Chương 5 NGƯỜI ĐÀN ÔNG

Cơ trưởng Hart đứng ở cửa vào phi thuyền. “Sao họ không đến nhỉ?” ông ta hỏi.

“Ai mà biết được?” Martin, cơ phó của ông ta, nói. “Lẽ nào tôi biết, cơ trưởng?”

“Mà đây là chỗ gì thế không biết?” cơ trưởng châm một điếu xì gà. Ông ta ném que diêm xuống đồng cỏ lấp lánh. Cỏ bắt lửa.

Martin định giẫm ủng xuống dập lửa.

“Không,” cơ trưởng Hart ra lệnh, “cứ để nó cháy. Có lẽ khi đó họ sẽ đến xem có chuyện gì, cái lũ dốt nát đó.”

Martin nhún vai lùi ra khỏi đám cháy đang lan rộng.

Cơ trưởng Hart xem đồng hồ. “Chúng ta hạ cánh ở đây một giờ trước, vậy mà phái đoàn chào đón có lao ra với cả một dàn kèn đồng để bắt tay chúng ta không? Không hề! Chúng ta đã đi hàng triệu cây số qua vũ trụ vậy mà dân cư danh giá của một thị trấn ngớ ngẩn trên một hành tinh không tên lại dám lờ chúng ta đi!” Ông ta khịt mũi và gõ gõ lên đồng hồ. “Thôi, tôi sẽ cho họ thêm năm phút nữa, rồi thì…”

“Rồi thì sao ạ?” Martin hỏi, vẫn đầy lịch thiệp, trong lúc nhìn quai hàm cơ trưởng rung lên.

“Chúng ta sẽ bay qua cái thị trấn chết tiệt của họ một lần nữa và dọa cho họ chết khiếp.” Giọng ông ta khẽ hơn. “Martin này, cậu nghĩ là có khi họ không thấy chúng ta hạ cánh không?”

“Họ có nhìn thấy chúng ta mà. Họ đã nhìn lên khi chúng ta bay qua.”

“Vậy sao họ không chạy qua cánh đồng đến đây? Họ đang trốn sao? Họ hèn nhát thế ư?”

Martin lắc đầu. “Không. Ngài cầm ống nhòm đi. Tự mình nhìn xem. Mọi người đang đi lại bình thường. Họ không sợ. Họ - ờ, có vẻ là họ không quan tâm thôi.”

Cơ trưởng Hart đưa ống nhòm lên cặp mắt đầy mệt mỏi. Martin nhìn lên và có thời gian quan sát hết những nếp nhăn, những vết hằn vì bực bội, vì mệt mỏi, vì lo lắng trên khuôn mặt ông ta. Hart trông như già cả triệu tuổi; ông ta không bao giờ ngủ, ăn rất ít, và buộc mình làm việc không ngừng. Giờ miệng ông ta cử động, già cỗi và vô hồn nhưng gay gắt, dưới cặp ống nhòm giương lên.

“Thật tình, Martin ạ, tôi không hiểu sao chúng ta phải bận tâm làm gì. Chúng ta lắp ráp phi thuyền, chúng ta vất vả lắm mới băng qua được không gian, tìm kiếm họ, và cái chúng ta nhận được là thế này đây. Sự thờ ơ. Nhìn cái đám người ngu ngốc đang đi vơ vẩn kia đi. Họ không biết chuyện này quan trọng tới mức nào ư? Chuyến bay vũ trụ đầu tiên hạ cánh xuống vùng đất quê mùa của họ. Chuyện này xảy ra bao nhiêu lần trong đời? Họ vô cảm đến thế thật sao?”

Martin không biết.

Cơ trưởng Hart mệt mỏi trả ống nhòm lại cho anh. “Tại sao chúng ta làm việc này hả Martin? Du hành vũ trụ ấy mà. Lúc nào cũng lang thang. Lúc nào cũng tìm kiếm. Ruột gan chúng ta lúc nào cũng quặn thắt lại, không bao giờ được nghỉ ngơi.”

“Có lẽ chúng ta đang đi tìm sự yên bình và tĩnh lặng. Ở Trái đất chắc chắn là không có rồi,” Martin nói.

“Đúng là không có, phải không?” cơ trưởng Hart có vẻ trầm tư, đám cháy đã tàn dần. “Từ sau Darwin là đã không còn rồi, nhỉ? Từ khi mọi thứ bị gạt bỏ, mọi thứ mà chúng ta đã từng tin ấy? Quyền lực thiêng liêng và các thứ đại loại thế. Và theo cậu có phải vì thế mà chúng ta mới du hành đến các vì sao không, Martin? Tìm kiếm linh hồn đã mất của chúng ta, phải thế không? Cố gắng chạy trốn khỏi hành tinh xấu xa của chúng ta để tìm một nơi tốt đẹp hơn?”

