Chương 48

Tin đó làm tôi bị sốc. Lila nói với tôi về lễ cưới của cậu ấy khi đang tháng Sáu, chỉ cách buổi thi vấn đáp chừng vài giờ. Chuyện ấy đúng là có thể đoán trước, nhưng bây giờ nó được định ngày, ngày 12 tháng Ba, hình như tôi đã va vào một cánh cửa vì lơ đãng. Tôi đã có những suy nghĩ thật hẹp hòi. Tôi đếm tháng: chín tháng. Có lẽ chín tháng là đủ dài cho sự căm thù ngấm ngầm của Pinuccia, sự thù địch của bà Maria và những lời đồn thổi của Marcello Solara - anh ta tiếp tục truyền tin đồn từ miệng người này đến người khác trong khắp khu phố giống như nữ thần Fama trong Aeneid - làm cho Stefano suy sụp và phá hỏng đám cưới. Tôi thấy hổ thẹn với chính mình, nhưng tôi không còn tìm được mục tiêu nào gắn kết hai số phận tách biệt của chúng tôi. Cái ngày cụ thể đó đã khiến ngã rẻ sẽ chia cách cuộc đời chúng tôi trở nên hữu hình. Tệ hơn nữa, tôi chắc chắn rằng số phận của cậu ấy sẽ sáng sửa hơn tôi. Chưa khi nào tôi cảm thấy con đường học hành vô nghĩa đến thể và hiểu rõ rằng nhiều năm trước đây, tôi chọn con đường ấy chỉ để khiến Lila ghen tị. Vậy mà bây giờ cậu ấy coi sách vở chẳng còn giá trị gì. Tôi ngừng ôn thi và thức trắng đêm. Tôi nghĩ đến kinh nghiệm tình trường ít ỏi của mình: tôi đã hôn Gino một lần, tôi mới chạm nhẹ lên môi của Nino, tôi đã phải chịu đựng những đụng chạm thoáng qua và bẩn thỉu của ông bố anh ấy: chấm hết. Lila thì trái lại, bắt đầu từ tháng Ba, khi cậu ấy mười sáu tuổi, cậu ấy sẽ có một tấm chồng và trong vòng một năm, vào tuổi mười bảy, sẽ có một đứa con, rồi một đứa nữa, một đứa nữa, và lại thêm một đứa nữa. Tôi thấy mình còn không bằng một cái bóng, tôi khóc lóc thất vọng.

Ngày hôm sau tôi lê chân đi thi. Nhưng có một chuyện xảy ra giúp tôi thấy khá hơn. Thầy Gerace và cô Galiani, thành viên hội đồng thi, đã khen ngợi tôi rất nhiều về bài tập môn tiếng Ý. Đặc biệt, thầy Gerace nói rằng văn phong của tôi có nhiều tiến bộ. Thầy muốn đọc một đoạn cho cả hội đồng nghe. Và chỉ đến khi nghe đoạn trích tôi mới nhận ra những gì mình đã cố gắng làm, trong những tháng gần đây, mỗi khi cầm bút viết: thoát khỏi giọng văn giả tạo và những câu văn quá cứng nhắc, cố gắng viết trôi chảy và cuốn hút như Lila trong bức thư trên đảo Ischia. Khi nghe lời văn của mình qua giọng đọc của thầy giáo, trong lúc cô Galiani lắng nghe và lặng lẽ tán đồng, tôi nhận ra mình đã thành công. Tất nhiên đó không phải lối viết của Lila, đó là lối viết của tôi. Và thầy cô cho đó là một điều xuất chúng trong khu phố này.

Tôi qua năm đầu cấp ba với toàn điểm mười, nhưng ở nhà không ai ngạc nhiên hay chúc mừng tôi. Tôi thấy họ hài lòng, đúng vậy, và tôi cũng vui vì điều đó, nhưng họ coi sự kiện này chẳng có gì quan trọng. Mẹ tôi thậm chí còn cho rằng việc tôi được điểm cao là lẽ đương nhiên, bố thì bảo tôi đi ngay đến nhà cô Oliviero để hối cô cho mượn sách của năm tới. Vừa bước ra khỏi nhà, mẹ tôi hô lên: “Nếu cô ấy muốn gửi con ra đảo Ischia lần nữa thì cứ nói là mẹ không khỏe nên con phải ở nhà phụ giúp nhé!”

