- XII -

NÓ VIẾT THƯ kể cho bà nghe về những cuộc chiến xâm nhập giành quyền truy cập tài khoản vào lúc đêm khuya. Bốn giờ sáng, giờ làm việc cuối ngày của nó, dưới ánh đèn huỳnh quang, cắt mã khóa, thi thoảng một bức điện vụt đến. Hầu hết những chỉ dẫn là từ các thành viên trong đội của nó, họ ngồi cách nó vài bàn, đang chạy những chương trình khác, làm chuyện kiểm đếm chiến tranh, hay đơn thuần là giết thì giờ; nào là phá mật mã của một anh chàng khác lập ra, thử năng lực của tay đó, tìm ra điểm yếu của hắn. Vô hại, thực sự là vậy, Joshua nói.

Charlie[24] và cánh Việt Cộng không có máy tính. Họ sẽ không đột nhập qua đèn cathode và bóng bán dẫn.

Nhưng đường dây điện thoại lại nối với công ty PARC, Washington, D. C., và cả vài trường đại học nữa, nên thỉnh thoảng có thể xuất hiện một gã trượt tuyết độc hành - nó gọi bọn họ là những gã trượt tuyết, bà cũng chẳng hiểu vì sao nữa - từ đâu đó đột nhập vào và phá hỏng các thứ, đã một hai lần họ đột kích nó. Có lẽ con trai bà đang cố tạo ra đường tín hiệu trùng lắp hay đoạn mã xóa dữ liệu. Và nó lọt vào vùng dữ liệu. Nó cảm thấy như là đang trượt xuống thành cầu thang, thực vậy. Chỉ có tốc độ và sức mạnh nguyên thủy. Thế giới ở trạng thái thư giãn và hoàn toàn đơn giản. Nó là phi công thực nghiệm cho một vùng biên giới mới. Mọi thứ đều có thể xảy ra. Thậm chí có thể là nhạc jazz. Tất cả nằm dưới các đầu ngón tay. Nó duỗi những ngón tay ra và đột nhiên một hòa âm mới xuất hiện. Và cũng đột ngột như thế, chúng biến mất trước mắt nó. I want a cookie! Hoặc: Repeat after me, Bye-bye Blackbird. Hoặc: Watch me smile[25]. Nó nói chuyện cũng giống như Beethoven sau khi viết vội vàng bản giao hưởng số Chín. Ông ta đang thoải mái đi dạo giữa đồng quê thì đột nhiên những tờ nhạc bị gió cuốn đi. Nó ngồi lì ở ghế nhìn chăm chăm vào chiếc máy tính. Con trỏ nhấp nháy trên màn hình máy điện toán đã xơi gọn những gì nó đã làm. Mật khẩu của nó bị nhai tóp tép. Không có cách nào để ngăn lại. Sự khiếp sợ trào lên nơi cổ họng nó. Nó chỉ biết nhìn mọi thứ leo qua những ngọn đồi và biến mất trong hoàng hôn. Hãy trở lại, trở lại, trở lại đi, tôi còn chưa nghe được gì từ các anh mà.

Thật kỳ lạ khi nghĩ đến chuyện có một ai khác ở đầu kia những đường dây. Giống như có tên trộm lẻn vào nhà và ướm thử đôi dép lê của nó. Còn tệ hơn thế ấy chứ. Ai đó đi vào trong da thịt con, mẹ ạ, lấy hết ký ức của con. Luồn lách ngay trong cơ thể nó, lên tủy sống, vào trong đầu, sâu bên trong hộp sọ, đi qua những khớp thần kinh, vào trong những tế bào não. Bà có thể hình dung ra nó đang nghiêng người về phía trước, miệng kề sát màn hình máy tính, môi cứng lại. Các anh là ai? Nó có thể cảm thấy những kẻ xâm nhập dưới những đầu ngón tay của nó. Những ngón cái gõ lên xương sống nó. Những ngón trỏ ở trên cổ nó. Nó biết họ là người Mỹ, những kẻ xâm nhập ấy, nhưng nó lại xem họ như người Việt Nam - nó phải làm vậy - coi họ là dân Châu Á hết. Đó là cuộc chiến giữa nó và máy tính của nó với một chiếc máy khác. Thôi được, okay, giờ các anh bắt thóp được tôi, nhưng tới lượt tôi tiêu diệt các anh đây. Rồi nó lại nhảy luôn vào cuộc đấu.

