Chương 10 TROMSOE
Vriens.
Chàng trai từ từ quay lại, dù rằng lời gọi ấy sau nhiều giờ im lặng thật bất ngờ.
- Không thấy Peter Krull đâu cả. Có lẽ y đã bỏ trốn ở Svolvaer.
Chính Petersen là người xấu hổ về cái nhìn dò xét của mình trước mặt gã trai hằn sâu nét mệt mỏi, buồn rầu hơn là lo lắng, có lẽ với điều gì đó mạnh mẽ mà người ta mới cảm thấy lần đầu.
Thuyền trưởng có ý định moi ở anh ta ra một lời thú nhận nào đó, một câu tiết lộ. Nhưng ông hiểu rằng không phải bây giờ, cũng không phải ở nơi này. Bên phải ông, người hoa tiêu che kín mình trong bộ quần áo da lông vươn cổ về phía bóng tối là nơi ông ta cố mong muốn thấy ánh sáng mà trong trí tưởng tượng ông không trông thấy.
Trong buồng mình, người lái mệt lử, bám vào bánh xe bằng đồng, không rời mắt khỏi chiếc la bàn.
Cứ mười giây một, luôn là những cú va đập mạnh làm con tàu Polarlys chao đảo đến làm gãy chân tay nên mỗi người phải cố giữ thăng bằng.
Ba con sóng liên tục trùm tới đỉnh ống khói có những dải băng đỏ và trắng mà con sóng thứ ba giật chiếc canot cứu hộ chỉ còn được giữ bởi một chiếc Palan và cuốn nó đi trong sự sôi sục của nước.
- Thuyền trưởng!
Viên hoa tiêu rõ ràng tập trung sự chú ý.
- Ông có hiểu họ nói gì ở đằng kia không?
Và ông ta chỉ những đèn tín hiệu di động mà ông phải mất một lúc mới nhận rõ.
- Đã đến Tromsoe rồi ư? - Petersen ngạc nhiên.
- Tromsoe vâng! Nhưng tôi cam đoan rằng họ ra lệnh cho chúng ta cho tàu chạy ở ngoài khơi. Ông không trông thấy ư? Hãy khoan!... Họ lại bắt đầu... Ba trắng... Một đỏ... Một trắng...
- Hai trắng! - Vriens cải chính bằng một giọng trầm đục.
- Nhưng sau đó...? Ông có trông thấy không?
Thuyền trưởng tiến lên tận lan can mà ông nắm chặt hai tay nhưng ông không ngăn nổi bị lắc lư trong lúc nhận một đám bụi nước bắn tung toé vào mặt.
- Dừng máy lại! - Ông ra lệnh - Tôi chưa dám chắc, nhưng...
Cột tín hiệu ở đằng kia, trong đêm, liên tục nhắc lại tín hiệu nhờ những ánh sáng chập chờn.
- Cần trả lời họ. Tôi cho rằng đèn tín hiệu của chúng ta không sẵn sàng...
Ông hối tiếc về những lời nói này, vì Vriens tự mình đã ở trong buồng chỉ huy đang thắp những ngọn đèn.
- Hãy gửi tín hiệu cho họ: hiểu rồi!
Và nói với viên hoa tiêu đến gặp ông.
- Họ bảo chúng ta đỗ ở vũng tàu. Lối đi bị tắc nghẽn bởi một tàu kéo lưới rê bị đắm tối nay ngay ở ngang chiều sóng.
Ông cầm lấy cần gạt máy điện báo, truyền lệnh cho bộ phận máy:
- Tiến lên... Một nửa...
Người ta lại không trông thấy gì nữa. Rồi ông nhận rõ một quầng sáng lờ mờ và con tàu Polarlys rúc lên ba hồi còi dài.
Tromsoe đã ở bên trái, sau một vành đai những tảng đá, giữa chúng là con lạch khá rộng cho một con tàu chạy hơi nước trọng tải trung bình. Họ phải hối hả cho tàu dựa vào cái đê chắn sóng, quanh xác tàu đắm bị trôi giạt. Người ta nghe thấy tiếng rít của cần trục.
