- XVII -

Những con cáo và dòng sông

Một vài con cáo tập họp nhau bên bờ sông vì chúng muốn uống nước nhưng dòng nước chảy xiết và nước trông rất sâu, lại nguy hiểm nên chúng không dám uống mà chỉ đứng gần rìa khuyên khích nhau đừng sợ. Cuối cùng, một con cáo đã khiến cho những con cáo còn lại thấy xấu hổ vì nó tỏ ra rất dũng cảm và nói rằng:

- Tôi không thấy sợ một chút nào cả! Hãy xem đây, tôi sẽ nhảy ngay xuống nước.

Ngay khi nó vừa nhảy xuống thì dòng nước mạnh đã cuốn trôi nó đi. Khi những con cáo khác trông thấy bạn mình bị nước mang đi, chúng kêu lên:

- Đừng đi, đừng bỏ chúng tôi! Hãy quay lại và chỉ cho chúng tôi nơi nào chúng tôi có thể uống nước an toàn.

Nhưng con cáo trả lời rằng:

- Tôi e rằng là mình không thể đâu. Tôi muốn tới bờ biển và dòng nước này sẽ mang tôi tới đó một cách nhẹ nhàng. Khi quay lại, tôi sẽ chỉ cho các anh.

Ngựa và hươu

Có một con ngựa thường gặm cỏ một mình trên cánh đồng. Nhưng một hôm, có một con hươu từ đâu tới nói rằng nó có quyền được ăn cỏ ở đó cùng ngựa và hơn thế nữa nó toàn chọn những chỗ tốt nhất để ăn. Con ngựa tức lắm, rất muốn trả thù kẻ không mời mà đến này nên đã tới gặp một người đàn ông và nhờ anh ta giúp đuổi hươu đi. Người đàn ông nói. “Tất nhiên là ta sẽ giúp nhưng ta chỉ làm như vậy nếu ngươi chịu để ta thắng cương và cưỡi trên lưng ngươi”. Ngựa ta đồng ý với điều kiện này nhưng sau khi đã đuổi được hươu đi, ngựa ta sợ hãi nhận ra rằng giờ đây nó đã là nô lệ cho con người.

Cáo và rắn

Một con rắn đang bơi qua một dòng sông thì bị dòng nước cuốn đi nhưng nó đã cố luồn lách bò lên được một bó gai đang trôi nổi và do vậy bị cuốn đi với tốc độ rất nhanh. Một con cáo đứng trên bờ trông thấy con rắn đang lao đi liền gọi với theo:

- Trời ơi! Hành khách mà lại muốn điều chỉnh con tàu!

Sư tử, cáo và hươu

Một con sư tử đang nằm ốm yếu trong hang và không thể ra ngoài tìm thức ăn được. Vì thế, khi cáo bạn nó tới hỏi thăm sức khỏe, sư tử đã nói rằng:

- Bạn tốt của tôi ơi, tôi muốn anh hãy tới khu rừng đàng kia và lừa một con hươu sống ở đó đến hang tôi: Tôi mơ ước có một bữa tối với tim và óc hươu.

Con cáo liền tới khu rừng gặp con hươu và nói rằng:

- Thưa ngài, ngài thật là may mắn. Ngài có biết sư tử, đức vua của chúng ta chứ. Đức vua sắp chết và đã chỉ định ngài là người kế nghiệp trị vì các con thú khác. Tôi hy vọng ngài sẽ không quên tôi là ngươi đầu tiên mang tin vui này tới cho ngài. Và bây giờ thì tôi phải quay lại chỗ đức vua và theo tôi thì ngài nên đi luôn cùng để ở bên đức vua nhưng phút cuối cùng này.

