Chương IX CHÂN LÝ THUỘC VỀ KẺ MẠNH

Cơn bão số bốn thổi thốc vào thành phố kéo đổ hàng trăm cột điện, nhổ bật rễ nhiều cây cổ thụ, khiến nhiều đoạn phố bị tắc nghẽn.

Bước ra khỏi phòng họp, Nguyệt mới hay rằng suốt trong ba giờ đồng hồ qua, khi gần hai trăm con người ngồi giam mình để làm cái công việc thanh tra ngược đối với chị trong căn phòng này, thì ngoài trời đã cuộn xoáy một cơn bão. Phơi mình giữa cơn bão ngoài trời dù tới cấp gió mười hai, có lẽ còn sung sướng hơn ngàn lần cái cơn bão ngột ngạt và độc địa mà người ta vừa tạo ra trong cái hội trường đầy panô, khẩu hiệu về nền dân chủ và sự công khai, nhìn thẳng vào sự thật, oang oang tiếng micrô mở hết cỡ leo lẻo những lời hô hào đổi mới đầy giả dối và mị dân không một chút sượng sùng. Cái cuộc thanh tra ngược này được tổ chức mới quy mô và rùm beng làm sao. Vẫn cái ban thanh tra công nhân với gương mặt vừa đần độn vừa lèo lá của thư ký công đoàn Nguyễn Hữu Bài. Vẫn ông giám đốc hãng Tourism Bùi Sùng với bộ mặt đỏ gay và nhờn bóng vì nốc quá nhiều thịtv à bia rượu. Rồi những bộ mặt câng câng vừa hãnh tiến vừa nham hiểm của Kim Thanh, Mỹ Lệ, Trọng Lực... Một xâu chuỗi những sâu một núp dưới danh nghĩa kinh doanh năng động, cải thiện đời sống cán bộ cơ quan để công kích Nguyệt, áp đảo và đè bẹp, bóp nát một cách không thương tiếc kẻ đã dám chống lại quyền lợi của họ.

"Chúng tôi, những người trung thực. Chúng tôi đại diện cho lớp trẻ ủng hộ đổi mới. Chúng tôi kiên quyết ủng hộ những đảng viên xông xáo và năng động như đồng chí Kim Thanh. Chúng tôi kiên quyết bảo vệ sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, mà tiêu biểu là đồng chí Bùi Sùng bí thư đảng uỷ kiêm giám đốc hãng..." Ôi, những mỹ từ đẹp đẽ, những lời lẽ to tát và hùng hồn ấy lại phát ra từ miệng những người như Mỹ Lệ và Trọng Lực mới hài hước và chua chát làm sao. Suốt một tiếng đầu cả hội trường cứ sang sảng những điệp khúc ấy. Một trận mưa bão của từ ngữ kèm theo sự phẫn nộ, như bị bẹp rúm lại, bị cô lập hoàn toàn. Kết luận của Ban thanh tra công nhân hoàn toàn trùng hợp với ba điểm kiến nghị của Trọng Lực trong lá đơn lần trước. Người ta không hề đếm xỉa gì đến thành tích sáu năm chiến sĩ thi đua, đến giải nhất cuộc thi "Tuổi trẻ sáng tạo" ngành du lịch các nước xã hội chủ nghĩa ở Maxcơva năm nào, cũng hoàn toàn không nhắc gì đến những ngày Nguyệt được theo phục vụ Bác Hồ và các đồng chí lãnh đạo Nhà nước. Người ta xoáy vào cái thành phần gia đình của Nguyệt, vào những mối quan hệ đầy võ đoán và quy chụp của Nguyệt với khách nước ngoài, và đặc biệt ấy là cái tội gây mất đoàn kết, tội đấu đá giành quyền lực mà hiện tượng là những cuộc đấu tranh nhằm chống lại những kẻ lợi dụng chức quyền để tham nhũng và mưu lợi.

Chân lý thường về kể mạnh. Một học giả nào đó đã đúc kết một cách chua chát như vậy. Vài cái nghịch lý cuộc đời ấy, buồn thay, từ hàng nghìn năm nay vẫn luôn diễn ra theo chiều hướng ấy. Ngay cả trong những ngày ngọn gió đổi mới đang thổi thốc lên này, không ít kẻ quyền chức bị báo chí, dư luận phanh phui về tội tham nhũng, chiếm dụng tài sản Nhà nước, ức hiếp quần chúng... với đầy đủ những tang chứng sờ sờ, vậy mà họ vẫn nhơn nhơn, thậm chí còn được bênh che, được cất nhắc và đề bạt lên những chức vụ cao chót vót. Cái thứ chân lý ấy, mỗi lần chúng thắng thì lịch sử sẽ bị kéo lùi lại, còn thứ chân lý đích thực thì bị giam cầm, bị trộn lẫn với hàng trăm thứ uế tạp và ném vào sọt rác. Những ý nghĩ ấy cứ chà sát trong đầu, khiến người Nguyệt bừng bừng như lên một cơn sốt.

- Lẽ ra tôi không muốn tranh cãi, không muốn làm mất thời giờ của hàng trăm người ngồi đây. Nhưng vì cái cuộc thanh tra ngược này nó đê tiện và bỉ ổi quá, chân lý và phi lý bị đảo lộn, bởi thế tôi phải nói vài lời. - Vào những phút chót của cuộc họp, không thể nhẫn nhục nổi, Nguyệt buộc phải lên tiếng. Cả hội trường chú mục về phía chị. Những kẻ vừa hả hê công kích và kết tội chị cố tình la ó để làm mất tinh thần, buộc chị phải câm bặt, nhưng số đông thì chờ đợi và có biểu lộ những ánh mắt khích lệ.