Còn bà tới bên tủ lạnh và đọc những lá thư của con, thỉnh thoảng mở ngăn đá ra để hơi lạnh làm nó bình tĩnh lại. Sẽ ổn thôi, con yêu, con sẽ giành lại được.

Và nó đã làm được. Joshua luôn giành lại được. Nó sẽ gọi cho bà vào những giờ rảnh rỗi, khi nó đang phấn chấn, khi nó giành chiến thắng trong một trận chiến xâm nhập tài khoản. Những cuộc gọi đường dài qua tổng đài như thế thường bị dội âm. Con chẳng tốn đồng nào, nó kể. Đội của nó có một tổng đài cho phép dùng nhiều đường dây một lúc. Nó nói nó từng nghe trộm đường dây hay vọc phá chút đỉnh thông qua số điện thoại tuyển quân chỉ cho vui. Đó chỉ là một hệ thống, nó giải thích, mà hệ thống là để khai thác. Con vẫn ổn, mẹ ạ, cũng không tệ lắm, họ đối xử với chúng con tử tế, nói với bố con là ở đây họ thậm chí còn có đồ ăn làm riêng theo giới luật Do Thái nữa. Bà chăm chú lắng nghe giọng nói ấy. Khi sự phấn chấn đã giảm bớt, giọng nó có vẻ mệt mỏi, thậm chí là xa cách, cách nói năng cũng khác. Kìa mẹ, con ngon lành mà, mẹ đừng có đồng bóng thế. Từ khi nào nó dùng từ đồng bóng vậy? Trước nay nó luôn thận trọng trong lời ăn tiếng nói. Gói ngôn từ trong cái vỏ diêm dúa chặt chẽ của cư dân khu đại lộ Park. Chẳng bao giờ nó kéo dài giọng hay dùng âm mũi. Nhưng giờ lời lẽ của nó thô mãng hơn và cách phát âm cũng kéo dài ra. Con cũng sẽ thuận thế theo thời thôi, nhưng sao cứ như con đang lái chiếc xe tang của một người khác, mẹ ạ.

Liệu nó có biết chăm sóc cho bản thân không? Nó có được ăn uống no đủ không? Nó có biết giữ cho quần áo sạch sẽ không? Nó có bị sụt cân không? Mọi thứ đều khiến bà bận tâm. Bà thậm chí còn đặt thêm một chiếc đĩa trên bàn ăn tối dành cho Joshua. Solomon chẳng hỏi gì. Việc đó và chiếc tủ lạnh của bà nữa, là những cách biểu đạt nho nhỏ của riêng bà.

Bà cố không tỏ ra bứt rứt khi những lá thư của con trai bắt đầu thưa thớt. Nó chẳng gọi về suốt một hoặc hai ngày. Rồi ba ngày liên tiếp. Bà cứ ngồi nhìn chăm chăm vào chiếc điện thoại, cầu mong nó đổ chuông. Khi bà đứng dậy, những ván sàn khẽ rên rỉ. Nó bận, nó nói vậy. Có một đợt tấn công dữ liệu điện tử. Xuất hiện thêm nhiều nốt trong mạng lưới điện tử. Nó nói cái đó giống như một chiếc bảng thần kỳ. Thế giới vừa rộng lớn hơn lại vừa bé nhỏ đi. Một kẻ nào đó đã xâm nhập và phá hủy những bộ phận trong chương trình của chúng nó. Đó là một cuộc hỗn chiến, một trận đấu quyền Anh, một cuộc cưỡi ngựa đấu thương thời Trung Cổ. Con đang ở tiền tuyến, mẹ ạ. Con đang ở trong chiến hào. Một ngày nào đó, nó nói, những chiếc máy sẽ cách mạng hóa cả thế giới. Nó đang giúp những lập trình viên khác. Chúng đăng nhập vào hệ thống qua bảng điều khiển rồi lưu lại đó. Đang có một cuộc đấu với những người phản đối chiến tranh, họ cố lẻn vào máy của chúng. Nhưng những chiếc máy đâu có gì xấu xa, nó nói, đầu óc những vị quyền cao chức trọng đứng đằng sau mới xấu. Một chiếc máy chẳng ác độc gì hơn cây đàn vĩ cầm, hoặc chiếc máy ảnh, hoặc cây bút chì. Điều mà những kẻ xâm nhập không hiểu được là họ đã tìm sai địa chỉ. Thứ họ cần tấn công không phải công nghệ, mà chính là chủ tâm của con người, xem cái tâm địa đó hư hỏng ở đâu, thiếu sót chỗ nào.