Và dòng chảy từ từ đánh tạt con tàu về phía những bãi đá ngầm, cần lại phải cho tàu chạy, dừng lại, lùi, lại dừng, điều đó không ngăn con tàu bị tạt ngang và phải hết sức vất vả mới đưa tàu lại đi thẳng được.
Viên sĩ quan thứ hai chạy tới.
- Họ sẽ đưa đến cho chúng ta một chiếc thuyền máy với những túi bưu kiện! - Petersen nói với ông ta - Chuẩn bị sẵn thang cửa tàu. Cho người Lapon xuống tàu hết sức nhẹ nhàng...
Hầu như ông hài lòng về tình huống mới này bởi vì, ở Tromsoe là nơi ông quen biết mọi người và nhân viên thường trú của B.D.S là một người bạn vui vẻ, ông cần nói chuyện với ông ta, bắt tay trong khi ông không muốn chút nào.
Người ta nghe thấy tiếng vù vù của động cơ chiếc thuyền máy chạy bằng dầu hoả trước khi trông thấy ngọn đèn trắng của nó lướt từ đằng sau ra đằng trước. Và đó là cả một chuỗi những thao tác chán ngắt: Tiến lên! Dừng! Lùi lại! Từ từ! Tiến lên...
Mười lần chiếc thuyền máy chỉ cách thang cửa có vài xăngtimét thì mười lần sóng lại đẩy nó ra. Cuối cùng họ đã có thể buộc được nó. Hai người đàn ông mặc áo da nhảy lên boong và Petersen bước tới gặp, bắt tay họ.
- Chuyện xảy ra thế nào?
- Một tàu đánh lưới rê hoàn toàn mới với cỗ máy Diesel tuyệt vời, lần đầu tiên đi đánh bắt cá thu ở miền Nam Spitzberg. Tất nhiên không có hoa tiêu trên tàu! Không có người thông thạo những vùng biển lân cận!... Những người Đức chỉ tin vào những bản đồ của họ, điều đó không ngăn nổi họ mắc cạn trong lạch...
- Có người chết không?
- Một thủy thủ trẻ mười lăm tuổi lao xuống nước vào lúc tàu va đập. Ở đằng ấy, người ta đang bàn xem có phải sẽ dùng thuốc nổ phá con tàu không.
Nhân viên bưu điện vác những túi bưu kiện. Ba người đàn ông thận trọng khiêng người Lapon. Nhưng người ta không thể làm sao nói cho người đàn ông hiểu người ta làm gì với ông ta nên ông ta hết sức vùng vẫy và la hét ghê gớm.
- Chuyển đến bệnh viện! Ngay tức thì...
Đó là những khó khăn khác để đưa ông ta xuống chiếc thuyền máy. Rốt cuộc chính vì ông ta giãy giụa nên bị rơi từ trên cao hai mét xuống, đầu va vào lan can mạn tàu và ngất xỉu.
- Ông có biết rằng người ta không nhận rõ được những đèn tín hiệu ở cách một sải cáp không?
- Tôi biết! - Petersen lẩm bẩm.
- Hãy cẩn thận! Có hai chiếc tàu chở than của Anh từ Kirkenes xuống và được báo vào đêm nay.
- Vâng...
Ông vội chấm dứt câu chuyện. Con tàu Polarlys sáp gần một cách mạo hiểm với thành phố mà người ta trông thấy những ánh sáng qua làn sương mù băng giá.
Một cơn bão tuyết mịn lại bắt đầu rơi, xuyên vào da như những mũi tên nhỏ, thấm vào những đôi ủng và quần áo. Thuyền trưởng không ngừng quan sát những sự đi lại quanh chiếc thuyền máy. Vào lúc nó thả những dây neo buộc, ông đếm những bóng người ở trong thuyền, cho tín hiệu khởi hành.
