, khẩn khoản van xin sư tử tha mạng sống cho nó.

- Xin hãy để cho tôi đi - Nó kêu lên - một ngày nào đó tôi sẽ trả ơn lòng tốt của ngài.

Ý nghĩ rằng một con chuột có thể giúp đỡ mình khiến cho sư tử cười phá lên nhưng cuối cùng nó cũng đồng ý thả con chuột ra. Cuối cùng thì cơ hội của chuột cũng đã đến.

Một hôm, sư tử bị mắc vào lưới do những người thợ săn giăng ra. Chuột đã nghe thấy và nhận ra tiếng gầm đầy tức giận của sư tử. Nó lao ngay tới nơi. Không mấy khó khăn, chuột dùng răng gặm những sợi dây thừng và chẳng mấy chốc, sư tử đã được giải thoát.

- Đấy, - Chuột nói - anh đã cười tôi khi tôi hứa sẽ trả ơn anh nhưng giờ thì anh đã thấy một con chuột vẫn có thể giúp một con sư tử khi nó cần.

Con quạ và bình nước

Một con quạ đang khát bỗng tìm thấy một cái bình với chút nước trong đó. Thật không may, nước trong bình quá ít nên dù đã cố gắng, quạ cũng không thể chạm mỏ của nó đến nước được. Nó gần như sắp chết khát. Cuối cùng, nó nghĩ ra một cách. Nó bắt đầu thả sỏi vào bình. Mỗi viên sỏi làm nước trong bình dần dâng cao lên tới miệng bình. Nhờ đó mà con quạ thông minh có thể thỏa thuê uống nước.

Cái khó ló cái khôn.

Những cậu bé và những con ếch

Một vài cậu bé nghịch ngợm đang chơi trên bờ ao và nhìn thấy những con ếch đang bơi trong ao nước nông. Chúng bắt đầu trò vui của mình bằng cách ném đá túi bụi vào lũ ếch khiến một vài con trong số chúng đã chết. Cuối cùng, một con ếch đã thò đầu lên khỏi mặt nước và nói rằng:

- Dừng lại đi, tôi xin các anh đấy! Trò vui đùa này của các anh lại là cái chết đối với chúng tôi.

Gió Bắc và Mặt Trời

Một cuộc tranh cãi đã diễn ra giữa Gió Bắc và Mặt Trời vì ai cũng nhận là mình khỏe hơn người kia. Cuối cùng, họ đồng ý thử sức mạnh của mình bằng cách thi xem ai lột được nhanh hơn áo khoác của một lữ khách. Gió Bắc là người thử trước. Gió Bắc tập trung hết sức lực cho cuộc tấn công và tạo ra một luồng gió xoáy dữ dội lên người lữ khách, len lỏi vào trong áo khoác của người đàn ông giật tung nó khỏi người anh ta. Nhưng gió càng thổi mạnh thì người đàn ông càng quấn chặt áo quanh người.

Tiếp theo là đến lượt Mặt Trời. Đầu tiên, Mặt Trời chiếu sáng nhẹ nhàng lên người lữ khách. Người này nhanh chóng cởi áo khoác ra và tiếp tục đi với cái áo được vắt hờ hững trên vai. Sau đó, Mặt trời dùng hết sức lực mình, tạo ra cái nóng như thiêu như đốt khiến cho người lữ hành chẳng mấy chốc đã phải cởi hết trang phục của mình ra.

Bà chủ và hai người đầy tớ

Một bà góa nọ rất chăm chỉ và tiết kiệm. Bà ta có hai người đầy tớ và luôn bắt họ làm việc khá vất vả. Họ không được phép ngủ muộn vào buổi sáng; bà chủ luôn dựng họ dậy làm việc ngay khi gà trống vừa gáy. Hai người đầy tớ ghét cay ghét đắng việc phải dậy sớm như vậy, đặc biệt là vào mùa đông. Họ cho rằng nếu như không phải vì con gà trống đã đánh thức bà chủ của họ sớm như vậy thì họ đã có thể ngủ lâu hơn. Vì thế họ đã tìm cách giết chết con gà. Nhưng họ không thể ngờ rằng bà chủ khi không nghe thấy tiếng gà gáy như thường lệ đã đánh thức họ dậy sớm hơn, bắt họ làm việc từ lúc nửa đêm.

