Chương VI

Có một đặc điểm để Khuynh phân biệt chủ nhật với ngày thường: đó là có thể dành cả ngày lên vùng Quảng Bá, hoặc đi xa hơn, để bắn chim. Thế rồi cái thú vui đó dẫn đến một niềm vui mà chỉ nghĩ tới thôi đã lạnh cả hai bên sườn vì khoái cảm. Nhưng mà hãy cẩn thận, dù mới chỉ là hình dung trong đầu, khi trong nhà có mặt Diệu. Độc địa và tinh ranh như một con mẹ mìn, Diệu có thể đọc được những ý nghĩ thầm kín của Khuynh. Thì đấy, đang thay áo và nghiêng ngửa trước tấm gương lớn để thử cái coocxê ngoại, Diệu vẫn biết Khuynh đã dậy. Không quay đầu lại, mụ bảo:

- Hôm nay anh đến gặp anh Chín lần nữa đi. Phải tìm mọi cách để cho anh ấy thấy quyết định giáng chức anh là sai lầm. Anh nhớ phải ngọt nhạt tình cảm vào, ngày xưa anh Chín thân anh lắm cơ mà...

Diệu rời cái gương, tông tốc chạy đến, cúi sát xuống mặt Khuynh mà nói. Khuynh he hé mắt nhìn, không giấu được vẻ ghê tởm. Diệu cứ để tênh hênh cả nửa thân người phía trên, múa may trước mắt Khuynh. Cặp vú chảy thõng thệu, không có gì che đậy. Mụ ta sa sút quá, trở nên tởm lợm nhanh chóng quá. Khuynh ớn lạnh như đã no say mà vẫn bị nhồi thêm miếng mỡ lợn. Khuynh nhắm mắt lại. Thế là khỏi phải nhìn thấy mụ ta. Chỉ còn phải nghe mụ bày cái nước cờ đến thăm anh Chín - Mụ vẫn gọi ông Bộ trưởng bằng cái tên cúng cơm ấy. Ôi chao, nước non gì nữa mà đến. Cái linh cảm hết sức chính xác khiến Khuynh hiểu rằng đã thất bại. Bao nhiêu lần tương tự, Khuynh đã thoát được bằng dối trá, bằng những lời thề thốt rằng mình trong sạch, thậm chí bằng cả việc giận dỗi làm mình làm mẩy. Nếu như Diệu đã không mấy khi thành công bằng thủ đoạn này để khêu gợi tình yêu của chồng, thì Khuynh luôn luôn giành được chút tình cảm cả tin của anh Chín. Đến lần này không gì có thể cứu vãn được nữa. Lý trí sáng suốt của anh Chín, có sự hỗ trợ đầy sức thuyết phục của các tài liệu bằng chứng, đã ở thế thắng. Thứ tình cảm Khuynh muốn trình bày bỗng kệch cỡm như các bức họa của những tay thợ vẽ bày bán ở góc chợ quê. Thảm hại thay cho Diệu, vẫn ảo tưởng có thể đạt được mục đích bằng sự mồi chài của một mụ gái già.

Khuynh vật người nằm nghiêng, khỏi phải thấy cái thân hình trơ trẽn của Diệu. Không nhận thấy sự hậm hực khó chịu của chồng, Diệu vẫn vung vẩy cái coocxê sát mặt Khuynh và cứ tự phô bày trần trụi ý đồ của mình:

- Sau khi đến nhà anh Chín, anh nhớ tới thăm ông Hậu. Biếu ông ấy cái gì được nhỉ? Bộ cốc pha lê Tiệp, chai rượu Napôlêông, hay là tấm thảm Ba Tư? Biếu hẳn sáu cái cốc pha lê cho sang.

- Biếu xong rồi đi về à? - Khuynh vẫn nằm yên, làm như hỏi vô tư, nhưng dụng ý xỏ xiên. Đọc thấu mọi mưu đồ của vợ, Khuynh vẫn thèm một lúc nào đó được sửng sốt vì một việc làm không vụ lợi của Diệu.

- Sao lại về? - Diệu đã quay lại trước tấm gương, đang mặc áo, lập tức ngoảnh đầu lại - Ông Hậu làm việc ở Quân khu, rất có uy tín. Anh nói với ông ấy bảo bọn Quận đội xin cho thằng Sa nhà mình hoãn đi bộ đội đợt này...

Khuynh vùng dậy:

- Tôi không nói, hoãn đợt này chứ hoãn được mãi à?

- Đợt sau lại xin hoãn. Không hoãn được, thì ông ấy sẽ xin cho nó vào làm lính trong Quân khu...

- Mặc kệ nó, con mình như quí tộc, còn con người khác là rơm rác, là con tốt đen thí mạng đấy à?

Khuynh cáu kỉnh bỏ ra ngoài. Làm vệ sinh buổi sáng xong, Khuynh quay vào, thấy Diệu đã trang điểm rồi nhưng vẫn chưa đi đâu. Chắc mụ vừa trao đổi gì đó với thằng Sa. Hai mẹ con nhìn Khuynh van vỉ, nhưng lẫn chút tức tối. Thấy Khuynh không nói không rằng, lẳng lặng khoác súng hơi và tìm chìa khóa xe máy trong ngăn kéo, Diệu tím mặt.

- Anh đi đâu đấy? - Diệu chồm dậy thét to, rõ ràng là muốn gây sự.

- Đến nhà ông Hậu - Khuynh đáp cộc cằn.

- Đến nhà ông Hậu mà mang súng để bắn lòi mắt người ta ra à? - Diệu vừa tiến lại gần Khuynh vừa lắc lắc đầu, mái tóc phi dê xù lên như một con sư tử rung bờm. Mụ chìa cả mười móng vuốt màu mận chín về phía chồng - Đừng tưởng thò ra thụt vào mà qua được mắt gái này đâu. Giời ơi, cái con diều tha quạ mổ ấy, con "phò ba lít" ấy, nó ở đâu? Tao đổ axit, tao rạch mặt, tao giết...

Diệu rít lên trong một cơn ghen bất ngờ bốc hỏa hừng hực. Mụ lăn xả vào Khuynh, không cần giữ ý trước thằng con mười bảy tuổi. Khuynh loạng choạng lùi lại để tránh đỡ. Những móng tay Diệu tới tấp mổ vào ngực Khuynh, rồi cào siết, rồi day dứt. Mụ vồ lấy Khuynh như đòi được ôm ấp, nhưng hai bàn tay đã giật tung chiếc áo sơ mi ra khỏi lưng quần, tốc lên. Mười móng tay rạch điên cuồng trên tấm lưng, tưởng như bây giờ chạm phải mắt Khuynh thì chúng không ngần ngại móc mắt ra trong một khoái cảm bệnh hoạn.

Khuynh không gỡ nổi mình ra. Diệu cứ ôm ghì lấy Khuynh mà cào cấu từ trên bả vai, dọc theo xương sống, xuống đến thắt lưng. Kể ra chỉ một cái đánh mạnh, thúc mạnh là cái con yêu tinh đã đầu độc cuộc sống của Khuynh suốt mười tám năm qua, bằng những cơn ghen chu kỳ mỗi tháng một lần, sẽ bật ngửa trên nền đá hoa, sẽ giẫy đành đạch, ngáp chết. Nhưng chưa lần nào dù điên cuồng đến cực điểm, Khuynh có thể làm được như vậy. Trong tay Diệu, Khuynh tuyệt vọng như một con cua phải hơi ếch.

- Thằng Sa xin hoãn bộ đội để làm gì? - Khuynh hổn hển như đã chịu xuống nước, giọng hơi lạc đi.

Diệu vẫn rên ư ử, mụ hầu như đã kiệt sức, không trả lời nổi. Thằng Sa vội trả lời thay mẹ:

- Con vừa thi tốt nghiệp xong. Hoãn đợt này để con thi đại học.