- Trước hết cuộc họp này lặp lại không hề có một chút sáng tạo nào của một cuộc đấu tố thời cải cách ruộng đất. - Nguyệt nói, đôi mắt rực sáng lên đầy tự tin và kiêu hãnh. - Đấu tố là một hình thức làm chính trị của thời Trung cổ. Trong thời đại dân chủ và văn minh này, đấu tố lại những người có thiện tâm và trách nhiệm công dân là một việc làm dã man và phản dân chủ. Ai chủ trương làm việc này? Quần chúng ư? Những người trung thực ư? Vì sao họ lại biến một người đấu tranh chống những hiện tượng tiêu cực ở khách sạn Hà Thành thành mục tiêu để đấu tố và phản kích lại? Bịt mồm những người dám phản kháng, vu oan những người dám chống lại những việc làm phương hại đến lợi ích của nhà nước, của cơ quan, là thủ đoạn của những kẻ mưu toan dùng quyền lực để đục khoét và tham nhũng. Tại sao sự việc của chị Kim Thanh lại bị lờ đi, bị xí xoá để bầy đặt ra cuộc thanh tra ngược này? Ai đứng đằng sau anh Trọng Lực, cô Mỹ Lệ để giật dây? Anh Trọng Lực, cô Mỹ Lệ là người thế nào? Tôi có đầy đủ bằng chứng về những con người tiên phong đó. - Nguyệt giơ lên cuộn băng. - Đây là toàn bộ những lời khai của anh Trọng Lực trước công an về tội đã dắt gái vào khách sạn cho khách sạn cho khách nước ngoài. Và đây cũng là những lời đối chứng của tôi với cô Mỹ Lệ về vụ bán thuốc lá ba số cho bọn con buôn để ăn chênh lệch giá.

Thưa tất cả các vị ngồi đây. Tôi hoàn toàn không có chủ tâm đấu tố ai cả. Được điều về khách sạn Hà Thành, tôi chỉ có một ý nguyện là đưa công tác nghiệp vụ của khách sạn lên, góp phần thúc đẩy ngành du lịch của chúng ta phát triển. Nhưng tôi sẽ làm được gì, ngành du lịch của chúng ta làm sao còn có uy tín với khách nước ngoài, khi mà khách sạn Hà Thành tự biến thành nơi buốn bán để ăn chênh lệch giá, khi mà mỗi nhân viên khách sạn đang biến dần thành những con buôn, họ không lấy nhiệm vụ phục vụ khách là công việc chính, mà chỉ lợi dụng khách sạn để kinh doanh kiếm lời. Chúng ta đang chủ trương đưa ngành du lịch thành một ngành công nghiệp mũi nhọn, đang cố vươn lên cạnh tranh với các nước khu vực, để hàng năm thu hút ngày càng đông các khách du lịch quốc tế. Vậy mà nhân viên du lịch của chúng ta quê kệch và thô lỗ như những mụ bán cháo lòng, cơ sở vật chất của chúng ta như những quán trọ, phương thức kinh doanh và phục vụ của chúng ta trì trệ và cũ kỹ như thời bao cấp. Đã vậy mà người ta còn lợi dụng cái cơ thể ốm o của ngành du lịch để đục khoét. Ai chống lại sự đục khoét ấy, lập tức bị khép tội gây mất đoàn kết, nói xấu ngành du lịch. Thử hỏi chân lý ở đâu? Lẽ phải ở đâu? Chẳng lẽ tất cả những nguời trung thực ở khách sạn này đều làm ngơ trước cái sự thật hết sức phũ phàng này sao?

Nguyệt nghẹn lời, không nói thêm được câu nào. Hầu hết những nguời có mặt trong phòng đều xúc động. Nhiều cô gái đưa tay lau nước mắt. Ông Phạm Lẫm và bà Bích San, mặt cúi gầm từ lúc Nguyệt phát biểu, giờ đưa mắt liếc trộm nhau, rồi vội vàng quay đi.

Kim Thanh hích đôi vai béo nục vào bà Bích San, giọng rít lại.

- Chị phải phát đi chứ.

Như một cái máy, bà Bích San vội vã đứng dậy.

- Tôi xin lưu ý một điểm. Hôm qua chi bộ chúng tôi nhận được một tài niệu. Đề nghị chị Kim Thanh sẽ trình bày vấn đề này.

Kim Thanh nhảy phốc lên diễn đàn, huơ lên một tập ảnh màu. Đó là những bức ảnh về chuyến đi biển của Pôn Vericơn và Nguyệt.

- Đây là bằng chứng hùng hồn về điểm thứ hai trong đơn kiến nghị của tuổi trẻ khách sạn do anh Trọng Lực yêu cầu ban thanh tra công nhân làm sáng tỏ. Chúng tôi được biết công an tỉnh Quảng Ninh đặc biệt lưu ý đến chuyến đi biển vừa qua của ông Pôn Vericơn và chị Nguyệt....

Thật là đê tiện đến khủng khiếp. Nguyệt loạng choạng bước ra khỏi phòng họp. Trận bão ngoài trời vừa đi qua. Nhưng trận bão trong phòng họp mà những người đồng chí của chị vừa thổi lên thì không biết sẽ còn gầm rít đến bao giờ.

Nguyệt đi tha thẩn trên đường phố. Những hàng cây sau bão trống hoác từng mảng, phờ phạ và tơi tả đến thảm hại. Dường như vòm cây xanh và những dải mây còn sũng nước kia có nét gì đồng cảnh với tâm hồn Nguyệt. Tan tác và rã rời hết cả. Ngay cả lòng tin cũng không còn trụ vững nữa. Sự độc địa và tàn nhẫn của con người thật là khủng khiếp. Người ta đã bất chấp mọi thủ đoạn đê tiện nhất để mong đánh gục đối thủ. Chính Pôn đã tham dự vào vở kịch này chăng? Một chuyến đi biển như được bố trí sẵn, được dàn sẵn cảnh để lùa Nguyệt vào bẫy. Và những tấm ảnh. Ai đã đưa cho Kim Thanh, nếu không phải là Pôn?