Cái tốt và cái xấu

Ngày xửa ngày xưa, khi thế giới còn đang ở buổi sơ khai thì cái Tốt và cái Xấu ngang hàng nhau trong nhận thức của con người. Như vậy cái tốt không chiếm lĩnh và khiến mọi người đều được hạnh phúc còn cái xấu cũng không làm cho họ quá khốn khổ. Nhưng do sự ngu ngốc của loài người mà cái Xấu dần sinh sôi về số lượng, gia tăng về sức mạnh cho tới khi nó dường như sẽ lấy đi phần tốt trong mọi việc của con người và đẩy lùi cáí Tốt khỏi trái đất. Thế là, cái Tốt bèn lên thiên đàng và phàn nàn với thần Giu-pi-tơ về những sự đối xử mà nó nhận được, đồng thời cầu mong thần hãy bảo vệ nó khỏi cái Xấu và cho nó những lời khuyên về cách xử sự đối với con người. Thần Giu-pi-tơ đã chấp thuận yêu cầu được bảo vệ của cái Tốt và tuyên bố rằng vì tương lai của mình, nó không nên đi giữa con người một cách công khai trong một cơ thể vì rất dễ bị kẻ thù là cái Xấu tấn công mà nên đi đơn lẻ, khó quan sát, không thường xuyên và vào những thời điểm bất ngờ. Điều đó có nghĩa là trái đất đầy rẫy cái xấu vì chúng đến và đi khi chúng muốn và không bao giờ biến mất, trong khi cái tốt thì, lạy thánh a la, chỉ đến từng chút một và phải đi từ thiên đàng bằng mọi cách để ít bị nhìn thấy nhất.

Thỏ rừng và ếch

Những chú thỏ rừng đã tập họp nhau lại than vãn về số phận của chúng, rằng chúng bị nguy hiểm từ mọi phía. Chúng thiếu sức mạnh và lòng dũng cảm để tự bảo vệ mình. Con người, chó, chim và thú săn mồi, tất cả đều là kẻ thù của chúng, hàng ngày đều giết và ăn thịt chúng. Thấy không thể chịu đựng được sự đày đọa này lâu hơn nữa, tất cả lũ thỏ đều quyết định kết thúc cuộc đời bi thảm của chúng. Vì thế, trong nỗi tuyệt vọng, chúng chạy tới cái bể bên cạnh định ngâm mình xuống nước. Rất nhiều ếch ngồi trên bờ khi nghe thấy tiếng thỏ chạy đã cùng đồng loạt nhảy ngay xuống nước và giấu mình dưới nước sâu. Một con thỏ già thông thái đã nói to lên với bọn thỏ rừng:

- Dừng lại hỡi những người bạn của tôi! Đừng tự hủy hoại bản thân chúng ta! Hãy nhìn những con vật này, chúng sợ chúng ta và hẳn nhiên là chúng vẫn nhút nhát hơn chúng ta.

Cáo và cò

Một con cáo mời một con cò đến dùng bữa tối mà món ăn duy nhất được bày ra là một đĩa súp lớn nhưng nông. Con cáo thích thú liếm đĩa súp một cách ngon lành nhưng chú cò với cái mỏ dài của mình cố gắng nếm thử món súp thơm ngon nhưng vô ích. Sự khổ sở của cò làm cho con cáo ranh ma vô cũng vui thích. Chẳng bao lâu sau, cò ta lại mời cáo đến nhà mình dùng bữa. Cò đặt lên bàn ăn một cái bình cổ dài và hẹp mà nó có thể thò mỏ vào dễ dàng. Vì thế, trong khi cò sung sướng thưởng thức bữa tối thì cáo ta ngồi đó tức giận nhưng không làm gì được vì nó không thể với tới thức ăn đựng trong bình với cái mõm ngắn của mình.

