Chương 12
Nghĩ đến điều đó khiến tôi nghẹt thở trong chốc lát. Khi hai thanh niên bước vào chen ngang cuộc nói chuyện của chúng tôi, Pasquale mỉm cười thú nhận rằng anh ta đã bỏ trốn khỏi công trường mà không xin phép thợ cả nên phải trở về ngay lập tức. Tôi nhận ra anh ta lại nhìn Lila thật lâu, một cách đắm đuối, gần như ngược lại với ý muốn của anh ta, có lẽ để ám chỉ với cậu ấy: anh đang mạo hiểm khả năng bị sa thải chỉ vì em. Và trong lúc ấy anh ta hướng sang Rino rồi nói:
“Chủ nhật này tất cả chúng ta qua nhà Gieliola khiêu vũ nhé, cả Lenuccia cũng đến, anh em cậu đến cùng nhé?”
“Chủ nhật hãy còn xa, bọn tôi sẽ suy nghi,” Rino đáp lời.
Pasquale nhìn Lila lần cuối mà cậu ấy chẳng hề để ý rồi anh ta rời đi mà không hỏi xem tôi có về cùng không.
Cảm giác khó chịu khiến tôi thấy bồn chồn. Tôi bắt đầu sờ tay lên má vào vùng bị mụn viêm nặng nhất của mình, tôi nhận ra rằng tôi không được phép làm như vậy nữa. Trong lúc anh Rino đang sửa dưới cái ghế thứ mà anh đang làm dở trước khi chúng tôi đến, và đang bối rối xem xét nó, tôi quay về phía Lila và lại nói với cậu ấy về sách, những câu chuyện tình yêu. Chúng tôi đã tâng bốc ông Sarratore, cơn điên tình của bà Melina và vai trò của cuốn sách đó. Điều gì sẽ xảy ra? Không phải việc đọc các khổ thơ trong cuốn sách mà là đối tượng trong chính cuốn sách đó sẽ dẫn đến phản ứng nào, việc cái bìa sách, tựa đề, tên tác giả đã một lần nữa bước vào trái tim của một người phụ nữ? Chúng tôi trò chuyện say sưa đến nỗi anh Rino mất kiên nhẫn bất chợt quát lên:
“Mấy đứa có thôi đi không? Lila, xem mà làm việc đi, bố mà về là không làm được gì nữa đâu đấy.”
Chúng tôi dừng câu chuyện. Tôi đưa mắt nhìn những gì họ đang làm, một khối gỗ bao quanh bởi một mớ đế giày, những mảnh da vụn, những mẩu da thuộc dày nằm giữa đống dao, dùi và dụng cụ các loại. Lila bảo với tôi rằng hai anh em cậu ấy đang thử làm một chiếc giày dã ngoại của nam và sau đó anh trai cậu ấy ngay lập tức lo lắng yêu cầu tôi phải thề trước Elisa em gái tôi sẽ không nói việc này cho bất cứ ai. Họ đang giấu ông Fernando, anh Rino lấy da thuộc ở chỗ một người bạn ban ngày kiếm ăn ở một xưởng da thuộc ở Ponte di Casanova. Giờ họ dành nay năm phút, mai mười phút để làm chiếc giày, vì không có cách nào thuyết phục người bố giúp họ, thậm chí mỗi lần họ nhắc đến chủ đề này là ông Fermando liền bắt Lila về nhà, vừa quát mắng rằng ông không muốn nhìn mặt cậu ấy ở cửa tiệm nữa, vừa dọa sẽ giết anh Rino vì mười chín tuổi mà đã tự cho mình làm giỏi hơn bố, mà như vậy là thiếu tôn trọng ông.