Nhìn thấy ánh mắt trâng tráo đểu giả của thằng Sa, Khuynh phát khùng lên. Chẳng làm gì được mẹ nó, Khuynh trút nỗi điên giận lên đầu thằng con:

- Đại học gì mày. Suốt ngày suốt đêm đàn đúm với bọn đầu trộm đuôi cướp. Thả cho mày rộng cẳng, sao cũng có lúc mang vạ. Được rồi, tao sẽ đến nhà ông Hậu...

Khuynh đã bứt được Diệu, đẩy bắn mụ ra. Diệu loáng quáng ngã vào tay thằng con, gần như lả đi. Tay xách cái túi, tay cầm khẩu súng, Khuynh thận trọng tiến ra cửa, rồi mới nói cho hết ý:

- Tao sẽ đến nhà ông Hậu, nhưng xin cho mày đi bộ đội. Phải nhờ đến tay người ta rèn giũa, mày mới ra hồn người được.

Diệu rú lên một tiếng, uất ức vì đã bị Khuynh đánh lừa. Khuynh quay người, phăn phắt bước đi trên hành lang. Bây giờ dù có điên dại đến mức nào, Diệu cũng không dám đuổi theo để hành hạ chồng. Ở đâu mụ cũng được tiếng là hiền lành nhẫn nhục. Diệu chỉ dám lột vỏ, chỉ cuồng bạo cắn xé khi đã đóng cửa phòng, không có ai nhìn thấy.

❖ ❖ ❖

Sáng ra, bãi Cát Sa còn vắng bóng người. Bãi cát hẹp, nhưng trải dài, như vẫn còn thiếp ngủ. Chỉ ở trên mặt biển, phía xa, là cuộc sống lao động đã bắt đầu từ lâu. Những cánh buồm nâu loe xoe như lá tre, như quạt giấy, biến mất sau những hòn cù lao, rồi lại hiện ra.

Khuynh khi ấy mới ba mươi hai tuổi, nhưng trẻ trung chỉ như một chàng trai hai mươi lăm, cao to, cường tráng. Vừa sáng dậy, Khuynh nảy ra ý muốn làm người đầu tiên phá vỡ cái vẹn nguyên của một bãi cát mịn màng được sóng biển ôm ấp xoa vuốt suốt đêm qua. Trong nhà nghỉ, mọi người mới dậy, đang đánh răng rửa mặt xung quanh mấy vòi nước. Khuynh mặc quần tắm, rồi khoác phao chạy ra.

Mới chạy ngang những cây dương, xơ xác như những cái bút vẽ bị tuốt hết lông, Khuynh nghe tiếng con gái nức nở gần đó. Khuynh đứng sững lại, đưa mắt nhìn quanh. Cách chỗ anh đứng chừng dăm bước chân, một cô gái ngồi bên gốc cây phi lao, đang gục đầu vào thân cây thổn thức. Sáng tinh mơ, xung quanh nào đã có ai, cũng chưa có ai kịp làm gì khiến cô ta phải khóc. Ban đầu Khuynh thoạt hiểu đây là hậu quả của một cô gái nhẹ dạ, sau một đêm hè gió mát trăng thanh như đêm hôm qua. Không biết có người đang nhìn mình, cô gái hơi xoay người lại, nhặt quyển sách dày cộp trên cát, bên cạnh chân. Tay kia đưa lên lau nước mắt. Cái ý phỏng đoán xem chừng không đúng. Mái tóc cô mới được chải gọn gàng, hai bên hàng ngôi còn in đường lược. Nhưng chả lẽ vừa mới sáng cô ta đã mang sách ra đây ngồi đọc? Mà đọc gì đến mức phải khóc, thân rung lên từng đợt?

Bất ngờ cô gái ngẩng lên, thấy một chàng đẹp trai đang ngẩn ngơ nhìn mình. Cô bối rối quay mặt vào gốc cây dương, cố ghìm tiếng nấc. Khuynh lúng túng quay đi, chạy xuống bãi cát. Hình như cô gái này thuộc nhóm học sinh lớp y sĩ về thực tập ở thị xã. Họ trú cùng nhà nghỉ với Khuynh, thường xuyên ồn ào kéo nhau qua. Khuynh chỉ chú ý đến mấy cô gái ngon lành như trái hồng chín, còn cô gái này anh chỉ nhớ thoang thoáng.

Khuynh đến đây sau một sự thay đổi tràn trề hạnh phúc, cùng lúc phải che giấu đi nỗi ngậm ngùi. Sự mong ngóng được trở ra Hà Nội bắt đầu từ lần một cán bộ đối ngoại cấp Vụ đi công tác qua vùng tuyến lửa khu bốn, nghỉ lại ba ngày ở tiểu đoàn pháo phòng không của Khuynh. Là một chỉ huy cấp phó của tiểu đoàn, hơi láu cá nhưng thông minh xốc vác, Khuynh đã lọt vào cặp mắt của anh Chín. Một đêm hai anh em ngủ trong căn hầm chữ A đào sâu trong lòng đất, nhớ lại câu chuyện các chiến sĩ bàn tán lúc chiều, anh Chín chợt hỏi:

- Mình nghe anh em kể có lần một thằng đại úy phi công Mỹ nhảy dù xuống bến phà, người ta phải trưng dụng cậu đi hỏi cung. Cậu nói tiếng Anh khá lắm phải không?

- Not very, but I can speak English (1) - Khuynh làu bàu vì đã hơi buồn ngủ.

Anh Chín đang nằm, lập tức nhổm dậy, lắc lắc vai Khuynh:

- Khá lắm. Cái tiếng Anh của cậu thật chính xác. Ngữ điệu cũng rất uyển chuyển. Cậu đã kịp học tiếng Anh từ bao giờ vậy?

- Tôi đã tốt nghiệp đại học Ngoại ngữ. Tiếng Anh thì tôi bắt đầu học từ tiểu học cho đến năm 1951, gia đình tôi chạy ra vùng tự do mới tạm nghỉ.

Anh Chín kéo phắt Khuynh dậy, ngồi đối mặt với mình. Trong bóng tối mờ mờ, anh chỉ thấy cặp mắt to của Khuynh lấp lánh như có lửa.

- Ngờ đâu chốn thôn dã lại nương náu một anh hùng - Anh Chín không kìm được niềm vui, rồi đổi giọng thân mật - Này chú, chú có muốn được chuyển ra Hà Nội không?

Khuynh hơi lắc vai một cái như rùng mình:

- Đó là niềm ao ước thường xuyên của em. Nhưng chiến tranh ác liệt thế này, điều đó trở nên xa hoa đến mức không dám ước mơ nữa.

Như để chứng thực cho lời nói của Khuynh, những tiếng nổ rền lên phía đầu nguồn sông. Khoảng trời phía cửa hầm găm ngang dọc những đường đạn như những đàn chim lửa. Anh Chín nắm chặt tay Khuynh, nói giọng đảm bảo:

- Lúc này một người như chú rất đáng quý. Vụ anh đang thiếu người làm việc, tìm chưa được ai ưng ý. Chuyến này trở ra, anh sẽ tìm cách kéo chú về.

Xúc động trước lòng nhiệt thành của anh Chín, nhưng Khuynh tưởng anh chỉ hứa hẹn thế thôi, như mọi lời hứa hẹn rất chân thành mà người ta có thể quên sau một hai tháng ngập giữa một núi lo toan khác. Thế mà sáng hôm sau, anh Chín lại hỏi đột ngột:

- Lý lịch chú có bảo đảm không?

Hóa ra anh Chín đặt vấn đề nghiêm túc, và chắc đêm qua thao thức khá lâu vì quên hỏi Khuynh một khâu then chốt như thế.