Bà phát hiện ra một chiều sâu mới ở con trai, một sự vô tư ngay thẳng. Chiến tranh thật vô nghĩa, nó nói. Những lão già không dám nhìn mình trong gương nữa, thế là đẩy những người trẻ đến chỗ chết. Chiến tranh đồng hành cùng tuyệt vọng. Họ muốn chúng con nhìn nhận nó thật đơn giản - chỉ cần biết căm ghét kẻ thù, không cần biết gì về kẻ thù đó. Đó là, nó khẳng định, thứ chiến tranh không-mang-tính-Hoa-Kỳ nhất, không vì lý tưởng nào, chỉ nhằm đánh bại đối phương. Hiện chương trình đếm số tử vong Death Hack đã đếm được hơn bốn mươi nghìn người, và con số còn tiếp tục tăng. Đôi khi nó in những cái tên ra.

Mang chúng lên lên xuống xuống cầu thang. Đôi khi nó ước có ai đó sẽ xâm nhập vào chương trình của nó từ bên ngoài, nhai gọn cái chương trình đó rồi phun ra lại mọi thứ, trả sự sống về cho những thanh niên đó, nhà Smith, nhà Sullivan, anh em nhà Rodriguez, những người cha và anh em họ hàng và cháu chắt, và rồi nó lại phải làm riêng một chương trình cho Charlie, một bảng mẫu tự hoàn toàn mới của cái chết, những Ngo, Ho, Phan, Nguyen - việc ấy chẳng chán ngắt hay sao?

— Chị ổn chứ, Claire?

Một cái chạm khẽ vào khuỷu tay bà. Là Gloria.

— Giúp chị nhé?

— Gì cơ?

— Chị muốn giúp một tay không?

— Ồ, không. Mà vâng, cảm ơn.

Gloria. Gloria. Gương mặt tròn trịa đáng mến ấy. Mắt đen, ướt, hầu như lúc nào cũng vậy. Một gương mặt biểu cảm. Trông rộng lượng. Nhưng thoáng chút bất an. Nhìn mình. Nhìn chị ấy. Bị bắt quả tang rồi. Mơ giữa ban ngày. Giúp ư? Trong giây lát bà suýt nghĩ Gloria muốn làm người giúp việc. Quá táo bạo. Hai đô bảy mươi lăm một giờ đồng hồ, cho Gloria. Rửa dọn chén bát. Lau sàn nhà. Khóc thương những cậu bé của chúng ta. Đúng là những việc tẻ ngắt.

Bà với tay lên nóc tủ ly, lấy ra cái bình pha lê Waterford. Những đường vân phức tạp. Những người đàn ông ở một xứ xa xôi đã làm ra nó. Những người đó đâu có gì là man dã hay kém văn minh. Ừ, hoa cắm vào bình này thì hợp lắm đây. Bà đưa cho Gloria, cô ấy mỉm cười, cho hoa vào bình.

— Chị biết nên làm thế nào không, Claire?

— Gì cơ?

— Nên cho một ít đường vào dưới đáy. Nó sẽ giữ hoa tươi lâu hơn.

Trước giờ bà chưa từng nghe nói vậy. Nhưng có vẻ có lý. Đường. Để giữ cho hoa sống. Thế hãy đổ đường vào những cậu bé của chúng ta. Charlie và nhà máy sôcôla của ông ấy. À mà ai đã gọi người Việt Nam là Charlie nhỉ? Ở đâu nhỉ? Trên đài phát thanh, có lẽ vậy. Charlie Delta Epsilon[26]. Pháo tới, pháo tới, pháo tới.

