- III -

Người nô lệ và con sư tử

Một người nô lệ chạy trốn khỏi ông chủ của mình, người đã đối xử rất tàn tệ với anh ta và để tránh khỏi bị bắt giữ, anh đã đi tới vùng sa mạc. Trong khi đang lang thang tìm thức ăn và nơi ẩn náu, người nô lệ tìm thấy một cái hang bị bỏ không. Tuy nhiên, sự thực thì cái hang đó là nơi trú ẩn của một con sư tử. Ngay lập tức, con sư tử xuất hiện trước nỗi kinh hoàng của kẻ chạy trốn khốn khổ. Người nô lệ đã tưởng như phải nộp mạng cho sư tử nhưng ngạc nhiên thay, thay vì nhảy bổ vào nuốt chửng anh ta, sư tử lại đến gần nịnh nọt anh chàng và đồng thời rên rỉ, nâng móng vuốt của nó lên. Quan sát thấy sư tử bị sưng lên và đỏ tây, người nô lệ kiểm tra thì thấy có một cái gai rất lớn trong mu bàn chân của nó. Anh ta nhanh chóng rút nó ra và băng bó vết thương. Dần dần, vết thương lành hẳn. Sư tử rất biết ơn ngươi nô lệ, nó coi anh ta như bạn bè. Đồng thời nó còn chia sẻ cái hang với anh trong một thời gian dài. Tuy vậy, cái ngày mà người nô lệ cảm thấy nhớ xã hội con người của mình đã đến và anh nói lời từ biệt với sư tử để trở về thành phố. Tại đây, anh ta bị nhận ra và bị cùm xích dẫn tới chỗ người chủ cũ của mình, ông chủ quyết định phạt anh ta để làm gương cho kẻ khác. Ông ta ra lệnh ném anh ta cho lũ thú dữ trong buổi trình diễn trước công chúng sắp tới tại đấu trường. Vào ngày định mệnh đó, bọn thú dữ được thả ra và trong số chúng có một con thân hình cao lớn và rất dữ tợn. Tiếp đó, tới lượt người nô lệ tội nghiệp bị ném vào trong sân đấu. Những khán giả ngồi trên khán đài đã rất kinh ngạc khi con sư tử sau một cái nhìn lướt qua đã nhảy về phía người nô lệ và quỳ xuõng với một niềm vui khôn tả. Đó chính là người bạn cũ của nó trong cái hang ngày nào. Khán giả la ó đòi cứu mạng sống của người nô lệ còn thị trưởng thành phố cũng hết sức ngạc nhiên trước lòng biết ơn và trung thành của sư tử đã quyết định trả tự do cho cả hai.

Con bọ chét và người đàn ông

Một con bọ chét cắn một người đàn ông cho đến khi anh ta không thể chịu đựng thêm được nữa. Anh ta tìm khắp người và cuối cùng cũng tóm được nó. Giũ con bọ chét giữa ngón cái và ngón trỏ, anh chàng nói hay đúng hơn là la hét với vẻ rất tức giận:

- Mi là ai? Hãy cầu nguyện đi con vật bé nhỏ đáng thương kia. Mi đã tự do hoành hành trên khắp người ta rồi đấy.

Con bọ chét rất sợ hãi, khóc thút thít bằng một giong nhỏ và yếu:

- Thưa ngài, xin ngài hãy để tôi đi; đừng giết tôi! Tôi chỉ là một con vật bé nhỏ không thể gây hại gì cho ngài.

Nhưng người đàn ông cười và nói:

- Ta sẽ giết mi ngay bây giờ cho dù mi có làm hại được ta hay không.

Đừng phí lòng thương hại của bạn cho một tên vô lại.