- Nếu như gia đình em ba đời bóc lột, thì cuộc nói chuyện hôm qua coi như không có phải không? - Khuynh cười hóm hỉnh - Em thử kể sơ sơ, anh xem có duyệt được không nhé. Mẹ em buôn bán miến, măng, mộc nhĩ, hành tỏi ở chợ Đồng Xuân, tóm lại là bán hàng khô. Dạo cách mạng thành công, cụ hiến cho chính phủ năm lạng vàng trong "Tuần lễ vàng", nay vẫn còn giữ được giấy biên nhận. Gần cuối cuộc kháng chiến, gia đình em ra vùng tự do, mẹ em đóng góp rất tích cực, còn trực tiếp ra vào vùng địch hậu liên lạc với cơ sở ta. Cụ được tặng Huy chương Kháng chiến hạng nhì do công lao ấy đấy.

- Tốt lắm - Anh Chín thở phào vì đã cảm thấy yên tâm. Tuy vậy là người sáng suốt và rất kín nhẽ, anh nói thêm, như căn dặn một đứa em trai - Nhưng từ bé đã sống trong môi trường tiểu thương buôn bán, chú phải tỉnh táo gạt bỏ những biểu hiện chưa tốt do tác động của mánh lới con buôn, gạt bỏ thói cay nghiệt rẻ rúng người lao động nghèo. Được như vậy, chú sẽ là người hoàn hảo.

Khuynh vâng dạ đầy đủ, nhưng thầm nghĩ đời dễ có mấy người hoàn hảo. Anh Chín kín cạnh mà nói vậy, hẵng thử xem máu con buôn chiếm mấy phần trăm, và ở chỗ nào, trong huyết mạch Khuynh? Như mọi nhà làm ăn buôn bán thời ấy, nhà Khuynh không giàu, nhưng vẫn thuê được người phục dịch, xếp dọn quầy hàng trước và sau mỗi buổi chợ, cơm bưng nước rót, tắm rửa giặt giũ cho lũ trẻ. Khuynh sống một tuổi thơ sung sướng, những ý thích oái oăm đều được thỏa mãn, và một thời thanh niên thoải mái buông thả. Nhưng rồi, Khuynh đã lao vào cuộc sống hừng hực khí thế mới của Thủ đô giải phóng, nhiệt tình tham gia các hoạt động của sinh viên, sau đó tình nguyện gia nhập quân đội. Những trận chiến đấu giáng trả bọn cướp trời Mỹ, bị bom vùi, những đêm ngâm mình trong nước lạnh làm cọc tiêu cho xe  qua ngầm... Chỉ bằng ấy đã quá đủ cho việc gột rửa những tàn dư xưa cũ rồi đấy chứ?

Tưởng đâu anh Chín đã có thể yên lòng và câu chuyện sẽ chấm dứt ở đấy. Buổi chiều, anh lại tìm ra trận địa. Hai anh em ngồi dưới một lùm cây nhãn. Câu chuyện lại tiếp tục, như thể đã triền miên từ tối hôm qua đến giờ.

- Khuynh có gia đình rồi, phải không chú?

- Vâng - Khuynh đáp uể oải. Hễ có người hỏi đến chuyện vợ con, Khuynh vừa lúng túng vừa hổ thẹn như bị khơi lại lầm lỗi cũ - Em có một cháu gái.

- Cháu mấy tuổi? Vợ chú làm ở đâu?

- Có lẽ năm nay cháu gần tám tuổi rồi. Còn vợ em...

Khuynh không thích nhắc lại mối tình với cô thợ cơ khí Nhà máy Trung Quy mô. Cuộc tình duyên đi đến chỗ lỡ dở, đành phải làm đám cưới. Mẹ và các anh chị mặt ủ mày chau, xỉa ra xói vào. Người nhà hắt hủi bẻ họe cô vợ mồ côi cả cha lẫn mẹ của Khuynh. Không chịu đựng nổi, khi Khuynh nhập ngũ và đóng quân ở làng Châu, người vợ trẻ theo đến một mực xin ở lại. Khuynh đành thuận theo ý vợ, mua một căn nhà tranh trong làng cho vợ con ở. Người vợ xin được việc làm ở một xí nghiệp cơ khí trong thị trấn, bên kia sông. Gia đình tạm an cư. Hơn ba năm sau, đơn vị Khuynh chuyển sâu vào tuyến lửa.

- Đường vợ con của chú thế là ổn - Anh Chín trầm ngâm nói - Ngại nhất là ở tuổi ngoài băm như chú mà chưa lập gia đình. Lông bông thì khó tin cậy. Tuy vậy, anh nhắc chú quan hệ trai gái phải đúng mực. Thời thanh niên lãng mạn ôm đàn đi hát "Thiên thai", "Suối mơ" và tán tỉnh các cô gái đã qua rồi. Phải chững lại, phải nghiêm túc mới làm đối ngoại được. Nếu cứ vị tiền tài, danh vọng, gái đẹp là dễ bị mua chuộc và sa ngã.

Khuynh đã được học bài vỡ lòng cho cán bộ đối ngoại ngay từ hôm ấy, do chính ông Bộ trưởng tương lai truyền dạy. Anh Chín tuổi ngoài bốn mươi, chững chạc trong một cương vị như thế, mà vẫn nhiệt tâm với một anh chàng mới gặp bên nẻo đường chiến tranh. Chỉ nghĩ vậy, Khuynh không khỏi bùi ngùi. Lúc chia tay, cả hai người đều rưng rưng.

- Chú ở lại. Gắng đợi một thời gian, và hãy tin điều anh hứa - Anh Chín nắm tay Khuynh, giọng thành thực.

Khuynh cố nén xúc động bằng một câu đùa:

- Nếu như em còn sống đến ngày đó. Goodbye.

Không một ai trong số người đứng xung quanh biết rằng câu tạm biệt tiếng Anh ấy có liên quan đến cái tương lai sáng sủa của đời Khuynh. Chính Khuynh cũng không tin lắm rằng năng lực và dáng vẻ dễ mến của mình có tác động mạnh đối với anh Chín, để anh có thể xoay xỏa được một việc lớn như thế. Gần một năm qua, Khuynh hầu như không có thời gian rảnh rỗi để nhớ chuyện ấy nữa, thì một hôm, một chiếc xe commăngca phủ lá ngụy trang lao vào sân trung đoàn bộ. Người cán bộ đối ngoại ấy sau khi làm việc với cấp chỉ huy trung đoàn đã đến gặp Khuynh cùng lá thư ngắn ngủi của anh Chín:

Khuynh,

Quyết định đồng ý cho chú chuyển ngành đã được gửi về đơn vị. Thủ tục nhận chú về công tác ở Vụ anh cũng đã làm xong. Chú bàn giao và giải quyết mọi việc cho sớm, rồi theo xe về Hà Nội.

Rất mong chú

Anh Chín

Khuynh nghẹn ngào gần như tắc thở khi ôm lấy anh Chín. Trời ơi, có lẽ Khuynh sẽ gắn bó với anh Chín suốt đời. Khuynh sẽ không bao giờ quên được một con người như vậy. Trông anh Chín lúc này đàng hoàng và sang trọng một cách đáng thèm ước, không có vẻ bình dân và phong sương như lần Khuynh gặp anh ở tuyến lửa. Phải đến tận lúc này, Khuynh mới thật lòng cảm thấy choáng ngợp trước cái ngành mình sẽ bước chân vào, mới say mê và ham muốn đua chen tới một địa vị không thua kém bất cứ một người nào. Giá như ngay lúc ấy vị Bộ trưởng tương lai đọc được ý đồ tiến thân của anh chàng mà ông mới đưa tay dắt đi? Không, anh Chín chỉ hiểu cái ôm ghì hơi lâu của Khuynh như một người nồng nhiệt quá đỗi, choáng váng quá đỗi trước bao nhiêu cái được và mất đến cùng một lúc. Được biết về nỗi bất hạnh đến với vợ con Khuynh, anh Chín vỗ vỗ vào lưng Khuynh, trầm giọng an ủi:

- Anh hy vọng thời gian sẽ xoa dịu được nỗi đau của chú. Lúc này chú càng cần phải vượt lên. Càng cần có ý chí để đứng vững. Trước mắt anh yêu cầu chú một việc như thế này: chú được nghỉ phép hai mươi ngày, và phải nghỉ thực sự. Bốn năm trời ở tuyến lửa, bây giờ cần có một thời gian để thư giãn, để nghiền ngẫm và chuẩn bị tư thế cho một công việc mới. Anh có một người bạn cũ, trong ban quản lý nhà nghỉ ở bãi tắm Cát Sa. Anh ấy đã đồng ý thu xếp cho chú đến nghỉ, bao nhiêu ngày tùy chú.

