Chương 17

Chúng tôi cùng tham gia kỳ thi tốt nghiệp tiểu học. Khi Lila nhận ra rằng tôi sẽ tham gia cả kỳ thi đầu vào cấp hai, năng lượng trên người cậu ấy bay sạch. Một việc đã xảy ra khiến ai nấy đều ngạc nhiên: tôi đã qua cả hai kỳ thi với toàn điểm mười; Lila nhận bằng tốt nghiệp với toàn điểm chín và điểm tám môn Đại số.

Cậu ấy không nói một lời nào bực tức hay khó chịu với tôi. Tuy nhiên cậu ấy bắt đầu kết thân với Carmela Peluso, con gái ông thợ mộc chuyên bài bạc, như thể tôi không đủ cho cậu ấy nữa. Trong vòng vài ngày, chúng tôi thành nhóm ba đứa, nhưng trong đó tôi, đứa đứng đầu ở trường, lại gần như luôn là người thứ ba. Họ trò chuyện, đùa giỡn liên tục với nhau hoặc, nói một cách rõ hơn, Lila chuyện trò và đùa cợt còn Carmela thì lắng nghe và vui vẻ. Khi chúng tôi ra ngoài đi dạo giữa nhà thờ giáo xứ và đường quốc lộ, Lila luôn đi ở giữa, hai bọn tôi đi hai bên. Nếu tôi nhận ra cậu ấy tiến gần hơn với Carmela, tôi sẽ không thích và muốn về nhà.

Đến đoạn đường cuối cậu ấy như bị choáng, hình như là say nắng. Trời đã rất nóng rồi và chúng tôi thường xuyên chúi đầu vào đài phun nước. Tôi nhớ cậu ấy với mái tóc và gương mặt tong tong nước cứ chuyện trò không ngừng về năm học tới, khi chúng tôi đi học cấp hai. Nó trở thành đề tài yêu thích của Lila và cậu ấy thường nhắc đến nó như một trong những câu chuyện mà cậu ấy có ý định viết ra để trở nên giàu có. Từ đó trở đi, mỗi khi nói chuyện, cậu ấy thường thích hướng sang Carmela Peluso, đứa đã tốt nghiệp với toàn điểm bảy và cũng không tham gia kỳ thi đầu vào cấp hai.

Lila rất giỏi kể chuyện, có vẻ tất cả đều như thật, ngôi trường nơi chúng tôi sẽ theo học, thầy cô giáo, cậu ấy biết cách chọc cười tôi và khiến tôi lo lắng. Một buổi sáng, tôi ngắt lời cậu ấy:

“Lila,” tôi nói, “cậu không thể đi học cấp hai, cậu có tham gia kỳ thi đầu vào đâu. Cả cậu và Peluso đều không thể.”

Cậu ấy nổi giận. Cậu ấy bảo vẫn sẽ đi học bình thường, thi hay không thi cũng thế.

“Cả Carmela?”

“Cả Carmela.”

“Không thể nào.”

“Rồi cậu sẽ thấy.”

Nhưng những câu nói của tôi hẳn đã khiến cậu ấy bị sốc mạnh. Từ đó, cậu ấy dừng các câu chuyện về tương lai học hành của chúng tôi và lại trở nên im lặng: Sau đó, với một quyết tâm ngoài mong đợi, cậu ấy bắt đầu giày vò mọi người trong gia đình bằng cách la hét rằng cậu muốn đi học tiếng La tinh giống tôi và Gigliola Spagnuolo. Cậu ấy nổi giận nhất là với anh Rino vì đã hứa sẽ giúp em gái mà không làm. Có giải thích với cậu ấy rằng giờ không thể làm gì được cũng vô ích, cậu ấy còn trở nên vô lý và xấu tính hơn.

Hồi đầu hè, trong tôi bao trùm một cảm xúc khó diễn tả thành lời. Tôi thấy cậu ấy bồn chồn, hung hăng giống như mọi khi và tôi vui vì điều đó, bởi có như vậy tôi mới nhận ra cậu ấy. Nhưng tôi cũng cảm nhận được, đằng sau cách hành xử cũ của cậu ấy, một nỗi đau khiến tôi khó chịu. Cậu ấy buồn bực và tôi không hề thích nỗi buồn ấy chút nào. Tôi thích hơn khi cậu ấy khác biệt với tôi, khác rất xa so với những lo lắng của tôi. Việc phát hiện ra mặt yếu đuối của cậu ấy làm tôi không thoải mái, bằng những tình tiết lắt léo bí ẩn, cảm xúc ấy đã biến đổi thành nhu cầu vượt lên trên cậu ấy. Ngay khi có dịp, đặc biệt là khi không có mặt Carmela Peluso, tôi lại thận trọng tìm cách gợi cậu ấy nhớ rằng tôi có cuốn học bạ tử tế hơn cậu ấy. Ngay khi có thể, tôi lại thận trọng nhắc cho cậu ấy nhớ là tôi sẽ đi học cấp hai còn cậu ấy thì không. Không còn đứng vị trí thứ hai, lần đầu tiên vượt qua cậu ấy có vẻ là một thành công đối với tôi. Hẳn cậu ấy đã nhận ra và trở nên cay nghiệt hơn, nhưng không phải với tôi, mà với người thân của cậu ấy.