— Nếu cắt bớt cuống hoa thì còn để được lâu hơn nữa, - Gloria nói.

Gloria tháo bó hoa, trải hoa trên giá úp đĩa, lấy một con dao nhỏ trên mặt bàn bếp và cắt bớt từ mỗi bông một đoạn cuống nhỏ rồi gạt những mẩu cuống hoa vào lòng bàn tay, mười hai mẩu xanh nhỏ bé.

— Thật đáng kinh ngạc, phải không?

— Cái gì cơ?

— Thì cái anh chàng giữa không trung ý.

Claire tựa người vào quầy bếp. Thở thật sâu. Đầu óc bà cứ quay cuồng. Bà chẳng rõ nữa, chẳng rõ gì hết. Cứ thấy bất bình dai dẳng về anh chàng đó. Sự xuất hiện của anh ta có điều gì đó khiến bà thấy nặng nề, hoang mang.

— Đáng kinh ngạc, - bà đồng tình. - Ừ. Đáng kinh ngạc.

Nhưng bà không thích ở điểm gì chứ? Đáng kinh ngạc, đúng vậy. Một nỗ lực vì cái đẹp. Sự giao cắt của một con người với thành phố, không gian chung đột ngột thay đổi, trở nên được yêu chuộng, thành phố như một thứ nghệ thuật. Đi ở trên đó và làm mọi thứ trở nên mới mẻ. Tạo nên một không gian hoàn toàn khác. Nhưng ở trong hành động ấy có cái gì đó cứ giày vò. Bà ước gì mình không cảm thấy vậy, nhưng bà chẳng thể lay chuyển được, ý nghĩ về cái người ở trên cao kia, là thiên thần hay quỷ dữ. Mà việc tin vào thiên thần hay quỷ dữ thì đâu có gì sai chứ, tại sao Marcia lại không thể tin như vậy, tại sao thấy người thanh niên nào ở giữa không trung cô ấy cũng nghĩ là con trai mình? Tại sao Mike Junior lại không thể xuất hiện trên dây chứ? Có gì là không được nào? Tại sao Marcia được phép làm đứng lại thời khắc ấy, thời khắc con trai cô ấy đã trở lại?

Vẫn chỉ là nỗi chua chát.

— Còn gì nữa không, Claire?

— Không, không, ổn lắm rồi.

— Vậy thì được rồi. Đã xong.

Gloria mỉm cười và nhấc lọ hoa lên, đi tới bên cánh cửa lá sách, dùng thân người vâm váp ẩy nó ra.

— Tôi ra ngay đây, - Claire nói.

Cánh cửa đung đưa khép lại.

Bà thu dọn những chiếc cốc, đĩa và thìa. Sắp xếp lại gọn gàng. Gì chứ? Người đi trên dây? Thật tầm thường. Hoặc không. Một trò rẻ tiền thì phải hơn. Hoặc cũng không rẻ tiền cho lắm. Bà cũng chẳng rõ phải xem trò ấy là gì nữa. Cứ nghĩ ngợi theo hướng này thì thật nhỏ mọn. Rõ ràng là ích kỷ. Bà ý thức rất rõ việc bà có cả buổi sáng để làm những điều mọi người vẫn thường làm vào các buổi sáng họp mặt khác - mang những cuốn album ra, chỉ cho họ cây đàn piano mà Joshua vẫn thường chơi, mở những quyển sổ lưu niệm ra, đưa họ chỉ họ xem hình của nó trong quyển kỷ yếu. Đó là những điều mọi người đã làm đi làm lại ở nhà Gloria, nhà Marcia, nhà Jacqueline, thậm chí cả nhà Janet, nhất là ở nhà Janet, họ đã được xem hẳn một loạt ảnh chiếu và sau đó tất cả cùng khóc trước cuốn thơ Casey at the Bat đã gãy cả gáy.

Bà duỗi bàn tay chống lên quầy bếp. Những ngón tay choãi ra ấn xuống bàn.

Joshua. Có phải cái tên ấy đã khiến bà day dứt? Có phải bởi họ chưa nhắc đến tên nó? Có phải bởi nó đã chẳng hiển hiện trong suốt cuộc trò chuyện buổi sáng nay? Có phải bởi cho đến lúc này họ đã hoàn toàn lờ nó đi, nhưng không, không phải thế, vậy thì là cái gì?