Thế là Khuynh có mặt ở bãi Cát Sa này. Chiến tranh đang ác liệt, ai còn bụng dạ nào đến đây tắm biển, cho nên nhà nghỉ biến thành nơi nghỉ trọ cho những đoàn cán bộ đi công tác qua, những nhóm sinh viên về thực tập ở bệnh viện hay trường học trong tỉnh. Ngay giữa thời buổi chiến tranh mà khu vực thị xã vẫn khá yên tĩnh và hầu như không bị sứt mẻ. Bãi tắm nằm cách trục đường giao thông chính cả chục cây số, cũng không gần một hải cảng nào, không phải là mục tiêu của bom Mỹ. Sáng nào Khuynh cũng dậy thật sớm, chạy trên bãi cát, cho những dấu chân của mình in trên bãi cát vẹn nguyên, như một tấm vải căng để phơi chưa bị một bàn chân nào giày vò xéo nhàu. Khuynh có ý thích được thả lỏng mình, được thích thú phá phách một chút như thế với những cái gì đang lành lặn. Sau đó anh lao vào những đợt sóng xô bờ, hăm hở quẫy đạp chống chọi vật lộn với chúng. Khi đã thấm mệt, cũng là lúc nắng sớm trải đều lên bãi cát một phong giấy bóng màu hồng nhạt. Khuynh nằm ngửa, dang tay dang chân trên bãi cát sưởi nắng. Anh nhắm mắt lại, tận hưởng nỗi khoan khoái cảm thấy những tia nắng đang râm ran trên khắp cơ thể, xoa vuốt cho làn da ấm dần lên.

Anh Chín tưởng Khuynh đau đớn về vợ con? Không đâu, khi đơn vị chuyển đi, Khuynh cảm thấy như trút được gánh nặng, vì đã để được vợ con ở lại. Cũng lạ, trong suốt mấy năm ở tuyến lửa, Khuynh ít nghĩ đến họ. Nhưng ngay cả mạng sống của bản thân mình cũng chẳng có thời gian nghĩ tới. Lấy vợ, có con rồi, Khuynh mới càng hiểu mình không có tình yêu với cô công nhân ấy. Khuynh đã ngộ nhận cái ham muốn gần gũi xác thịt với một người khác giới là tình yêu. Thêm nữa sự hắt hủi, khích bác của mọi người trong gia đình cũng làm hỏng nốt chút ít thi vị mà Khuynh gán cho cuộc sống riêng của mình. Hễ lần nào nghĩ đến người vợ bất hạnh, đến cái hạnh phúc thực sự đã không có, Khuynh lại hình dung rất rõ khoảng vườn sau cửa sổ. Mỗi sáng, Khuynh ngồi dậy trên giường, nhìn qua cửa sổ ra khoảng vườn trồng chuối, có một cái cóng nước giải. Cái khoảng vườn sau, ngay cả khi có nắng cũng tối u u minh minh. Mùi nước giải thỉnh thoảng xộc lên. Ngay cả bây giờ, Khuynh vẫn còn nhăn mặt mỗi khi nhớ đến căn nhà tranh ấy.

Xe đưa Khuynh thẳng một mạch về đến Hà Nội. Mẹ và các anh chị ôm lấy Khuynh, nước mắt vắn dài. Phải gần hết một ngày, Khuynh mới dám làm như vô tình hỏi đến vợ con. Tất cả bỗng im bặt, tái tê như thể Khuynh đã làm hỏng những cảm xúc sâu nặng của họ đối với anh. Các anh chị lúng túng đưa mắt nhìn nhau, rồi lảng đi hết. Chỉ có mẹ không lảng tránh được. Mẹ phải làm mặt rầu rầu, bùi ngùi kể:

- Đường sá xa xôi cách trở quá. Không ai có điều kiện đi thăm mẹ con nó được. Tháng tư năm ngoái, chú Hợp đi công tác qua, về kể lại là cái làng ấy bị bom napan hủy diệt, cháy trụi hết cả. Mẹ con nó cũng xấu số, thiệt mạng cả rồi. Âu cũng là số phận con ạ. Mẹ đã đi gọi hồn cho chúng nó. Chúng nó bảo được vào hầu hạ tam tòa Thánh Mẫu, đầy đủ cả, không dám về đòi hỏi hay quấy phá gì...

Người mẹ rất hiểu con trai mình. Chỉ mấy lời cuối cùng đã đủ giải thoát cho Khuynh khỏi nỗi day dứt, nỗi bất an về vợ con. Con bà nếu làm chồng, làm cha sẽ là một người chồng người cha dửng dưng lạnh lẽo. Nếu là một người yêu sẽ là một người yêu ích kỷ, không bao giờ yêu hết mình, ngoại trừ nỗi đam mê xác thịt. Thật may mắn cho Khuynh, vì chỉ mẹ là người duy nhất sớm biết được điều đó. Để cho phải lễ, người mẹ khuyên Khuynh dành một ngày đến làng Châu, thắp hương ở đài tưởng niệm chung cho những người bị sát hại. Lúc ra về, Khuynh cảm thấy những bước chân mình đặt lỗng bỗng xuống lối cỏ. Trong lòng trống trải. Đầu óc cũng trống rỗng, không vương một điều gì.

Trạng thái ấy trở lại với Khuynh vào những buổi sáng nằm phơi nắng trên bãi Cát Sa. Khuynh không muốn nghĩ. Dĩ vãng thì hãy để cho nó trôi qua. Còn công việc mới, chưa biết thế nào mà nghĩ, sẽ làm quen và sẽ làm được hết. Chỉ biết rằng cuộc đời có bao nhiêu biến cố, chiến tranh đang gào thét ở đây kia, nhưng nơi này hoàn toàn yên ả. Hẵng thả lòng tận hưởng vị ngọt hiếm hoi của nó.

Thốt nhiên một cái gì màu xanh lá cây bay vụt qua người Khuynh, rơi xuống gần đó. Khuynh ngồi phắt dậy, nhìn lên cồn cát phía trên. Một khuôn mặt con gái đang ngó xuống, vẻ ngượng nghịu.

- Chú ơi, chú ném hộ cháu chiếc dép lên đây với - Cô gái nói, tay chỉ ra phía sau lưng Khuynh.

Khuynh quay lại. Một chiếc dép con gái rơi trên cát. Ái chà, cô ta định làm cho anh chú ý bằng cách ném dép xuống như thế này sao? Cái kẻ yêu đương đầy kinh nghiệm trong người Khuynh bật nghĩ vậy. Anh cầm chiếc dép, chạy vòng sang bên cạnh, theo một lối thoai thoải để leo lên cồn cát, chỗ cô gái đang quỳ thụp trên cát, tay cầm một con bướm sặc sỡ. Con bướm xem chừng đã chết, nhưng một cánh vẫn còn giật giật.

- Cháu cảm ơn chú - Cô gái ấp úng khi Khuynh thả chiếc dép xuống cạnh chân cô - Cháu ném con bướm... thế là cái dép...

Một cô gái rất bình thường, nếu không gọi là xấu, lúc cô ta cười càng xấu. Khuynh thương hại thầm nghĩ một cô gái nhép, lại xấu như vậy, không thể nghĩ ra cái thủ đoạn ném dép kia được. Anh đưa mắt nhìn sang cuốn sách dày cộp xổ tung trên cát và vỡ lẽ. À cô bé sáng sớm hôm qua ra ngồi khóc ở gốc cây dương đây mà.