“Có lẽ vậy, thưa ngài. Chắc chắn là chúng ta đang đi tìm một thứ gì đó.”

Cơ trưởng Hart hắng giọng và gồng mình lên để gay gắt trở lại. “Giờ thì chúng ta đang tìm thị trưởng của thành phố này. Cậu hãy chạy vào đó, cho họ biết chúng ta là ai, chuyến du hành vũ trụ đầu tiên đến hành tinh số 43 trong hệ sao số 3. Cơ trưởng Hart xin gửi lời chào và mong muốn được gặp thị trưởng. Nhanh chân lên!”

“Vâng, thưa ngài.” Martin chậm rãi bước qua cánh đồng.

“Nhanh lên!” cơ trưởng quát.

“Vâng, thưa ngài!” Martin chạy đi. Rồi anh lại chậm bước trở lại, vừa đi vừa mỉm cười một mình.

Cơ trưởng hút hết hai điếu xì gà thì Martin mới quay lại. Martin dừng chân ngước lên nhìn cửa phi thuyền, người lắc lư, dường như không biết phải tập trung mắt vào đâu hay nghĩ gì.

“Thế nào?” Hart quát. “Đã có chuyện gì? Họ có đến đón chào chúng ta không?”

“Không.” Martin phải lảo đảo dựa người vào phi thuyền.

“Tại sao không?”

“Không quan trọng,” Martin nói. “Ngài cho tôi xin điếu thuốc, thưa cơ trưởng.” Ngón tay anh mò mẫm với lấy bao thuốc chìa ra, vì anh đang nhìn về phía thành phố vàng rực kia, mắt chớp lia lịa. Anh châm một điếu thuốc và lặng lẽ rít thuốc một hồi lâu.

“Nói gì đi chứ!” cơ trưởng kêu lên. “Họ không quan tâm đến phi thuyền của chúng ta sao?”

Martin nói, “Sao cơ? À. Phi thuyền ấy à?” Anh ngắm nghía điếu thuốc. “Không, họ không quan tâm. Có vẻ chúng ta đến không đúng lúc rồi.”

“Không đúng lúc!”

Martin vẫn rất kiên nhẫn. “Cơ trưởng, nghe này. Hôm qua đã có một chuyện rất lớn xảy ra ở thành phố đó. Nó lớn và quan trọng đến nỗi chúng ta chỉ là đồ hạng hai, tầm thường thôi. Tôi phải ngồi xuống đã.” Anh mất thăng bằng và ngồi phịch xuống, thở hổn hển.

Cơ trưởng bực tức nhai điếu xì gà. “Đã xảy ra chuyện gì?” Martin ngẩng đầu lên, khói từ điếu thuốc đỏ rực trong tay anh cuộn theo làn gió. “Thưa ngài, ngày hôm qua, một người đàn ông phi thường đã xuất hiện trong thành phố đó - một người tốt, khôn ngoan, đầy lòng trắc ẩn, và thông thái vô cùng!”

Cơ trưởng trừng mắt nhìn trung úy của mình. “Chuyện đó thì có liên quan gì đến chúng ta?”

“Khó giải thích lắm. Nhưng đó là một người họ đã chờ đợi từ lâu rồi, có lẽ từ cả triệu năm nay. Và ngày hôm qua, người ấy đã xuất hiện trong thành phố của họ. Chính vì vậy mà việc phi thuyền của chúng ta hạ cánh hôm nay chẳng có ý nghĩa gì cả, thưa ngài.”

Cơ trưởng giận dữ ngồi xuống. “Đó là ai? Không phải Ashley chứ? Không phải hắn đã đem phi thuyền của hắn đến đây trước chúng ta và cướp mất vinh quang của tôi đấy chứ?” Ông ta túm lấy tay Martin. Mặt ông ta trắng bệch, chán nản.

“Không phải Ashley, thưa ngài.”

“Thế thì là Burton! Tôi biết mà! Burton đã lẻn đến đây trước chúng ta và làm hỏng vụ hạ cánh của tôi! Giờ chẳng còn tin ai được nữa.”

“Cũng không phải Burton, thưa ngài,” Martin lặng lẽ nói.

Cơ trưởng sững sờ. “Chỉ có ba phi thuyền thôi mà. Chúng ta đã dẫn đầu. Người này còn đến đây trước cả chúng ta ư? Tên hắn là gì!”

“Người không có tên. Người không cần tên. Trên mỗi hành tinh người lại có một cái tên khác nhau, thưa ngài.”

Cơ trưởng nhìn viên cơ phó của mình bằng cặp mắt nghiêm khắc, hồ nghi. “Thế hắn đã làm điều gì tuyệt vời đến nỗi không ai thèm nhìn phi thuyền của chúng ta nữa?”

