- XXX -

TRÊN PHỐ CÓ NHAN NHẢN các nhà hàng như Forlini, Sal, Carmine’s, Sweet’s, Soppy Louie, hoặc Oscar Delmonico, nhưng ông chỉ thích hiệu Harry’s. Đó là chỗ ăn trưa xa nhất tính từ phố Trung Tâm, nhưng mà không sao, một chuyến taxi nhanh sẽ khiến ông thấy thư giãn. Ông ra phố Water và đi bộ sang quảng trường Hanover, đứng bên ngoài cửa hiệu và nghĩ, đây đúng là chỗ dành cho mình. Không phải vì những người môi giới chứng khoán. Hay nhân viên ngân hàng. Hoặc các tay thương mãi trong quán. Mà nhờ Harry, ông chủ người Hy Lạp với cung cách phục vụ chu đáo và đôi tay rộng mở đón chào. Harry đã theo đuổi Giấc Mơ Mỹ theo cách của ông và đi đến kết luận rằng nó là sự kết hợp của một bữa trưa ngon lành và một ly rượu vang đỏ hết ý. Harry còn biết cách làm cho miếng bít tết ca hát hay lôi ra cả dàn kèn trumpet từ một sợi mì spaghetti. Ông chủ thường ở trong bếp, tất bật xào xào nấu nấu. Rồi ông chui ra khỏi tạp dề, khoác chiếc áo vét lên người, vuốt mượt mái tóc và đi vào nhà hàng với phong thái điềm tĩnh và rất có phong cách. Anh ta có mối thân tình đặc biệt với Soderberg, mặc dù cả hai người đều không hiểu tại sao. Harry thường hay nấn ná với ông lâu hơn một chút ở quầy bar, hoặc đi lấy một chai rượu ngon rồi họ ngồi bên nhau dưới bức tranh tường họa một thầy tăng và cùng nhau tiêu thời giờ. Có lẽ bởi vì cả hai là những người duy nhất ở cái nơi này không chúi mũi vào ngành kinh doanh chứng khoán. Là kẻ ngoài cuộc đối với những tiếng chuông rền vang của nền tài chính. Họ có thể đoán được ngày hôm đó thị trường diễn biến thế nào chỉ qua độ ồn ào của âm thanh chung quanh họ.

Trên tường quán Harry’s treo một dãy điện thoại nối đường dây riêng đến các công ty môi giới. Mấy tay làm cho Kidder, Peabody ở kia, đám Dillon, Read ở đây, cánh First Boston ở đó, Bear Stearns ở cuối quầy bar, L. F. Rothschild ở cạnh bức bích họa. Lắm tiền. Trang nhã. Lịch thiệp. Một câu lạc bộ của những người có đặc quyền đặc lợi. Nhưng chẳng đáng mà trút hết vốn vào đó. Người ta vẫn có thể thoát khỏi những thứ đó với một tâm hồn nguyên vẹn.

Ông rụt rè đi đến chỗ quầy bar và gọi Harry, kể với ông ta nghe về người thanh niên đi trên dây, về việc ông đã bỏ lỡ sự việc vào sáng sớm nay như thế nào, rằng cậu ta bị bắt ra sao và sẽ sớm bị đưa ra tòa.

— Anh ta đột nhập vào tòa tháp, Har à.

— Thế thì... thật tài tình.

— Thế nhỡ anh ta ngã thì sao?

— Mặt đất đâu có phải nệm đỡ cho cú ngã từ đó hả Sol.

Soderberg nhấp một ngụm rượu, vị đậm đà của rượu vang đỏ xộc lên mũi.

— Har à, ý tôi là anh ta có thể giết chết một ai đó. Đâu chỉ liên quan tới mình anh ta. Ai bị anh ta đè trúng chắc là bẹp ra thành nhân bánh kẹp...

— Này, tôi cần một thợ sửa chữa đường dây giỏi. Có thể anh ta làm việc cho tôi được đó.

— Có dễ đến mười hai, mười ba cáo buộc nhằm vào anh ta đấy.

