Tắm nước nóng

Trước khi nhập ngũ, tôi sống ở nông thôn trọn hai mươi năm nhưng chưa bao giờ được tắm nước nóng lấy một lần. Thời ấy, chúng tôi chỉ biết tắm trên sông, thời ấy mùa hè nóng hơn bây giờ rất nhiều, ăn xong cơm trưa thì toàn thân đã đầm đìa mồ hôi, không thèm quan tâm đến mọi thứ, vất bát xuống là chạy ngay ra bờ đê, chúi đầu xuống dòng nước mát lạnh vẫy vùng thỏa thích đến mấy tiếng đồng hồ. Hành vi này người ta gọi là bơi lội, nhưng chúng tôi thì gọi là tắm. Vẫy vùng cả một buổi trưa trên sông, chờ cho người lớn ngủ trưa dậy, chúng tôi mới lưu luyến trèo lên bờ đê để đến trường hoặc đi chăn trâu. Mùa hè nào cũng thế, ít nhất cũng có một vài đứa trẻ chết trên dòng sông này, nhưng chuyện đó không hề ngăn cản chúng tôi tắm sông, người lớn cũng chẳng thèm quản lý chúng tôi nữa. Chúng tôi sinh ra là đã làm quen với sông nước, không được ai dạy bơi, tất cả là do chúng tôi tự tập tành lấy, do vậy mà cũng có thiên hình vạn trạng kiểu bơi. Thời ấy, mỗi khi mùa hè đến, những thằng con trai mười tuổi trở xuống thường là không có mảnh vải nào trên người, giày cũng không có nốt, toàn thân đầy bùn đất, đen nhẻm chẳng khác gì một con cá ba. Thi thoảng cũng có vài đứa con gái to gan theo đuôi bọn con trai xuống sông vào buổi trưa, nhưng bọn chúng lúc nào cũng mặc quần áo chỉnh tề nên khi khoát nước vọc bùn không hề thuận tiện tí nào.

Thời gian tắm sông của chúng tôi thường bắt đầu từ ngày lễ Lao động 1 - 5 và kết thúc vào khoảng trước sau ngày Quốc khánh. Cá biệt có những thằng quá ham thích dòng nước nên cho đến những ngày cuối thu, sương đã bắt đầu rơi mà vẫn vừa run vừa nhảy xuống sông. Lúc ấy chúng tôi vẫn chưa hề nghĩ là đến mùa đông sẽ tắm như thế nào, chỉ biết là nếu không ngâm mình trong dòng nước thì chắc chắn toàn thân chúng tôi sẽ rất ngứa ngáy khó chịu. Nước sông đóng thành một lớp băng dày, chúng tôi chẳng còn cách nào để tắm được nữa. Trải qua một mùa đông dằng dặc, trên thân thể chúng tôi, cáu ghét đã đóng một lớp dày như đồng xu. Lúc ấy chúng tôi vẫn không hề biết rằng, ở thành phố người ta tắm nước nóng trong mùa đông.

Lần đầu tiên được tắm nước nóng của tôi chính là sau khi nhận lệnh gọi nhập ngũ, tôi lên huyện để nhận quân trang. Lúc ấy tôi đã tròn hai mươi tuổi. Mùa đông năm ấy, huyện tuyển mộ đến mấy trăm tân binh, tất cả đều tập trung về huyện lỵ, nhận xong quân trang, người ta lùa chúng tôi như lùa vịt về hai nhà tắm. Thân nhân đưa tiễn chúng tôi đều đứng đợi bên ngoài nhà tắm để nhận lại quần áo cũ. Lúc ấy, thị trấn huyện có hai nhà tắm, một là nhà tắm công cộng và một là của xưởng sản xuất keo dán. Nhà tắm công cộng có tên là Bể tắm Nhân dân, là nơi để nhân dân thị trấn tắm tập thể, nghe đâu bên trong có một bể nước rất lớn được ốp và lát đá rất bằng phẳng. Nhà tắm của xưởng sản xuất keo chỉ dành riêng cho công nhân của xưởng, vừa nhỏ vừa trang bị rất đơn giản. Bất hạnh thay, tôi lại bị phân về đây. Bể tắm này thực chất là một cái hố được đào trên một khoảnh đất bằng phẳng, chung quanh được trét một lớp xi măng, trong đó có gắn mấy vòi nước nóng, chắc là được chảy ra từ mấy cái lò đang bốc lửa ngùn ngụt ở chung quanh. Vách hồ, đáy hồ đều đóng một lớp mùn nhờn nhợt đen đen, trông bẩn đến phát khiếp, có lẽ chúng được gột ra từ thân thể công nhân xưởng keo. Toàn bộ khu bể tắm một mùi hôi thối xông lên nghẹt mũi, so với những mùi hôi ở nông thôn thì ở đây khó ngửi đến mấy lần, rất nhiều tân binh vừa bịt mũi vừa chạy nháo nhào, mồm thì hét lên: Không tắm, thối quá, không tắm đâu! Nhưng cán bộ đơn vị vũ trang đã bảo: Các cậu đều là là quân nhân. Quân lệnh