“Đầu tiên,” Martin bình thản nói, “người chữa khỏi cho kẻ ốm và an ủi kẻ nghèo. Người chống lại sự đạo đức giả và thối nát chính trị, và ngồi với dân chúng, nói chuyện suốt ngày.”

“Như thế hay ho lắm sao?”

“Vâng, thưa cơ trưởng.”

“Tôi không thể hiểu nổi chuyện này.” Cơ trưởng đến trước mặt Martin, nhìn vào mặt, vào mắt anh. “Cậu uống rượu hả?” Ông ta có vẻ nghi ngờ. Ông ta lùi lại. “Tôi không hiểu.”

Martin nhìn về phía thành phố. “Cơ trưởng, nếu ngài không hiểu thì không có cách nào giải thích cho ngài được.”

Cơ trưởng nhìn theo mắt anh. Thành phố rất yên ắng, tươi đẹp, và một cảm giác bình an vô ngần bao phủ lên tất cả. Cơ trưởng bước tới trước, rút điếu xì gà trên môi ra. Ông ta nheo mắt nhìn Martin, rồi lại nhìn những ngọn tháp vàng óng của các tòa nhà.

“Cậu không có ý nói… cậu không thể có ý nói… Người mà cậu nói đó không thể là…”

Martin gật đầu. “Đúng vậy đấy, thưa ngài.”

Cơ trưởng đứng sững, không nhúc nhích. Ông ta vươn người lên.

“Tôi không tin,” cuối cùng ông ta nói.

Giữa trưa, cơ trưởng Hart rảo bước vào thành phố, theo sau là cơ phó Martin và một trợ lý đem theo vài thiết bị điện tử. Thỉnh thoảng ông ta lại cười lớn, chống nạnh và lắc đầu.

Thị trưởng thành phố ra gặp ông ta. Martin dựng lên một chiếc giá ba chân, lắp một chiếc hộp lên đó, bật pin lên.

“Ông là thị trưởng hả?” cơ trưởng chỉ một ngón tay tới trước.

“Đúng thế,” thị trưởng đáp.

Thiết bị tinh vi nọ đứng giữa họ, được điều khiển và điều chỉnh bởi Martin và viên trợ lý. Cái hộp sẽ lập tức phiên dịch bất kỳ ngôn ngữ nào. Những lời nói phát ra lanh lảnh giữa bầu không khí ôn hòa của thành phố.

“Về sự việc ngày hôm qua,” cơ trưởng nói. “Đúng là nó đã xảy ra chứ?”

“Đúng.”

“Ông có nhân chứng không?”

“Có.”

“Chúng tôi có thể nói chuyện với họ không?”

“Ông cứ việc nói chuyện với bất kỳ ai trong chúng tôi,” thị trưởng nói. “Chúng tôi đều là nhân chứng.”

Cơ trưởng quay sang nói riêng với Martin, “Ảo giác tập thể.” Rồi quay lại với ngài thị trưởng, “Người đàn ông này - kẻ lạ mặt này - trông như thế nào?”

“Điều đó thì khó nói lắm,” thị trưởng nói, thoáng mỉm cười.

“Sao lại thế?”

“Ý kiến của mọi người có thể khác nhau chút ít.”

“Tôi cứ lấy ý kiến của ông đã,” cơ trưởng nói. “Ghi lại,” ông ta ngoái qua vai quát Martin. Viên cơ phó vội ấn nút máy ghi âm cầm tay.

“Ờ,” thị truồng nói, “người là một người rất hiền hậu và nhân từ. Người có một trí óc vĩ đại và vô cùng hiểu biết.”

“Vâng - vâng, tôi biết rồi, biết rồi.” Cơ trưởng phẩy tay. “Toàn những lời chung chung. Tôi muốn chi tiết cụ thể cơ. Bề ngoài hắn thế nào?”

“Tôi nghĩ điều đó không quan trọng,” thị trưởng trả lời.

“Rất quan trọng chứ,” cơ trưởng nghiêm nghị nói. “Tôi muốn nghe mô tả nhân dạng của người này. Nếu ông không thể tả hắn cho tôi thì tôi sẽ hỏi người khác.” Ông ta quay sang bảo Martin, “Tôi dám chắc đó là Burton bày trò chơi khăm thôi.”

Martin không chịu nhìn thẳng vào ông ta. Anh vẫn im lặng vẻ lạnh lùng.

Cơ trưởng búng ngón tay. “Còn chuyện gì đó khác nữa - chữa khỏi bệnh đúng không?”

“Người đã chữa khỏi cho rất nhiều người,” thị trưởng nói.

“Tôi có thể gặp một người không?”

“Được chứ,” thị trưởng nói. “Con trai tôi.” Ông gật đầu với một chú bé nhỏ thó vừa bước tới trước. “Nó vốn bị teo một tay. Giờ ông hãy nhìn xem.”