- Em đọc truyện gì vậy? - Khuynh ngồi xuống bên cạnh cô gái, nhặt quyển sách, giũ giũ cát, rồi giở ra xem - Kịch của Sếchxpia. Những năm vở cơ à? Thảo nào mà cô em khóc hết nước mắt?

Câu cuối là thủ đoạn ỡm ờ, nhằm moi ra nguyên cớ thật sự khiến sáng hôm qua cô bé phải khóc.

- Úi, chú thấy cháu khóc à? - Cô gái tròn mắt nhìn Khuynh, xấu hổ giấu mặt đi, nhưng lại bật cười - Cháu như con hâm ấy, nửa đêm tỉnh dậy, châm đèn dầu, đọc gần sáng thì xong vở "Rômêô và Giuyliet". Thế rồi không chịu nổi, cháu ôm sách, cắm cổ chạy ra ngoài, khóc như điên. Cái lần mơ thấy mẹ chết, tỉnh dậy cháu cũng khóc như vậy đấy.

Khuynh cảm thấy cô gái vừa nói thật, vừa không thật. Nhưng một đứa con gái nhép như thế này làm sao bén được gót chân Khuynh mà dám dối trá? Và dối trá để làm gì? Khuynh không thèm lừa phỉnh nó thì thôi. Tuy vậy có một cô gái để chuyện trò ở cái nơi buồn tẻ này, kể cũng hay.

- Em tên là gì? - Khuynh lật quyển sách, vui vẻ hỏi.

- Chú đoán xem nào? Mà thôi, chẳng cần phải đoán, tên ở bìa sách ấy. Tên xấu lắm - Cô gái xích lại gần, chạm vào người Khuynh, tay lật lên đầu quyển sách. Cô ta ép con bướm vào một trang sách, rồi chỉ cho Khuynh thấy dòng chữ: "Mai Huyền Diệu".

- Tên em hay quá. Thế Huyền Diệu bao nhiêu tuổi rồi?

- Chú đoán thử xem? Thôi để cháu giải đố luôn. Vừa chẵn hai mươi tuổi, cháu sinh năm 1946 mà. Chú chỉ hơn cháu năm tuổi là cùng. Nhưng hơn năm tuổi, gọi bằng chú là đúng rồi, chú nhỉ?

Cùng lúc trong Khuynh lẫn lộn sự đắc ý, sự thú vị và nỗi vui sướng. Ba mươi hai tuổi, được cô ta đoán nhầm là hăm lăm, thích quá còn gì. Không phải là Diệu nịnh anh, rất nhiều người tưởng Khuynh ít tuổi như vậy, nhưng được nghe lại vẫn thấy mát lòng mát dạ. Cô bé ngây thơ, khờ dại quá. Riêng việc con gái tự ý xưng rõ tên tuổi đã đủ thấy như vậy. Nhưng xem kìa, hãy cẩn thận với ánh mắt láu lỉnh lúc cô ta bảo sẽ gọi mình bằng chú. Các cô gái hai mươi thường chủ động gọi một chàng trai hai mươi lăm bằng chú như để rào trước: "cháu" dứt khoát không có tình ý với chú, không có ý định xích lại gần "chú" để xưng là "anh em". Tự quảng cáo trước thái độ không vụ lợi của mình, cô ta trở nên lọc lõi quá.

Buổi trưa hôm ấy, như đã hẹn trước, Diệu đọc nốt và đem quyển tuyển tập năm vở bi kịch của Sếchxpia đến phòng Khuynh, cho anh mượn. Thế là bắt đầu vở bi kịch thứ sáu - vở bi kịch của đời Khuynh. Về sau nhớ lại, Khuynh mới chua chát nghĩ vậy. Còn lúc ấy anh đang băn khoăn xem Diệu là một cô gái như thế nào? Nhiều lúc cô ta quá hồn nhiên, lại giống như một cô gái sành sỏi đóng kịch. Diệu chỉ hơi khép hàng mi đã thấy ngay là một cô gái khờ khạo. Đến lúc nói năng say sưa, cô chỉ hơi nhướng mày, mở căng mắt ra, đã thấy con mắt trái hơi lộ hơn mắt phải. Đồng tử mắt trái căng ra, long lên, cả vành mắt tròn, trợn trạo. Khuynh hơi rờn rợn. Anh lập tức tự trấn an: Chẳng qua cô bé này có nhiều khuyết tật về dung nhan. Thực ra cô ta còn dại dột lắm so với cái tuổi hai mươi. Khuynh còn thương hại vì Diệu thua thiệt so với đám bạn gái chanh cốm, tươi giòn. Nếu anh trơ tráo, thì chỉ cần một ngón nghề đơn giản cũng đủ để lừa Diệu.

Buổi tối, Khuynh vừa thắp ngọn đèn dầu, lại thấy Diệu thập thò trước cửa phòng. Khuynh hơi giật mình. Cô gái này không vô tư đâu. Tình cảm xem ra thật mãnh liệt. Anh đã hơi gợn nghĩ đến nỗi khoái cảm khi được đặt tay lên tấm thân cô ta, nhưng vội xua đi ngay. Nếu Diệu có dụng ý gì, chắc chắn cô ta không dám mò đến phòng anh. Trong một ngôi nhà nghỉ đông người, chỉ cần có ai vào phòng ai là những người ở xung quanh đã biết. Đồng thời Khuynh còn có thái độ cao ngạo của một tay bợm già muốn ra điều nhân đức. Diệu xấu quá, nên buông tha cho cô ta, để ít nhất cô ta còn một tấm thân trinh trắng. Có muốn phá, Khuynh phá bất cứ một đứa con gái chịu chơi nào mà chả được.

- Diệu về đây làm gì nhỉ? - Khuynh hỏi chuyện, như một sự chiếu cố đến Diệu.

Như không nhận thấy thái độ kiêu kỳ của Khuynh, Diệu vẫn nói giọng hồn nhiên:

- Cháu sắp tốt nghiệp y sĩ, lần này về thực tập ở bệnh viện thị xã. Làm cái nghề này nhiều lúc phải quờ tay vào một bộ xương, xem giải phẫu xác chết... Úi giời, dạo mới học, về nhà cháu còn không dám ăn cơm.

Học ngành y? Một điều đáng lưu ý đây. Người làm nghề này thường có sự tò mò đặc biệt đối với các bộ phận trên cơ thể một con người cụ thể. Ý nghĩ bất chợt này làm Khuynh hơi rùng mình, như thể ánh mắt Diệu đang mổ xẻ khắp người anh. Ô hay, một đứa con gái nhãi ranh, lý thuyết có thể vanh vách, nhưng làm sao dày dạn lõi đời cho bằng Khuynh được.

- Anh em mình là đồng hương Hà Nội. Nhưng Diệu ở phố nào?

- Em ở Quan Thánh, số 52 - Diệu đáp trơn tru, con mắt trái hơi long lên. Dường như cảm thấy Khuynh biết mình dối trá, cô vội nói thêm cho Khuynh tin hẳn - Ở gần vườn hoa Hàng Đậu ấy mà.

Nói dối rồi, cô gái ơi. Khuynh thầm reo lên. Nhưng nếu cô ta nói dối, thì hóa ra lần đến thăm vào buổi tối nay cũng với dụng ý không rõ ràng hay sao? Đã vậy, Khuynh cũng bịa tiếp, cho đủ một cặp bịp bợm đụng đầu nhau.

- Anh ở  phòng 22, nhà 3, khu Nam Đồng.

Đồng tử trong con mắt trái của Diệu như giãn ra, long lên một lần nữa. Diệu cũng đã phát hiện ra trò úm trẻ con của Khuynh. Đến lúc cả hai đều chơi bài ngửa, đều tự lột trần ra trước mắt nhau rồi đây.