Ong chúa và thần Giu-pi-tơ

Một con ong chúa bay từ Hymettus tới đỉnh Olympus mang theo mật ong tươi ngon được lấy từ tổ để làm quà cho thần Giu-pi-tơ. Thần rất hài lòng với món quà này và hứa sẽ tặng cho ong chúa bất kỳ thứ gì cô muốn. Ong chúa nói sẽ rất biết ơn thần Giu-pi-tơ nếu ngài cho loài ong những cái vòi để giết người, những kẻ chuyên ăn cắp mật của họ. Thần Giu-pi-tơ rất không thích yêu cầu này vì ngài rất yêu quý con người. Nhưng những lời đã nói ra thần không thể rút lại được nên ngài đành phải đồng ý. Tuy nhiên, những cái vòi thần Giu-pi-tơ cho loài ong lại là những chiếc vòi ở lại trên vết thương của người bị ong đốt và con ong đó sẽ chết.

Cây sồi và những cây sậy

Một cây sồi mọc bên bờ sông, bị một cơn bão mạnh làm bật rễ và bị đưa tới một dòng suối. Nó rơi giữa những cây sậy mọc nhờ nước và nói với chúng rằng:

- Các anh trông thật yếu ớt và mảnh khảnh, phải cố gắng lắm mới sống sót được sau cơn bão trong khi tôi, với tất cả sức mạnh của mình, đã giật đứt rễ và quăng mình xuống sông.

- Anh thật kiên cường, - Những cây sậy trả lời - đã đấu tranh lại với cơn bão chắc chắn mạnh hơn anh nhưng chúng tôi cúi đầu trước mọi cơn gió, vì thế cơn bão đã không đụng được đến chúng tôi.

Ngưới đàn ông và con thú con

Một người đàn ông nọ tuy mù nhưng có xúc giác tốt đến nỗi bất kỳ con vật nào được đặt vào tay anh ta thì anh ta đều có thể nhận ra đó là con gì chỉ bằng cách sờ vào người nó. Một hôm, người ta đặt vào tay anh một con sói con va hỏi anh đó là con gì. Người đàn ông mù sờ nó một lúc rồi nói:

- Thực ra, tôi không chắc rằng đó là con sói hay con cáo con nhưng tôi biết chắc rằng không bao giờ ta có thể tin tưởng nhốt nó trong một bãi nhốt cừu.

Tính xấu được hình thành rất sớm.

Cậu bé và những con sên

Con trai của một người nông dân đi tìm sên và khi cậu ta đã nhặt được đầy hai vốc tay, cậu nhóm lửa để nướng chúng vì cậu ta định ăn chúng. Khi lửa bắt đầu cháy, lũ sên cảm thấy nóng nên chúng dần chui vào trong vỏ của mình với những tiếng xì xì thường thấy khi chúng làm như vậy. Cậu bé nghe thấy vậy và nói:

- Hỡi những con vật đáng bỏ đi kia! Chúng mày vẫn còn tâm trạng huýt sáo trong khi nhà bị cháy thế kia ư?

Vua khí và hai người bạn

Hai người đàn ông đi du lịch cùng nhau, một người không bao giờ nói thật trong khi người kia lại chẳng khi nào nói dối và họ cùng đi tới thế giới loài khỉ. Nghe được về chuyến đi của họ, vua khỉ đã ra lệnh đưa họ tới trước mặt nó. Bằng cách gây ấn tượng với họ về vẻ lộng lẫy của mình, vua khỉ đón tiếp hai người bạn trên ngai vàng của mình trong khi những con khỉ khác, thần dân của nó thì ngồi dọc theo hai bên. Khi hai khách du lịch diện kiến vua khỉ, nó hỏi ngay họ nghĩ gì về nó trong vai trò của một ông vua. Người bạn dối trá nói:

- Thưa ngài, mọi người đều nhận thấy rằng ngài là một quốc vương đáng kính và hùng mạnh nhất.

- Thế anh nghĩ gì về thần dân của ta? - Vua khỉ hỏi tiếp.

Người này trả lời ngay:

- Họ theo đúng cách, xứng đáng với ông chủ hoàng gia của họ.