Sói đội lốt cừu

Một con sói quyết định cải trang để nó có thể săn mồi cả một bầy cừu mà không lo bị phát hiện. Vì thế, nó chui vào trong một bộ lông cừu và lén lẫn vào đàn cừu khi chúng ăn cỏ trên đồng. Nó hoàn toàn đánh lừa được người chăn cừu. Khi trời tối, đàn cừu được nhốt vào chuồng, con sói cũng bị nhốt vào theo. Nhưng chính vào đêm hôm đó, người chăn cừu cần ít thịt cừu cho bữa ăn nên đã giết chết ngay tại chỗ con sói mà anh ta vẫn lầm tưởng là một chú cừu.

Hươu trong chuồng bò

Một con hươu bị đàn chó săn đuổi nên phải chạy khỏi hang của mình. Nó ẩn náu trong một sân trại và đi vào một cái chuồng nơi đang nhốt rất nhiều bò đực. Hươu tự ẩn mình dưới đống cỏ khô trong một ngăn chuồng trống và che được tất cả người ngoại trừ sừng của nó. Lúc bấy giờ, một chú bò đực nói với nó rằng:

- Điều gì đã khiến anh đến đây vậy? Anh có nhận thức được nguy cơ bị người chăn gia súc bắt không?.

Hươu trả lời lại rằng:

- Lúc này, xin các anh hãy cho tôi ở lại đây! Khi đêm đến, tôi sẽ dễ dàng trốn đi trong bóng tối.

Trong suốt buổi chiều, không ít tá điền đã đến chuồng bò để xem chúng có cần gì không nhưng không ai trong số họ nhận thấy sự có mặt của con hươu vì thế nó bắt đầu tự vui mừng vì đã thoát được và còn thể hiện sự biết ơn đối với lũ bò.

- Chúng tôi mong anh được bình an, - Con bò đã nói trước đó lại nói - nhưng anh vẫn chưa thoát khỏi nguy hiểm đâu. Nếu ông chủ đến, anh sẽ dễ dàng bị phát hiện vì chẳng thứ gì có thể thoát khỏi cặp mắt tinh tường của ông ta.

Chẳng mấy chốc, ông chủ đi vào chuồng bò và làm ầm ĩ về cách lũ bò được trông nom.

- Bọn gia súc đang bị đói - Ông ta kêu lên - Hãy cho chúng thêm nhiều cỏ và hãy đặt thêm nhiều nước dưới chân chúng.

Trong khi nói, ông ta tóm đầy tay một nắm cỏ trong đống mà con hươu đang ẩn náu. Ngay lập tức ông ta phát hiện ra con hươu. Ông ta gọi ngay người của mình đến và giết con hươu.

Cô gái vắt sữa bò và xô sữa

Con gái của một người nông dân ra ngoài vắt sữa bò và quay lại nơi để sữa, đầu cô đội một xô đầy sữa. Trên đường đi, cô thấy rất vui sướng với ý nghĩ rằng: “Sữa trong xô sẽ cho ta kem mà ta có thể làm thành bơ đem ra chợ bán. Số tiền thu được ta sẽ mua rất nhiều trứng. Trứng sẽ nở thành những chú gà con rồi chẳng mấy chốc ta sẽ có một sân gà. Sau đó, ta sẽ bán một số con đi lấy tiền để mua một cái áo choàng dài mà ta sẽ mặc khi đi tới hội chợ. Chắc chắn những người bạn của ta sẽ rất ngưỡng mộ ta, đến gặp và còn xin được làm ngươi yêu của ta nhưng ta sẽ quay phắt ngươi lại và chẳng có gì để nói với họ cả”. Quên khuấy mất xô sữa đang ở trên đầu mình và hành động theo những gì vừa tưởng tượng ra, cô nàng quay ngoắt đầu lại. Thế là tất cả sữa trong xô đều đổ ra hết. Chỉ trong chốc lát, giấc mơ về đàn gia cầm của cô gái vắt sữa bò đã biến mất.