Chính Vriens điều khiển việc vận hành trên cầu tàu và Petersen căng tai nghe ngóng với vẻ lo ngại. Nhưng chân vịt bắt đầu đập nước đúng đắn. Vừa rời xa con thuyền máy nhỏ, con tàu bố trí hai trực ban ở mạn phải, rồi máy điện báo ra lệnh cho máy chạy tám mươi rồi một trăm hai mươi vòng. Ở trên cao, mặt ông tái nhợt, tay nắm lấy cần gạt, mắt nhìn cắm vào bóng tối mà người ta chỉ nhận rõ những đỉnh sóng màu sữa ở gần nhất!
Đáng lẽ trèo lên ngay thì Petersen vào phòng ăn, thấy người phục vụ nằm dài trên chiếc ghế dài nhỏ, mặt trong vắt.
- Không được khoẻ ư?
- Ông biết đấy, tôi luôn vẫn thế. Tôi chịu được một chút tàu tròng trành, nhưng thế này...!
- Anh không trông thấy ai chứ?
- Ông Evjen đã gọi tôi để đem cho ông nước khoáng.
- Ốm ư?
- Hơi thôi! Ông ấy vẫn vững, ông ấy đi ngủ...
- Những người khác?
- Tôi không biết! Ban nãy, thanh tra cảnh sát đã thử ra ngoài nhưng lập tức phải vào ngay. Ông ấy còn ốm yếu hơn tôi...
Bóng đèn dầu bị vỡ, ngọn lửa bị giảm ánh sáng. Thuyền trưởng nhìn hành lang chỉ vừa đủ sáng và đột nhiên đi về phía buồng Arnold Schuttringer. Ông định gõ cửa nhưng nhún vai, mở ra.
Người Đức đã bỏ kính nên nhìn mắt anh ta to bình thường, đang ngồi ở mép ghế nằm, trán đổ mồ hôi.
Một cái nhìn đủ cho thuyền trưởng tin chắc rằng anh ta cần đến cái chậu bằng carton sơn dầu còn lăn lóc ở giữa đường.
- Chúng ta đến Tromsoe vào mấy giờ? Người ta vừa vận hành gì thế?
- Đã qua Tromsoe rồi.
- Ông nói sao?
Ông ta trở nên căng thẳng, nét mặt hầu như càng đe doạ thì càng tỏ vẻ cà khịa.
- Ta đã qua Tromsoe rồi ư? Không cho tàu đỗ lại ư?
Nến soi sáng yếu ớt. Tuy nhiên người ta có thể trông thấy từng giọt mồ hôi tứa ra từ những lỗ chân lông ở da, trên cái trán không bình thường của Schuttringer.
- Một tàu đánh lưới rê đã bị đắm trong lạch tối nay.
- Nhưng sao thế?
- Thư tín đã được đưa lên tàu, hàng hoá sẽ được bốc dỡ khỏi tàu khi trở về.
Đây đúng là lần đầu tiên ông mất bình tĩnh, biểu lộ sự sôi sục khá mãnh liệt.
Anh ta càu nhàu:
- Tôi tò mò muốn biết Công ty có quyền đến mức nào...
- Ông muốn xuống Tromsoe à?
- Đánh điện tín...
- Nếu ông nói trước, nhân viên bưu điện đã lên tàu. Có lẽ để yêu cầu vốn ở Đức chăng?
Người đàn ông trẻ tuổi không trả lời.
- Trong trường hợp này, tôi nghĩ có thể khẳng định với ông rằng số tiền của ông sẽ sớm được tìm thấy. Chúng tôi đã thu được những đồng tiền vàng trong nệm rơm của Krull, gã thủy thủ tiếp than vào lò. Bản thân y lẩn trốn ở xó xỉnh nào trong tàu...
- Cảm ơn! - Schuttringer nói khô khan trong lúc giơ tay để nắm lấy tay nắm cửa và đóng lại.
