Chương X CON DAO MỔ
Căn hộ của những người gác cổng sặc mùi si và tỏi tây. Đôrôtê Blăng thầm nghĩ, chẳng có gì để xem với những hang ổ bẩn thỉu trong những tiểu thuyết của Ximơnông cả. Ở đây mọi thứ đều sáng loáng, ngay cả bà gác cổng, một phụ nữ ba mươi tuổi bảnh bao, với đôi mắt rất sáng, mái tóc để đứng đắn được giữ lại bởi chiếc mũ chụp. Bà Lêmăng này mời Đôrôtê ngồi vào chiếc ghế bành bọc xi-mi-li giả da và gọi Giêrêmi, con trai bà vừa đi học về. Một bộ mặt non choẹt hớn hở với đôi mắt giống mẹ và chiếc cằm tròn có lúm đồng tiền.
Đôrôtê hỏi nó có phải đã hết sức bối rối trước những câu hỏi của cảnh sát không. Nó trả lời chắc chắn là không vừa lùa bàn tay mập vào mái tóc cắt kiểu bát úp. Rõ ràng nó thích được hỏi, nhất là với cảnh sát, còn người phụ nữ trẻ cao với mái tóc nâu này có mùi nước hoa làm nó hơi ngây ngất, cô này không mặc đồng phục nên nó không thích lắm.
— Cháu có thể kể cô nghe cháu đã tìm được con dao mổ thế nào không?
— Con dao mổ ư?
— Phải. Con dao bằng thép có đầu mũi rất sắc ấy.
— Thế thì không khó. Thùng rác không đậy nắp vì rác quá đầy, tràn cả ra…
— Những người thu rác đình công từ bốn mươi tám giờ - Người mẹ nói rõ.
— Con dao nằm đúng ngay ở trên - Giêrêmi nói tiếp - Bất kể ai cũng có thể nhìn thấy nó và lấy đi.
— Chính vì thế mà cháu đã lấy con dao - Đôrôtê nói.
— Ái chà, nhưng cháu không giữ nó mà cho bố cháu.
— Cháu sợ giữ nó trong người à?
— Không, một con dao cũng chẳng hay gì, cháu không thể để nó trong túi được.
— Giờ đây, cháu hãy thử nhớ lại…
— Bà là cảnh sát ư?
Đôrôtê lắc đầu, không thể ngăn nổi đỏ mặt.
— Vì cháu đã nói với cảnh sát, con có trí nhớ tốt, mẹ nhỉ? Cháu có trí nhớ tuyệt vời.
— Tuyệt. Vậy cháu hãy nhớ lại những người mà cháu đã nhìn thấy đi qua sân ngày hôm ấy…
— Cháu ở trường đến mười một giờ rưỡi, thưa bà. Khi về nhà, cháu gặp những người, vâng, người thuê nhà ở gác một, một người giao hàng, một bạn trai đang chơi trong sân… Gần như hết rồi.
— Có phải cháu đã nhìn thấy con dao mổ vào mười một giờ rưỡi chứ?
— Không, đó là lúc cháu đi học chiều, quãng một giờ.
— Trên con dao có máu không?
— Không rõ lắm, và vì cháu không thể bỏ nó vào túi được, cháu đã đưa cho bố cháu.
— Có ai trông thấy cháu không?
Lần đầu tiên, Giêrêmi tỏ vẻ bối rối.
— Không, cháu không thấy. Bà biết đấy, nếu ai trông thấy cháu thì sao?
— Đó sẽ là điều không thể có được - Đôrôtê nói - Cháu hãy cố nhớ…
— Không cần, cháu nói hết rồi.
Nó quay vào phòng và Đôrôtê làm yên lòng bà mẹ, con trai bà không việc gì phải buồn. Nhưng còn bà? Bà không biết gì hơn ư?
— Cho tới hai mươi giờ, mọi người ra vào tự do. Quy tắc chỉ thực hiện vào buổi chiều và tối. Không, tôi không thấy gì khả nghi cả. Khi tôi đi mua hàng quãng mười giờ sáng, tôi gặp một người đàn ông trẻ mà tôi không quen biết, nhưng có thể là bạn của anh sinh viên ở gác sáu. Anh ta có nhiều bạn lắm. Họ cùng ôn thi; buổi tối, họ chơi bài pô-cơ khá ầm ĩ nhưng không hại gì. Không, thật sự tôi không trông thấy.