Một chiếc xe Toyota màu cà phê, từ lúc nào cứ bám sát theo Nguyệt, đến chỗ vườn hoa thì chiếc xe đi vượt lên, rồi dừng lại.

- Chào Nguyệt. Hình như Nguyệt có điều gì không vui?

Nguyệt vội vã tạt xe vào lề đường. Chị đã nhận ra Pôn Vericơn. Hoá ra từ khi ra khỏi phòng họp. Pôn đã rượt xe đuổi theo chị.

- Ông cần gì ở tôi?

Lần đầu tiên Pôn bắt gặp ánh mắt dầy giận dữ ở Nguyệt. Tim anh đau thắt lại. Không có gì tàn nhẫn hơn sự ghẻ lạnh của người đàn bà mà mình tôn thờ.

- Xin lỗi. Có lẽ sự có mặt của tôi không đúng lúc chăng? Nhưng tôi cần gặp để mong Nguyệt thứ lỗi. Lẽ ra tôi đã có một kỷ niệm nhỏ về chuyến đi Hạ Long vừa rồi để tặng Nguyệt. Nhưng...

- Xin ông đừng nhắc đến chuyến đi đó. Không có chuyện gì cả. Tôi mong ông đừng làm phiền...

Nguyệt vội vã quành xe đi vào phố nhỏ, để lại mình Pôn với chiếc xe của anh đứng lại, cho tới khi bóng chị đã khuất hẳn.

Pôn không thể ngờ rằng, cái tình yêu đầy chất mơ mộng và hão huyền của anh đang là cái duyên cớ để người ta hành hạ Nguyệt, rằng anh, người du khách của xứ sở xa lạ kia, bằng bản tính hồn nhiên và phóng khoáng của mình, đang bị những con người ở cái vùng đất đầy thiên kiến và và hẹp hòi lợi dụng để trừng trị đồng loại. Cái bi kịch đầu tiên mà Pôn đem đến cho Nguyệt chưa phải là ở trong cái phiên họp thanh tra ngược vừa rồi. Đó mới chỉ là khúc dạo đầu. Bi kịch đang chờ Nguyệt ở chính trong cái tổ ấm gia đình chị, mà người đóng vai Ôtenlô lại chính là Nguyễn Tuấn.

Vào đúng cái lúc Nguyệt đi tha thẩn trên đường với cõi lòng tan tác của một kẻ vừa bị đồng nghiệp của chị đánh cho tơi tả, thì Nguyễn Tuấn say mèm trong một quán rượu lòng lợn tiết canh giữa chợ. Những cái chợ "vồ", chợ "đuổi" của thành phố, với những quán cóc, quán âm phủ lợp tạm bằng tấm vải bạt, vạt cót ép lúc nào cũng mờ mờ nhân ảnh, thường là nơi tụ tập của những kẻ mách mối chỉ trỏ, những đám bạn bè ít tiền nhưng lại muốn lấy sự bù khú làm vui. Đấy là cái thế giới vô cùng nhộn nhạo, nhưng lại dân dã, ấm cúng. Nó thu nạp đủ mọi hạng người, chấp nhận đủ mọi nhân cách, từ một gã bụi đời, một ả gái điếm, một tay buôn tiêu tiền như rác, đến các nghệ sĩ nghèo, các nhà văn mà tên tuổi chỉ có thể được định giá sau khi đã xuống mồ.

Ở một cái quán lụp xụp phía góc chợ, Nguyễn Tuấn cùng với hai người bạn đang ngồi chụm đầu vào nhau như ba ông táo quanh một cái bàn con xiêu vẹo với cái chai rượu quốc lủi, một đĩa lòng lợn. Người có cái đầu ngất ngưởng với mái tóc đen ánh, bộ râu quai nón kiểu Phiđen là nhà báo Lê An, một người hùng của giới báo chí, từng có công đầu trong việc phanh phui những việc làm tiêu cực của một cán bộ cao cấp. Người gầy yếu có đôi mắt hiền như mắt thỏ là nhà thơ Hoài Niệm, một biên tập thơ sành sỏi của tờ Văn Chương. Cuộc rượu này như một sự cộng hưởng của những nỗi đau buồn. Nhà thơ Hoài Niệm bị tổng biên tập báo Văn Chương cho "ngồi chơi xơi nước" vì anh dám cả gan không cho đăng chùm thơ của đồng chí X., khi văn phòng của đồng chí đã chính thức gửi hai công văn kèm theo bản thảo xuống toà soạn. Còn nhà báo Lê An, anh đang có nỗi đau của một người bất lực trước nghề nghiệp, trước lương tâm người cầm bút. Bài phóng sự nổi tiếng của anh: "Quan Liêu chiếm dụng tám ngôi nhà" đăng cùng một lúc trên bốn tờ báo lớn của cả nước, phanh phui một ông "quan cách mạng" có tên là Liêu tham nhũng đến trắng trợn, ngang nhiên chiếm dụng của nhà nước tám ngôi nhà cho mình và con cái, vậy mà bất cấp cả báo chí, dư luận, ông Liêu nhảy vọt lên chức Bộ trưởng.