Nghe vậy, cơ trưởng bật cười vẻ bao dung. “Vâng, vâng. Ông biết không, đây còn không phải là bằng chứng gián tiếp nữa kia. Tôi chưa được thấy cánh tay bị teo của thằng bé. Tôi chỉ thấy tay nó lành lặn và bình thường. Đó không phải là bằng chứng. Ông có bằng chứng gì cho thấy hôm qua tay nó bị teo và hôm nay lại lành lặn?”

“Lời nói của tôi là bằng chứng,” thị trưởng nói đơn giản.

“Thị trưởng thân mến!” cơ trưởng kêu lên. “Ông không mong là tôi sẽ tin những lời đồn thổi đấy chứ? Ô không!”

“Tôi rất tiếc,” thị trưởng nói, nhìn cơ trưởng với vẻ như tò mò và thương hại.

“Ngài có bức ảnh nào của thằng bé trước hôm nay không?” cơ trưởng hỏi.

Một lát sau, một bức chân dung sơn dầu khổ lớn được đem ra, vẽ hình con trai thị trưởng với cánh tay bị teo.

“Thị trưởng thân mến!” cơ trưởng gạt bức tranh đi. “Ai cũng có thể vẽ tranh. Tranh vẽ có thể nói dối. Tôi muốn có một bức ảnh của thằng bé cơ.”

Không có bức ảnh nào. Xã hội này chưa biết đến nghệ thuật nhiếp ảnh.

“Thôi,” cơ trưởng thở dài, mặt giần giật, “để tôi nói chuyện với vài người dân khác. Cứ thế này thì chẳng đi đến đâu cả.” Ông ta chỉ vào một phụ nữ. “Bà.” Bà ta ngần ngừ. “Đúng, bà đấy; lại đây,” cơ trưởng ra lệnh. “Kể cho tôi nghe về con người tuyệt diệu các vị đã gặp hôm qua đi.”

Người phụ nữ bình thản nhìn thẳng vào cơ trưởng. “Người đi giữa chúng tôi, người rất cao quý và rất tốt.”

“Mắt hắn có màu gì?”

“Màu của mặt trời, màu của biển, màu của hoa, màu của núi, màu của đêm.”

“Thôi được rồi.” Cơ trưởng vung tay lên. “Cậu thấy chưa, Martin? Chẳng có gì cả. Một tên lang băm nào đó đã đi qua đây thì thầm những lời có cánh vào tai họ và…”

“Xin ngài đừng nói nữa,” Martin nói.

Cơ trưởng lùi lại. “Sao cơ?”

“Ngài nghe tôi nói rồi đấy,” Martin nói. “Tôi mến những người này. Tôi tin lời họ. Ngài muốn nghĩ gì thì tùy, nhưng xin ngài hãy giữ kín những ý nghĩ đó cho riêng mình thôi.”

“Cậu không được nói với tôi như thế,” cơ trưởng quát.

“Tôi đã chán ngấy vẻ trịch thượng của ngài rồi,” Martin nói. “Hãy để những người này yên. Họ đã đón nhận một điều tốt và tử tế, vậy mà ngài lại đến bới lông tìm vết, giễu cọt họ. Tôi cũng đã nói chuyện với họ. Tôi đã đi khắp thành phố và gặp họ, và họ có một điều ngài sẽ không bao giờ có - một chút lòng tin giản dị thôi, nhưng có nó thì họ có thể dời núi chuyển sông. Còn ngài, ngài sôi máu vì ai đó đã chiếm mất chiêu của ngài, đến đây trước và làm ngài hóa ra tầm thường!”

“Tôi sẽ cho cậu năm giây để nói nốt,” cơ trưởng trả lời. “Tôi hiểu rồi. Cậu bị căng thẳng, Martin ạ. Hàng tháng trời du hành trong vũ trụ, hoài niệm, cô đơn. Và giờ lại xảy ra chuyện này; tôi thông cảm với cậu mà, Martin. Tôi sẽ bỏ quá việc trái lệnh cấp trên vặt vãnh của cậu.”

“Tôi thì không thể bỏ quá sự chuyên chế nhỏ nhen của ngài,” Martin cãi. “Tôi sẽ từ chức. Tôi sẽ ở lại đây.”

“Cậu không thể làm thế!”

“Không ư? Ngài thử cản tôi xem. Đây chính là điều tôi tìm kiếm. Trước đây tôi không biết, nhưng giờ thì rõ rồi. Đây là nơi dành cho tôi. Ngài hãy đem những suy nghĩ bẩn thỉu của mình đi nơi khác và bới lông tìm vết ở những chỗ không với sự hồ nghi và… phương pháp khoa học của ngài ấy!” Anh nhìn khắp xung quanh. “Những người này đã có một trải nghiệm kỳ diệu, và dường như ngài không thể chấp nhận được rằng nó đã thực sự xảy ra và chúng ta suýt nữa đã đến kịp để được nếm trải nó.

