Chương 28 .
Bố ơi, bố đâu rồi? Mẹ vừa nói cái gì ấy, bố ơi! Nghe tiếng Quang Sinh gọi hốt hoảng, thầy Quang
Tình vừa về đến cửa, vội lật đật chạy vào. Hai con mắt
đẹp như hai vành trăng của Thắm he hé. Thầy Quang Tình ghé xuống, phấp phỏng:
- Thắm à, em nói gì thế em?
- Đấy đăm bỏ đấy đai có chắn. Đấy lai bỏ ró dáy có chắn.
- Mẹ nói gì thế bố?
- Mẹ nói tiếng Giáy: Được cấy không làm cỏ cũng đói.
Thu nhiều không dè sẻn cũng đói.
Thầy Quang Tình nói, rồi lại cúi xuống sát gương mặt vẫn còn đang mê mệt của Thắm:
- Em nói được là tốt rồi. Em cứ nói đi, Thắm à. Anh sẽ dịch cho các con nghe;
- Đấy đăm cỏ đấy đai hấu bỏ phạt tấng piai!
- Mẹ đang nhớ làng Nhuần quê mẹ đấy, hai con à. Mẹ bảo: Cấy không làm cỏ, lúa không mẩy đến đuôi.
- Chôi rưới vành pắn, pí nuống rưới vành bỏ pắn.
- Mẹ bảo: Sọt rách vứt được, anh em nghèo không bỏ được.
Thầy Tình vừa nói vừa ngoảnh lại nhìn hai con. Nhưng lần này, vừa dứt câu, thầy Quang Tình vội cúi xuống, hốt hoảng cầm bàn tay Thắm lắc lắc:
- Thắm! Em vừa nói gì nữa đấy?
Rồi nhấc bàn tay người vợ thương yêu lên, ủ ấp vào hai bàn tay mình, thiết tha:
- Không! Pí nuống bỏ lao lai. Dèn cha lao phi toóc! Anh em không sợ nhiều. Hận thù sợ một người! Em sợ ai? Không sợ bất cứ một ai cả! Không sợ em à!
- Mẹ ơi. Có bố và chúng con đây. Mẹ không sợ ai mẹ nhé!
Quang Bình và Quang Sinh gần như đồng thanh. Và cả hai cùng reo lên khi thấy mẹ Thắm vừa đột ngột mở bừng hai con mắt. Hai con mắt con gái Giáy đen
lay láy và sáng trong nhưng lúc này ngơ ngác như đang lạc lối về.
- Mẹ tỉnh rồi. Hai con vào bếp làm cơm để lát nữa mẹ ăn đi. Để bố nói chuyện với mẹ.
Thầy Quang Tình đưa tay gạt mấy sợi tóc mây vương trên vầng trán mịn màng của Thắm, rồi nghiêng mặt, âu yếm:
- Thắm ơi, thế là em đã tỉnh rồi. Thắm à, cuộc sống đúng là không dễ dàng, kẻ gian tham quỷ quyệt vẫn nhiều, nhưng người tốt ngày càng đông đảo. Cái ác thì chẳng sao hết được nhưng rốt cuộc chúng chẳng có thể chiến thắng được chúng ta, em à. Em có nghe rõ lời anh nói không? Chúng không chiến thắng được chúng ta đâu! Vì sao, em biết không? Không phải vì chúng ta biết dĩ độc trị độc đâu. Ông Văn Chỉ đã sử dụng liệu pháp ấy đấy! Ông định lấy ván thôi làm giường, làm trạn bát, làm ngai thờ... để biếu từ cảnh sát Kình đến các vị quyền chức trên nó. Ông sẽ giết dần giết mòn cái quân tàn ác ấy. Nhưng anh thì anh không thể làm thế! Không thể làm thế được. Làm kẻ ác khó nhọc lắm! Vì làm kẻ ác là trái với lương tâm anh. Trái với luân thường. Người cao thượng không làm thế. Làm thế là tiểu nhân là đê hèn. Ăn miếng trả miếng là đối sách của thú dữ. Văn minh gắn liền với bao dung tha thứ, với đạo đức! Ông Văn Chỉ vẫn là người thầy dạy nghề anh vô cùng kính trọng. Nhưng, anh không thể xử sự như ông được. Ai đối với anh thế nào thì tùy. Còn anh, anh quen sống với điều thiện. Đó, cái ác đã dồn anh đến chân tường, nhưng anh có gục ngã đâu. Anh tồn tại bằng cuộc sống lao động nhọc nhằn và lương thiện của anh. Chúng ta tồn tại và tiếp tục hoàn thiện nhân cách mình bằng thiện tâm của lòng mình, bằng tình yêu. Anh sống bằng thiên lương, bằng tình yêu. Bằng tình yêu của em đây, Thắm à. Chúng ta như mọi người lương thiện, không làm kẻ ác được. Cuộc sống này được xây dựng bằng những gì nào, bằng những điều tốt đẹp đấy, em à.