Nỗi buồn của Nguyễn Tuấn, hai người bạn anh chưa biết, nó đau theo một cách khác, tựa hồ như anh đang uống phải a-xít, không ai nhận ra được, nhưng từng giờ, từng phút nó đang gặm mòn, xé nát từng mảng tâm hồn anh. Trời ơi, anh đang phải điên lên mà không dám gào, đang muốn đổ gục xuống mà cứ phải ngồi như không có chuyện gì. Nước mắt anh rỏ từng giọt vào trong. Nước mắt hoen nhẹ trên má, hoà với rượu đắng chát mà anh cứ phải giả vờ là thứ nước mắt do anh vừa cắn phải một miếng ớt quá cay. Một thủ thuật lừa mị thôi. Cay gì cái quả ớt. Sự đời cay đắng gấp vạn lần. Anh đang bị phản bội. Anh đang bị cắm sừng. Ai cắm sừng? Vợ anh. Nguyệt. Cắm sừng với một thằng Tây mũi lõ mới đau đớn chứ. A, hoá ra là thế. Cái thằng Pôn Vericơn ấy nó đã săn đuổi cô ta từ mấy năm trước. Vắng cô ta nó không uống được sâm-banh, không nhá được bi-têt với đùi gà. Nó săn cô ta như con cáo già rình chộp con gà mái tơ. Mà gà mái của cái xứ nghèo này thì đâu cần phân biệt giữa cáo với dê, miễn là chộp được những hạt ngô vàng. Đáng thương nhưng mà cũng đáng khinh quá. Cô ả nằm gọn trong vòng tay cáo và cục tác lên những tiếng thật bỉ ổi: "Cục ta cục tác, có vàng có khác. Cục ta cục tác, có đôla có khác..."

Cái mỏ gà vô hình cứ mổ tứ phía trong đầu Tuấn. Anh ôm lấy mặt và gục xuống bàn trong lúc hai người bạn anh đang to tiếng tới mức như sắp nổ ra một cuộc xô xát:

- Mày là thằng hèn. Việc đéo gì phải nghỉ việc. Chơi nhau với thằng tổng biên tập đến cùng. Mày bảo vệ nền dân chủ vừa mới chớm hé. Mày đấu tranh cho công cuộc đổi mới thì sợ gì? Thơ đếch gì mà đăng cùng một lúc ở sáu tờ báo. Báo Văn Chương không đăng nữa là phải. Mày bảo vệ nền văn học chân chính, chống lại thói ngạo mạn, dùng quyền lực để ép báo chí như thế là đúng.

- Mày ngu lắm. Người ta chỉ thích đổi mới từ rốn xuống thôi. Kẻ nắm quyền lực bao giờ cũng chơi quyền lực đến cùng. Xêauxêscu đó. Trước ngày chết hắn còn ra lệnh cho bộ trưởng bộ nội vụ nã súng vào nhân dân đó sao.

- Vứt mẹ ngòi bút của mày đi. Thôi cho mày về vườn mà ngâm nga mấy câu thơ chết trôi. Tao ấy à? Thằng Lê An này còn sống thì còn sử dụng ngòi bút như một quả tên lửa.

- Ha ha. Một thằng khùng kiểu Đông Kisốt. Đánh ông quan liêu thì ông ta lên bộ trưởng. Đó, chiến công của mày. Đừng có ảo tưởng ở cây bút. Trí thức thời nay không bằng cục cứt.

- Nếu trí thức hèn thì cũng không đáng bằng cục cứt. Kẻ sĩ thời nay không đáng rửa đít cho các cụ Chu Văn An với Cao Bá Quát. Người ta mới ho một tiếng đã thụt dái lại. Mày sợ ông tổng biên tập. Ông tổng biên tập của mày lại sợ ông X. Và thế là một bài thơ kiểu báo tường cũng có thể đăng nhất loạt ở tất cả các báo. Và vị lãnh tụ nào khi chết đi cũng có vài tập thơ, cũng liệt vào loại thi hào. Ôi, đất nước của những quyền lực. Tao thương cho cái đất nước này, thương cho cái thân phận hèn mọn của chúng ta. Không còn ai để dâng thất trảm sớ, không còn ai dám xả thân mình để can gián vua, cứu lấy muôn dân...

Lê An lúc lắc cái đầu ngất ngưởng của mình, nước mắt tự nhiên lã chã. Chợt anh nhìn sang phía Nguyễn Tuấn và giơ bàn tay hộ pháp đập một nhát trời giáng xuống vai bạn.

- Cả thằng này nữa, cũng nên chết đi. Vừa chạm phải lửa đã vội sun ngòi bút lại. Cái việc của vợ mày ở khách sạn Hà Thành sờ sờ ra đó mà cứ câm như miệng hến. Làm thằng chồng mà nhu nhược quá. Vợ mình nó đúng thì phải bênh nó chứ. Mày không dám đụng đến mụ Kim Thanh và lão Bùi Sùng thì để đấy tao.

Tuấn ảy bật lên vì cú phát của bạn. Mặt anh trắng bệch như kẻ chết trôi.

- Nó xỉu rồi, còn tâm chí đâu mà nghĩ đến chuyện bênh vực vợ. - Hoài Niệm lắc đầu thương hại.

- Bệnh gì? Tuấn bỗng trợn tròn mắt, những tia máu đỏ vằn như từ con ngươi chảy tràn ra ngoài. - Chúng mày câm mồm, đừng có dính đến việc của tao. Con vợ tao coi như vứt đi rồi. Cho nó chết. Với nó, hạng báo quèn như chúng ta chỉ là thứ giẻ rách. - Tuấn đấm bồm bộp vào ngực mình. - Cả tao nữa. Tao cũng chỉ là là thứ rẻ rách. Hả? Chúng mày không tin ư? Trời ơi, mọi thứ luân thường đạo lý bây giờ đảo lộn cả rồi. Đây này, chúng mày mở mắt mà xem.

Nguyễn Tuấn rút từ trong túi ngực ra một tấm ảnh màu, quẳng lên mặt bàn nhớp nháp mắm tôm và rau húng. Cái hành động tự phát này anh chỉ có thể làm được khi mà nỗi đau trong anh đã hoàn toàn tê dại không còn cảm giác.

Lê An và Hoài Niệm cùng trố mắt nhìn. Đó là một tấm ảnh màu khổ chín - mười hai chụp Nguyệt và Pôn Veri cơn. Nguyệt ngồi trên mũi thuyền, Pôn ngồi sát phía sau, như choàng ôm lấy chị. Sau nữa là biển với những hòn núi đá nhấp nhô.