“Mọi người trên Trái đất đã nói về người này suốt hai mươi thế kỷ sau khi người xuất hiện ở thế giới cũ. Chúng ta đều muốn nhìn thấy người và nghe người nói, mà chưa bao giờ có cơ hội. Và giờ đây, hôm nay đây, chúng ta chỉ đến sau người có vài tiếng.”

Cơ trưởng Hart nhìn má Martin. “Cậu đang bù lu bù loa như con nít ấy. Thôi đi.”

“Tôi không quan tâm.”

“Tôi thì có. Trước mặt những người bản xứ này chúng ta phải giữ thể diện. Cậu đang quá trón rồi đấy. Như tôi đã nói, tôi tha thứ cho cậu.”

“Tôi không cần ngài tha thứ.”

“Đồ ngu. Cậu không thấy đây chỉ là một chiêu của Burton để qua mắt những người này, để gạt họ, để thành lập các công ty dầu mỏ và khoáng sản của lão trá hình dưới chiêu bài tín ngưỡng hay sao! Đồ ngu, Martin. Đồ đần độn! Lẽ ra giờ cậu phải hiểu rõ người Trái đất rồi chứ. Họ sẽ làm tất cả - báng bổ, dối trá, lừa lọc, trộm cắp, giết chóc, để đạt được mục đích. Làm gì cũng được, miễn là có tác dụng; kẻ thực dụng đích thực, Burton là thế đấy. Cậu biết lão mà!”

Cơ trưởng phì một tiếng khinh bỉ. “Thôi nào, Martin, thừa nhận đi; đây chính là trò đê tiện mà Burton có thể làm, nịnh bợ những người dân này và gắp họ ngay khi họ cắn câu.”

“Không,” Martin nói sau một thoáng ngẫm nghĩ.

Cơ trưởng giơ tay lên. “Chính là Burton. Chính là lão. Đây là trò bẩn thỉu của lão, đây là mánh lới của lão. Tôi cũng phải phục lão già ấy. Xông đến đây giữa một vòng lửa và một vầng hào quang, với giọng nói nhẹ nhàng, bàn tay âu yếm, và một chút thuốc mỡ ở đây, một tia chữa bệnh ở kia. Chính là Burton thôi!”

“Không.” Giọng Martin đờ đẫn. Anh đưa tay che mắt. “Không, tôi sẽ không tin như vậy.”

“Cậu không muốn tin thì có.” Cơ trưởng Hart vẫn khăng khăng. “Thừa nhận ngay đi. Thừa nhận đi! Đây chính là trò Burton có thể làm. Đừng viển vông nữa, Martin. Tỉnh mộng đi! Trời sáng rồi. Đây là thế giới thực và chúng ta là người thực, những người dơ dáy - và Burton là kẻ dơ dáy nhất!”

Martin quay đi.

“Thôi nào, Martin,” Hart nói, máy móc vỗ lưng anh. “Tôi hiểu mà. Một cú sốc lớn với cậu. Tôi biết. Thật đáng tiếc làm sao. Cái lão Burton ấy đúng là đồ đểu. Cậu về nghỉ ngơi đi. Để tôi lo vụ này.”

Martin chậm chạp bước về phía phi thuyền.

Cơ trưởng Hart nhìn theo anh đi. Rồi, hít một hơi sâu, ông ta quay lại với người phụ nữ ông ta đã tra hỏi ban nãy. “Rồi. Cho tôi biết thêm về người đàn ông này. Bà đang nói gì nhỉ, thưa bà?”

Lát sau, các sĩ quan trên tàu vũ trụ ăn tối quanh những chiếc bàn xếp đặt ngoài trời. Cơ trưởng so sánh thông tin của mình với Martin, người đang ngồi ủ ê bên bữa ăn của mình, mắt đỏ hoe.

“Tôi đã phỏng vấn hơn ba chục người, tất cả đều nói cùng những chuyện tào lao như vậy,” cơ trưởng nói. “Đúng là do Burton rồi, tôi chắc chắn đấy. Chắc mai hoặc tuần sau lão sẽ quay lại đây để củng cố các phép mầu của mình và cướp mất hợp đồng của chúng ta. Tôi nghĩ tôi sẽ ở lại để phá ngang lão.”

Martin lầm lầm nhìn lên. “Tôi sẽ giết lão,” anh nói.

“Kìa Martin! Thôi nào, anh bạn.”

“Tôi sẽ giết lão - tôi thề.”

“Chúng ta sẽ chặn đường lão. Cậu phải thừa nhận là lão rất khôn. Thiếu đạo đức, nhưng rất khôn.”

“Lão thật bẩn thỉu.”