Bà cười, quay vào bếp một lúc để Đôrôtê hiểu rằng bà có việc khác để làm hơn là trả lời những câu hỏi của cô. Nhưng Đôrôtê ngọt ngào nói với bà rằng cô rất tiếc phải cố nài:
— Bà có thể mô tả người đàn ông trẻ mà bà gặp sáng hôm ấy không?
Bà gác cổng suy nghĩ một lát, nói là không, rồi:
— Người ấy cao lớn, đó là tất cả những gì tôi nhận thấy.
— Cao lớn và trẻ, bà tin chắc chứ?
— Vâng. Hết đấy. Thực sự là hết.
— Bà đã gặp người ấy không?
— Không, tôi không gặp. Tôi không thể theo dõi mọi người đi lại. Nhưng hầu như tôi chưa bao giờ gặp người ấy.
Trước khi cảm ơn bà ta, Đôrôtê thầm nghĩ người đàn bà này nói dối vì lý do nào đó mà sau này cô sẽ phải tìm hiểu.
Cô đi hết cửa này đến cửa khác trong phường dưới ánh nắng gay gắt. Khi cô vào một cửa hiệu, như hiệu cắt tóc nam và nữ chẳng hạn, cô thở dài với vẻ khuây khoả làm người ta không dám từ chối những câu hỏi của cô. Nhưng cả người cắt tóc, cả người bán bánh mì, cả người dược sĩ, cả người quản lý cửa hàng thuốc lá đều không chú ý tới người đàn ông trẻ vào sân toà nhà bên cạnh công ty Bất động sản vào sáng xảy ra tội ác.
Đôrôtê qua phố để đi hỏi bà quản lý xưởng nhuộm có nhận thấy Ê-ma-nuy-en Fo đỗ xe vi phạm luật giao thông trước cửa hiệu của bà không. Đây là một người đàn bà trạc ba mươi tuổi có mái tóc giả đỏ hoe, có nụ cười hời hợt và con mắt xấc xược. Bà ta nhớ rất rõ Ê-ma-nuy-en Fo vì anh ta “đẹp trai”, bà nói rằng vì anh ta cả gan đỗ chiếc xe R5 thối tha của anh ta vào chỗ đỗ xe tải nhỏ giao nhận hàng của xưởng nhuộm. Vội ư? không, anh ta không quá vội vàng, hầu như uể oải và hơi lo có ai nhận thấy anh ta đi qua.
— Chứng cứ - Bà ta nói giọng vùng Acletti - Vì tôi đã chú ý tới anh ta.
Trái lại, bà ta không trông thấy người đàn ông trẻ cao lớn mà Đôrôtê nói với bà. Nhưng bà ta không phải lúc nào cũng “đứng nhìn ra phố”. “Công việc nhiều, rất tiếc, thưa cô”.
Đôrôtê có cuộc hẹn vào mười chín giờ với Pie-Frăngxoa là người đã nài nỉ để cô che chở cho anh ta “trong trường hợp khó khăn”. Cô đỗ xe ở gần Bệnh viện Giắccơ Đờlaruy, rình bóng dáng cao lớn của Pie-Frăngxoa thường mặc quần gin và áo bludông. Cô hết sức ngạc nhiên trông thấy một người đàn ông trẻ mặc blu-dơ trắng, quần màu xám, ống nghe đeo quanh cổ đi tới. Rôtxơ trườn vào ghế chiếc xe Open Coocxa đậu bên cạnh Đôrôtê:
— Một người bạn ở Trường Đại học Y đã cho tôi mượn áo blu-dơ và ống nghe - Anh giải thích - Nói chính xác hơn là anh ta trao cho tôi những thứ này để đổi lại chiếc viđêô-cat-xet mà tôi giữ vì nó trở nên khó tìm. Cái gì cũng phải tốn kém.
— Tôi phải làm gì đây? - Đôrôtê hỏi.
— Cô vào cùng với tôi và bảo vệ tôi.