Lê An lật phía sau tấm ảnh. Một dòng chữ Anh viết bằng bút dạ màu xanh đập vào mắt: "My Queen! All my life, I am grateful to Ha Long Bay. It gave me wonderful sight I'll never forget".

- Ô hô. Một thứ tình ái sặc mùi bơ sữa - Lê An nhíu mày dịch nghĩa hàng chữ Anh - "Bà hoàng của tôi. Suốt đời tôi biết ơn trời biển Hạ Long đã tạo nên bức tranh diễm tình mày. Vợ mày là một bà Hoàng chính hiệu đấy Tuấn ạ. Cái đẹp là của mọi người. Bớcna Sô nói một câu rất hay: "Người đẹp là một bông hồng nhưng tiếc thay, chúng ta chỉ được hưởng cái phần gai góc của bông hồng đó".

- Còn Sêkhốp thì nói: "Đàn bà là một giống hạ đẳng" - Tuấn nhổ một bãi nước bọt và đứng dậy. Anh đi loạng choạng không biết là đi tiểu tiện hay về nhà. Hoài Niệm và Lê An cùng đứng dậy toan dìu Tuấn. Nhưng anh vùng mạnh tay hất họ ra. Rồi chợt nhớ, anh quay trở lại vơ lấy tấm ảnh nhét vội vào túi áo.

- Chúng mày hãy câm mồm. Tao cấm chúng mày dính dáng đến vụ này. Hãy để tao xử.

*

Chiều tối Nguyễn Tuấn vẫn không về nhà. Như một gã bụi đời, anh đi lang thang khắp các phố xá. Anh không biết mình đi đâu và đi lang thang đã bao lâu. Có một con quỉ ở trong người anh, lúc nó nhe nanh, giương sừng, đôi mắt đỏ tía như hai cục lửa, lúc nó héo rũ như tàu lá chuối khô, rồi vụt biến mất. Anh nhìn trợn trừng những cô gái đi trên đường phố và thấy cô nào cũng giống như những con đười ươi cái, vú vê thỗn thện, đùi mông uốn éo trông rất đê tiện. "Một giống hạ đẳng". Anh lẩm bẩm mãi cái câu của Sêkhốp.

Rồi anh lạc vào một cái ngõ hẹp sâu hun hút lúc nào không biết. Cái ngõ thật tồi tàn, cống rãnh chảy tràn trên mặt đường đá sỏi gồ ghề, nhơm nhớp một thứ nước sền sệt như nước cải mả. Những căn hộ trồi ra thụt vào, cái lợp giấy dầu, cái chụp bằng ni-lông cái quây bao tải, nhớp nháp và dơ dáy kinh khủng. Ha ha, đây mới thực là trái tim của thành phố. Tuấn bỗng thầm kêu lên. Hỡi các du khách, các vị phải đến đây mới hiểu được gương mặt thật của thành phố. Những cái ngõ hẻm này chiếm tới sáu mươi phần trăm cư dân, cũng như đất nước này có tới tám mươi phần trăm dân cư sống ở những vùng nông thôn nghèo khổ. Họ là động lực của cách mạng đấy, cội rễ của dân tộc đấy, song mấy chục năm qua họ đâu đã thực sự sống bằng cá thịt, điện nước và ánh sáng văn minh của chủ nghĩa xã hội.

Tuấn dừng trước một quán cà-phê, có cái tên rất dân dã: "Cà phê Bình Dân". Lần đầu tiên anh đến đây nhưng tên gọi của nó thì anh đã nghe nhắc đến nhiều. Quả là một cái quán bình dân và sạch sẽ. Nó khiêm tốn đứng hơi lùi vào phía trong hè đường, dưới bóng một giàn hoa giấy xùm xoà.

Chủ quán là một người đnà bà trạc ngoài bốn mươi tuổi, có khuôn mặt tròn đã hơi chẩy xị, nhưng trông còn rất duyên dáng. Nhác trông thấy Tuấn, chị ta đã đon đả kéo chiếc ghế mây và khoát tay mời anh:

- Anh dùng gì ạ? Cà -phê đen hay nâu, hay ca-cao?

Tuấn ngồi xuống ghế, đôi mắt lờ đờ nhìn khắp lượt, rồi dừng lại ở bộ ngực nở căng hở một mảng rộng trắng mịn phía dưới cổ của người đàn bà. Anh rút túi đặt trước bàn sáu tờ năm ngàn đồng, giọng tỉnh khô:

- Có đủ không?

Liếc mắt, bà chủ quán đã đếm chính xác số tiền của khách. Chị ta nhoẻn cười:

- Em mời anh vào nhà trong ạ. Anh trai yên tâm, tiền nào của ấy. Lần đầu anh đến hàng em, nhưng rồi anh sẽ không dứt ra nổi đâu.

Tuấn ngật ngưỡng theo bà chủ vào phía sau nhà. Lúc đi ngang bà chủ, vô tình bộ ngực núng nính của chị ta quệt nhẹ vào cánh tay anh, khiến anh bủn rủn cả người.

Qua một mảnh sân, có lối cầu thang lên tầng lầu. Phía trong này quả là một cái động tiên, với những hòn non bộ và cây cảnh đắt giá. Thì ra cái ngõ phố có vẻ tồi tàn này chỉ là sự nguỵ trang bên ngoài của những thanh lâu hiện đại.

Một cô gái trẻ măng đón Tuấn từ bậc cầu thang. Có vẻ như là con gái của bà chủ dưới nhà, nhưng nhìn nét mặt thì không phải. Một bộ mặt với những đường nét dễ thương, nhưng thoa son phấn quá nhiều nên trông nhạt nhẽo tầm thường. Cô ta bẽn lẽn mời Tuấn vào một trong những căn phòng trên lầu. Căn phòng nhỏ chừng mười mét vuông, kê một chiếc giường đôi có trải nệm và một chiếc bàn nhỏ.