Thôi đủ rồi. Đủ rồi. Bưng khay lên. Đừng nghĩ nhảm nhí nữa. Mọi thứ đang thật tuyệt. Nụ cười đó của Gloria. Những bông hoa tuyệt đẹp.

Ra ngoài.

Bây giờ.

Đi thôi.

Bà bước vào phòng khách rồi sững lại. Họ đã về rồi, tất cả họ, đều đã ra về. Suýt nữa bà làm rơi cái khay. Những chiếc thìa đập vào rìa khay lách cách. Chẳng còn một ai ở đó nữa, kể cả Gloria. Sao lại như vậy chứ? Sao họ lại đột ngột biến mất như vậy? Giống như một trò chơi thời thơ ấu, tưởng như họ có thể nhảy ra từ tủ để đồ bất cứ lúc nào, hay từ sau ghế sofa bất ngờ ló ra một loạt những khuôn mặt hóa trang kiểu lễ hội để ném bong bóng chứa nước đùa vui.

Trong khoảnh khắc, có cảm giác như bà chỉ vừa mơ thấy họ. Họ đến thăm bà, chẳng cần được mời, và rồi họ lại lẻn đi.

Bà đặt chiếc khay xuống bàn. Bình trà trượt xuống, một ít bọt trà bắn ra ngoài. Những chiếc túi xách vẫn còn kia, một điếu thuốc đang cháy dở trong chiếc gạt tàn.

Phải đến lúc đó bà mới lại nghe thấy những tiếng nói, và bà tự quở trách mình. Tất nhiên rồi. Sao mình ngớ ngẩn vậy nhỉ. Có tiếng gió đẩy cửa sau và cửa mái sập mạnh. Đáng ra bà phải để cửa mở để mọi người hưởng gió mát mới phải.

Đi dọc hành lang. Những dáng hình phía ngoài những ô cửa trên cao. Bà leo những bậc thang cuối cùng, hòa cùng bọn họ đang ở trên mái nhà. Tất cả đều đang nghiêng người qua bức tường, nhìn về hướng nam. Chẳng có gì cả, tất nhiên rồi, chỉ là sương mù và đỉnh tòa nhà New York General.

— Không thấy dấu hiệu gì của anh ta ư?

Bà biết chắc rằng sẽ chẳng nhìn thấy gì, kể cả vào những ngày quang đãng nhất, nhưng thật dễ chịu khi tất cả cùng quay đầu lại phía bà và lắc đầu, không thấy.

— Chúng ta thử nghe đài xem, - bà nói, đi lướt tới sau họ. - Có lẽ sẽ có trên mục tin tức.

— Ý tưởng được đấy, - Jacqueline tán thành.

— Ồ, không, - Janet phản đối. - Tôi không muốn nghe đâu.

— Mình cũng vậy, - Marcia đồng tình.

— Cũng có thể không có trên bản tin.

— Dù sao chăng nữa cũng chưa có đâu.

— Mình không nghĩ vậy.

Họ đứng im lặng trong giây lát, nhìn về hướng nam, như thể họ vẫn có thể khiến anh ta bất ngờ hiện ra.

— Café nhé các chị? Hay trà?

— Lạy Chúa, - Gloria vừa nói vừa nháy mắt, - tôi cứ nghĩ là chị sẽ chẳng hỏi đến cơ đấy.

— Nhấm nháp chút gì đi, ừ.

— Bình tĩnh lại chưa?

— Rồi, rồi.

— Ổn chưa, Marcia?

— Xuống tầng nhé?

— Ừ, ôi trời. Trên này còn nóng hơn cả dự đám cưới vào tháng bảy ấy chứ.

Mọi người dìu Marcia xuống cầu thang trong, qua lối cửa cho người hầu, trở lại phòng khách, Janet đỡ một bên tay, bên kia là Jacqueline, Gloria theo sau.