Cô giáo khen ngợi tôi nhưng chẳng có vẻ hào hứng gì, một phần vì cô biết rõ khả năng của tôi rồi, phần kia vì cô không được khỏe, cơn đau ở miệng khiến cô chịu nhiều đau đớn. Cô không hề đề cập đến chuyện đi nghỉ của tôi, đến cô em họ Nella hay đến hòn đảo Ischia. Thay vào đó, thật ngạc nhiên là cô nói về Lila. Cô nhìn thấy Lila trên phố, từ xa. Em ấy đi cùng người yêu, anh chàng tạp hóa, cô kể lại. Sau đó cô nói thêm một câu làm tôi nhớ mãi: “Vẻ đẹp mà Cerullo có trong đầu từ khi còn nhỏ đã không tìm được cách bộc lộ ra ngoài, trò Greco à, cuối cùng nó hoàn toàn chỉ còn lại trên khuôn mặt cô bé, trên ngực, đùi và mông, nhưng đó là những nơi cái đẹp không trường tồn, sau đó nó sẽ biến mất như thể chưa từng tồn tại.”

Tôi chưa bao giờ thấy cô nói bậy, kể từ khi biết cô. Lần đó cô đã nói từ “mông” và rồi cô lẩm bẩm: “Xin lỗi em”. Nhưng đó không phải chuyện làm tôi ấn tượng. Đó là sự nuối tiếc, như thể cô nhận ra điều gì đó trong Lila đã bị hủy hoại chính là bởi cô ấy, là một giáo viên, đã không bảo vệ và dạy dỗ tốt học trò của mình. Tôi thấy mình là học trò thành công nhất của cô và tôi nhẹ nhõm ra về.

Người duy nhất nhiệt tình chúc mừng tôi là Alfonso, cậu ta cũng được lên lớp, với toàn điểm bảy. Tôi cảm nhận được sự ngưỡng mộ chân thành của cậu ta và điều đó làm tôi hài lòng. Đứng trước bảng tuyên dương, vì quá phấn khởi, trước mặt bạn bè cùng lớp và bố mẹ của họ, cậu ta đã làm một việc không phù hợp, như thể cậu ta quên mất tôi là con gái và thậm chí không nên động chạm vào người tôi: cậu ta ôm chặt tôi vào lòng và hôn lên má tôi, một cái hôn ồn ào. Sau đó cậu ta bối rối, lập tức buông tôi ra, nói xin lỗi nhưng vẫn không kiềm chế được nên đã hét lên: “Toàn điểm mười! Không thể tin được! Toàn điểm mười!” Lúc trở về nhà chúng tôi đã trò chuyện rất nhiều về đám cưới của anh trai cậu ta với Lila. Do tôi đang thấy đặc biệt thoải mái nên lần đầu tiên tôi hỏi cậu ta nghĩ gì về chị dâu tương lai của mình. Cậu ta nghĩ một lúc rồi mới trả lời. Rồi cậu ta nói:

“Cậu có nhớ cuộc thi từng tổ chức cho chúng ta hồi tiểu học không?”

“Ai mà quên được chứ!”

“Tôi chắc thắng, tất cả bọn cậu đều sợ bố tôi.”

“Kể cả Lina: thực tế là lúc đầu cậu ấy đã cố gắng không đánh bại cậu.”

“Đúng, nhưng rồi cậu ta đã quyết định giành chiến thắng và làm nhục mặt tôi. Tôi đã khóc ròng suốt đường về nhà.”

“Thua cuộc thật là tệ.”

“Không phải vì thế: tôi không thể chịu được việc mọi người đều sợ hãi bố mình, tôi là đứa đầu tiên không sợ, sau đó mới là cậu ta.”

“Cậu phải lòng cậu ấy à?”

“Cậu đùa chắc? Cậu ta luôn làm tôi e sợ.”

“Ý là gì?”

“Ý là anh trai tôi đã rất dũng cảm khi cưới cậu ta.”

“Cậu nói sao cơ?”

“Ý tôi là cậu tốt hơn cậu ta nhiều và nếu tôi phải lựa chọn, tôi sẽ cưới cậu!”