Petersen bỏ đi, đầu cúi xuống với cơn rùng mình mỗi khi tàu bị va đập mạnh mẽ. Nếu ông có những người dưới quyền mình, ông sẽ ra lệnh tìm bắt Krull bằng bất cứ giá nào, bởi vì ông tin chắc y còn ở trên tàu vào lúc tàu khởi hành ở Svolvaer.
Ông từ từ trèo lên cầu thang dẫn tới cửa phòng hút thuốc nhận rõ trong bóng tối có một bộ mặt ngoảnh về phía ông.
- Thuyền trưởng...
Đó là tiếng nói của Katia còn ngập ngừng. Ông không trả lời, đứng ở chỗ cửa mở hé.
- Xin ông hãy nghe tôi. Tôi cần phải nói chuyện với Vriens, chỉ một lát thôi... Anh ấy ở trên kia phải không?
Vì ông vẫn không nói gì, cô nói tiếp:
- Tôi van ông. Anh ấy không ăn cắp, tôi xin thề! Tất cả chuyện đó cần được giải thích... Ta đã rời Tromsoe rồi ư?
- Đã qua rồi, mà không đỗ lại.
Thế rồi cô ta đứng lên, bước nhanh về phía ông. Cô ta xúc động ghê gớm, trong bộ áo dài đen hoà lẫn với bóng tối, bộ mặt biến dạng bởi thứ ánh sáng kỳ lạ.
Petersen nhận thấy cái mụn trên trán cô ta đã tím đen. Đôi môi khô, nứt nẻ, để lộ sự sôi sục.
- Không thể thế được! Ông nói đi!... Vì sao?... Khi nào ta dừng lại?
- Tối mai, ở Hammerfest.
Cô ta bám lấy ông và ông cảm thấy cô ta run lên.
- Nhưng sao...?
Cô xoa tay lên trán. Nét mặt đau đớn, cô rên rỉ van nài:
- Những ai còn ở trên tàu?
- Tất cả mọi người. Hoặc đúng hơn chỉ có một người bị mất tích. Peter Krull.
Ông không rời mắt khỏi cô ta. Và ông cảm thấy bứt rứt ở đôi chân với ý nghĩ chỉ giây này hay giây khác ông có thể bị gọi ra ngoài. Vị trí của ông là ở trên cầu tàu. Liệu Vriens và viên hoa tiêu có nhìn thấy đèn tín hiệu ở Skjaerevoy không, một trong những ngọn đèn rất khó nhận ra? Đồng thời, ông cảm thấy đây là giây phút duy nhất. Cô gái đối thoại với ông đã kiệt sức. Nỗi lo lắng, cơn bão đã tàn phá những sức lực chịu đựng cuối cùng của cô ta. Nhưng không nên nói ra một câu vụng về. Cô ta còn có thể đứng vững, lấy lại được sự nhanh trí.
Nước nhỏ giọt gây vướng víu trong chiếc áo da dê cái ướt đẫm và đôi ủng to của ông làm đôi chân ông như hai cái cột.
- Tôi có thể nhận sự uỷ thác của cô đối với Vriens. Do việc tìm được những tờ giấy bạc ở buồng ông ta, ông ta có thể tình trạng bị bắt giữ. Đến Hammerfest, ông ta sẽ được chuyến tới...
- Không! Không! - Cô sốt ruột - Ông im đi. Hãy để tôi nói chuyện với anh ấy, tôi... hoặc đúng hơn...
Cô nhìn quanh như muốn bám lấy cái gì đó.
- Ông ta sẽ bị truy tố trước hết là lấy cắp. Sau đó ông ta phải chứng minh mình không có gì trùng với gã Rudolph Silberman nào đó...
Cô ta lùi lại một bước, gay gắt nhìn vào mắt ông.
- Ông nói gì?
- Tôi nói về kẻ giết Marie Baron, về kẻ giết người và về người cháu trai của cố vấn Von Sternberg. Rudolph Silberman, kỹ sư ở Dusseldorf, lên tàu Polarlys dưới một cái tên giả.