“Cậu phải hứa không được làm gì bạo lực đấy.” Cơ trưởng Hart xem lại ghi chép của mình. “Theo các thông tin này thì có ba mươi người bệnh được chữa lành một cách kỳ diệu, một người mù sáng mắt trở lại, một người mắc bệnh phong được chữa khỏi. Burton làm việc hiệu quả thật, phải thừa nhận là như thế.”

Một tiếng cồng vang lên. Một lát sau, một người chạy lại. “Thưa cơ trưởng. Có báo cáo! Tàu của Burton vừa hạ cánh. Cả tàu của Ashley cũng vậy, thưa ngài!”

“Thấy chưa!” Cơ trưởng Hart đấm bàn. “Bọn chó rừng đến đánh hơi vụ mùa rồi! Chúng nóng lòng được đánh chén đây. Hãy đợi đến khi tôi đối đầu với chúng. Tôi sẽ bắt chúng phải chia phần cho tôi - chắc chắn đấy!”

Martin nhìn như sắp ốm. Anh trân trối nhìn cơ trưởng.

“Công việc mà, chàng trai của tôi ạ, công việc làm ăn cả thôi,” cơ trưởng nói.

Mọi người nhìn lên. Hai phi thuyền đang từ trên trời đáp xuống.

Khi hai phi thuyền hạ cánh, chúng suýt đâm sầm vào nhau.

“Bọn ngốc ấy sao thế nhỉ?” cơ trưởng kêu lớn và nhảy bật dậy. Cả phi hành đoàn chạy qua cánh đồng đến chỗ hai phi thuyền đang bốc khói.

Cơ trưởng đến nơi. Cửa van khí mở ra trên tàu của Burton.

Một người đàn ông ngã nhào vào tay họ.

“Có chuyện gì vậy?” cơ trưởng Hart kêu lên.

Người nọ nằm trên mặt đất. Họ xúm xít quanh anh ta và thấy anh ta bị bỏng, bỏng rất nặng. Khắp người anh ta đầy những vết thương, vết sẹo, lòi những mô đỏ tấy, bốc khói. Anh ta nhìn lên qua cặp mắt sưng vù, cái lưỡi dày cộp của anh ta động đậy giữa đôi môi nứt toác.

“Đã xảy ra chuyện gì?” cơ trưởng gặng hỏi, quỳ xuống lắc tay người kia.

“Thưa ngài, thưa ngài,” người hấp hối thì thào. “Bốn mươi tám tiếng trước, ở khu vực không gian 7 DFS, ngay bên ngoài hành tinh số 1 của hệ sao này, tàu của chúng tôi và tàu của Ashley đã va chạm với một cơn bão vũ trụ, thưa ngài.” Một chất lỏng xám đục trào ra từ mũi người đàn ông đó. Máu từ miệng anh ta nhỏ xuống. “Tất cả đã chết. Toàn bộ phi hành đoàn. Burton cũng đã chết. Ashley chết cách đây một giờ. Chỉ còn ba người sống sót.”

“Nghe tôi đây!” Hart quát lên, khom người bên người đàn ông đang chảy máu. “Các người chưa từng đến hành tinh này trước đây sao?”

Im lặng.

“Trả lời tôi ngay!” Hart quát.

Người đàn ông hấp hối nói, “Không. Gặp bão. Burton chết cách đây hai ngày. Đây là lần đầu tiên chúng tôi hạ cánh xuống một hành tinh trong vòng sáu tháng.”

“Anh chắc chứ?” Hart gầm lên, túm chặt người nọ lắc mạnh. “Anh chắc không?”

“Chắc, chắc,” người hấp hối kia lầm bầm.

“Burton chết hai ngày trước? Anh chắc chắn chứ?”

“Vâng, vâng,” người kia thì thào. Đầu anh ta gục xuống. Anh ta đã chết.

Cơ trưởng quỳ bên cái xác cứng đờ. Mặt ông ta giật giật, các bắp thịt cử động một cách vô thức. Các thành viên còn lại của phi hành đoàn đứng sau ông ta, nhìn xuống. Martin chờ đợi. Cuối cùng cơ trưởng nhờ một người đỡ ông ta dậy, và một người chạy lại giúp. Họ đứng nhìn về phía thành phố. “Điều đó có nghĩa là…”

“Điều đó có nghĩa là?” Martin hỏi.

“Chúng ta là những người duy nhất đặt chân đến đây,” cơ trưởng Hart thì thào. “Còn người đàn ông đó…”

“Người đàn ông đó thì sao, thưa cơ trưởng?” Martin hỏi.

Mặt cơ trưởng co giật không ngừng. Nhìn ông ta già xọm đi, xám ngoét. Mắt ông ta đờ đẫn. Ông ta bước tới trước, đi giữa đám cỏ khô.