Bất thần Diệu hắt hơi liên tục, cứ hướng vào ngọn đèn dầu mà hắt hơi. Đốm lửa hạt ngô trên đầu ngọn bấc cũng ngoan cố. Nó tạt sang phải, tạt sang trái, nhưng sau mấy lần mới chịu tắt. Chơi bài ngửa thì chơi cho trót, việc gì phải giả vờ đến mức rát họng bỏng mũi như thế? Khuynh vừa định đưa tay về phía Diệu, thì những ngón tay đầy móng vuốt của cô ta đã chạm vào người anh. Khốn khổ cho cô gái này, đang tuổi dậy thì, nhưng xấu xí nên chẳng ma nào nhòm ngó. Bây giờ phải dấn thân đến mời mọc Khuynh. Nỗi thèm khát sau mấy năm bị ức chế ở tuyến lửa, bây giờ quật sức trằn trỗi trong người Khuynh. Khuynh nhắm mắt vì đê mê, dìu cô ta về phía giường, giằn mạnh xuống. Mặc kệ cô ta, không việc gì phải thương hại. Cho chết, ai bảo điên khùng, dại dột cho lắm.

Khuynh tỉnh giấc lúc ánh sáng ban mai xanh nhờ nhờ bên ngoài cửa sổ. Diệu không nằm bên cạnh nữa. Như một bóng ma, cô ta đã biến mất từ lúc nào. Khuynh ngồi phắt dậy, sờ soạng một cách vô thức xung quanh giường. Hay là Khuynh đã nằm mơ? Không, bên cạnh chỗ Khuynh kê đầu, trên chiếc gối đôi còn vết hằn võng. Trời ơi, nếu không kịp ý thức được đang ở trong nhà nghỉ, Khuynh đã ôm mặt mà rú lên cay đắng. Một kẻ lão luyện tình ái như Khuynh còn bị một con ranh lừa lọc mồi chài. Khuynh thầm nguyền rủa thói đa dâm đã dẫn mình đến chỗ mắc bẫy. Con mẹ mìn tép riu ấy đã dựng lên một màn kịch ngô nghê, cái ngô nghê có tác dụng lừa đảo hơn bất cứ một thủ đoạn ma mãnh nào. Tiếng khóc tức tưởi, con bướm, chiếc dép, tập bi kịch của Sếchxpia... Chao ôi, thật là cổ điển, thật là quê kệch, thật là trẻ ranh.

Đến nhà nghỉ Cát Sa, Khuynh muốn quên đi tất thảy, quên đi cái hạnh phúc nồng mùi nước giải mỗi buổi sáng tỉnh dậy ở căn nhà tranh. Quên đi những mối tình trăng gió ở đô thành tạm chiếm, sau đó là ở vùng tự do. Khuynh không còn hồi ức, không còn quá khứ. Khuynh đã thầm tâm niệm sẽ sống lại cuộc đời từ lúc bắt đầu. Sắp nhận một nhiệm vụ quan trọng ở một cơ quan quan trọng, Khuynh cũng phải sống đàng hoàng nghiêm túc. Thế mà cái con quỷ tà dâm ở đâu đó trong người Khuynh đã đâm thúc ra. Rồi chính nó lại từ bên ngoài, hiện hình qua bộ mặt xấu xí của Diệu, quyến rũ và lôi kéo Khuynh sa xuống vũng lầy cũ.

Làm sao bây giờ?

Khuynh vồ lấy chiếc túi du lịch. Đi ngay bây giờ không tiện. Sẽ gây ra thắc mắc, nhất là với người bạn của anh Chín. Thêm nữa chưa đến giờ nhóm sinh viên thực tập đến bệnh viện, Diệu sẽ nhìn thấy Khuynh bỏ đi, sẽ xảy ra lôi thôi. Khuynh sửa soạn hành lý, xếp gọn vào túi, rồi ngồi ngẩn ra. Hành trang chỉ vẻn vẹn hai bộ quần áo, vài đồ dùng lặt vặt. Biết lấy gì để cho cô ta?

Khoảng bảy giờ rưỡi, Khuynh gặp anh cán bộ quản lý nhà nghỉ, xin lỗi vì phải ra đi đột ngột. Làm xong thủ tục thanh toán, Khuynh mang quyển bi kịch, ở giữa kẹp một phong bì dán kín, bên trong có năm chục đồng, sang trả Diệu. Đúng như Khuynh dự đoán, nhóm sinh viên đã đi hết, chỉ có một cô gái bị cảm nắng nằm ở nhà. Khuynh nhờ cô ta chuyển giúp cho Diệu cuốn sách và "lá thư".

Tuy vậy Khuynh vẫn không yên tâm. Mang hành lý đi qua gốc dương mà Diệu đã ngồi khóc, đi qua cồn cát cô ta ném con bướm, Khuynh lại đảo mắt nhìn. Như thể con ranh ấy đang rình rập xung quanh. Lúc đã ra đến bến ô tô thị xã, Khuynh thở phào, nhưng động lòng thương. Kẻ thua thiệt là con bé xấu người ấy. Dại dột cũng là nó. Khuynh về đến Hà Nội, Hà Nội mênh mông thế, thì cô ta cũng hết đường tìm kiếm. Nghĩ vậy nhưng lên xe rồi, cả khi đã đến bến, Khuynh vẫn có cảm giác như có người nhìn xói vào mình. Thỉnh thoảng Khuynh lại quay nhìn đằng sau. Nào có ai đâu. Chắc hẳn có tật giật mình Khuynh mới tưởng tượng ra thế.

Suốt một ngày mệt bã, đi đường căng thẳng, Khuynh định đi ngủ sớm. Thôi, quên đi lần cuối cùng trót dại. Ta sẽ làm lại cuộc đời từ sáng ngày mai. Bất chợt có tiếng gõ cửa. Chưa biết ai đến, nhưng Khuynh linh cảm có chuyện chẳng lành. Anh trùng trình rón rén đi ra cửa, như chậm chút nào đỡ tai họa chút ấy.

Khuynh rụng rời thấy Diệu đứng trước cửa. Không phải là một cô gái, mà đã là một người đàn bà mặt quắt lại. Căm hờn và đầy quyền uy.

- Anh ra đây em bảo - Diệu cười như rủ rê mời mọc, nhưng giọng sai khiến như rất quen biết. Con mắt trái trợn trạo, cơ mặt giần giật mấy cái.

Khuynh cố trấn tĩnh, theo cô ta ra đường, im lặng bước trên vỉa hè chập choạng ánh đèn và bóng lá. Thế ra mình không nhầm khi cảm thấy có người theo dõi, suốt từ Cát Sa về đến tận cửa nhà? Hình dung ra chặng đường vất vả mà Diệu đã bám theo, Khuynh thầm thán phục cái ý chí cao cường của một người đàn bà, vừa tự xỉ vả vì đã sơ suất. Đến bên gốc cây cơm nguội tối om, Diệu xô mạnh Khuynh vào thân cây và chồm theo. Cô ta cấu xé, cô ta tát, như một người vợ ghen chồng.

- Đồ khốn nạn, đồ đểu, ngứa nọc châm hoa rồi chạy làng - Cô ta khóc rưng rức. Nước mắt chan hòa ánh lên trên gò má. Diệu vẫn không thôi cào cấu điên cuồng trên ngực, trên lưng, bên mạng sườn Khuynh - Anh có biết tôi đã lẵng nhẵng đuổi theo anh, như một con chó đứt hơi không? Anh là thằng Sở Khanh mạt kiếp, anh phá tàn phá hại đời tôi, anh định giết tôi...

Khuynh nghiêng người, che, đỡ. Rất sợ có người nhìn thấy. Đây là lúc Khuynh cảm thấy bất lực nhất. Cả hai bên đều đã lật ngửa bài. Một lời nói vuốt ve xoa dịu, như đã làm với những cô gái nhẹ dạ, đã trở nên vô hiệu. Thanh minh, bào chữa cũng hóa ra ngớ ngẩn. Thề thốt, hứa hẹn lại thành ra dối trá lộ liễu. Khuynh đành cắn răng nhẫn nhục, chờ cho Diệu nguôi.