Vua khỉ rất hài lòng với câu trả lời đó và nó tặng cho người bạn này một món quà tuyệt vời. Người bạn kia cho rằng bạn của mình đã nhận được một món quà giá trị cho những lời nói dối thì anh ta chắc chắn sẽ nhận được một món quà còn tuyệt vời hơn cho những lời nói thật. Vì thế khi vua khỉ hỏi: “Còn ý kiến của anh thế nào?” thì anh ta trả lời rằng:

- Ngài là một con khỉ rất đẹp, cả các thần dân của ngài cũng vậy.

Vua khỉ quá tức giận trước câu trả lời này và ra lệnh xử tội chết người bạn đó.

Con lừa và hàng hóa

Một người bán hàng rong nọ có một con lừa. Một hôm, anh ta mua khá nhiều muối và chất lên lưng con lừa hết mức mà nó có thể mang được. Trên đường về nhà, con lừa bị khuỵu chân khi nó đi qua một con suối và ngã xuống nước. Thế là rất nhiều muối bị tan chảy và trôi đi, vì thế khi đứng dậy con lừa thấy hàng hóa trên lưng nó nhẹ bớt đi rất nhiều. Tuy nhiên, ông chủ lại bắt nó quay lại thị trấn để mua thêm muối bù vào phần muối còn lại trong sọt và tiếp tục lên đường. Chẳng bao lâu họ lại tới chỗ con suối và con lừa lại quỳ xuống rồi đứng dậy giống như lúc trước với hàng thồ nhẹ đi nhiều. Nhưng ông chủ đã phát hiện ra trò này của con lừa nên bắt nó quay lại thị trấn một lần nữa để mua rất nhiều bông và chất đầy trên lưng lừa. Khi họ tới bên dòng suối, con lừa lại khuỵu chân xuống nhưng lần này xốp hút vào rất nhiều nước và khi nó đứng dậy, hàng thồ của nó trở nên nặng hơn gấp nhiều lần.

Bạn không thể chơi một nước cờ hay nhiều lần.

Thằng bé chăn cừu và con chó sói

Một thằng bé chăn cừu đang cho đàn cừu ăn ở gần một ngôi làng và nghĩ rằng sẽ rất vui nếu đánh lừa dân làng bằng cách giả vờ có chó sói đang tấn công lũ cừu, vì thế nó hét to:

- Có chó sói! Có chó sói!

Khi mọi người chạy tới nơi thì thằng bé phá lên cười trước sự vất vả của họ. Nó làm như vậy không chỉ một lần và lần nào cũng vậy, dân làng đều thấy họ bị lừa vì chẳng có con sói nào cả. Cuối cùng, một con sói thật sự đã mò đến và thằng bé kêu lên rất to “Chó sói, chó sói” nhưng mọi người đã quá quen với tiếng kêu của nó nên chẳng ai buồn để ý cả. Và thế là con chó sói bình thản giết hết con cừu này tới con cừu khác.

Bạn không thể tin một kẻ dối trá ngay cả khi anh ta nói thật.

Cáo và dê

Một con cáo bị rơi xuống một cái giếng và không thể thoát ra được. Một lúc sau, một con dê đang khát đi tới. Nó nhìn thấy con cáo trong giếng và hỏi xem nước có ngon không.

- Ngon ư? - Con cáo nói - Đây là thứ nước ngon nhất mà tôi từng được nếm. Hãy xuống đây tự thử đi anh bạn.

Con dê chẳng nghĩ được thứ gì khác ngoài việc thỏa mãn cơn khát của nó và nhảy ngay xuống giếng. Khi đã uống nước thỏa thê, nó mới nhìn quanh giống như con cáo để tìm đường thoát nhưng vô ích. Lúc đó, con cáo nói rằng:

- Tôi có ý này. Anh hãy đứng bằng chân sau và dựa hai chân trước vào thành giếng. Tôi sẽ trèo lên lưng anh và giẫm lên sừng của anh, tôi có thể thoát ra ngoài. Khi đã thoát được rồi, tôi sẽ giúp anh lên.