- Em tên là Nguyệt. - Sau khi đóng cửa phòng, rót nước trà mời Tuấn, cô gái vụt trở nên linh hoạt, hoàn toàn vứt bỏ cái vẻ e ấp ban nãy. Cô kéo ghế ngồi sát vào người Tuấn, áp cả bộ ngực không mặc coocxê vào cánh tay Tuấn. Mùi xà-phòng Camay và mùi nước hoa Thanh Hương như đặc sánh trong căn phòng.

Trời ơi, cô gái này giễu cợt mình chăng? Tuấn giật mình như bừng tỉnh khỏi cơn say. Lại một cô Nguyệt. Một sự trùng hợp ngẫu nhiên hay chính là trò chơi rubic của số phận? Suốt cuộc đời đàn ông của Tuấn, cho tới bây giờ vẫn chỉ biết có một người đàn bà, đó là Nguyệt. Nguyệt không phải là mối tình đầu. Nhưng chính Nguyệt lại là người phủ định một cách triệt để nhất mối tình đầu của anh, và chế ngự một cách tuyệt đối suốt hai mươi năm trời. Hai mươi năm qua, anh chỉ cần biết thế giới đàn bà qua Nguyệt. Nguyệt là tất cả. Những người đàn bà khác đứng cạnh Nguyệt đều bị lu mờ, đều là con số không vô nghĩa. Anh không có một khát vọng nào khác là được chiếm hữu Nguyệt, khám phá Nguyệt. Và cho tới ngày hôm qua thì cái khát vọng ấy vẫn là không cùng, vẫn như mới ở bước khởi đầu, nghĩa là anh vẫn say mê và chung thuỷ đến cùng. Anh nổi tiếng trong làng báo là một kẻ chung tình, thậm chí còn bị chế giễu là kẻ có trái tim quá nhỏ, một thằng đàn ông quá ít sinh lực. Nhưng anh không thể làm sao khác được. Con người ta chỉ tham lam khi anh ta nghèo túng, chỉ trác táng khi tâm hồn anh ta bệnh hoạn, chỉ đểu giả khi anh ta bị lừa lọc, phản bội, chỉ cơ hội lèo lá khi anh ta nổi máu tham quyền lực... Mà Tuấn thì quá đủ đầy. Một gia đình ấm cúng, một nghề nghiệp trong sạch, và một người vợ tuyệt vời. Nguyệt là cái giới hạn tột cùng của hạnh phúc mà anh may mắn có được. Không có một người đàn ông tự biết giới hạn những tham vọng của đời người nào lại điên rồ mà phá vỡ cái kết cấu tuyệt vời ấy.

Vậy mà hôm nay, bây giờ, ở cái quán cà-phê xanh này, một cô Nguyệt khác. Tuấn khép mắt lại. Hai giọt nước mắt rỉ ra hai khoé, lăn tròn trên má.

- Kìa anh? Anh làm sao thế?

Cô gái, sau khi đã làm một động tác hoàn toàn kỹ thuật là kéo tấm ri-đô mỏng che giường, cởi hết quần áo nằm yên trên nệm chờ đợi mà vẫn không thấy người khách động tĩnh gì, liền choàng dậy.

Tuấn mở mắt. Qua làn nước mắt, tấm thân cô gái trần truồng khiến anh thoáng rùng mình. Một thân hình chưa phát triển hết mà đã sớm bị vày vò làm xuất hiện những nét nhàu úa. Những vết xước, vết đỏ ở đôi vú, những vết tím hằn rõ cả vết răng cắn hai bên đùi, và đặc biệt là gương mặt như đắp bằng sáp vừa trơ trẽn vừa dạn dĩ. Nguyệt đấy ư? Không. Đấy chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên của ký hiệu. Cô gái kia chỉ đáng thương hại, một thứ trò chơi đáng giá ba mươi ngàn.

- Anh. Sao anh khóc? Để em dỗ cho nín nào. - Cô gái ôm choàng lấy Tuấn, kéo anh nhào xuống giường.

- Cô mặc quần áo vào đi. - Tuấn gỡ tay cô gái ra, giọng lạnh lùng. Tự nhiên anh có cảm giac ghê sợ như vừa đụng phải một con bệnh siđa.

- Anh chê em à?

- Không. Việc của cô thế là xong rồi.

- Nhưng còn bà chủ? Anh sẽ nói gì với bà chủ?

- Tôi nói rằng cô tuyệt vời. - Tuấn mỉm cười buồn bã với cô gái, nụ cười đầu tiên từ lúc anh đến đây.- Cô bao nhiêu tuổi rồi.

- Dạ, em hai mươi.

- Thế thì đây. Quà tặng cho tuổi hai mươi. - Tuấn đưa cho cô gái hai mươi ngàn đồng. - Có thể tôi sẽ tìm giúp cho cô một công việc sạch sẽ. Nhưng tôi không muốn gặp cô ở đây. Có thể tìm cô ở đâu được?

- Thật thế ư? - Toàn thân cô gái run bắn lên, khiến cô phải lúng túng lắm mới mặc được quần áo.

- Em cầm lấy đi, tiền tôi tặng em đấy. - Giọng Tuấn trở nên xúc động. - Hôm nay tôi không thể nói chuyện lâu với em được. Để đến lúc khác. Nhất định là tôi sẽ tìm gặp em. Em có thể cho tôi biết địa chỉ được không?

- Dạ được ạ. - Cô gái ngồi xuống bên mép giường và bỗng bật khóc. - Nhưng anh đừng khinh em nhé. Anh đừng nói gì với bố mẹ em nhé.

Tuấn lắc đầu. Nhìn vào đôi mắt đầy nghi ngại của cô gái, anh chợt nhớ ra rằng mình cần phải chứng tỏ cho cô gái một sự tin cậy. Anh rút đưa cho cô gái một tấm danh thiếp:

- Nếu em nghi ngại thì cứ tìm đến chỗ tôi cũng được. Đây là tên và địa chỉ của tôi.