Không nên đếm cua trong lỗ.

Cá heo, cá voi và cá trích cơm

Cá heo tranh cãi với cá voi và chẳng bao lâu sau chúng bắt đầu đánh nhau. Cuộc chiến rất căng thẳng, kéo dài và dường như không có dấu hiệu kết thúc cho tới khi một con cá trích cơm nghĩ rằng nó có thể giải quyết được mối bất hòa đó. Nó nhảy vào cuộc và cố gắng thuyết phục cá heo, cá voi ngừng chiến và làm bạn với nhau. Nhưng một con cá heo đã nói với nó rằng:

- Chúng tao thà đánh nhau đến chết còn hơn để một con cá trích như mi hòa giải.

Cáo và khỉ

Cáo và khỉ đang cùng đi trên đường. Chúng tranh cãi nhau xem ai có dòng dõi danh giá hơn. Chúng vẫn không chịu nhau như vậy cho tới khi cả hai tới chỗ con đường chạy qua một nghĩa địa với rất nhiều bia tưởng niệm trong đó. Con khỉ dừng lại, đắn đo một chút rồi thở dài.

- Sao anh lại thở dài như vậy? - Con cáo hỏi.

Khỉ chỉ tay vào những nấm mộ rồi trả lời:

- Tất cả những bia mộ anh nhìn thấy ở đây được dựng lên để thể hiện sự tôn kính đối với tổ tiên của tôi, những người mà trong thời của mình là những cá nhân kiệt xuất.

Cáo ta im lặng một lúc nhưng nó nhanh chóng bình tĩnh lại và nói ngay:

- Này anh bạn, đừng có dối trá như vậy! Anh vẫn được an toàn vì tôi chắc rằng sẽ chẳng có tổ tiên nào của anh sống lại để vạch trần những lời nói dối đó của anh.

Người ta hay khoe khoang khi biết chắc mình sẽ không bị phát hiện.

Lừa và chó cảnh

Người đàn ông nọ có một con lừa và một con chó cảnh. Con lừa được nhốt trong chuồng với rất nhiều yến mạch và cỏ khô, một cuộc sống đầy đủ mà một con lừa mong muốn. Con chó nhỏ là một con vật cưng của ông chủ, người luôn vuốt ve nó và cho nó ngồi trong lòng mình. Nếu ông chủ có ra ngoài ăn tối thì lần nào cũng phải mang về cho nó một chút thức ăn. Sự thật là lừa phải làm rất nhiều việc, từ chở bằng xe hay xay ngô cho tới mang vác các vật nặng của trang trại. Chẳng bao lâu nó thấy ghen tị với sự nhàn nhã và lười biếng của con chó cảnh. Cuối cùng, một hôm giật đứt sợi dây ở cổ, lao vào nhà tới chỗ ông chủ đang ăn tối. Nó nhảy cẫng lên, bắt chước những trò đùa của chú chó nhỏ, làm đổ bàn và vỡ bát đĩa với những động tác vụng về của nó. Không chỉ có vậy, nó thậm chí còn nhảy vào lòng ông chủ như nó hay thấy con chó nhỏ làm. Những người hầu thấy mối nguy hiểm đang đe dọa ông chủ của họ nên đã dùng gậy đánh cho con lừa một trận nên thân tống nó trở lại chuồng.

- Lạy thánh Ala, - Con lừa kêu lên - ta đã tự chuốc họa cho mình! Tại sao ta không bằng lòng với cuộc sống hiện tại của mình mà lại đi bắt chước những trò hề của con chó cảnh vô dụng đó.