Con dê đã làm đúng như vậy, con cáo trèo lên lưng nó và ra khỏi được giếng rồi lạnh lùng bỏ đi. Con dê gọi theo rất to để nhắc con cáo về lời hứa lúc trước nhưng cáo chỉ quay lại nói rằng:

- Nếu ngươi có nhiều trí thông minh như đống râu của ngươi thì ngươi đã không nhảy xuống giếng mà không tự hỏi rằng làm thế nào để lên trở lại được.

Người đánh cá và con cá trích cơm

Một người đánh cá quăng lưới xuống biển và khi ông ta kéo lưới lên thì chẳng có gì ngoài một con cá trích cơm. Con cá van xin người đánh cá thả nó trở lại biển:- Bây giờ, tôi chí là một con cá bé nhỏ. Nhưng một ngày nào đó, tôi sẽ lớn lên. Khi đó nếu ông bắt tôi thì lúc đó tôi sẽ có ích hơn cho ông.Nhưng người đàn ông trả lời rằng:

- Ôi, không! Ta sẽ vẫn giữ mi lúc ta đang tóm được mi đây. Chứ nếu ta thả mi ra thì liệu ta có thể gặp lại mi được nữa không? Chắc chắn là không rồi.

Kẻ du lịch khoác lác

Một người đàn ông đi du lịch nước ngoài và khi trở về nhà, anh ta đã kể những câu chuyện thú vị về những việc đã làm ở nước ngoài. Trong số những câu chuyện này, anh ta nói anh ta đã tham gia vào một cuộc thi nhảy xa ở Rhodes và anh ta đã nhảy xa đến nỗi không ai có thể đánh bại anh.

- Hãy tới Rhodes và hỏi họ xem, - Anh chàng nói - mọi người sẽ nói cho các bạn đó là sự thật.

Nhưng một người sau khi nghe thấy vậy liền nói rằng:

- Nếu anh có thể nhảy xa như lời anh nói thì chúng tôi cũng không cần phải tới Rhodes làm gì cả. Hãy tưởng tượng rằng đây là Rhodes và hãy nhảy cho chúng tôi xem đi!

Hành động chứ không phải lời nói.

Cua mẹ và cua con

Một con cua nói với con trai mình rằng:

- Tại sao con cứ bò ngang như vậy con trai của ta? Con phải tập bò thẳng đi.

Con cua con trả lời rằng:

- Hãy chỉ cho con với mẹ và con sẽ làm theo mẹ.

Cua mẹ cố gắng bò thẳng nhưng vô ích và rồi cùng nhận ra sự ngốc nghếch của mình khi tìm lỗi lầm của con trai mình.

Tự mình làm gương tốt hơn những điều răn dạy.

Con lừa và cái bóng của nó

Một người đàn ông thuê một con lừa cho chuyến đi vào mùa hè của mình và khởi hành còn người chủ của con lừa thì theo sau điều khiển. Chẳng bao lâu sau, trong cái nắng oi ả của mùa hè, họ dừng lại nghỉ ngơi. Người du khách muốn nằm nghỉ dưới bóng con lừa nhưng ông chủ của nó, người cũng mong thoát khỏi ánh nắng mặt trời thì không để cho anh ta làm như vậy vì người khách chỉ nói là thuê con lừa chứ có thuê bóng của nó đâu. Người khách thì cho rằng món tiền bỏ ra cho phép anh ta có toàn quyền với con lừa trong thời gian thuê. Từ tranh cãi, họ đi tới đánh lộn và trong khi còn mải đánh nhau thì con lừa đã nhân cơ hội đó chuồn mất.

Người nông dân và các con trai

Một người nông dân đã sắp cận kề cái chết nên muốn tiết lộ cho các con trai của mình một bí mật. Ông liền gọi các con tới bên mình và nói:

- Các con trai của ta. Ta sắp gần đất xa trời rồi nên muốn cho các con biết rằng trong vườn nho nhà chúng ta có chôn giấu một kho báu. Hãy đào lên và các con sẽ tìm thấy nó.