Giọt nước mắt cô gái vô tình nhỏ nhoà dòng chữ Nguyễn Tuấn.

- Em không phải tên Nguyệt. Em tên là Mai Anh. Nhà em ở số nhà... phố...

- Vậy thì tôi sẽ tìm Mai Anh - Tuấn đứng dậy. Anh cảm thấy người nhẹ nhõm hẳn khi tên cô gái không phải là Nguyệt.

Đôi mắt Mai Anh tràn ngập một nỗi buồn. Lần đầu tiên trong đời cô gặp một người đàn ông như anh.

- Anh.

Tuấn sững sờ bởi một đôi mắt thật đẹp.

*

Lúc ấy Nguyệt đang mong Tuấn đến cồn cào. Anh là người duy nhất mà chị tin yêu và trông cậy. Còn biết thổ lộ với ai nữa. Chỉ có anh mới hiểu nổi Nguyệt. Chỉ có anh mới cứu giúp Nguyệt qua cơn sóng gió này.

Mười hai giờ đêm Nguyễn Tuấn mới lê bước về nhà. Thực ra, nếu có một nơi nào trốn được có lẽ Tuấn cũng không về nhà. Chỉ nghĩ đến cái giây phút giáp mặt vợ, Tuấn đã tháy ghê tởm. Sự hoài nghi và sự ghen tuông nhiều khi biến con người thành một sinh vật khác hẳn. Ngay cả cái vẻ bề ngoài thường ngày của anh ta cũng bị biến dạng đi. Một bộ mặt trơ như sáp hoặc là méo mó nhàu nát. Đôi môi cắn chặt như bị gắn si bên trong, hoặc nhếch cười một cách đầy khinh thị và hiểm độc. Ánh mắt tối sầm hoặc loé sáng đến rợn người. Tuấn đang có tất cả những biến dạng của những bộ mặt đó. Lúc bước chân lên thềm nhà, anh chợt nuối tiếc: Giá như anh cứ ở cái quán cà-phê xanh ấy. Giá như anh đừng sĩ diện và ghê tởm cái chốn thanh lâu. Thà nằm ôm cô gái điếm một đêm, chôn vùi mình trong nhục dục để quên đi tất cả...

- Trời ơi, anh đi đâu cả ngày hôm nay - Nguyệt ào ra đón chồng. Niềm mong đợi khắc khoải khiến chị không kịp nhận ra sự thay đổi ở anh.

Tuấn gạt mạnh tay, không nói một lời nào, xăm xăm buớc đến bên giường. Nguyệt chuệnh choạng và sững người khi nhận ra cả người Tuấn như bị nhúng trong rượu.

- Lúc này mà anh còn say sưa được. Thật em không hiểu nổi. Em đang bị người ta đánh cho tơi tả. Người ta dựng lên những chuyện tầy đình để bôi nhọ và kết tội vợ anh. Cả một bộ máy đồ sộ được huy động vào việc này. Những kẻ sa đoạ và tham nhũng nhất tề nhảy lên diễn đàn, ngang nhiên thoá mạ, quy chụp. Vậy mà anh... Em không thể nhờ cậy anh được việc gì. Thiên chức nhà báo của anh đâu? Chẳng lẽ cái ngòi bút của anh đã cùn gẫy rồi? Anh nhẫn tâm như một người xa lạ. Trong lúc vợ anh bị người ta hắt lửa vào mặt, mà anh còn nhởn nhơ rượu chè...

- Câm mồm. - Tuấn rít lên. Anh đảo mắt muốn tìm một vật gì đó. Anh muốn phá phách, muốn nhảy xổ vào Nguyệt mà đấm đá cho vợi cái mối hoài nghi và sự ghen tuông đang rừng rực trong người. Nhưng anh không thể nào làm được. Cái phần thú tính và thói vô đạo trong con người anh không thắng nổi cái phần nhân văn mà anh đã thừa hưởng trong truyền thống gia đình, đã tiếp thụ trong mấy chục năm qua.

Nguyệt sững sờ vì câu nói thô lậu của chồng. Lần đầu tiên chị nghe từ miệng anh phát ra những lời ấy.

- Anh làm sao thế? Anh lỡ nói với em như thế ư?

- Có gì mà phải sửng sốt thế? - Tuấn đã bình tĩnh lại. Anh đứng dậy đi ra phía cửa sổ. - Tôi cố chọn một từ ngữ để cả tôi và cô đều có thể chấp nhận được. Nó như thế đấy. Câm mồm. Tốt nhất lúc này cô hãy làm như thế. Bây giờ cô hãy nghe tôi hỏi đây. Cô và thằng Pôn Vericơn quan hệ với nhau như thế nào? Chuyến đi biển Hạ Long vừa rồi ra sao? Nó cho cô bao nhiêu tiền?

- Anh Tuấn! - Nguyệt oà khóc.

- Hãy bình tĩnh mà trả lời. Vấn đề này hệ trọng hơn cái cuộc đấu đá của cô ở khách sạn Hà Thành rất nhiều. Trước tiên chúng ta phải sòng phẳng với nhau đã. Không có một thằng đàn ông nào ở hoàn cảnh tôi có thể bỏ qua những sự kiện này. Suốt cả ngày hôm nay tôi đã chết đi sống lại bao nhiêu lần. Có lúc tôi đã định đi tìm cô để băm vằm cô ra từng mảnh. Nhưng tôi kịp bình tĩnh lại để muốn được nghe cô nói đã. Cô nói đi: Cô đã bán tất cả cho thằng Pôn Vericơn rồi phải không?

Nguyệt muốn hét lên: "Anh hãy im đi", nhưng chị không thể nào hé răng được. Chị tưởng như mình sẽ vĩnh viễn câm bặt sau những câu nói quá tàn nhẫn của chồng.