Cô ta ngồi xuống. Kỳ lạ thay là đột nhiên cô ta tỏ vẻ bình thản đến mức làm thuyền trưởng khiếp sợ. Cô ta ngồi cách ông hai mét, chống một khuỷu tay lên bàn, ở đây còn có một cái chai không, và tay chống cằm, cô nhìn đăm đăm xuống sàn.
- Ông còn biết gì nữa?
Cô ta hất mái tóc ra đằng sau và nó rũ xuống mặt cô rồi máy móc tìm chiếc túi để lấy thuốc lá. Nhưng hẳn cô đã để túi trong buồng mình.
Đúng lúc ấy tàu tròng trành mạnh làm cô hẳn ngã xuống cùng chiếc ghế nếu cô không được chiếc bàn giữ lại và ngay Petersen cũng phải nắm lấy tay vịn của cánh cửa.
Hồi còi lại rúc lên. Thuyền trưởng muốn ở trên cao. Ông giữ lại trong mắt sự ám ảnh của đại dương đen ngòm mà ông muốn tìm đèn tín hiệu ở Skjaerevoy.
“Một lát nữa...” ông tự dành cho mình.
Rồi cao giọng nói:
- Silberman đi cùng một người đàn bà, đã trốn từ Paris đến Hambourg, đã vượt biên trên tàu Polarlys và cố hết sức để làm rối đường đi của y và còn bịa ra một hành khách...
Cô ta cười bồn chồn:
- Rồi sao nữa?
- Từ Hambourg, y dùng mưu cố sức làm sai lệch những dữ liệu của bài toán. Và người bạn gái của y không ngừng giúp y. Y đã giết Sternberg. Có lẽ giờ đây y cảm thấy bị vây dồn, liệu y còn thứ để...
- Ông im đi...
Thế là cô ta đã hết bình tĩnh. Cô lấy đầu những móng tay xé rách chiếc khăn tay màu xanh.
- Hãy để tôi nói chuyện với Vriens, thuyền trưởng! Hoặc đúng hơn... Không!... Thật vô ích!... Tất cả là vô ích, giờ đây...
- Silberman là người tình của cô, phải không?
- Ông im đi! Ông đi đi!...
- Hãy trả lời...
- Không! Ông không hiểu gì hết... Đi đi...
- Y là ai?
Cô ta bị kích động đến mức chỉ đụng tới là cô nhảy dựng lên. Đôi môi khô nhám của cô động đậy.
- Có ích gì chứ? Đã quá muộn...
- Có phải cô tránh một tội ác mới chứ?
- Hãy để mặc tôi, tôi van ông đấy! Xin làm ơn cho! Tôi thề với ông rằng tôi không thể... Ông hãy nói với Vriens... Anh ấy vô tội, ngay cả vụ trộm, ông phải tin anh ấy. Hãy nói với anh ấy rằng...
Cô ta tìm lời trong lúc nhìn quanh mình với vẻ kinh hoảng:
—... Rằng thế là hết... rằng anh ấy có thể...
- Có thể gì?
- Không gì hết! Tôi không biết nữa! Vậy ông không thấy tôi kiệt sức ư, không thấy tôi đau khắp người ư... Ông đi đi!... Mặc kệ!...
Và thật bất ngờ, cô ta nằm duỗi dài trên chiếc ghế dài nhỏ, đầu gối lên hai tay khoanh lại và co thắt khóc nức nở.
Còi tàu vẫn rúc lên, dai dẳng khó hiểu, Petersen nhìn mái tóc hoe vàng của Katia, hình bóng đen của cô ta, lại do dự. Nhưng ông không thể ở lại đó nữa. Chí ít phải chăng ông muốn để lại một người nào đó, chẳng hạn Evjen, ở gần cô ta vì cô ta e ngại ông.