Ngay sau khi cha chết, các cậu con trai mang cuốc thuông ra đào xới đất của vườn nho lên để tìm kho báu mà họ cho là được chôn ở đó. Nhưng họ chẳng tìm thấy gì cả. Tuy nhiên, vườn nho sau khi được đào xới như vậy đã cho một vụ mùa tốt chưa từng có.

Chó và người đầu bếp

Một người đàn ông giàu có mời rất nhiều bạn bè và người thân của mình tới một bữa tiệc lớn. Con chó của ông ta nghĩ rằng đây sẽ là một cơ hội tốt để mời một con chó khác, bạn của nó tới. Vì thế nó đến gặp con chó kia và nói rằng:

- Ông chủ của tôi đang tổ chức tiệc, có một bữa ăn rất thịnh soạn ở đó. Hãy tới và ăn tối cùng tôi đi anh bạn.

Con chó được mời đồng ý ngay và khi nhìn thấy những thứ được chuẩn bị trong bếp, nó tự bảo mình rằng: Chúa ơi, ta thật là may mắn. Tối nay, ta sẽ ăn thật no nê cho cả hai, ba hôm sau nữa. Cùng lúc dó, nó vẫy mạnh tai để chứng tỏ cho bạn nó thấy là nó rất sung sướng khi được mời tới đây. Nhưng chỉ một lát sau, người đầu bếp nhìn thấy cảnh tượng này và rất tức giận với sự có mặt của một con chó lạ trong bếp. Anh ta tóm lấy hai chân sau của con chó và ném nó ra ngoài cửa sổ. Con chó bị một cú ngã đau điếng người. Nó cố gắng tập tễnh chạy càng xa càng tốt, tru lên một cách buồn thảm. Lúc đó, một vài con chó khác nhìn thấy nó liền hỏi:

- Anh đã ăn bữa tối thế nào vậy?

Con chó trả lời:

- Tôi đã có một khoảng thời gian thật tuyệt vời. Rượu rất ngon và tôi uống nhiều đến nỗi tôi thật sự không nhớ mình đã ra khỏi nhà bằng cách nào nữa.

Khỉ làm vua

Trong buổi họp mặt của các loài vật, con khỉ đã nhảy nhót làm cho chúng vui đến nỗi chúng quyết định bầu nó làm vua. Tuy nhiên, con cáo rất ghen tức trước sự thăng tiến của khỉ, vì thế một hôm, nó tìm thấy một cái bẫy với miếng thịt ở trong liền dẫn khỉ tới đó và nói:

- Thưa ngài, đây là một miếng ăn rất ngon nhưng tôi đã không lấy cho mình vì tôi nghĩ nó phải được dành cho ngài, nhà vua của chúng tôi. Ngài có đồng ý thưởng thức nó không?.

Con khỉ ngay lập tức ăn miếng thịt và bị sập bẫy. Nó cay đắng chỉ trích con cáo đã đưa nó vào nơi nguy hiểm nhưng con cáo chỉ cười và nói rằng:

- Ôi, ngài khỉ thân mến! Ngài tự xưng là vua của muôn loài mà lại không hề có tí trí tuệ nào để đến nỗi tự đưa mình vào dọ thế kia ư?

Những tên trộm và con gà trống

Một vài tên trộm đột nhập vào một căn nhà mà chẳng tìm thấy gì đáng giá ngoài một con gà trống, thế là chúng đã bắt gà mang đi. Khi bọn trộm đang chuẩn bị bữa ăn, một tên trong số chúng đã tóm lấy con gà và định bóp cổ nó thì nó kêu lên mong chờ một sự khoan dung:

- Xin các anh đừng giết tôi, các anh sẽ thấy tôi là con chim hữu ích nhất vì tôi đánh thức những con người chân thật trở dậy làm việc bằng tiếng gáy của mình.

Tuy nhiên, tên trộm trả lời lại với vẻ rất tức giận:

- Tao biết là mày rất có ích vì mày vẫn làm cho công việc kiếm ăn của bọn tao khó khăn hơn. Hãy vào trong nồi đi, con gà kia.