như sơn! Bảo các cậu tắm, các cậu phải tắm, không tắm là không chấp hành kỷ luật quân đội! Do vậy mà anh em tân binh lóng ngóng cởi quần áo. Ba trăm thanh niên trần truồng đứng ngây như phỗng. Một tiếng khẩu lệnh hô vang, tất cả cuống cuồng chạy thẳng đến bể, bổ nhào xuống, trông chẳng khác người ta lùa bánh sủi cảo vào nồi nước sôi để luộc. Nước trong bể lập tức bị thân thể con người lèn cứng, đúng là một chảo thịt người! Nước trong bể cũng dâng lên chảy tràn lan trên đất, chảy ra đến tận bên ngoài và thấm ướt cả quần áo cũ vừa cởi ra của chúng tôi. Đây gọi là lần tắm nước nóng đầu tiên của tôi, nhưng nói đúng hơn là dùng nước nóng cho thấm vào người, thậm chí những người không khỏe mạnh thì không chen xuống được dưới nước nên thân thể không hề bị ướt. Nhưng cũng từ đó trở về sau, tôi biết rằng trong những ngày đông lạnh lẽo, người ở thành phố đã từng chen chúc nhau để tắm nước nóng là như thế này đây.

Sau khi nhập ngũ, chúng tôi đóng quân ở một vùng nông thôn xa tít tắp, chung quanh không hề có một dòng sông con suối nào để có thể tắm được. Cả ngày chúng tôi lăn lê bò toài, lại còn phải nuôi lợn trồng rau, bẩn đến độ trông chẳng khác những con khỉ giỡn bùn, thân thể bốc mùi chua loét. Mỗi khi gặp những ngày lễ trọng đại, lãnh đạo đơn vị đã sai người đến huyện để liên hệ bể tắm từ rất sớm. Liên hệ được rồi thì nhét chúng tôi lên những chiếc xe tải hạng nặng chuyển đi. Những ngày ấy, bể tắm là của bộ đội, nhân dân cấm tiệt không được vào, do vậy mà chúng tôi được tắm một cách thỏa thích. Địa phương đóng quân của chúng tôi vốn là một căn cứ địa cách mạng ngày xưa, thái độ của nhân dân đối với bộ đội là rất thân thiện; những nhân viên phục vụ trong nhà tắm rất chu đáo, cho uống trà miễn phí, sử dụng xà phòng thơm miễn phí khiến chúng tôi cảm động vô cùng. Vị lãnh đạo cao nhất trong nhà tắm nói với chúng tôi: Các đồng chí thân mến, cứ tắm cho thật kỹ, tắm cho thật sạch, tắm không sạch, không thỏa thích là có lỗi với sự quan tâm của nhân dân thành phố đối với các đồng chí! Có lẽ chúng tôi đã ngụp lặn trong bể tắm đến sáu tiếng đồng hồ, chín giờ sáng bước vào và ba giờ chiều bước ra. Dưới sự dẫn dắt của những cựu binh, đầu tiên là chúng tôi ngâm mình trong bể nước có độ nóng vừa phải, ngâm chán, bò lên, cứ hai người thành một đôi cọ lưng cọ nách cho nhau, cọ đến lúc toàn thân đỏ rực, có cảm giác chúng tôi đã lột một lớp da cho nhau, và quả thật là chúng tôi đã mất đi một lớp da. Kỳ cọ xong, chúng tôi lại tiếp tục ngâm một lát nữa, lại trèo lên kỳ cọ. Lần này thì kỳ cọ ở những chỗ hiếm nhất, ngay cả cáu ghét trong những kẽ chân cũng bị chúng tôi cọ cho kỳ hết. Đồng chí cựu binh đứng trên thành bể lớn tiếng gọi: Nếu ai không biết sợ nóng, biết hưởng phúc thì hãy theo tôi đến bể nhỏ! Thế là chúng tôi ùn ùn kéo nhau theo chân đồng chí ấy. Nhiệt độ nước ở đây ít nhất cũng phải sáu mươi độ, trong vắt, hơi nước bốc lên ngùn ngụt. Một cậu tân binh đưa tay nhúng vào nước, kêu lên một tiếng “oái” rồi rút phắt tay lên. Đồng chí cựu binh nhìn cậu ta một cách khinh thường, bảo: Cậu bị làm sao thế? Có gì đâu mà phải kêu lên như vậy? Nói xong, như muốn biểu diễn với lớp đàn em, anh ta hít một hơi thật sâu, hai tay chống lên thành bể, mắt nhắm tít rồi thân thể anh ta từ từ hạ xuống và dần dần chìm trong nước, mấy phút sau vẫn không thấy anh ta ngoi lên khỏi mặt nước, chúng tôi cứ nghĩ là anh ta đã hy sinh nhưng không dám kêu gào. Rất lâu sau đó, anh ta mới ngoi lên và nhìn chúng tôi cười một cách sảng khoái. Dưới sự dẫn dắt của đồng chí cựu binh lão luyện nhưng rất hiền lành ấy, chúng tôi sắp hàng