“Đi nào, Martin. Đi nào. Cậu phải đỡ tôi; vì tôi, hãy đỡ tôi đi. E là tôi sẽ ngã mất. Và nhanh lên. Chúng ta không thể để mất thời gian…”

Họ loạng choạng đi về phía thành phố, lội giữa đám cỏ khô cao, giữa làn gió lồng lộng.

Vài tiếng sau, họ đã ngồi trong thính phòng của thị trưởng. Một ngàn người đã đến, nói chuyện, rồi đi. Cơ trưởng vẫn ngồi nguyên, mặt hốc hác, lắng nghe, nghe mãi. Khuôn mặt những người đến làm chứng và nói chuyện rạng ngời đến độ ông ta không chịu nổi khi nhìn họ. Và suốt thòi gian đó, tay ông ta không ngừng bứt rứt, lúc thì chắp lại trên đầu gối; lúc lại run rẩy giật giật thắt lưng.

Khi tất cả đã xong xuôi, cơ trưởng Hart quay sang nhìn thị trưởng và nói với ánh mắt kỳ lạ:

“Nhưng chắc các vị phải biết người đã đi đâu chứ?”

“Người không nói người sẽ đi đâu,” ông thị trưởng đáp.

“Đến một thế giới gần đây chăng?” cơ trưởng gặng hỏi.

“Tôi không biết.”

“Ngài có thấy người không?” thị trưởng hỏi, chỉ về phía đám đông.

Cơ trưởng nhìn. “Không.”

“Vậy thì có lẽ người đã đi rồi,” thị trưởng nói.

“Có lẽ, có lẽ!” cơ trưởng yếu ớt kêu lên. “Tôi đã phạm một sai lầm khủng khiếp, và giờ tôi muốn gặp người. Tôi vừa mới nhận ra đây là điều vô cùng bất thường trong lịch sử. Được trải nghiệm một điều như thế này. Cơ may chúng tôi hạ cánh xuống một hành tinh trong số cả triệu hành tinh đúng một ngày sau khi người xuất hiện là một phần một tỉ! Các vị phải biết người đã đi đâu chứ!”

“Mỗi người đều có cách riêng để tìm ra người,” thị trưởng nhẹ nhàng đáp.

“Các vị đang giấu người.” Mặt cơ trưởng dần dần trở nên hằn học.

Một phần khắc nghiệt trước kia dần trở lại trên mặt ông ta. Ông ta đứng dậy.

“Không,” thị trưởng nói.

“Vậy ông biết người đang ở đâu chứ?” Ngón tay cơ trưởng giật giật ở bao súng da bên sườn.

“Tôi không thể cho ngài biết chính xác người đang ở đâu,” thị trưởng nói.

“Tôi khuyên ông nên bắt đầu nói đi,” và cơ trưởng rút ra một khẩu súng thép nhỏ.

“Không có cách nào để cho ngài biết gì cả,” thị trưởng nói.

“Dối trá!”

Vẻ thương hại hiện lên trên mặt thị trưởng khi ông nhìn Hart.

“Ngài mệt lắm rồi,” ông nói. “Ngài đã đi một chặng đường dài và ngài thuộc về một dân tộc mệt mỏi đã không có đức tin từ rất lâu rồi, và giờ ngài muốn tin đến mức ngài đang tự cản đường mình. Ngài sẽ chỉ khiến mọi chuyện khó khăn hơn nếu ngài ra tay. Ngài sẽ không bao giờ tìm được người theo cách đó.”

“Người đã đi đâu? Người hẳn đã nói với các vị; các vị biết. Cho tôi biết ngay!” Cơ trưởng huơ khẩu súng.

Thị trưởng lắc đầu.

“Cho tôi biết! Cho tôi biết!”

Khẩu súng nổ một, hai lần. Thị trưởng khuỵu xuống, bị thương ở tay.

Martin nhảy tới trước. “Cơ trưởng!”

Khẩu súng chĩa sang Martin. “Đừng xía vào.”

Thị trưởng nằm trên sàn, túm cánh tay bị thương, ngước nhìn lên. “Bỏ súng xuống đi. Ngài đang tự hại mình đấy. Ngài chưa bao giờ có đức tin, và giờ ngài nghĩ là mình đã có đức tin và ngài làm hại người khác vì điều đó.”

“Tôi không cần các vị,” Hart nói, đứng trên thị trưởng. “Nếu tôi đến sau người chỉ có một ngày ở đây, thì tôi sẽ đến một hành tinh khác. Rồi một hành tinh khác và một hành tinh khác nữa. Ở hành tinh tiếp theo, có lẽ tôi sẽ chỉ đến sau người nửa ngày thôi, và ở hành tinh tiếp theo sẽ là một phần tư ngày, và hành tinh tiếp theo sẽ là hai tiếng, rồi sẽ là một tiếng, rồi nửa tiếng, rồi một phút ở hành tinh tiếp theo. Nhưng rồi một ngày kia tôi sẽ bắt kịp người! Các vị nghe chưa?” Ông ta gào lên, mệt mỏi cúi gập xuống bên người nằm trên sàn nhà. Ông ta lảo đảo vì kiệt sức. “Đi nào, Martin.” Khẩu súng thõng xuống trong tay ông ta.