Một đứa con gái gầy quắt, được mấy nả sức, mà học đòi làm Hoạn Thư? Lát sau Diệu mệt phờ, thở hổn hển. Cô ta rũ rượi như một con điên, gục đầu vào ngực Khuynh, nói trong nước mắt:

- Em yêu anh, yêu nhiều lắm, sao anh nỡ...

Cô nào mà chẳng yêu Khuynh. Họ "yêu" anh như một sự đòi hỏi của nhục dục, được chiếm hữu, được sử dụng. Mới đêm hôm qua, Khuynh nghĩ rằng Diệu cũng "yêu" anh theo cung cách như vậy. Nhưng giờ đây Khuynh cảm thấy Diệu nói thật. Anh rùng mình vì cảm động. Ồ không, Diệu yêu anh chân thành, vậy thì cớ gì cô ta điên cuồng cưỡng đoạt anh?

Khuynh đánh bạo đưa tay vuốt mái tóc rối tung của Diệu. Hoàn toàn là một kế sách. Cảm thấy lộ liễu nhưng Khuynh không biết làm gì hơn.

- Như vậy chưa đủ sao? - Khuynh ngọt nhạt hỏi.

Diệu hiểu câu mơn trớn của Khuynh thành nghĩa khác. Cô ta quắc mắt lên:

- Đủ ư? Năm chục đồng chỉ đủ cho tôi xoay xỏa mua vé mà về đây. Còn tình yêu của tôi, anh phải trả bằng cả cuộc đời - Diệu lại khóc tức tưởi - Chỉ vì anh bỏ đi, nên em phải đuổi theo. Bây giờ không thấy em, lũ bạn sẽ nghĩ thế nào? Biết đâu chúng nó chẳng sục tìm suốt đêm trên biển?

Về sau, khi đã phải miễn cưỡng làm lễ cưới, cắn răng chung đụng với Diệu, Khuynh mới biết. Lúc ra khỏi phòng Khuynh, Diệu lạnh người chợt hiểu Khuynh sẽ bỏ đi ngay lúc bình minh. Cái phát hiện bất thần lóe lên lập tức làm cô ta hân hoan. Hay quá, chỉ bằng cách bí mật theo sát Khuynh, Diệu mới biết được chỗ anh ta ở. Bởi vì Khuynh sẽ không bao giờ chịu cho cô biết địa chỉ thật. Cô ta trốn lẩn lút sau khu nhà, rình rập Khuynh như một con ăn cắp. Ngay khi Khuynh vừa ra khỏi phòng nữ, Diệu xộc vào, giật lấy quyển sách từ tay cô bạn gái, lật tìm một lời nhắn gửi. Thấy cái phong bì, cô ta xé toạc, lôi ra... năm chục đồng. Diệu choáng váng cầm số tiền, trước cặp mắt sửng sốt của cô bạn. Không thèm bịa ra một lời giải thích, Diệu quay ngoắt người, lao theo hướng Khuynh vừa đi.

Ngay hôm đầu tiên Khuynh đến Cát Sa, Diệu đã si mê. Tuy đang là con gái, Diệu biết Khuynh là một người đàn ông từng trải và đã chung đụng nhiều. Anh ta trông trẻ như một chàng hăm lăm, nhưng ít ra phải hơn Diệu chục tuổi. Chính vẻ sành sỏi trai lơ ấy kích thích sự tò mò của Diệu, làm dục vọng cháy lên ngùn ngụt. Trước khi bước sang tuổi dậy thì, Diệu đã biết mình phải mang một bộ mặt tầm thường, một hình dáng khô khẳng. Đám con trai không thích tán chuyện với Diệu, không mời riêng cô đi chơi. Diệu chỉ được tham gia các trò vui khi nào đám con trai mời cả một nhóm nữ. Song Diệu có nhập vào nhóm cũng chỉ làm bậu xậu cho một vài cô bạn hoa khôi mà thôi. Diệu căm ghét những cô gái đẹp, cười thì vô duyên, nói thì chẳng nổi, có nói được câu nào thì nhạt nhẽo vô vị câu ấy. Vậy mà đám con trai tấm tắc tán thưởng. Đâm ra Diệu cũng ghét cay ghét đắng những anh chàng đẹp mã. Ghét mà thầm yêu. Cô ta rắp tâm trả thù cho mình vì sự thua thiệt, quyết tóm bắt cho được một anh chàng tốt mã.

Khuynh đâu ngờ mình là con mồi mà Diệu đã chọn. Ý thức về sự thua kém, nỗi đau khổ muốn trả thù đã hóa thành ý chí. Diệu dựng lên một lớp kịch, tự mình đóng vai chính và diễn xuất bằng những giọt nước mắt cay đắng thực sự, thủ đoạn thô sơ nhưng lại dễ đánh lừa một kẻ dạn dày yêu đương hơn bất cứ cách thức tinh vi nào.

Nhà Diệu ở gần bến xe Kim Mã. Đời sống vật chất dư dật, chưa bao giờ con cái thiếu tiền ăn quà sáng hay mua sắm nhu yếu phẩm. Nhưng ngay từ bé Diệu đã muốn có một món tiền tiêu riêng. Con bé đua theo bọn trẻ con trong phố, ngày ngày xách một ấm nước chè, mấy chiếc cốc thủy tinh vào bến xe bán nước. Khi nào nước chè đã nhạt, Diệu về nhà hái mấy cái búp bàng, cho vào cốc, rồi rót nước sôi vào. Thế là được một cốc "nước cốt". Nó đổ nước lã đầy ấm, rót cốc "nước cốt" vào, phơi ấm nước ngoài trời nắng một lát cho nước âm ấm lên rồi lại xách đi bán tiếp. Nước "búp bàng" mà nhiều lúc cũng không đủ bán, nhất là vào những ngày nóng ngột. Có lần một người khách ngồi trên chiếc ô tô gần đó lên tiếng gọi nó. Diệu đang bước lại gần, thì một con bé láu táu chạy đến, chìa cốc nước, hớt khách. Ông khách vừa đưa tay định cầm cốc nước, Diệu đã bước đến, giật phắt cốc nước, quật xuống đất cho vỡ tan. Không thèm nhìn mặt con bé kia, Diệu đàng hoàng rót nước của mình, đưa cho khách. Bọn trẻ con hàng phố đứa nào cũng ngại cái tính chua ngoa đáo để của Diệu. Đang chờ lấy nước ở vòi nước công cộng, có một thằng chen ngang, vừa đặt thùng vào hứng, Diệu đã chống nạnh, đá hai cái xô lăn lóc xuống lòng đường. Diệu càng lớn, thói đanh đá càng lặn vào trong hóa thành thói độc địa, thâm trầm. Nhiều người không biết lại khen: "Con bé lớn lên đâm ra dịu dàng hơn".

Khuynh làm việc được một quý, Diệu cũng mang thai gần ba tháng. Bao nhiêu lần Khuynh nài xin cô ta đi phá thai, nhưng Diệu khăng khăng bảo đó là trò vô nhân đạo. Có lần cô ta còn điên tiết độp vào mặt Khuynh:

- Anh tưởng tôi ngu nên đêm hôm ấy mới đi qua trước mặt mọi người vào phòng anh đấy à? Lúc ấy tôi còn muốn cho người ta rình bắt được cả đôi, lập biên bản, cho anh hết đường chạy. Nhưng bây giờ anh cũng đừng hòng thoát. Cái Bộ ấy mà biết anh có hành vi vô đạo đức này - Cô ta chỉ vào bụng mình - Thì anh sẽ bị khai trừ, rồi kiếm đường bán xới khỏi Bộ cho sớm.