Nhìn gương mặt sáng trong tươi hồng của Thắm, nhận ra Thắm đã thấu cảm được tất cả những điều thầy muốn nói, giấu niềm xúc động đang trào dâng lên khiến hai cánh mũi cay xè và lệ đã đọng đầy trong hai mi mắt, thầy liền quay đi, nghẹn ngào:
- Thắm ơi, em có hiểu là tình yêu của em quan trọng với anh đến chừng nào không?
Rồi không thể đừng, thầy lập tức quay đầu lại, ghé xuống Thắm, dịu dàng và rưng rưng:
- Thắm ơi. Nhớ em anh nhớ buổi vươn Giáy đầu tiên anh được dự ở làng Nhuần, nơi chúng ta yêu nhau. Anh tiếc hồi đó, anh không biết hát và cũng chưa biết làm thơ tình. Giờ thì em hiểu rồi chứ. Cuộc đời anh, thơ anh khởi sự tự em đấy. Bây giờ anh tiếp tục đọc thơ cho em nghe nhé. Đây là bài Đối thoại tình yêu. Bài này anh mới làm mấy hôm nay.Sao dạo này
Anh ít nói “yêu em”?
Lý do thật giản đơn
Sau những cơn gió lạnh đầu đông
Cơ hàm anh bị viêm
Khiến anh luôn nói ngọng
Những tiếng lòng trang trọng
Đâu dám tùy tiện trao
Giữa không gian tĩnh lặng
Sao đêm qua anh khóc
Thổn thức như con nít?
Sự tình em có biết?
Cơn ác mộng khủng khiếp
Đốt cháy cả đời anh
Quằn quại suốt đêm đen
Anh chiêm bao mất em.[6]
Thế đấy em à. Anh có yếu đuối quá không, em?
Ngoài sân, nắng vừa lên. Vầng mặt trời đi vắng mấy hôm đã trở lại. Trên sàn nhà có mấy đốm nắng đang nhảy nhót. Nghe thấy tiếng nước sôi lịch bịch dưới chân chiếc chõ gỗ đồ cơm. Từ hôm mẹ Thắm ốm, Quang Bình và Quang Sinh quyết định cả nhà chuyển từ ăn cơm nấu sang ăn cơm đồ bằng chõ. Nên lúc này đây, phảng phất trong gian nhà nhỏ là hương cơm đồ đang chín thơm thảo hiền lành thân thuộc của làng quê. Và Thắm từng lúc một, từng lúc một, trên gương mặt đang dần dần hiện lên những nét vẻ thanh xuân thời con gái đã xa. Mặt Thắm hình trái đào. Hai vệt lông mày đen nhánh cong cong hình cánh chim. Hai con mắt long lanh sương sớm. Chiếc cằm xinh xinh vát nhẹ một bên để lưu giữ nét duyên dáng con gái Giáy đẹp quyền quý cao sang. Đã hồi phục lại tất cả! Đã trở lại và đó là cuộc sống hoàn nguyên, không chịu khuất phục, vững bền, không vong thân, tha hóa.
- Anh đọc tiếp một bài nữa cho em nghe nhé, Thắm à. Giọng thầy Quang Tình lồ lộ niềm hào hứng:
- Bài này anh làm hồi anh mới yêu em. Hôm ấy anh chia tay em để đi dậy ở trên Y Tí vùng đồng bào Hà Nhì, xã ấy khi đó chưa có trường học. Em có nhớ không? Nhan đề bài là Chọn lựa.