— Điều đó có ý nghĩa gì?
— Cô hỏi một tin bịa nào đó với mọi người muốn hỏi tôi. Táo tợn và nhanh nhảu, tôi trông cậy ở cô. Trong một lúc nhóm trực đêm sẽ đến thay nhóm trực ngày, đây là lúc lý tưởng để đi lại với chiếc áo blu-dơ trắng.
— Nhưng tôi mặc bộ quần áo nữ! - Đôrôtê phản đối.
— Cô là em gái ông Limông, một bệnh nhân mà tôi biết tin là vừa mổ xong. Cô hỏi số phòng của ông ấy và tôi chuồn.
Họ vào trong phòng lớn của bệnh viện, nơi đây rõ ràng đang có cuộc giao ban giữa nhóm trực đêm với nhóm trực ngày, khá nhộn nhạo. Đôrôtê hỏi người coi tổng đài điện thoại đang nói chuyện với một nữ y tá trong khi Rôtxơ nhanh nhẹn đi vào hành lang dẫn tới phòng mổ. Vào giờ này ở đây vắng vẻ. Anh nín thở mở cửa, sẵn sàng một câu xin lỗi đối với kẻ quấy rầy sẽ yêu cầu anh một lời giải thích, nhưng việc này không xảy ra.
Trong một lúc, Pie-Frăngxoa-Rôtxơ tìm nơi xếp những dụng cụ phẫu thuật, anh không bật đèn nên khó nhìn. Vào lúc anh thấy được chiếc tủ cần tìm thì cửa phòng mổ mở ra trước một nữ y tá. Rôtxơ ngồi thụp xuống sau một chiếc cáng thương, cầu khấn người nữ y tá đừng bật đèn. Cô định bật đèn sáng… thì có tiếng gọi cô và cô trả lời: “Tôi đến đây”.
Rôtxơ toát mồ hôi. Anh bấm đèn pin mang theo và soi những dụng cụ, lập tức nhận ra một con dao mổ. Anh cầm lấy đóng cửa tủ lại và lặng lẽ ra khỏi phòng.
Trước khi đến gặp nữ y tá trực đêm đang tranh luận với hai nữ y tá khác trong phòng mình, anh cởi áo blu-dơ để bọc chiếc ống nghe và nhét tất cả vào túi xách bằng chất dẻo lấy từ trong áo vét của anh.
— Người ta vào đây như vào nhà máy xay - Anh nói trong lúc đặt lên bàn con dao mổ mà anh lén lấy.
Bà Đờmanh, nữ y tá trực lần lượt nhìn người lạ mặt và con dao mổ trước khi thốt lên.
— Ông là ai? Ông làm gì ở đây? Từ đâu ra con dao mổ này?
— Những câu hỏi thật hay - Rôtxơ nói - Tôi sẽ giải thích cho bà…
Nhưng trước khi anh có thể nói thì bà liền kêu lên:
— Tôi sẽ gọi cảnh sát, phải. Ông hoàn toàn điên rồ!
Đôrôtê Blăng đợi Rôtxơ trong hành lang, xuất hiện kịp thời:
— Bà sẽ lầm khi gọi cảnh sát - Cô nói - Xin bà hãy nghe tôi…
Cô đưa cho bà xem giấy tờ căn cước của mình và nói rằng cô làm việc với Rôtxơ về vụ án Fo và họ vừa chứng minh rằng người ta có thể ăn cắp một con dao mổ trong Bệnh viện Giắccơ Đờlaruy dù là người lạ.
Bà Đờmanh không vì thế mà yên lòng.
— Việc này sẽ không tiện cho công việc của tôi. Tôi chịu trách nhiệm về công việc.
— Nhưng bà không mắc một lỗi lầm nghề nghiệp nào cả.
— Có chứ. Lẽ ra tôi phải ngăn không cho ông bà vào bệnh viện .
— Trong trường hợp này, nhóm trực ban ngày cùng chịu trách nhiệm với bà. Chúng tôi lợi dụng sự giao ban để lọt vào bệnh viện. Đặc biệt không một ai có thể bị quở trách, kể cả những nữ y tá, người băng bó, những bác sĩ phẫu thuật cũng như những người trực. Lúc ấy cần buộc tội tất cả nhân viên.