Trong cái gạt tàn ở ghế bành, điếu thuốc gần tàn hết trông như một người sắp suy sụp và gục ngã. Claire dụi nó đi. Bà nhìn những người bạn sột soạt chen nhau ngồi trên ghế sofa, quàng tay qua người nhau. Liệu có đủ chỗ không? Sao bà lại vô tâm thế không biết? Có nên mang cái ghế nệm hơi từ phòng Joshua ra không nhỉ? Đặt nó dưới sàn để bà lại có thể đắm chìm trong những hồi ức xa xôi về con trai?

Cái anh chàng đi trên dây này, bà không tài nào giũ sạch hình bóng anh ta được. Đầu óc bà sôi sùng sục vì bất bình. Bà biết mình thật ích kỷ, nhưng bà không thể nào dứt ra được. Sẽ ra sao nếu anh ta rơi trúng một ai đó ở bên dưới? Bà còn nghe nói vào ban đêm lũ chim hay bay tới ẩn náu trong những tòa nhà của Trung tâm Thương mại Thế giới, bị thu hút bởi ảnh phản chiếu của chúng trên kính, cứ thế đâm vào rồi rơi xuống. Liệu anh ta có bị chúng đâm phải không?

Thôi đi. Đủ rồi.

Tỉnh táo lại. Nhặt tất cả những chiếc lông chim ấy đi. Nhẹ nhàng thả chúng lên trời trở lại.

— Những chiếc bánh mì vòng ở trong túi kia kìa, Claire. Còn có cả bánh rán nữa đấy.

— Thật tuyệt. Cảm ơn nhé.

Những điều tế nhị nho nhỏ.

— Lạy Chúa đáng kính, trông chúng kìa!

— Kìa, trông thích quá.

— Tôi đã béo lắm rồi đây này.

— Ồ, thôi nào. Tôi chỉ ước có được thân hình như chị thì có.

— Vậy thì cứ giữ lấy nó và chạy thử mà xem, - Gloria nói. - Đảm bảo là nó xổ xề ra.

— Không, không đâu, khổ người chị nhìn rất đáng mến. Tuyệt vời.

— Thôi đi nào!

— Nhưng thật sự là thế đấy.

Căn phòng thoáng im lặng vì lời nói dối vô hại ấy. Mọi người nhãng khỏi chủ đề đồ ăn thức uống. Họ đưa mắt nhìn nhau. Một thoáng mở lòng. Tiếng còi xe cấp cứu vang bên ngoài cửa sổ. Sự tĩnh lặng biến mất, những ý nghĩ hình thành trong đầu họ như nước khuôn hình trong bình.

— Như thế, - Janet nói, với lấy chiếc bánh nhẫn. - Không phải tôi nghĩ gở hay gì đâu...

— Janet!

—... tôi không muốn nghĩ gở...

— Janet McIniff...!

—... nhưng các chị có nghĩ là anh ta đã rơi xuống không?

— Ôi lạy Chúa! Ở đâu ra ý nghĩ khủng khiếp vậy?

— Khủng khiếp ư? Là tôi nghe tiếng còi xe cấp cứu nên...

— Không sao, - Marcia nói. - Mình ổn. Thật đấy. Đừng lo cho mình.

— Chúa ơi! - Jacqueline thốt lên. - Tôi chỉ hỏi thôi mà.

— Thật đấy, không sao, - Marcia nói. - Thực ra thì chính bản thân mình cũng đang nghĩ thế.

— Ôi lạy Chúa, - Jacqueline lại thốt lên, giọng nói kéo dài như cao su. - Không thể tin nổi là chị lại nói thế.

Claire ước gì mình biến mất khỏi nơi này, tới một nơi nào đó thật xa, một bãi biển, một bờ sông, một chốn hạnh phúc, nơi nào có Joshua, một khoảnh khắc được ẩn náu, một cái chạm tay của Solomon.

Ngồi đây mà hoàn toàn chẳng hề tồn tại đối với họ. Thế thì hãy để lại họ với nhau thôi.

Chú thích:

[24] Thuật ngữ lính Mỹ chỉ quân giải phóng Việt Nam trong chiến tranh.

[25] Đây đều là các tựa bài nhạc jazz.

[26] Trong bảng chữ cái của quân đội, Charlie là chữ C, Delta là chữ D, Epsilon là chữ cái thứ năm trong bảng chữ cái Hy Lạp.