đứng trên thành bể, dùng tay khoát nước lên người để cho da thịt thích ứng dần dần, tiếp theo là từ từ nhúng chân xuống nước. Đồng chí cựu binh nói, cho dù có nóng một tí, nhưng hễ nhúng vào nước rồi là không muốn lên nữa. Nghe lời hướng dẫn của anh ta, tôi cắn răng nhăn mặt nhúng chân ngập sâu đến bẹn. Lúc ấy tôi cảm thấy hình như có ngàn vạn mũi kim đang châm vào da thịt mình, mắt nổ đom đóm, hai tai bùng nhùng. Anh nhất định phải cắn chặt răng, ngàn vạn lần chớ có dao động, hễ mà dao động là mọi chuyện coi như chấm hết. Anh cảm thấy mồ hôi như những loài côn trùng bò ra từ những lỗ chân lông. Dưới sự cổ vũ của đồng chí cựu binh, anh nhắm mắt lại, cắn chặt răng, với lòng quyết tâm cao độ như đang bước vào con đường chết, anh từ từ thả người ngập hẳn trong nước. Trong khoảnh khắc ấy, hàng trăm cảm xúc sẽ ập đến, tuyệt đại bộ phận là chịu không nổi và ngay lập tức vọt lên khỏi mặt nước. Đồng chí cựu binh nói, ý chí của ai kiên định hay không kiên định, nhìn vào đây có thể đánh giá được ngay. Nếu anh vọt lên khỏi mặt nước lúc này, khác nào kiếm củi ba năm mà đốt một giờ, cả quãng đời còn lại không còn có cơ hội để tắm nước nóng chân chính được nữa đâu! Lúc ấy, vô luận là thế nào anh cũng phải hạ quyết tâm: Thà tôi chết dưới đáy bể nước này còn hơn là phải bò lên! Lúc ấy, anh có thể cảm thấy có muôn vạn mũi kim nhọn sắc đang chích vào cơ thể mình, nhịp tim anh đập nhanh hơn cả nhịp tim chim sẻ, máu của anh có khác nào nước sôi đang tuần hoàn trong cơ thể mình, mồ hôi của anh sẽ túa ra như thác đổ, những gì nhơ bẩn nhất trong thân thể anh sẽ theo mồ hôi mà ra. Qua khỏi giai đoạn này, anh cảm thấy thân thể mình như biến đi đâu mất, cơ bản anh không còn là anh nữa. Anh chỉ có thể cảm nhận được trí óc của anh là còn tồn tại, anh chỉ có thể chi phối được một bộ phận khí quản duy nhất là mí mắt - nếu xem mí mắt là khí quản, nhưng ngay cả mí mắt cũng không muốn mở ra nữa. Lúc này, anh có thể kê đầu vào thành bể mà ngủ một giấc ngon lành, cho dù có đi vào cõi chết, anh cũng sẽ rất hạnh phúc, đúng không? Sau khi được nước nóng ôm ấp khoảng một tiếng đồng hồ, trong mơ mơ hồ hồ của ý thức, anh tự nói với chính mình: Được rồi, nên lên rồi, nếu không lên anh sẽ bị nấu chín mất thôi! Anh cố gắng tìm lại thân xác của chính mình, hai tay bám chặt lấy thành bể, từ từ nhấc mình lên, anh có muốn lên thật nhanh cũng không thể được. Nhưng cuối cùng thì anh cũng đã bò lên được thành bể, cúi người nhìn xuống, thân thể anh đỏ như một con tôm bị luộc chín, một mùi vị tươi mát tỏa ra. Cho dù nhiệt độ trong nhà tắm là rất cao nhưng anh vẫn có cảm giác những cơn gió lạnh đang thổi tới. Anh trông thấy một chiếc ghế băng và anh nằm xuống. Nếu không có ghế băng, anh có thể tùy ý nằm xuống bất cứ chỗ nào. Anh nhận ra trên khắp người, một cảm giác lạ lùng, đau đớn không ra đau đớn, tê dại không ra tê dại, khó có thể khẳng định nó là cảm giác hạnh phúc hay đau khổ, do vậy cả quãng đời còn lại anh không bao giờ quên được nó. Nằm trên chiếc băng dâm dấp nước, anh cảm thấy trời đất đảo lộn quay cuồng, thân thể anh nhẹ tênh như sẵn sàng bay lên bất cứ lúc nào. Sau nửa tiếng đồng hồ, anh bò dậy, lại tiếp tục ngâm mình trong nước nóng khoảng mười phút nữa và đến bên dưới vòi hoa sen xối thêm vài phút. Thực ra thì không cần thiết phải đứng dưới vòi sen nữa vì trong thời kỳ ấy, chúng tôi cũng chưa có những nhận thức rõ ràng về vệ sinh hay không vệ sinh. Sau lần tắm nước nóng ấy, tất cả chúng tôi đều có cảm giác mình đã biến thành một người hoàn toàn khác, tinh thần thoải mái vô cùng và hình như ai cũng đẹp lên một tí.