— Liệu tôi có phải chứng minh không?
— Không, nếu ta tránh vụ án. Có khả năng chúng tôi sẽ tránh được vụ án nếu chúng tôi có thể chứng minh bác sĩ Fo đã không lấy cắp con dao mổ.
Mong Chúa và cả bà thẩm phán nghe tôi, Đôrôtê thầm nói.
— Chúng tôi trả lại bà con dao mổ này - Rôtxơ nài nỉ - Thưa bà thân mến, có lẽ bà đã góp phần cứu một mạng sống, chí ít là sự tự do của một người đàn ông.
— Fo ấy - Bà nữ y tá trực nói - Anh ta sẽ chỉ gây cho tôi những nỗi buồn phiền mà thôi.
Sau khi cho sơn lại văn phòng của mình do người thuê căn hộ ở tầng trên trút nước xuống, luật sư Buyxông chủ trì cuộc họp với những phụ tá và luật sư tập sự, trong văn phòng riêng tại nhà mình.
Sau khi nghe Đôrôtê Blăng và Pie-Frăngxoa-Rôtxơ trình bày, ông hỏi Kritxchian Giôratxơ là người phải đi gặp Letxli Menxphin.
— Không thể gặp được. Cô ấy đã ngã trong cầu thang và đang nằm Bệnh viện. Tôi đợi cô ấy xuất viện đã.
Bơnoa Feri cũng không có báo cáo việc làm của mình.
— Anh đã chuẩn bị gì? - Buyxông hỏi anh ta.
— Đến hỏi người sếp cũ của Fo là giáo sư Vilông và những đồng sự của anh ta tại Bệnh viện Bruxen. Nhưng tôi đã không gặp được tất cả bọn họ.
— Anh tìm gì?
— Sự thật.
— Tôi không cần sự thật, anh bạn nhỏ Feri ạ. Điều cần chứng minh là sự vô tội của Fo bằng mọi cách và điều này tôi thấy là vô ích. Anh lội bì bõm vô tích sự.
Bộ mặt đẹp trai của Feri đỏ lựng và con mắt nâu của anh ta tối sầm đến mức thành đen.
— Tôi phải làm gì đây?
— Đến gặp gia đình Parăng: em trai, em dâu và ngay cả người hùn vốn cũ của ông ấy là Rôlăng Giecboa. Chúng ta hãy tóm tắt những kết quả bước đầu. Thứ nhất: ăn cắp con dao mổ tại Bệnh viện Đờlaruy tương đối dễ dàng. Thứ hai: con trai những người gác cổng toà nhà ở phố Tôckơvin tìm được con dao mổ trong thùng rác là hoàn toàn ngẫu nhiên.
Đôrôtê cựa quậy người trong lúc giơ tay:
— Tôi nói đúng ra là người ta mới để vào đó, nếu không người ta đã vùi lấp nó trong đống rác hoặc ném nó vào miệng cống.
— Một phản biện hả? - Buyxông hỏi.
— Vâng - Feri nói - Khi người ta vứt hung khí trong cơn hoảng loạn, người ta không có thì giờ để vùi lấp nó.
Buyxông quan sát Feri: bộ mặt nhìn nghiêng dáng vẻ La Mã, mái tóc dày rậm đen và xoăn. Đẹp trai, tự tin, hơi khó chịu.
— Hãy nói cho chúng tôi biết, Feri, vì sao Fo mang theo con dao mổ để đến tranh luận với Parăng?
Feri do dự trả lời, như thể anh ta sợ một cái bẫy.
— Nếu anh ta có ý định giết người… - Cuối cùng anh ta nói mà không tin chắc điều mình nói, rồi anh ta nói tiếp - Có lẽ anh ta sợ Parăng, những phản ứng của con người cao to lực lưỡng hơn hẳn anh ta nửa cái đầu. Anh ta dùng thứ vũ khí vừa tầm anh ta. Nếu anh ta là tiều phu, anh ta sẽ cầm rìu.
— Đơn gián quá mức - Đôrôtê là người không ưa gì Feri nhận xét - Dẫu sao, thế nào mà Parăng có thể uy hiếp anh ta vì ông ta ngồi ở bệ hố xí chứ?