Cây thông và cây mân xôi

Một cây thông đang khoe khoang với một cây mâm xôi và nói với vẻ rất coi thường:

- Ôi, một sinh vật tội nghiệp, anh chẳng có chút ích lợi gì cả. Hãy nhìn tôi đây này; tôi có rất nhiều ích lợi, đặc biệt khi con người cần xây nhà, họ sẽ chẳng làm được gì nếu không có tôi.

Nhưng cây mâm xôi trả lời ngay rằng:

- Đó là tất cả những gì mà anh coi là tốt đấy hả. Nhưng anh buộc phải đợi cho tới khi họ dùng rìu và cưa để đốn anh xuống. Đến lúc đó tôi nghĩ rằng anh chỉ ước gì mình là một cái cây mâm xôi chứ không phải là một cây thông.

Nghèo mà không phải lo âu còn hơn giàu mà nhiều bổn phận.

Chó, gà trống và cáo

Một con chó và một con gà trống kết bạn rất thân với nhau và chúng dự định đi du lịch cùng nhau. Lúc sẩm tôi, gà trống bay lên cành cây để đậu trong khi chó thì cuộn tròn mình trong cái thân cây rỗng. Khi bình minh tới, gà trống tỉnh dậy và gáy vang như thường lệ. Một con cáo nghe thấy tiếng gà và ao ước đó là bữa sáng của mình. Nó mò đến đứng dưới gốc cây và van vỉ gà trống hãy bay xuống.

- Tôi thật sự mong muốn được làm quen với ai có một giọng hát tuyệt vời đến vậy. - Cáo nói.

Gà trống trả lời rằng:

- Anh làm ơn đánh thức người gác cổng đang ngủ dưới gốc cây hộ tôi với. Anh ta sẽ mở cửa để cho anh vào.

Con cáo liền gõ nhẹ lên thân cây, chú chó từ bên trong xồ ra và xé xác nó.

Muỗi và bò đực

Một con muỗi nhỏ đậu trên sừng của một con bò đực và cứ ở đó trong một khoảng thời gian khá lâu. Khi cảm thấy đã nghỉ ngơi đủ và định bay đi, nó nói với con bò:

- Anh có phiền gì nếu tôi bay đi bây giờ không?

Con bò chỉ nhướng mắt lên và trả lời không mấy vui vẻ:

- Cũng thế cả thôi. Tôi không hề nhận ra khi anh bay đến và khi anh bỏ đi tôi cũng sẽ không biết gì cả.

Chúng ta không nên quan trọng hóa việc của mình trong khi thực ra nó chẳng là gì cả đối với người khác.

Con gấu và hai người bạn

Hai người bạn cùng đi du lịch với nhau khi một con gấu đột nhiên xuất hiện trước mắt họ. Trước khi con gấu phát hiện ra họ, một người bạn đã trèo ngay lên một cái cây ven đường và trốn ở đó. Người kia không nhanh nhẹn như bạn của mình nên anh ta không thể trốn thoát. Anh ta đành phải nằm xuống đất giả vờ chết. Con gấu mò đến, ngửi khắp người anh nhưng anh chàng nằm bất động, nín thở như đã chết thật vì người ta bảo rằng gấu không bao giờ đụng đến ngưòì đã chết. Con gấu tưởng người kia đã chết thật nên bỏ đi. Khi mọi việc qua đi, người bạn trên cây mới trèo xuống và hỏi người kia rằng gấu đã thì thầm gì với anh ta khi nó đưa mồm vào gần tai anh ta vậy. Người bạn kia trả lời rằng:

- Nó bảo tôi rằng đừng bao giờ làm bạn với kẻ đã bỏ anh trong lúc nguy hiểm.

Trong khó khăn mới biết sự chân thành của bạn bè.