Thầy Quang Tình hắng giọng và tiếp tục đọc:
Anh chẳng tin
Vợ chồng là duyên số
Ghét những ca ngẫu ngộ lạnh băng
Mẹ ướm cho ta Một cô răng đen
Lùng thùng váy lĩnh
Chân thực cần cù Chân guốc mộc
Ta lùi xa
Bố thâm nho Ngầm dạm cho ta
Một tố nữ con nhà gia giáo
Ngoắc tay bạn từ thời niên thiếu
Ta dửng dưng xa lạ
Như nước ốc chiều hôm
Chị gái săn cho ta
Một em mỏ đỏ mắt xanh
Quen ưỡn ẹo nơi thị thành nhún nhảy
Kê sách chồng cao
Hạ đôi mông tròn lẩy
Vắt chân ngồi
Tung váy xòe cũn cỡn
Ta cười khẩy lắc đầu thoái thác
Lệnh cho con tim
Đi tìm nửa khác Ở bất cứ nơi đây
Hay thâm sơn cùng cốc
Rồi một hôm
Ta gặp cô sơn nữ
Thẹn thùng yêu
Như một con chim nhỏ
Dang đôi cánh mỏng manh
Liều mình quên thân
Lao vào bão táp
Ngắm dáng hình nàng
Mắt ta quên chớp
Nghe chuyện đời nàng
Hồn ta chan nước mắt
Thiếu vắng nàng
Ta sống đời thực vật
Đó chính là người bạn đời đích thực Sẽ đi cùng ta
Đến cùng trời cuối đất Đổi triệu triệu đắng cay
Lấy những ngày hạnh phúc.[7]
-Chà! Em đã tỉnh hẳn rồi.
-Vừa dứt câu cuối cùng cùa bài thơ, thầy QuangTình nói như reo:
- Em ơi, tất cả sẽ qua đi. Tất, tất cả sẽ chẳng còn lại dấu vết gì trên thế gian này. Cả những cái gọi là âm mưu đớn hèn, cả tội ác, cả lừa lọc và ngu xuẩn. Chỉ còn lại một thứ duy nhất là tình yêu thương con người với con người em à. Chỉ còn lại tình yêu của anh với em, cô sơn nữ vợ yêu của anh thôi. Thắm ơi! Em là tấm gương soi của đời anh đó. Đây là bài anh viết tặng em trong những ngày gần đây. Bài thơ có tên là Tấm gương trong. Hãy nghe anh đọc nhé.
Em nhắc anh cài khuy áo lệch
Bù xù mái tóc chệch đường ngôi
Vết bùn trên mặt lau chưa sạch
Em như một tấm gương trong suốt
Cho anh soi mọi lúc
Thấy được mình thực chất
Mỗi khi em vắng mặt
Anh trống huơ trống huếch
Chẳng biết soi vào đâu
Như chính mình biến mất
Đôi khi anh đỏ mặt
Tự hỏi mình có thật là gương
Để em điểm má hồng
Soi mái tóc như một dòng suối mát
Hãy là những tấm gương soi
Để giúp nhau đo được tầm cao.
- Còn đây nữa, là bài thơ anh mới hoàn thành đêm qua. Bài thơ có thể đặt tên là Vĩnh biệt, nhưng không buồn đâu em. Anh đọc cho em nghe đây, Thắm à.
- Anh!
Trời! Một tiếng nói đột ngột bật ra từ đôi môi xinh xắn đang tươi hồng lại sự sống của Thắm. Bàng hoàng, thầy Quang Tình không kịp đứng dậy thì nhận ra cánh
tay Thắm đã choàng qua cổ thầy. Hai con mắt Thắm đã mở to hết cỡ, bồi hồi ánh hồi quang tươi trẻ.
- Anh của em!
- Em!
- Em mơ thấy anh Siểu cưỡi con ngựa bạch. Anh Siểu khỏe rồi. Anh Siểu lại đi vươn Giáy rồi, anh à.
- Chà! Thế thì anh mừng quá!
- Anh.
- Em.
- Anh à, anh phải sống với em. Phải sống mãi với em và các con, anh nhé!
Đỡ hai cánh tay của người vợ thương yêu, bồi hồi, thầy Quang Tình nghèn nghẹn gọi với vào trong bếp:
- Quang Bình, Quang Sinh ơi. Ra với mẹ nào hai con!