— Có thể Parăng bị đưa đến đấy sau đó - Kritxchian Giôratxơ nói xen vào - Một sự dàn cảnh. Điều đó giải thích việc Fo có vết máu ở áo vét và đôi giày của anh ta.
Buyxông để họ trao đổi những giả thiết một lúc, những giả thiết không thể làm ông hài lòng. Thường trong một vụ án khó khăn, ông dò dẫm tiến bước với niềm tin là ông sẽ thấy ánh sáng ở cuối đường hầm. Nhưng đây là lần đầu tiên trong sự nghiệp của mình và khó giải thích, ông sợ đạt đến đích quá nhanh. Như thể ánh sáng trong trường hợp cụ thể này trở thành đáng ngờ. Ông cố nói với mình rằng thật phi lý, ông không thể ngăn mình sợ hãi. Ta già rồi, ta cho phép mình yếu đuối, thất bại, ta thương hại cho tuổi tác của ta, như người vợ đã mãn kinh của ta…
Ông hé cười với những phụ tá trẻ sôi nổi tranh luận nhưng nụ cười của ông tắt ngay. Ông thèm vẻ đẹp của Bơnoa Feri và Đôrôtê Blăng, tuổi trẻ của Rôtxơ, vẻ duyên dáng của Giôratxơ. Họ có tương lai và những ảo tưởng. Họ có thể lừa dối, đau khổ, sa vào vũng lầy, thời gian đối với họ chưa được tính tới, hoặc có tính tới cũng không huỷ diệt được niềm hy vọng của họ. Đối với ông, Buyxông này, hiện tại trở thành có yêu cầu cao một cách khủng khiếp, nó áp đặt cho ông sự khắc nghiệt nhất của những quy luật, quy luật khắc nghiệt ấy cấm ông cầu viện tới tương lai và mọi sự tham khảo ở quá khứ.
Đột nhiên ông biết Feri đang nói với ông và ông buộc anh ta phải nhắc lại câu hỏi.
— Đối với Fo, có lẽ phải yêu cầu một chuyên gia về thần kinh khác.
— Nhằm mục đích gì - Buyxông nói - Vì chúng ta đoán chắc là anh ta vô tội?
Ông đã định lại nói với người phụ tá của mình rằng anh ta lội bì bõm dò dẫm, nhưng có ích gì? Ông mệt mỏi và có ý chấm dứt cuộc hội thảo này. Ông định đứng lên thì cửa văn phòng mở ra, con trai ông xuất hiện.
— Ôi! Thứ lỗi cho tôi - Fabrixơ nói - Tôi không biết là tất cả mọi người đang ở đây.
— Vào đi, Fabrixơ. Con biết những người cộng tác của bố?
Chàng trai chào hết người này đến người kia bắt đầu từ Đôrôtê và anh mỉm cười với cô.
— Tôi không muốn quấy rầy mọi người - Anh nói.
— Con hãy ngồi xuống. Chúng ta đã hầu như kết thúc rồi.
Buyxông quay về phía Giôratxơ:
— Con trai tôi có lẽ có thể giúp được các người; nó biết rất rõ Letxli Menxphin.
Hai má Fabrixơ đỏ bừng và bố anh vừa ngỡ ngàng vừa vui vẻ.
— Thỉnh thoảng chúng tôi gặp nhau tại nhà bạn bè - Con trai Buyxông nói - Nhưng ai có thể nói chắc là hiểu rõ Letxli chứ?
Giôratxơ tiết lộ với anh là Letxli đang nằm tại bệnh viện và anh không thể gặp cô ấy.
— Tôi thật ngao ngán đối với cô ấy - Fabrixơ nói - Vì sao cô ấy đau?
— Tôi nghĩ là ngã cầu thang. Cô ấy đang ở Bệnh viện Côxanh.
— Hãy gọi điện cho cô ta - Buyxông nói với con trai - Và đưa Giôratxơ vào. Có lẽ như vậy sẽ đơn giản hơn.
— Con không tin - Fabrixơ đứng lên, nói - Với Letxli, không có gì đơn giản hết.