Ông không còn thời gian xuống hành lang của các buồng nữa. Ông đến cầu tàu và khi đi qua nhận hai còn sóng tràn lên boong. Ông vừa đến gần đài chỉ huy thì Vriens không cần để hỏi, hổn hển nói:
- Ông hãy nghe! Đằng kia...
Anh chỉ khoảng không.
- Có tiếng máy. Chắc chắn là một tàu chở than. Họ đã hai lần trả lời... Chúng ta không nghe thấy gì nữa...
Những ngón tay anh ta còn bám chặt lấy tay nắm kéo còi. Hai con tàu bị bao phủ bởi một đám mây tuyết đến mức nhận ra đèn tín hiệu riêng của mỗi tàu thì đã quá muộn để tránh.
- Sáu mươi vòng... Bốn mươi... - Petersen ra lệnh.
Ngay viên hoa tiêu đi biển từ ba mươi năm cũng để lộ vẻ lo lắng.
- Những người Anh này coi thường những quy tắc! Họ có thể ở đâu...?
Không có bão, những người Anh đã nghe thấy còi, bởi vì cùng lúc đó một ngọn đèn đỏ lướt cách con tàu Polarlys dưới ba mươi mét. Người ta thấy rõ một hình At Pic trên một ống khói trắng, một khoang thượng đuôi tàu sáng loáng.
Thờ ơ với nước chảy ròng ròng trên quần áo và cho dù kém chịu đựng mồ hôi hơn những bụi nước, Vriens vẫn lấy khăn tay ướt sũng thấm mồ hôi, trong lúc hé nụ cười tội nghiệp.
Petersen đứng rất gần anh ta, đoán ra một tiếng thổn thức nghẹn ngào và ông hiểu, bị lay động trong những nơi dễ xúc cảm hơn cả của bản thân mình, cũng như của người thuỷ thủ.
Đây là chuyến vượt biển đầu tiên của anh ta! Và anh ta ở lại có một mình, trong hơn mười lăm phút, thần kinh căng thẳng, rình chiếc tàu chở than quỷ quái chạy hai mươi hải lý một giờ ở nơi nào đó trong bóng tối.
Ngọn đèn đỏ trôi qua như một sao băng.
Còn giờ đây, đôi chân Vriens hẳn đã mềm yếu. Qua một hiện tượng mà Petersen hiểu rõ, anh ta bị một nỗi sợ nhìn về dĩ vãng.
Một tiếng thổn thức nhỏ... Anh ta nhét chiếc khăn tay vào túi, tựa lưng vào vách buồng trực gác đêm, lại tìm những đèn tín hiệu trong đêm.
- Vriens...
Petersen hối tiếc đã gọi bởi vì ông đoán ra bộ mặt tái nhợt, bị kích động, mệt mỏi, ngoảnh mặt về phía ông với vẻ nghi ngờ.
Và ông muốn tìm một lời nói tử tế! Không, một lời làm yên lòng. Ông còn chưa hiểu hết. Nhưng ông lờ mờ cảm thấy gì đó ở vai trò người sĩ quan thứ ba.
- Thuyền trưởng...?
Giọng nói khàn khàn.
Thế là Petersen nói tiếp vẻ mệt mỏi:
- Rúc còi! Cứ ba mươi giây một lần. Có hai tàu chở than được báo trước... Vậy là còn một chiếc!
Ở tình thế này, ông quá vụng về và sự vụng về của ông sỉ nhục anh ta. Nhưng cũng thật rất khó nói sỗ sàng với một cậu bé nhất là trong những hoàn cảnh thế này.
- Ông biết không. Tôi tin tưởng ở ông...
Nhất là ông đã có thể nói thêm.
- Hãy tha lỗi cho tôi đã thật khắc nghiệt, nhưng...
Không, trên biển, chiếc áo capote rỏ nước ròng ròng, đôi chân tê cóng, người ta nói dễ dàng hơn:
- Kéo còi! Cứ ba mươi giây một hồi...
Tiếng còi rít lên đến xé màng nhĩ.