- Sao? Cô sợ phải nói ra sự thật à? Thế đấy, cả một nền đạo lý đã bị đảo lộn tùng phèo. Xưa người ta bảo "gái đĩ già mồm", nhưng nay thì gái đĩ ngậm miệng ăn tiền... ha ha...

Miệng Tuấn méo đi vì tiếng cười man dại và có phần đểu giả, đến mức Nguyệt phải ngẩng phắt lên rọi vào anh đôi ánh mắt ngùn ngụt căm hận.

- Anh sẽ phải hối hận vì những điều thô bỉ ấy.

- Thô bỉ ư? Không đâu. Nó còn lịch sự gấp vạn lần những việc cô đã làm. - Tuấn gầm lên. Rồi bất ngờ anh rút từ túi áo ra tấm ảnh, ném vào mặt Nguyệt. - Đây, thưa Bà Hoàng. Súvơnia của người tình tuyệt vời của bà đây.

Tấm ảnh và những dòng chữ đập vào mắt Nguyệt khiến chị hoàn toàn rơi vào tâm trạng Thị Kính khi bị Thị Màu ném đứa con vào chùa.

- Ai đưa cho anh tấm ảnh này? - Tiếng Nguyệt run lên. Tuấn ngồi gục bên bàn. Cơn cuồng nộ bột phát của anh bỗng xẹp lại. Giờ thì lòng anh đau buốt như có muối xát. Anh nhớ lại bộ mặt đầy vẻ cảm thông và đầy thương hại cùng những lời nói thầm thì của bà Bích San, bí thư chi bộ. "Chú phải bình tĩnh mà tìm cách giáo đục cô ấy. Chuyện lày chi bộ và nãnh đạo chúng tôi không muốn nàm ầm ĩ lên, vì ló có niên quan đến uy tín quốc tế của ta. Đừng nghĩ rằng chị em người ta ghen ghét với cô Nguyệt mà người ta dựng nên chuyện lày đâu. Có cả đấy. Thằng Pôn nó say mê cô ấy từ ngày còn ở khách sạn Hoa Sen cơ. Ló đề xuất để cô Nguyệt đưa ló đi Hạ Long, chúng tôi rất e ngại, nhưng rồi cũng đành phải chiều khách. Ai ngờ... Thôi, lói thế để chú biết mà giáo dục cô ấy, chứ chúng tôi cấm chú không được làm sứt mẻ quan hệ vợ chồng. Cái ảnh lày bộ phận bảo vệ người ta bắt được đấy, chứ không phải chúng tôi dựng nên đâu..."

- Cái kim giấu mãi trong bọc sao được. - Tuấn mệt mỏi lắc đầu, giọng anh nghẹn trong nước mắt. - Bây giờ cô hãy tự lựa chọn một giải pháp sao cho êm đẹp nhất. Bởi chúng ta cùng là người hiểu biết. Tình yêu đã chết thì hôn nhân chỉ là thảm kịch. Hai mươi năm qua, cô hiểu tôi quá đủ rồi. Với tôi, không có sự phản bội nào có thể tha thứ được...

Anh đừng để sự ghen tuông giày vò đến mức quẫn trí đến như vậy. Lẽ ra anh phải tỉnh táo để nhận ra rằng người ta đã bày đặt ra những chuyện này để hại em mới phải. Lẽ ra anh phải biết thương em hơn, biết gạt bỏ mọi hoài nghi để giúp em trong cuộc đấu tranh này. Nguyệt muốn nói với anh những điều đó. Chị muốn đến bên anh, vuốt ve mái tóc rối bù kia, cầu xin anh hãy bình tâm lại. Nhưng cái bản tính kiêu hãnh của chị ngăn không cho chị làm điều đó. Trong con người chị vừa có một người đàn bà dịu dàng hiền thục, vừa có một cô gái bướng bỉnh và kiêu ngạo. Trong cuộc đời, chưa bao giờ Nguyệt biết xin xỏ ai, chưa bao giờ tự hạ mình cầu mong một sự thương hại.

- Vậy là anh cũng chưa hiểu em. Cho đến bây giờ thì em hiểu rằng em hầu như bị cô đơn trong cõi đời này. Không sao cả. Anh cứ đi tìm kiếm cái sự thật vì nó anh đang bị giày vò tới mức có thể nói với em những lời tàn nhẫn vừa qua. Em không muốn bào chữa gì cho mình cả. Có những thứ chân lý thuộc về kẻ mạnh, thuộc về sự đê tiện và ác độc. Nhưng đó chỉ là một thứ nguỵ chân lý, và nó chỉ tồn tại nhất thời. Cũng như cuộc đấu tranh mà em đang đương đầu. Chân lý đang thuộc về kẻ mạnh. Lẽ ra có anh giúp sức cùng thì em đỡ vất vả cực nhọc biết bao nhiêu. Buồn thay người ta đã lôi kéo được cả anh về phía họ.

- Cô lầm rồi. - Nụ cười trên môi Tuấn méo xệch... Chính cô đã tự cô lập mình với mọi người. Con người cô chất đầy những tham vọng và sự giả dối. Cô muốn che đậy mình bởi một cái gì đó có vẻ như lý tưởng, nhưng bên trong đó là cả một mớ đàng điếm và hãnh tiến. Cô có biết cả khách sạn người ta nói gì về cô không? Thật là điếm nhục. Thật là dơ dáy...

Trong khi Tuấn cuồng nộ tuôn ra những lời chẳng có gì đẹp đẽ, thì Nguyệt lặng lẽ và hối hả mở tủ trút hết quần áo của mình vào một chiếc túi xách. Hết tất cả rồi. Ngay cả anh ấy cũng không thể đối thoại với mình được nữa. - Nguyệt nghĩ một cách chua chát. Chị lấy tay áo quệt khô nước mắt, rồi không nhìn Tuấn, điềm nhiên xách túi quần áo bước ra khỏi phòng.