Hai con mắt Thắm, hai ánh hồi quang tươi sáng lướt qua gương mặt hai con, thân thiết, hài lòng, rồi từ từ khép lại, và từ đuôi mắt lọt ra hai giọt lệ trong vắt. Nỗi nhớ của Thắm đang đi về nơi làng quê xa xôi. Lại như Thắm ngày nào đi hát vươn Giáy đối đáp với đám trai làng đứng đầu là anh Siểu. Lại như Thắm hồi còn nhỏ đi xem bà Rúm hát then múa then, mê ảo như sống giữa cõi trời, cõi tiên. Bà Rúm không phải người reo rắc mê tín dị đoan. Bà Rúm là Già chỉm, là người môi giới giữa con người và quỷ thần. Bà Rúm cúng lễ, múa then hát then là để chuộc hồn người chết đưa lên cõi tiên, để cầu bình yên, chữa bệnh tật, giải vận hạn cho con người. Then này là then tím liếng, then nối dài hồn vía người già, gia tăng sức lực cho người trẻ và thêm đầy thóc lúa cho kho bịch. Then này mở trong những ngày pang hấu rang - làm cốm thờ thần then, ngày củng xàm - cúng thổ thần. Đầy ắp trong nhà là các bà các chị bế con, địu cháu tới xin Già chỉm ban phát phúc lộc. Già chỉm dẫn các bà, các chị lên thiên giới. Đường đi lúc quanh co, khấp khểnh, khi thênh thoáng, phẳng bằng. Qua chín cầu mây, chín ngọn núi, chín con suối. Già chỉm bước thoăn thoắt. Khi cưỡi ngựa, lúc chèo thuyền. Đường lên trời càng lúc càng gian nan. Con yêu tinh răng bằng lưỡi cuốc, miệng bằng cái hang, lưỡi bằng con sào hiện lên chắn đường đòi ăn thịt mọi người. Vung gươm, Già chỉm ra oai sấm sét. Già chỉm xông qua các cửa ải, tìm các oan hồn còn bị giam giữ ở các tầng, các cõi.
Chùm nhạc trên tay Già chỉm reo reng reng. Ba tấm lụa đào bay phấp phới. Đang là cô gái đẹp như tiên, Già chỉm thoắt cái đã biến thành ông quan văn họ Thèn, thành quan võ họ Lù mặt đỏ lẫm liệt, oai phong, tả xung hữu đột giữa đám quân ma đang tan tác, khóc lóc rên rỉ như tiếng giun tiếng dế.
Lòng dạ thật yên bình, thanh tĩnh, thầy Quang Tình nâng một trang giấy đầy chữ trên tay. Đó là bài thơ thầy mới hoàn thành đêm qua. Khe khẽ thầy đọc một mình cho mình nghe:
Cháu con hỡi Khi ta tắt thở
Hãy tới công an phường
Xin phép
Đốt cho ta một tràng pháo tép
Mừng ta đã sống đẹp!
Nếu phường không cho phép
Thì cứ đốt cho ta một quả pháo đùng
Tiếng sao âm vang tới tận thiên đình
Dõng dạc báo: Ta ung dung chuyển cõi
(Người có tim sẽ không tra hỏi,
Đem luật hình ra soi)
Tiếng pháo biệt ly
Đừng cỗ bàn, báo tử làm chi
Một hạt bụi biến vào hư vô
Như ta đó, chẳng có gì đáng nói:
Sống chân thực đến mức thành khờ dại
Dốt nịnh đời, danh lợi chẳng màng chi
Cả một đời quằn quại vượt gian nguy
Mang chữ tình đeo nặng suốt đường đi
Lởn vởn giữa không trung
Mấy hồn mầy vía
Chờ một ngày tái nhập cõi trần gian
Ngày giỗ Tết cho ta một nén nhang
Để tưởng nhớ một người thân dĩ vãng
Rồi sống tốt những tháng ngày hiện tại
Vỏ trái đất dày thịt xương nhân loại
Liên tiếp thành hóa thạch gửi đời sau![8]
Hoàn chỉnh ngày 15.12.2014
( 25 tháng 10 năm Giáp Ngọ)