“Không,” Martin nói. “Tôi sẽ ở lại đây.”

“Cậu đúng là đồ ngốc. Cứ ở lại nếu cậu thích. Nhưng tôi sẽ đi tiếp với những người khác, đi xa hết mức có thể.”

Thị trưởng ngước lên nhìn Martin. “Tôi sẽ không sao đâu. Cứ để tôi lại. Những người khác sẽ chăm sóc vết thương của tôi.”

“Tôi sẽ quay lại,” Martin nói. “Tôi sẽ chỉ tiễn ông ta đến chỗ phi thuyền thôi.” Họ đi vùn vụt qua thành phố. Ai cũng có thể thấy cơ trưởng đang cố hết sức để tỏ ra cứng rắn, để đi tiếp. Khi đến bên phi thuyền, ông ta đưa một bàn tay run run lên đập vào thành phi thuyền. Ông ta đút súng vào bao. Rồi ông ta nhìn Martin.

“Thế nào, Martin?”

Martin nhìn ông ta. “Thế nào, thưa cơ trưởng?”

Mắt cơ trưởng dán lên bầu tròi. “Cậu chắc là cậu sẽ… không đi cùng… cùng tôi chứ?”

“Chắc, thưa ngài.”

“Nhân danh Chúa, sẽ là một cuộc phiêu lưu tuyệt lắm. Tôi biết tôi sẽ tìm thấy người.”

“Ngài đã hạ quyết tâm rồi phải không, thưa ngài?” Martin hỏi.

Mặt cơ trưởng run run và ông ta nhắm mắt lại. “Phải.”

“Tôi chỉ muốn biết một điều thôi.”

“Điều gì?”

“Thưa ngài, khi ngài tìm thấy người - nếu ngài tìm thấy người,” Martin nói, “ngài sẽ hỏi xin người điều gì?”

“Sao…” cơ trưởng ngập ngừng, mở mắt ra. Hai bàn tay ông ta nắm vào rồi duỗi ra. Ông ta băn khoăn một lúc rồi nở một nụ cười kỳ lạ. “Tôi sẽ xin người ban cho một chút yên bình và tĩnh lặng.” Ông ta chạm vào thành phi thuyền. “Đã lâu rồi, lâu, lâu lắm rồi tôi không được biết thế nào là thư giãn.”

“Ngài đã bao giờ cứ thử thư giãn chưa, cơ trưởng?” “Tôi không hiểu,” Hart nói.

“Thôi không sao. Tạm biệt, cơ trưởng.”

“Tạm biệt cậu, Martin.”

Phi hành đoàn đứng bên cửa phi thuyền. Chỉ có ba người trong số họ đi tiếp cùng Hart. Bảy người kia nói họ sẽ ở lại cùng Martin.

Cơ trưởng Hart nhìn họ khắp lượt rồi tuyên bố: “Một lũ ngốc!” Ông ta là người cuối cùng trèo vào khoang điều áp, giơ tay chào gọn lỏn, cất tiếng cười sắc lạnh. Cánh cửa sập lại.

Phi thuyền phóng lên trời giữa một cột lửa.

Martin nhìn theo phi thuyền bay đi cho tới khi nó biến mất.

Bên rìa cánh đồng, thị trưởng, được mấy người dìu, đang vẫy anh.

“Ông ta đi rồi,” Martin đến gần ông nói.

“Phải, tội nghiệp, ông ta đi rồi,” thị trưởng nói. “Và ông ta sẽ đi tiếp, đi từ hành tinh này đến hành tinh khác, tìm hoài, tìm mãi, và ông ta sẽ luôn luôn đến muộn một tiếng, hoặc nửa tiếng, hoặc mười phút, hoặc một phút. Và cuối cùng ông ta sẽ chỉ đến muộn có vài giây thôi. Và khi ông ta đã ghé thăm ba trăm thế giới khác nhau, và đã bảy mươi hay tám mươi tuổi, ông ta sẽ chỉ đến muộn một phần mười giây thôi, rồi một phần trăm giây. Và ông ta sẽ cứ đi tiếp, đi tiếp, nghĩ rằng mình sẽ tìm thấy chính điều ông ta đã bỏ lại đây, trên hành tinh này, tại thành phố này…”

Martin bình thản nhìn thị trưởng.

Thị trưởng chìa tay ra. “Còn nghi ngờ gì nữa đâu.” Ông vẫy gọi những người khác và quay lại. “Đi nào. Chúng ta đừng để người phải đợi.”

Họ đi vào thành phố.