Thường trong lúc chờ cậu ấy đi xuống sân, tôi nghe thấy tiếng la hét của cậu ấy vang đến từ ô cửa sổ. Cậu ấy thốt ra những lời lẽ sỉ nhục bằng tiếng thứ địa phương đầu đường xó chợ thậm tệ nhất, những lời lẽ nặng nề tới mức khi nghe chúng trong đầu tôi nảy ra những suy nghĩ về tôn ti trật tự và sự tôn trọng, bởi tôi thấy có vẻ không đúng khi đối xử với người lớn theo cách đó, kể cả với anh trai cậu ấy. Chắc chắn cha cậu ấy, thợ giày Fernando, sẽ trở nên khó chịu khi không được tôn trọng vì vốn dĩ mất đi vài phút đã khiến ông bực mình rồi. Nhưng mọi ông bố sẽ đều tức giận như vậy. Thêm nữa, bố cậu ấy, khi không bị cậu ấy khiêu khích, là một người đàn ông lịch thiệp, tốt bụng, một người thợ tài ba. Ông ta mang nét mặt giống nam diễn viên Randolph Scott, nhưng không hề có nét đẹp tinh tế nào. Ông thô hơn, không hề sáng sủa, có bộ râu đen sậm mọc tới tận gần mắt và đôi bàn tay to xù xì, ngắn cũn với những đường kẽ và móng tay nhơ bẩn. Ông rất hay đùa. Những lần tôi đến chơi với Lila, ông thường nắm lấy cái mũi của tôi bằng ngón trỏ và ngón giữa và giả vờ vặt nó ra khỏi mặt tôi. Ông ta muốn khiến tôi tin rằng ông đã lấy mất nó và giờ cái mũi đấy, bị giam ở giữa những ngón tay, đang vùng vẫy, cố thoát khỏi đó và về với khuôn mặt của tôi. Tôi thấy trò này thú vị. Nhưng nếu anh Rino, Lila hay những đứa con khác làm cho ông bực mình, nghe tiếng ông từ ngoài đường cũng đủ làm tôi khiếp vía.

Vào một buổi chiều, tôi không biết chuyện gì xảy ra. Mùa nóng, chúng tôi ở ngoài đường cho tới giờ ăn tối. Hôm ấy Lila không xuất hiện, tôi đến gọi cậu ấy dưới những ô cửa sổ ở tầng trệt nhà cậu. Tôi gọi to: “Lì, Lì, Lì”, giọng tôi chồng lên giọng nói rất to của ông Fernando, giọng của vợ ông ta cũng to không kém, và giọng nài nỉ của cô bạn tôi. Tôi cảm nhận rõ ràng rằng một thứ gì khủng khiếp đang diễn ra trong đó. Từ ô cửa sổ, một người đàn ông Napoli tiến tới và tiếng đồ đạc rơi vỡ tan tành. Nhìn qua thì không khác những gì xảy ra trong nhà tôi khi mẹ tôi bực dọc vì không đủ tiền còn bố tôi thì cáu điên lên vì bà đã tiêu hết số tiền lương mà ông đưa cho bà. Nhưng thực tế là có một sự khác biệt đáng kể. Bố tôi thường kiềm chế kể cả khi ông nổi nóng, trở nên hung hăng một cách âm thầm, ông ngăn không để mình lớn giọng ngay cả khi các mạch máu ở cổ nổi lên và hai con mắt đỏ phừng phừng. Ông Fernando thì ngược lại, ông ta quát tháo, đập phá đồ đạc và cơn giận bùng lên, ông ta không thể kiềm chế được nó và thậm chí khi bà vợ cố gắng can ngăn thì ông ta càng điên dại hơn, tối nỗi mặc dù vợ mình chẳng làm gì sai, cuối cùng ông vẫn đánh đập bà ấy. Thế là tôi cố gọi Lila để kéo cậu ấy ra khỏi trận dông tố của những lời chửi bới, quát tháo, của những âm thanh ầm ĩ do đập phá đồ đạc. Tôi hét lên: “Lì, Lì!”, nhưng tôi nghe thấy cậu ấy vẫn đang sỉ vả bố mình không ngừng.

Chúng tôi mười tuổi nhưng cũng sắp sang tuổi mười một. Tôi thì ngày một tròn trịa còn Lila vẫn rất gầy, thân hình nhỏ bé, nhẹ cân và mảnh khảnh. Chợt tiếng cãi vã vụt tắt và một lúc sau, bạn tôi bay ra từ ô cửa sổ, lao qua đầu tôi và ngã xuống mặt đất sau lưng tôi.

Tôi há hốc mồm. Ông Fernando thò mặt ra ngoài và vẫn tiếp tục dùng những lời nạt nộ cay nghiệt với đứa con gái. Ông ta ném con mình như thể một món đồ.

Tôi trông cậu ấy hoảng loạn trong khi cố ngóc đầu dậy và nói với tôi kèm điệu cười nhếch mép khá hả hê:

“Tớ không sao.”

Nhưng cậu ấy chảy máu và gãy một cánh tay.