Con hươu rất lấy làm hãnh diện và đi theo ngay con cáo tới hang sư tử mà không nghi ngờ gì cả. Ngay khi hươu vừa vào tới hang là sư tử đã nhảy chồm tới nhưng nó đã tính sai cú nhảy của mình nên con hươu đã thoát được với đôi tai bị rách và nó đã chạy nhanh hết sức có thể để trở về nơi ẩn náu của mình trong rừng. Cáo thấy vô cùng xấu hổ và sư tử cũng chẳng hơn gì, rất thất vọng vì lúc này nó chỉ thấy đói mà không còn thấy mệt nữa. Vì vậy, nó lại van xin cáo thử tới lừa phỉnh con hươu một lần nữa để đưa nó đến hang sư tử.

Cáo nói:

- Lần này gần như là không thể, nhưng tôi sẽ cố thử xem.

Vừa dứt lời, nó đã tới khu rừng lần thứ hai và thấy hươu đang nằm nghỉ, cố gắng hồi phục khỏi nỗi khiếp sợ vừa gặp phải. Vừa nhìn thấy cáo, hươu đã kêu lên:

- Ngươi là tên vô lại, ngươi được gì khi dụ dỗ ta vào chỗ chết như vậy? Hãy cút đi nếu không muốn chết dưới những cái sừng của ta.

Nhưng cáo hoàn toàn không hề tỏ ra xấu hổ gì cả.

- Ngài thật quá nhút nhát đây, thưa ngài, chắc chắn là ngài không cho rằng đức vua có thể gây hại gì. Sư tử chỉ định thì thầm với ngài về một số bí mật của triều đình thôi trong khi ngài lại bỏ chạy như một con thỏ sợ hãi vậy. Ngài đã làm đức vua rất tức giận và tôi không dám chắc là sư tử có đưa chó sói lên làm vua thay ngài không trừ khi ngài phải quay lại ngay lập tức và thể hiện cho đức vua biết rằng ngài rất muốn trị vì đất nước. Tôi xin hứa rằng sư tử sẽ không làm hại đến ngài đâu còn tôi xin nguyện làm tên đầy tó trung thành của ngài.

Con hươu lại một lần nữa ngốc nghếch mắc mưu, đồng ý quay lại hang sư tử và lần này tất nhiên sư tử không mắc thêm một sai lầm nào nữa. Nó nhanh chóng chế ngự được con hươu và ăn thịt con mồi một cách vui vẻ. Trong khi đó, con cáo nhân lúc sư tử không trông thấy đã ăn cắp bộ óc hươu để tự thưởng cho những vất vả của mình. Lúc ấy, sư tử mới bắt đầu đi tìm bộ óc của hươu nhưng tất nhiên là không thấy. Cáo thấy vậy bèn nói:

- Tôi không nghĩ là anh nên phí công tìm bộ óc ấy làm gì: một con vật mà hai lần chui vào hang sư tử thì bộ óc của nó cũng chẳng có gì phải tiếc cả.

Người đàn ông bị mất thuổng

Một người đàn ông đang bận bịu với việc đào bới vườn nho của mình và một hôm, trong khi đang làm việc, anh ta bị mất thuổng. Cho rằng nó bị một trong số những công nhân của mình đánh cắp, anh ta tra hỏi họ rất nhiêu nhưng tất cả đều nói rằng họ không biết gì cả. Không tin vào những người này, người đàn ông yêu cầu họ phải vào thành phố và thề nguyền trong một ngôi đền rằng họ không ăn cắp. Đó là do anh ta không tin tưởng vào các vị thần bình thường ở nông thôn nhưng lại cho rằng tên trộm sẽ không thể đi qua mà không bị thần trí tuệ phát hiện. Khi đi vào trong cổng, điều đầu tiên họ nghe thấy là anh mõ thành phố đòi phần thưởng cho những thông tin về tên trộm đã đánh cắp một thứ gì đó từ ngôi đền thành phố này. “Hừm”, người đàn ông tự nói với mình rằng, “ta cho rằng tốt nhất là nên quay về nhà thôi. Nếu những vị thần thành phố này không thể tìm ra những tên trộm đã ăn cắp đồ của ngôi đền thì chắc chắn là họ cũng không thể biết ai đã ăn trộm cái thuổng của ta”.