— Tôi có ý này còn hay hơn. Anh ta có thể làm phó bếp cho tôi. Chuẩn bị các nồi hấp. Bóc đậu lăng. Nhảy từ trên cao xuống rồi lặn trong nồi súp.

Harry rít một hơi xì gà và nhả khói lên trần nhà.

— Tôi thậm chí còn không biết là mình có được xử vụ anh ta không đây, - Soderberg nói. - Có thể anh ta sẽ bị giữ đến tận phiên tối.

— Chà, nếu anh có được vụ đó, nhớ đưa danh thiếp của tôi cho anh ta nhé. Bảo là trên nóc nhà có bít tết. Lại có cả một chai Château Clos de Sarpe. Grand Cru, 1964.

— Sau vụ này chắc anh ta sẽ không đi trên dây nữa đâu.

Khuôn mặt Harry nhăn tít lại, có thể hình dung gương mặt ông sẽ mang vào nhiều năm sau này: đầy đặn, hoạt bát, hào phóng.

— Rượu là để làm gì, Harry nhỉ?

— Ý anh là sao?

— Cái thứ cứu rỗi chúng ta này là gì?

— Được làm ra để tôn vinh các vị thần. Khiến bọn ngu đần càng thêm tăm tối. Đây, thêm một chút nào.

Họ chạm cốc trong những tia nắng xiên chéo qua cửa sổ tầng trên. Cứ như thể nếu hướng mắt ra ngoài họ sẽ thấy lại cuộc đi bộ trên không đó lần nữa. Suy cho cùng, đây là nước Mỹ. Một nơi người ta có thể được phép đi trên cao, cao chừng nào cũng được. Nhưng người bước đi bên dưới thì sao? Nhỡ người đi trên dây đó ngã thì sẽ thế nào? Rất có khả năng anh ta không chỉ tự giết mình mà còn kéo theo cả chục người phía dưới. Sự khinh suất và tự do - làm sao hai thứ đấy trộn lẫn vào nhau được? Đối với ông đó vẫn luôn là một thế bí, một tình thế tiến thoái lưỡng nan. Luật pháp là để bảo vệ những con người yếu đuối và tiết chế những kẻ quyền lực nhất. Nhưng nếu như những người không có quyền lực không đáng phải đi bên dưới thì sao? Điều này thi thoảng khiến ông nghĩ đến Joshua. Không phải ông thích nghĩ ngợi, ít nhất là về sự mất mát, một sự mất mát khủng khiếp. Nó mang lại quá nhiều đau đớn. Xuyên thấu ông. Ông phải học cách chấp nhận là con trai mình đã ra đi. Đó là giới hạn của sự chịu đựng. Cuối cùng thì Joshua cũng trở thành một người phục vụ và bảo vệ chân lý. Nó đã lên đường nhập ngũ, đại diện cho tổ quốc và trở về làm tan nát trái tim Claire. Và cũng làm tan nát cả trái tim ông nữa. Nhưng ông không thể hiện điều đó ra. Chưa bao giờ có thể. Ông thường khóc nức lên trong phòng tắm ở mọi nơi, nhưng chỉ khi vòi nước đang chảy. Solomon, Solomon thông thái, con người của sự tĩnh lặng. Có những đêm ông mở nắp cống và cứ thế cho nước chảy mãi.