Tôi giả bộ chăm chú tới phi vụ bí mật của họ, nhưng thực tế tôi thấy buồn chán. Mặc dù cả hai anh em họ đã lôi tôi vào cuộc bằng việc tin tưởng lựa chọn tôi, mặc dù tôi vẫn chỉ có thể tham gia vào trải nghiệm đó như một nhân chứng: theo lối nghĩ đó, Lila làm những việc lớn một mình, tôi đứng ngoài. Nhưng hơn hết, khi cậu ấy tiễn tôi ra cửa, tôi hiểu ra rằng bầu không khí căng thẳng xoay quanh chiếc giày khiến cậu ấy hứng thú hơn nhiều so với toàn bộ cuộc trò chuyện say sưa của hai đứa về tình yêu và văn thơ: sao có thể thế được? Chúng tôi đã trò chuyện rất sôi nổi về ông Sarratore và bà Melina cơ mà! Tôi không thể tin được rằng, mặc dù nói với tôi về đống da lẫn lộn với đám dụng cụ đấy, cậu ấy còn không lo lắng gì giống như tôi đối với người đàn bà đang đau khổ vì tình yêu kia. Tôi thì quan tâm gì đến giày dép. Tôi vẫn còn thấy xung quanh tầm mắt mình những hành động bí ẩn nhất của vụ phản bội lòng trung thành đó, của đam mê, của ca hát mà đã trở thành một cuốn sách và nó như thể tôi và cậu ấy cùng đọc một cuốn tiểu thuyết, như thể chúng tôi cùng xem một bộ phim rất bi thảm ngay tại đó, đằng sau cửa tiệm chứ không phải trong nhà thờ ngày Chủ nhật. Tôi thấy đau lòng vì sự lãng phí, vì tôi buộc phải rời đi, vì cậu ấy thích phiêu lưu với những đôi giày hơn là trò chuyện với tôi, vì cậu ấy biết cách tự lập còn tôi thì ngược lại, tôi cần cậu ấy, vì cậu ấy có cả một thế giới riêng nơi tôi không thể bước vào, vì Pasquale, một chàng trai trưởng thành chứ không phải một thằng trẻ con, chắc chắn sẽ tìm dịp khác để ngắm nhìn và thôi thúc cậu ấy, thuyết phục cậu ấy hẹn hò bí mật với anh ta và khiến cậu ấy hôn anh ta, chạm vào anh ta giống như người ta vẫn nói: họ thường làm thế khi hẹn hò với nhau; nói tóm lại, vì cậu ấy sẽ ngày càng cảm thấy tôi không cần thiết bằng những thứ khác.
Vậy nên để loại bỏ cảm giác kinh tởm mà những suy nghĩ đó gây ra cho tôi, gần như để nhấn mạnh giá trị và sự cần thiết của tôi, tôi đột ngột nói với cậu ấy rằng tôi sẽ đi học cấp ba. Tôi nói điều đó với cậu ấy ở cửa ra vào cửa tiệm, thậm chí lúc ấy tôi đã đứng ở ngoài đường rồi. Tôi kể cho cậu ấy rằng chính cô Oliviero là người đã đề cập chuyện đấy với bố mẹ tôi, hứa hẹn rằng chính cô sẽ chu cấp cho tôi sách cũ, không lấy tiền. Tôi làm vậy bởi tôi muốn cậu ấy nhận ra rằng không có nhiều đứa con gái như tôi, và rằng tôi còn là một người bạn độc nhất vô nhị: dù cậu ấy có trở nên giàu sang bằng việc sản xuất giày chung với anh Rino đi nữa, cậu ấy cũng không thể thiếu được tôi, như tôi không thể thiếu cậu ấy.
Cậu ấy nhìn tôi bối rối.
“Trường cấp ba là trường gì?” cậu ấy hỏi.
“Một ngôi trường quan trọng mà cậu phải theo học sau khi ra trường cấp hai.”
“Thế cậu tới đó làm gì?”
“Để học.”
“Học cái gì?”
“Tiếng La tinh.”
“Thế thôi à?”
“Cả tiếng Hy Lạp nữa.”
“Tiếng Hy Lạp nữa à?”
“Ừ.”
Cậu ấy mang vẻ mặt của một người hoàn toàn mất phương hướng và không tìm ra điều gì để đáp lại. Cuối cùng, cậu ấy lẩm bẩm dù việc chẳng liên quan:
“Tuần trước tớ đã có kinh nguyệt.”
Và vì anh Rino gọi nên cậu ấy đi vào.