Chương 39

Cũng tối hôm đó, anh Rino trước khi ra ngoài đi dạo cùng Pasquale và Antonio, đã nói rằng:

“Marcè, cậu thấy chiếc xe mà Stefano mua chưa?”

Marcello ngồi sững sờ trước cái ti vi đang bật, buồn bả thậm chí chẳng thèm trả lời.

Thế là anh Rino lôi chiếc lược trong túi ra, chải chuốt đầu tóc rồi vui vẻ quẳng lại một câu:

“Cậu có biết cậu ta đã mua giày của chúng tôi với giá bốn mươi lăm nghìn lira không?”

“Rõ là cậu ta thừa tiền,” Marcello trả lời và bà Melina cười phá lên, không rõ vì câu nói ấy hay vì thứ được chiếu trên ti vi.

Kể từ đó anh Rino luôn tìm cách làm phiền Marcello hết tối này đến tối khác và bầu không khí ngày một căng thẳng hơn. Hơn nữa, ngay khi Solara đến, bà Nunzia vẫn đón tiếp niềm nở nhưng Lila thì biến mất hút, nói rằng cậu ấy mệt và đi ngủ. Một buổi tối, Marcello vô cùng chán nản, anh ta nói với bà Nunzia:

“Nếu con gái cô cứ đi ngủ ngay khi cháu tới thì cháu đến đây làm gì?”

Rõ ràng anh ta hy vọng bà ấy sẽ an ủi bằng vài câu khích lệ mình kiên trì để giành được tình cảm của cô gái. Nhưng bà Nunzia không biết đáp lại thế nào và rồi anh ta lẩm bẩm:

“Em ấy thích người khác phải không?”

“Ôi không phải vậy đâu!”

“Cháu biết em ấy đi mua đồ ở cửa hàng của Stefano.”

“Thế con bé còn có thể đi đâu để mua đồ hả con trai?”

Marcello im bặt, mắt cụp xuống.

“Người ta nhìn thấy em ấy trên xe cùng với tay tạp hóa.”

“Có cả Lenuccia mà: Stefano theo đuổi con gái nhà ông gác cổng.”

“Cháu nghĩ thân thiết với Lenuccia không mang lại gì tốt đẹp cho con gái cô đâu. Cô chú hãy bảo em ấy đừng gặp con bé đó nữa.”

Tôi không mang lại gì tốt đẹp ư? Lila không được gặp tôi nữa ư? Khi cô bạn tôi kể lại yêu cầu của Marcello, tôi tuyệt đối chuyển sang phe Stefano và bắt đầu khen ngợi phong thái tế nhị và quyết tâm điềm tĩnh của anh ta. “Anh ta giàu có,” tôi chốt lại với cậu ấy. Nhưng ngay khi nói ra câu đó, tôi nhận ra sự giàu có mà chúng tôi mơ ước thuở bé vẫn tiếp tục thay đổi. Những chiếc rương đầy tiền vàng mà một đám hầu cận đến đặt sẵn trong lâu đài của chúng tôi khi hai đứa xuất bản một cuốn sách giống như Những cô gái nhỏ - sự giàu có và danh tiếng - đã hoàn toàn bốc hơi. Có lẽ chúng tôi vẫn còn giữ lại quan niệm tiền bạc giống như xi măng dùng để củng cố sự tồn tại của chúng tôi và của những người chúng tôi yêu quý, bảo vệ chúng tôi khỏi sự lột xác . Nhưng điểm mấu chốt lúc này là tính cụ thể, công việc hằng ngày và cuộc thương lượng. Quan niệm về cái giàu ở tuổi thiếu niên này vẫn sinh ra từ cái nhìn như trong cổ tích của thời thơ ấu - bản vẽ các mẫu giày chưa từng thấy của Lila - nhưng sự giàu có đã được cụ thể hóa thành sự bất mãn đầy thù hằn của anh Rino, người muốn được tiêu tiền như ông chủ, thành chiếc ti vi, những cái bánh ngọt và chiếc nhẫn của Marcello, người định dùng tiền để mua tình cảm, và cuối cùng, từng bước một, thành chàng thanh niên lịch thiệp Stefano, người bán thịt nguội, có xe hơi mui trần đỏ, đã chi bốn mươi lăm nghìn lira như không, đem đóng khung những bức vẽ nhỏ bé, không chỉ muốn phô mai mà cả giày dép, đầu tư vào da thuộc và nhân công, có vẻ tin rằng mình có thể mở đầu một thời đại mới hòa bình và thịnh vượng cho cả khu phố: tóm lại, đó là sự giàu có nằm ở những việc hằng ngày và do vậy không có ánh hào quang huy hoàng nào cả.

“Anh ta giàu có,” tôi nghe thấy Lila nhắc lại và chúng tôi phì cười. Nhưng sau đó cậu ấy nói thêm: “Anh ta cũng tốt bụng và tử tế nữa”, và tôi tỏ ý đồng tình ngay lập tức, đó là những phẩm chất mà Marcello không có, một lý do nữa để đứng về phía Stefano. Tuy nhiên hai tính từ đó làm tôi bối rối, tôi cảm thấy chúng đã giáng một đòn kết liễu lên những tưởng tượng rực rỡ hồi nhỏ của chúng tôi. Không còn lâu đài, không còn rương tiền - có vẻ tôi đã hiểu - không còn liên quan tới Lila và tôi - chỉ chúng tôi, và chúng tôi cũng không còn cắm cúi vào quyển vở để viết một câu chuyện như Những cô gái nhỏ . Hiện thân thành Stefano, sự giàu có mang dáng hình của người đàn ông trẻ trung trong chiếc tạp dề dính đầy mỡ, nó mang đường nét, mùi hương và giọng nói của anh ta, nó thể hiện sự đồng cảm và tử tế, nó trở thành người con trai mà chúng tôi đã biết từ lâu, con trai cả của Ngài Achille.