Sinh con rồi mới sinh cha - vậy mà giờ ông ở đây, bị bỏ lại phía sau. Những việc nhỏ nhặt cũng làm ông thấy khó chịu. Như việc dựng rào nóc chẳng hạn. Đó là cái hàng rào quanh mái nhà để nhỡ ai phải lên trên đó cũng không sợ sẩy chân ngã xuống. Ông tự hỏi vào những năm xa xôi đó sao mình lại có thể mua về nhà những chú lính đồ chơi. Ông luôn bị cắn rứt rằng chính mình đã bắt Joshua học chơi bản Lá cờ ánh sao chói lọi[62] trên đàn piano. Ông tự hỏi liệu khi dạy thằng bé chơi cờ vua, có thể nào ông truyền cho nó tư duy chiến trận hay không. Con trai, tấn công theo đường chéo kìa. Đừng bao giờ để kẹt cứng ở hàng sau chứ. Hẳn ông đã tác động vào thằng bé ở mặt nào đó chứ. Mặc dù vậy, ông vẫn nhất định rằng chiến tranh là đúng đắn. Solomon hiểu rõ mọi khía cạnh lợi ích của chiến tranh. Nó bảo vệ nền tảng của tự do. Nó chiến đấu cho những lý tưởng chịu bao nhiêu công kích ở tòa án mỗi ngày. Nó đơn giản là một cách thức để nước Mỹ tự bảo vệ chính mình. Có thời giết chóc, có thời chữa lành. Thế mà đôi khi ông những muốn đồng ý với Claire rằng thực ra chiến tranh chỉ là một công xưởng không ngừng cho ra lò những xác chết; nó làm một số người kẻ phất lên, và con trai ông bị lôi đi mở đường cho chúng, trong khi bản thân nó cũng là con cái nhà giàu. Nhưng ông không chịu nổi nếu cứ nghĩ theo hướng ấy. Ông cần phải là một trụ cột vững chắc. Rất ít khi ông nói về Joshua, ngay cả với Claire. Nếu giả có ai đó thích hợp để tâm sự, thì đó là Harry, anh ta biết rõ về cảm giác khát khao và thuộc về nơi nào đó, nhưng đây cũng không phải là việc có thể nhắc tới vào lúc này. Ông cẩn trọng, Soderberg mà, luôn luôn cẩn trọng. Có lẽ quá mức rồi, ông nghĩ. Đôi lúc ông ước gì mình có thể xả hết mọi thứ ra: Người ta vẫn nói sinh con rồi mới sinh cha, Harry à, thế mà con trai tôi chết rồi.

Ông nâng cái cốc lên ngang mặt, nhấp một ngụm, một mùi hương trần tục sâu đậm. Một khoảnh khắc coi nhẹ mọi thứ, ông chỉ mong có thế. Một giây phút yên tĩnh. Một chút dịu dàng, không ồn ào. Tạm lánh xa tất cả trong vài tiếng để ở bên ông bạn chí cốt. Hoặc cáo ốm rồi đi về nhà, dành trọn buổi chiều bên Claire, như những buổi chiều họ cùng ngồi bên nhau đọc sách, một trong những thời khắc thuần khiết mà ông cùng vợ chia sẻ với nhau khi cuộc hôn nhân của họ đã đi được một chặng dài.

Ông tương đối hạnh phúc. Ông tương đối may mắn. Ông không có mọi thứ ông muốn nhưng cũng có đủ. Đúng vậy, ông chỉ mong có thế: một buổi chiều yên tĩnh không phải làm gì cả. Ba mươi năm có lẻ của cuộc hôn nhân không làm ông chai cứng đi tí nào, không hề.

Một thoáng im lặng. Ông khoát tay về hướng nhà mình. Đặt tay lên trên cổ tay của Harry thì thầm khe khẽ vào tai ông bạn: Con trai tôi. Chỉ cần nói vậy thôi là đủ, nhưng sao phải làm phức tạp câu chuyện lên giữa lúc này làm gì?

Ông nâng cốc lên rồi chạm cốc với Harry.

— Nào.

— Mừng vì đã không gục ngã, - Harry nói.

— Mừng vì có thể đứng dậy được.

Soderberg bắt đầu nguôi đi mong muốn thụ lý vụ anh chàng đi trên dây: chắc chắn vụ ấy sẽ rất đau đầu. Ông chỉ muốn giết thời giờ ở quán bar, với người bạn thân thiết, nâng cốc mừng các thánh thần và chờ ánh sáng ban ngày tắt dần.

Chú thích:

[62] Nguyên văn: The Star-Spangled Banner: Quốc ca Mỹ.