Mười mấy năm sau, tôi đến Bắc Kinh học tập, làm việc. Tuy sống ở Thủ đô nhưng muốn đi tắm một bữa đã đời lại không dễ chút nào. Chẳng hạn, trong thời gian học tập ở học viện Nghệ thuật Quân đội, mỗi tuần bể tắm mở cửa một lần. Để đảm bảo vệ sinh, người ta thường xuyên thay nước trong bể nên không mở cửa liên tục được. Toàn học viện có mấy trăm người, do vậy có người tắm tất nhiên sẽ có người ngồi chờ, nước cũng không được nóng nên chúng tôi thường bị rét run, do vậy chúng tôi thường bỏ tắm giữa chừng, co ro đạp trên lối đi đầy xỉ than để về ký túc xá, hầu như không tìm thấy một cảm giác thoải mái nào sau khi tắm xong trong suốt quãng thời gian tôi ở đây. Lúc ấy tôi đã từng nghĩ: Sau này nếu có tiền hoặc có quyền, công việc đầu tiên tôi phải làm là sẽ xây cho mình hai bể tắm trong nhà, một lớn một nhỏ, mỗi ngày hai bốn tiếng đồng hồ đều có nước nóng đầy ăm ắp, ở bể lớn nước nóng vừa vừa, ở bể nhỏ nước thật nóng. Nghe đâu rằng có rất nhiều đảng viên là cán bộ lãnh đạo cấp cao thường thích ngồi trên bô để điều hành công việc, riêng tôi, nếu trở thành cán bộ lãnh đạo, nhất định tôi sẽ dầm mình trong nước nóng để làm việc, bàn làm việc để nổi phập phù trên mặt nước. Hội họp gì cũng được tiến hành trong bể tắm, mọi người vừa kỳ lưng cho nhau, vừa thảo luận. Nếu thế, mọi công việc sẽ được giải quyết dễ dàng hơn khi phải áo mũ xênh xang. Có mấy lần tôi gặp gỡ phóng viên, họ hỏi tôi: Lý tưởng cao nhất của anh là gì? Tôi không hề suy nghĩ gì, trả lời: Xây một bể bơi trong nhà để ngày ngày đều được dầm mình trong nước nóng.

Lại gần mười năm nữa trôi qua, nhà tôi đã lắp được bình nước nóng, về cơ bản là đã giải quyết được việc tắm nước nóng, nhưng rõ ràng chuyện này quá xa rời lý tưởng của tôi. Đứng dưới vòi nước nóng tắm xong, tôi có cảm giác mình chỉ mới rửa ráy qua loa, chỉ sạch được ngoài da mà không hề có cảm giác mình được thay da đổi thịt. Tôi vẫn hoài niệm nhà tắm công cộng ở thị trấn huyện, ở đó có bể nước nóng và siêu nóng. Nếu xây một bể tắm to như vậy và ngày nào cũng duy trì nước nóng liên tục, e rằng tôi không đủ tiền, quyền của tôi lại càng không đủ. Người như tôi, có phấn đấu cả đời cũng chẳng được làm quan, do vậy mà ý tưởng lợi dụng chức quyền để xây một bể tắm trong nhà hầu như chưa bao giờ tồn tại trong đầu óc tôi, chỉ ký gởi hy vọng vào việc mình có thể viết được một bộ sách vĩ đại nào đó, bán được mấy triệu cuốn, thu nhập được hàng tỉ nhân dân tệ, lúc ấy mơ ước của tôi mới có thể trở thành hiện thực. Lúc ấy, cửa nhà tôi sẽ rộng mở để đón chào quý khách khắp nơi đến nhà tôi tắm nước nóng. Chúng ta vừa ngâm mình trong nước vừa bàn luận chuyện văn chuyện đời. Ôi! Cuộc sống sao mà hạnh phúc!