Chương 42

Tôi thích khám phá những mối liên hệ kiểu đó, đặc biệt là khi nó liên quan đến Lila. Tôi kết nối những sự việc và thời gian cách xa nhau lại, xác định những điểm đồng nhất và mâu thuẫn. Thời đó việc này trở thành bài tập hằng ngày của tôi: tôi sống tốt bao nhiêu trên đảo Ischia thì Lila mệt mỏi trong sự cô lập của khu phố bấy nhiêu; tôi buồn bã vì rời khỏi hòn đảo ngần nào thì cậu ấy lại càng vui mừng ngần ấy. Cứ như thể, do một phép thuật xấu xa nào đó mà niềm vui hay nỗi buồn của đứa này lại là nỗi buồn hay niềm vui của đứa kia. Kể cả ngoại hình có vẻ cũng tham gia vào trò chơi bập bênh đó. Ở Ischia tôi thấy mình thật xinh đẹp, và ấn tượng đó đã không phai nhạt sau khi trở về Napoli mà còn trong suốt những âm mưu dai dẳng của hai đứa để giúp cậu ấy thoát khỏi Marcello; đã có những lúc tôi lại tin rằng mình xinh đẹp hơn cậu ấy và đôi lúc trong ánh mắt của Stefano, tôi còn nhận ra có thể anh ta thích mình. Nhưng giờ Lila đã giành lại thế thượng phong, sự mãn nguyện đã nhân lên gấp bội vẻ đẹp của cậu ấy, trong khi tôi vật lộn với việc học ở trường, kiệt quệ vì thứ tình cảm vô vọng dành cho Nino, vì thế mà tôi lại trở nên xấu xí. Nước da nâu nhạt dần, mụn quay trở lại. Rồi, một buổi sáng nọ, bất ngờ xuất hiện mối nguy phải đeo kính.

Thầy Gerace hỏi tôi cái gì đó mà thầy viết trên bảng và nhận ra tôi chẳng nhìn thấy gì. Thầy bảo tôi phải đi khám mắt ngay, thầy muốn ghi lại vào vở của tôi và yêu cầu ngày hôm sau phải có chữ ký của bố hoặc mẹ. Tôi về nhà, cho bố mẹ xem vở, cảm thấy vô cùng có lỗi với chi phí mà họ phải bỏ ra để mua cặp kính cho tôi. Bố tôi xây xẩm mặt mày, mẹ thì quát lên: “Mày lúc nào cũng cắm mặt vào sách rồi bây giờ hỏng mắt rồi đấy!” Tôi rất buồn. Vậy là tôi bị phạt vì niềm tự hào ham học sao? Nhưng Lila thì sao? Cậu ấy không đọc nhiều hơn tôi chắc? Thế thì vì lý do gì mà thị lực của cậu ấy vẫn tốt còn tôi càng ngày càng nhìn kém di? Vì sao tôi phải đeo kính suốt đời còn cậu ấy thì không?

Nhu cầu đeo kính khiến tôi càng ám ảnh với việc tìm ra một mục đích, cả tốt và xấu, để gắn kết số phận của tôi với bạn mình: tôi thì mù lòa còn cậu ấy thì mắt tinh như diều hâu; đồng tử của tôi mờ đục còn cậu ấy trước giờ luôn nheo mắt để nhìn được xa hơn; tôi bám lấy tay cậu ấy trong bóng tối, còn cậu ấy dẫn tôi đi với ánh mắt kiên cường. Cuối cùng nhờ một vài dàn xếp nho nhỏ ở tòa thị chính, bố tôi đã kiếm được tiền. Trí tưởng tượng của tôi lắng xuống. Tôi đi tới chỗ bác sĩ nhãn khoa, ông chẩn đoán tôi bị cận nặng và đeo kính sẽ giúp nhìn rõ hơn. Khi tôi nhìn mình trong gương, hình ảnh bản thân quá đổi sắc nét làm tôi sốc nặng: da dẻ sần sùi, mặt to bè, miệng rộng, mũi to và đôi mắt thì bị cầm tù trong gọng kính, như bị người họa sĩ giận dữ vẽ lên bên dưới cặp lông mày vốn quá rậm của tôi. Tôi cảm thấy mình xấu đi rõ ràng và quyết định chỉ đeo kính khi ở nhà hoặc cùng lắm khi tôi phải chép lại cái gì đó ở trên bảng. Nhưng một buổi sáng lúc tan học, tôi để quên kính trên bàn. Tôi lao ngay trở lại lớp nhưng điều tồi tệ đã xảy ra. Trong cơn điên cuồng bao phủ tất cả học sinh vào tiếng chuông cuối cùng của ngày học, cặp kính đã rơi xuống đất: giờ thì gọng kính đã gãy và một mắt bị vỡ. Tôi òa khóc.

Tôi không dám về nhà và trốn ở chỗ Lila để tìm sự giúp đỡ. Tôi kể lại chuyện đã xảy ra, cậu ấy hỏi tôi cặp kính và kiểm tra nó. Cậu ấy bảo tôi để cặp kính lại. Cậu ấy nói với vẻ quyết tâm khác với thường ngày, điềm tĩnh hơn, như thể từ giờ cậu ấy không cần phải đấu tranh đến cùng mỗi khi muốn một thứ gì đó. Tôi hình dung anh Rino sẽ can thiệp bằng những dụng cụ sửa giày của anh ta và tôi về nhà với hy vọng rằng bố mẹ sẽ không nhận ra là tôi không đeo kính.

Vài ngày sau, lúc chiều muộn, tôi nghe thấy tiếng gọi ở dưới sân. Bên dưới là Lila, cậu ấy đeo kính của tôi, và thứ khiến tôi ấn tượng không phải cặp kính đã được sửa mới ra sao mà là chúng hợp với Lila một cách tuyệt vời. Tôi chạy xuống và nghĩ: tại sao cậu ấy đeo kính hợp như thế mà lại không cần đeo, trong khi tôi phải đeo kính thì chúng lại làm tôi xấu tệ? Tôi vừa ra đến cổng thì cậu ấy vui vẻ tháo kính ra, mắt chớp chớp. Cậu ấy nói: “Đeo kính nhức mắt quá,” và đeo nó lên mặt tôi rồi thốt lên: “Ôi hợp với khuôn mặt cậu quá, cậu phải đeo liên tục đấy nhé!” Cậu ấy đã đưa cặp kính cho Stefano và anh ta đã đem đi sửa ở một cửa hàng kính mắt trong trung tâm. Tôi bối rối lí nhí rằng tôi sẽ không bao giờ có thể trả ơn cậu ấy, cậu ấy cười cợt đáp lại, có lẽ là thêm chút nham hiểm:

“Trả ơn kiểu gì?”

“Đưa cho cậu tiền.”

Cậu ấy mỉm cười rồi hãnh diện nói rằng:

“Không cần đâu, bây giờ có tiền tớ muốn làm gì thì làm.”