Chuyện này cũng làm tôi thích thú. Chúng tôi bật cười và tạm biệt nhau khi vẫn còn cười chưa dứt. Cậu ta bị đày đi làm việc ở cửa hàng tạp hóa cả mùa hè; còn tôi, theo quyết định của mẹ hơn là của bố, tôi phải tìm cho mình một công việc trong hè. Chúng tôi hứa sẽ gặp lại nhau và cùng đi ra biển ít nhất một lần. Chuyện đó đã không xảy ra.

Những ngày sau đó tôi đi lòng vòng trong khu phố. Tôi hỏi ông Paolo, ông chủ tiệm thuốc trên đường lớn, xem ông có nhu cầu tìm nhân viên bán hàng không. Không. Tôi hỏi ông bán báo: ông ta cũng không cần đến tôi. Tôi qua cửa hàng văn phòng phẩm, cô bán hàng bật cười: cô ấy có cần nhưng không phải bây giờ; tôi nên quay lại vào mùa thu, khi năm học mới bắt đầu. Tôi chuẩn bị rời đi và cô ấy gọi với theo. Cô bảo:

“Cháu là một cô bé rất nghiêm túc, Lenù, cô tin tưởng ở cháu: cháu có thể đưa bọn trẻ nhà cô đi tắm biển không?”

Tôi bước ra khỏi cửa hàng cảm thấy thực sự rất hạnh phúc. Cô bán văn phòng phẩm sẽ trả tiền cho tôi - và trả nhiều tiền - nếu tôi dẫn ba đứa trẻ con nhà cô ra biển trong tháng Bảy và mười ngày đầu tháng Tám. Biển, nắng và tiền. Mỗi ngày tôi phải đi đến một nơi giữa Mergellina và Posillippo mà tôi không biết gì về nơi này, nó có cái tên nước ngoài là Sea Garden. Tôi hào hứng trở về nhà như thể cuộc đời tôi đã có một bước ngoặt quan trọng. Tôi sẽ kiếm tiền cho bố mẹ, tôi sẽ tắm biển, da tôi sẽ trở nên mịn màng và rám nắng dưới ánh mặt trời giống như mùa hè ở đảo Ischia. Mọi thứ mới ngọt ngào làm sao, tôi nghĩ, khi một ngày đẹp trời và mọi điều tốt đẹp có vẻ đang chờ một mình bạn!

Tôi đi vài bước và ấn tượng về mấy tiếng đồng hồ may mắn đó càng mạnh mẽ hơn. Antonio đến chỗ tôi trong bộ quần áo công nhân dính đầy dầu mỡ. Tôi vui vì điều đó, bất cứ ai tôi gặp trong khoảnh khắc vui vẻ đó đều sẽ được chào đón. Anh ta đã nhìn thấy tôi di ngang qua và đuổi theo sau. Tôi kể ngay cho anh ta nghe chuyện ở cửa hàng văn phòng phẩm, hẳn anh ta đã đọc được trên khuôn mặt tôi cảm xúc hạnh phúc ấy. Nhiều tháng liền tôi đã cắm đầu vào học và cảm thấy mình đơn độc, xấu xí. Mặc dù chắc chắn rằng mình yêu Nino Sarratore, tôi vẫn luôn tránh mặt anh ấy và cũng chẳng đi xem anh ấy có lên lớp không và điểm số thế nào. Lila sắp hoàn toàn bước ra khỏi cuộc đời tôi và tôi sẽ không thể đuổi kịp cậu ấy nữa. Nhưng giờ tôi thấy ổn và muốn mình cảm thấy ổn hơn nữa. Khi Antonio nhận thấy rằng tôi đang trong tâm thế phù hợp, anh ta hỏi tôi có muốn hẹn hò với anh ta không, tôi nhận lời ngay lập tức, mặc dù tôi đang yêu một người khác, mặc dù tôi chẳng có cảm giác đặc biệt nào với anh ta ngoài một chút đồng cảm. Với tôi, có anh ta làm bạn trai, một người cao lớn cùng tuổi với Stefano, một công nhân, thực sự không khác gì việc được lên lớp với toàn điểm mười, hay nhiệm vụ đưa con gái cô bán văn phòng phẩm đến Sea Garden để được nhận thù lao.