CHƯƠNG VII HẦU TƯỚC Y VỆ MINH
Trong những năm ấy, tình hình chính trị ở Pháp ngày càng khủng hoảng, Đại Phát và vợ cùng nhiều người khác vẫn từ lâu âm thầm tổ chức cuộc khởi nghĩa của đám dân chúng nghèo khổ trong quận Thánh An Toan. Họ nhẫn nại chờ cơ hội thuận tiện để ra tay.
Gia đình bác sĩ Mai Triết không còn ai thân thích ở bên Pháp nhưng Đạt Anh còn có một người chú. Ông này là Hầu Tước Y Vệ Minh (The Marquis of Evremonde) vừa giầu có lại vừa có thân thế và là một bầy tôi được sủng ái trong triều, nhưng dân chúng thì lại ghét ông ta không để đâu cho hết vì lẽ ông ta vô cùng tàn ác. Cũng như đa số các nhà quý tộc về thời ấy, ông chẳng mảy may lưu tâm đến cảnh khổ cực của quần chúng quanh mình mà ngày càng chỉ lo thu sưu cao thuế nặng và bắt nhân dân phục dịch.
Một ngày kia vào khoảng năm 1780, Hầu tước dự một đại yến ở Ba Lê. Khi tiệc đã mãn, ông lên xe ngựa trở về nhà. Ông ta dường như thấy dân chúng hai bên đường chạy rẽ ra để nhường bước cho ngựa là ông khoái trí nên ông hạ lệnh cho mã phu ra roi cho ngựa phi nước đại. Một chốc xe vừa quẹo rất nhanh qua một chỗ quặt thì bánh xe bỗng chồm lên: ngựa hất hai chân sau rồi chúi đầu xuống. Chiếc xe đành phải ngừng lại để cho mã phu điều khiển lại ngựa.
Lúc ấy, người ta xúm đông lại quanh xe, kêu la hỗn loạn. Hầu tước thản nhiên ngó ra ngoài rồi hỏi:
- Cái gì thế bây?
Một người cao lớn cúi xuống nhặt một bó bùng nhùng ở dưới chân ngựa lên rồi đặt ở bên vệ đường. Anh ta quỳ xuống ở bên cạnh, gào thét như một con thú phát điên. Có người nói:
- Dám bẩm Hầu tước, thưa đó là một đứa trẻ con.
- Thằng cha làm gì mà kêu vang lên thế? Con nó đấy à?
- Dạ bẩm Hầu tước phải, thật là đáng thương cho hắn.
Người to lớn lúc nãy bỗng tiến đến gần xe nét mặt hung dữ, la lớn lên:
- Chết, chết…chết…
Hầu tước không tỏ vẻ gì cảm động. Ông mở túi tiền, quẳng ra một đồng tiền vàng, miệng nói:
- Thôi đi.
Trong chớp mắt chiếc xe đã khuất dạng.
Trên đường trở về tòa lâu đài của ông ở vùng quê, Hầu tước đi ngang qua rất nhiều làng mạc, đâu đâu cũng hiện ra cảnh điêu tàn nghèo khổ nhưng ông vẫn thản nhiên như không, chẳng hề quan tâm tới, có lúc dân quê kéo đến cửa xe ngựa, thỉnh cầu và vang nài xin ông một vài ân huệ, ông cũng chẳng buồn nghe họ nói.
Tới nơi, ông liền bước vào tòa nhà cổ kính, huy hoàng tráng Iệ vẫn là sở hữu của gia đình ông từ bao đời. Mỗi bước ông đi là có gia nhân theo kính cẩn hầu hạ. Trở về phòng riêng dùng cơm tối một mình rồi ông sang phòng ngủ, bình tĩnh lên giường như không có chuyện gì xảy ra. Sáng hôm sau, khi gia nhân vào phòng thì thấy Hầu tước đã tắt thở, một lưỡi dao găm đâm xuyên qua tim: người cha có đứa con bị ngựa của ông đâm chết đã tới báo thù.
Chỉ ít lâu sau lính bắt được kẻ sát nhân giam lại rồi mang xử giảo công khai. Bạn bè của tội nhân trong có Đại Phát thề rằng sẽ báo thù những người còn lại trong gia đình Hầu tước để rửa hận cho bạn.
Đạt Anh chính là cháu của Hầu tước Y Vệ Minh nên được thừa hưởng gia tài và chức tước nhưng chàng sẵn có cảm tình với đám dân nghèo nên chàng từ chối không nhận lãnh phần gia tài và ra lệnh dùng đất đai ấy để cứu giúp dân quê.
Lúc cách mệnh Pháp mới nổi, lâu đài Y Vệ Minh là một trong những lâu đài bị đốt trước tiên. Bút nào tả xiết nỗi vui mừng của dân quê khi họ chứng kiến thần lửa thiêu trụi tòa nhà tượng trưng cho bạo quyền và tàn ác.
Ở Ba Lê, Đại Phát tham dự trận công hãm ngục Bát Ty. Gã tiến sâu mãi vào và tới được gian phòng giam ở ngôi tháp phía bắc mang số 105. Gã rùng mình kinh khiếp lúc nhìn thấy nơi mà chủ cũ của gã là bác sĩ Mai Triết bị giam cầm trải qua 18 năm trường: đó là một phòng giam nhỏ hẹp, lạnh Iẽo và tối tăm. Trong phòng chỉ có một cái ghế đẩu và một ổ rơm. Đại Phát đập phá mấy thứ đó tan tành rồi đốt cháy hết, chỉ còn gian phòng giam trống rỗng. Gã lục soát kỹ lưỡng khắp phòng giam tìm được một vật và bỏ ngay vào túi.