Gà gô và người săn chim

Một người săn chim đã tóm được một con gà gô bị mắc trong lưới và đang định bóp chết nó thì nó kêu van thảm thiết xin tha mạng:

- Xin đừng giết tôi, hãy để tôi sống và tôi sẽ trả ơn anh bằng cách lừa những con gà gô khác vào lưới của anh.

Người săn chim nói:

- Tất nhiên là không, ta sẽ không tha cho mi đâu. Dù gì thì ta cũng sẽ giết ngươi thôi vì với những lời giả dối như vậy thì mi rất đáng chết.

Người thợ săn và anh tiều phu

Một ngưới thợ săn đang tìm kiếm trong rừng dấu vết của một con sư tử và trông thấy một anh tiều phu đang đốn cây. Người thợ săn lại gần anh tiều phu hỏi xem anh ta có thấy dấu chân sư tử ở gần đó hay có biết hang sư tử ở đâu không. Anh tiều phu trả lời rằng:

- Nếu anh đi cùng tôi, tôi sẽ chỉ cho anh cả con sư tử ấy chứ.

Người thợ săn tái mặt vì sợ và răng anh ta va vào nhau khi trả lời anh tiều phu:

- Cám ơn anh nhưng tôi chỉ muốn tìm dấu vết của sư tử thôi chứ không phải nó.

Rắn và đại bàng

Một con đại bàng sà xuống quắp một con rắn bằng những móng vuốt sắc nhọn của nó nhằm mang nó đi để ăn thịt. Nhưng con rắn lại rất nhanh nhẹn chỉ trong chốc lát đã quấn quanh người đại bàng và một cuộc đấu tranh giữa cái sống và cái chết đã diễn ra giữa hai con vật. Một người nông dân đã chứng kiến hết cuộc đối đầu này liền tới giúp đại bàng và đã giúp nó thoát được khỏi con rắn. Để trả thù, con rắn đã phun nọc độc vào trong chiếc bình đựng rượu của người nông dân. Nóng hết cả người vì những nỗ lực cứu đại bàng vừa rồi, người đàn ông định thưởng cho mình một hóp rượu cho đã khát thì đại bàng đã kịp thời hất bình đựng rượu ra khỏi tay người nông dân làm cho rượu trong đó đổ hết ra đất.

Giúp đỡ người khác thì cũng xứng đáng được trả ơn.

Kẻ lừa đảo và nhà tiên tri

Một kẻ lừa đảo cá cược rằng hắn ta sẽ chứng minh nhà tiên tri ở Den-phi không đáng tin cậy bằng cách tìm ra một câu trả lời sai cho câu hỏi do chính hắn ta đặt ra. Do vậy, hắn tới đền vào một ngày đã hẹn trước với một con chim trong tay mà hắn giấu trong mép tay áo và hỏi rằng thứ mà hắn đang giấu trong tay còn sống hay đã chết. Nếu nhà tiên tri nói rằng “đã chết” thì hắn sẽ đưa ra con chim còn sống còn nếu như câu trả lời là “còn sống” thì hắn sẽ bóp cổ con chim và đưa ra một con chim đã chết. Nhưng vị tiên tri thông thái hơn hắn nhiều vì câu trả lời của ông là:

- Hỡi kẻ lạ mặt kia, dù cho thứ ngươi đang nắm trong tay còn sống hay đã chết thì điều đó hoàn toàn phụ thuộc vào ý muốn của ngươi thôi.