Tôi bối rối và thốt lên:

“Nhưng mà anh ta đã muốn chọc thủng lưỡi cậu!”

“Anh ta từng là một cậu bé,” cậu ấy trả lời bằng giọng mùi mẫn và dịu dàng mà tôi chưa từng nghe thấy bao giờ, đến nỗi trong khoảnh khắc đó tôi mới nhận ra rằng thực chất cậu ấy đã đi xa hơn những gì đã thú nhận với tôi rất nhiều.

Những ngày sau đó, tình hình càng trở nên rõ ràng hơn. Tôi thấy cách cậu ấy nói chuyện với Stefano và anh ta như bị giọng nói của cậu ấy tác động. Tôi tự thích nghi với giao ước được lập ra giữa hai người bọn họ, tôi không muốn bị đẩy ra ngoài. Chúng tôi lên kế hoạch hàng giờ liền - hai chúng tôi, ba chúng tôi - để làm sao nhanh chóng thay đổi mọi thứ: mọi người, mọi cảm xúc và cách sắp đặt mọi việc. Một công nhân đã đến gian bên cạnh tiệm giày và đập vỡ bức tường ngăn. Cửa hàng được sắp xếp lại. Ba người học việc xuất hiện, họ là những thanh niên tỉnh lẻ, đến từ Melito, hầu như rất kiệm lời. Trong góc cửa hàng vẫn là nơi thay đế giày, phần không gian còn lại ông Fernando xếp các quầy hàng, kệ, dụng cụ, khuôn gỗ với nhiều cỡ chân khác nhau và ông bắt đầu nghĩ xem phải làm gì, với sức mạnh vừa đột ngột vừa không thể ngờ ở một người đàn ông gầy gò và từ lâu bị nỗi bất mãn nuốt chửng.

Đúng vào ngày công việc mới chuẩn bị bắt đầu, Stefano xuất hiện. Anh ta đem tới một kiện hàng được bọc kín. Họ đứng bật cả dậy, kể cả ông Fernando, như thể Stefano đến để kiểm tra. Anh ta mở kiện hàng và bên trong là một lượng lớn khung tranh nhỏ cùng kích cỡ, có viền màu nâu. Đó là những tờ giấy của Lila, dưới tấm kính chúng như những di vật quý giá. Anh ta xin phép ông Fernando được treo chúng lên tường, ông Fernando làu bàu gì đó và Stefano nhờ anh Rino giúp một tay. Anh ta giao những thanh niên học việc đóng đinh. Chỉ khi những chiếc khung được treo xong Stefano mới đưa vài đồng lira cho ba anh thợ phụ để mời họ đi uống cà phê. Ngay khi anh ta ở một mình với ông thợ giày và người con trai, anh ta khẽ giọng thông báo muốn cưới Lila.

Một sự im lặng khó chịu ập xuống. Anh Rino chỉ mỉm cười ra điều đã biết còn ông Fernando cuối cùng cũng thều thào:

“Stefano, Lina đã đính hôn với Marcello Solara.”

“Con gái của chú không biết chuyện đó.”

“Ý cậu là sao?”

Anh Rino vui vẻ xen vào:

“Cậu ta có lý đấy! Bố và mẹ cho phép tên khốn đó tới nhà nhưng Lina chưa bao giờ muốn thế và nó chẳng muốn thằng đó.”

Ông Fernando liếc mắt lườm thằng con trai. Anh chàng tạp hóa nói một cách lịch sự, vừa nói vừa nhìn xung quanh:

“Giờ chúng ta đã bắt đầu công việc mới nên đừng khiêu khích nhau. Cháu chỉ yêu cầu một việc duy nhất, thưa Ngài Fernà: hãy để con gái của cô chú quyết định. Nếu em ấy muốn Marcello Solara, cháu sẽ rút lui. Cháu yêu em ấy nhiều đến mức nếu em ấy hạnh phúc với người khác thì cháu sẽ rút lui và mọi chuyện giữa cháu và chú vẫn giữ nguyên như bây giờ. Nhưng nếu ngược lại em ấy muôn cháu - muốn kết hôn với cháu - thì chú không được làm gì khác ngoài việc gả em ấy cho cháu.”

“Cậu đang dọa tôi đấy à,” ông Fernando nhẹ nhàng nói bằng giọng cam chịu.

“Không: cháu chỉ đang cầu xin chú làm điều tốt đẹp cho con gái mình.”

“Ta biết điều gì là tốt cho con bé!”

“Đúng, nhưng em ấy còn biết rõ hơn chú.”

Nói đến đây Stefano đứng dậy mở cửa và gọi tôi vào: tôi đang đứng ngoài đợi cùng Lila.

“Lenù!”

Chúng tôi bước vào. Chúng tôi thích cảm giác được làm trung tâm của vấn đề, cả hai đứa, và dẫn dắt câu chuyện đến kết quả cuối cùng. Tôi còn nhớ sự căng thẳng tột độ trong khoảnh khắc ấy. Stefano nói với Lila:

“Anh xin nói trước mặt bố của em: anh yêu em, yêu nhiều hơn cả cuộc đời anh. Em có muốn lấy anh không?”

Lila nghiêm túc trả lời:

“Có.”

Ông Fernando như bị nghẹt thở một lúc rồi lẩm bẩm với vẻ đầu hàng như ông từng thể hiện trước mặt Ngài Achille trước đây:

“Chúng ta đang sỉ nhục không chỉ Marcello mà cả gia đình Solara. Ai sẽ thông báo chuyện này với anh chàng tội nghiệp đó bây giờ?”

Lila nói:

“Con.”