Thần đau khổ và đặc quyền của mình

Khi thần Giu-pi-tơ đang chỉ định cho các vị thần đặc quyền của họ thì tình cờ thần Đau khổ cũng không có mặt ở đó nhưng khi mọi người đã nhận xong phần của mình thì ông ta lại vào đòi quyền lợi của mình. Thần Giu-pi-tơ bối rối không biết làm thế nào vì chẳng còn lại gì để phân cho thần Đau khổ cả. Nhưng rồi cuối cùng thần Giu-pi-tơ quuyết định rằng những giọt nước mắt chảy ra dành cho người chết sẽ thuộc về thần Đau khổ. Như vậy là thần Đau khô cũng có được đặc quyền như bao vị thần khác. Con người càng mang lại cho thần nhiều quyền lợi thì thần sẽ càng giao nộp nó một cách hào phóng. Do đó, cứ thương tiếc mãi những người đã khuất thì chẳng hay ho tí gì nữa là thần Đau khổ, vị thần có thú vui duy nhất là than vãn, sẽ sớm có lý do để tạo ra những giọt nước mắt thôi.

Chim ưng, diều hâu và những con chim bồ câu

Những chú chim bồ câu đang bay thành đàn thì bị một con diều hâu làm phiền và thỉnh thoảng nó lại sà xuống quắp một chú bồ câu mang đi. Thế là lũ bồ câu đã mời một con chim ưng vào trong đàn của chúng để bảo vệ chúng chống lại kẻ thù. Những đàn bồ câu đã sớm phải hối tiếc về sự ngốc nghếch của chúng bởi con chim ưng trong một ngày đã giết nhiều bồ câu hơn số đó của diều hâu làm trong một năm.

Người phụ nữ và anh nông dân

Một phụ nữ mới mất chồng hàng ngày thường ra mộ anh ta khóc lóc thảm thiết. Một người nông dân đang cày ở một cánh đồng cách đó không xa trông thấy người phụ nữ và rất muốn lấy chị ta làm vợ. Thế là anh ta bỏ cày cấy tới ngồi bên cạnh người đàn bà nọ và cũng bắt đầu khóc. Người góa phụ hỏi người đàn ông vì sao lại khóc và anh ta trả lời rằng:

- Tôi mới mất người vợ thân yêu của mình và những giọt nước mắt này hy vọng sẽ làm dịu bớt nỗi đau trong tôi.

- Còn tôi - Người phụ nữ nói - tôi vừa mới mất chồng.

Và trong một lúc, họ lặng lẽ thương tiếc cho người đã khuất. Sau cùng, người nông dân nói:

- Tôi và cô cùng trong một hoàn cảnh, vậy tại sao chúng ta không cưới và sống cùng nhau? Tôi sẽ thay thế vị trí của chồng cô còn cô sẽ thay chỗ của vợ tôi.

Người phụ nữ chấp thuận lời đề nghị có vẻ như rất hợp lý này và họ lau nước mắt đi. Trong khi đó, một tên trộm đã tới ăn cắp con bò mà anh nông dân đã để lại cùng cái cầy của mình. Trong khi đi tìm tên trộm, anh ta vừa đấm ngực mình, vừa than khóc cho sự mất mát này. Khi người phụ nữ nghe thấy tiếng khóc của anh ta liền tới bên hỏi rằng:

- Tại sao anh vẫn còn khóc thế?

Anh nông dân trả lời rằng:

- Vâng, đây mới là nỗi mất mát thật sự của tôi.

Thần Prô-mê-tê tạo ra con người

Theo lệnh của thần Giu-pi-tơ, thần Prô-mê-tê đã tạo ra con người và những loài vật khác. Thần Giu-pi-tơ nhận thấy rằng sinh vật có lý trí duy nhất là con người lại có số lượng quá ít ỏi so với các sinh vật không có lý trí khác liền sai thần Prô-mê-tê điều chỉnh lại cân bằng bằng cách biến một số con vật thành người. Thần Prô-mê-tê đã làm đúng như lệnh của thần Giu-pi-tơ và đó là lý do vì sao một số người có bề ngoài của con người nhưng tâm hồn lại của thú vật.