Khuynh rợn người nhìn thấy con mắt của Diệu. Cơ mặt cô ta giật lên từng hồi, chắc là Diệu bị bệnh thần kinh. Đã mấy tháng nay Khuynh không dám xem thường Diệu, coi cô ta là nhãi ranh nữa. Cái con đàn bà quái nhân dị dạng này dám làm mọi chuyện đảo điên. Sau mấy tháng trời thì thầm bàn bạc với mọi người trong gia đình, có khi phải dùng biện pháp dụ dỗ, lung lạc, thậm chí đe dọa Diệu mà chẳng ăn thua, cuối cùng Khuynh đến gặp anh Chín và tổ chức Bộ, thông báo quyết định làm lễ cưới. Nghe cái giọng đắng chát của Khuynh, nhìn bộ mặt mất thần sắc của Khuynh, anh Chín có vẻ đoán ra. Nỗi đau mất vợ con chưa nguôi đã lao vào cuộc tình mới rồi sao?

- Chú cẩn thận đấy - Anh Chín giơ một ngón tay đe - Tôi muốn nhắc chú đây là người đàn bà cuối cùng mà chú được phép yêu.

Khuynh cũng thầm cầu khấn như thế. Thêm một người đàn bà thứ hai như Diệu thì đời Khuynh cũng tàn luôn.

Chung sống với nhau mười tám năm rồi. Cô ta cũng đầu độc đời Khuynh suốt mười tám năm bằng những cơn ghen có chu kỳ. Lấy được chồng đẹp, lại bằng thủ đoạn cưỡng bức, lòng tin của Diệu đối với chồng càng thêm chông chênh. Đang đi với nhau, thoáng thấy người đàn bà nào nhìn chồng, Diệu đã ghen bóng ghen gió, về nhà hành hạ chồng bằng những móng vuốt ác là. Những vết rạch ngang dọc trên lưng trên ngực Khuynh thành sẹo, trông như những con sán trắng. Những con sán trắng - đó là tác phẩm hội họa mà Diệu đã vẽ lên tấm thân khốn khổ của Khuynh. Một hôm, sau cơn cảm hứng nghệ thuật hết mình của Diệu, Khuynh căm phẫn bỏ đến nhà một người bạn, ở mấy ngày, thầm hứa sẽ thu hết can đảm để ra tòa ly dị phen này. Mấy ngày sau, Diệu tìm đến, xoen xoét cười nói với chủ nhà:

- Em nhỡ mồm, chỉ hơi nặng lời một chút, anh ấy đã bỏ đi. Đàn ông mà tự ái với một việc cỏn con. Thế nào, hết giận em rồi chứ, ra đèo em về nào.

Cô ta khoác tay Khuynh ra khỏi nhà người bạn như một cặp vợ chồng hạnh phúc. Diệu là vậy, cô ta luôn gây cho những người xung quanh cảm tưởng là gia đình mình hòa thuận, cô ta là người vợ hiền lành nhân hậu. Nhưng vừa vào đến trong nhà, Diệu lập tức đóng cửa lại. Một trận mưa móng tay kèm theo những tiếng rít qua kẽ răng tái diễn:

- Muốn ly dị à? Không thoát khỏi tay con này đâu. Đang giữ chức trưởng phòng có muốn lên cấp vụ hay thôi mà kiếm chuyện bỏ vợ? Tôi chỉ nói một câu với tổ chức là anh nghỉ chơi xơi nước ngay.

Cái trò hai mặt của Diệu, Khuynh đâu có lạ. Vừa cấu xé chồng đấy, cô ta lại trèo lên ngồi sau xe máy, ôm lưng để chồng đèo đi nơi này nơi khác. Diệu có thói quen đi chợ vào năm sáu giờ chiều. Vào lúc muộn buổi muộn tầm nhiều người phải bán đổ bán tháo, giá chỉ rẻ bằng một nửa, hoặc bằng một phần ba. Đến mức thoáng thấy bóng Diệu, mấy cô bán hàng kháo nhau: "Cô Muộn đến rồi kìa, bán nốt đi còn về". Diệu rất chịu khó săn lùng thực phẩm trong các quầy mậu dịch. Thấy hàng rẻ, dù có kém chất lượng, cô ta vẫn lăn xả vào. Dẫu sao Diệu cũng có sĩ diện của bà phu nhân một ông trưởng phòng, sau đó là ông Vụ phó, ông quyền Vụ trưởng, ông đại sứ, rồi ông Trợ lý. Trang phục và phương tiện của cô ta không sang trọng nhưng đắt tiền. Mặt hơi xấu, nhưng có điểm trang. Mấy ngón tay miết từng đồng tiền lẻ để trả, nhưng vẫn là ngón tay móng son. Tay thoăn thoắt chọn trong đám chanh héo, bỏ vào đĩa cân, Diệu rêu rao cho những người xung quanh nghe: "Gội đầu chỉ có Camay mà không có chanh, tóc vẫn rít lắm". Chanh cô ta mua bắt cả nhà ăn, chứ có gội đầu gội tóc gì đâu. Mua rau mậu dịch để ăn, Diệu cũng tuyên bố ráo hoảnh: "Có mấy con gà công nghiệp, mỗi ngày xơi hết vài cân rau". Ôi chà, cái thân Khuynh, nhiều lần đi nước ngoài, làm ra tiền của, mà phải làm cái thân con gà công nghiệp. Vì những thứ Diệu mua rốt cục tống hết vào mồm chồng con cả thôi.

Nếu không có niềm an ủi là được thăng tiến chức vị, hẳn mười tám năm qua, không lúc nào Khuynh thôi nghĩ rằng đời Khuynh đã mạt, vì đã không tài nào giẫy nổi ra khỏi tay Diệu.

❖ ❖ ❖

Dựa xe máy vào một góc khuất, khóa lại, Khuynh khoác túi, xách khẩu súng lom khom lần theo bờ hồ, dưới những rặng nhãn. Nép vào bên thân một cây nhãn, Khuynh thấy rất rõ một con chích chòe loét toét như một con mụ lắm điều đang chửi rủa. Mày đây rồi, đừng hòng thoát khỏi tay tao. Chồng lên trên hình ảnh con chích chòe là bộ dạng phù thủy của Diệu, đang xông vào Khuynh. Tự nhiên Khuynh rất thích thú vì lúc này mình bình tĩnh và Diệu trở nên không đáng sợ. Khuynh lạnh lùng ngắm, bóp cò. Chắc là trúng hiểm, con chích chòe chết ngay. Nó xòa cánh nằm thõng trên một mô đất. Máu đỏ toe toét trên ức. Rủa xả như vậy, mà hết đời cũng nhanh thế?

Khuynh vẫn bước đi. Bắn được chim, Khuynh đâu có nhặt. Chỉ tổ bẩn tay. Khuynh chẳng thèm cái món chim rán, chim quay, chim nướng mà cánh thợ săn bắn thưởng thức sau mỗi lần đi săn. Bắn chim để giải trí. Gần đây Khuynh còn cảm thấy rất rõ rệt là sau mỗi phát đạn, Khuynh hả hê như vừa được rửa hận. Không làm gì được ai thì hãy giành cho mình cái quyền được báo thù trong ý nghĩ. Diệu là kẻ bị Khuynh ngắm bắn nhiều lần, và đã chết rất nhiều lần. Hóa ra mụ là một con quỷ, chết đi rồi sống lại, hiện hình trong các loài chim, để Khuynh phải vất vả săn lùng? Ôi cái loại ma tà thoắt ẩn thoắt hiện, ám ảnh cả cuộc đời Khuynh.

Một luồng gió thốc từ ngoài mặt hồ vào, đổ ập lên người Khuynh như một trái núi. Khuynh thụp xuống, rồi lăn ra bãi cỏ. Khắp người sởn gai ốc. Bao giờ mới thoát khỏi kiếp đọa đày như địa ngục này?

Khuynh lật người, nằm sấp lại. Chỗ này thật kín đáo, vắng vẻ. Những rặng cây che khuất xung quanh. Phía trước mặt là lau sậy lác năn rậm rạp. Hình như có tiếng chim kêu? Khuynh dỏng tai nghe, nghiêng ngó tìm. Ánh mắt đưa chầm chậm từ phải sang trái, quét qua đám sậy đang chờn vờn trước mặt. Khuynh hơi run lên. Một đám năm bảy con sâm cầm đang lặn ngụp trong đám rong rêu và cỏ lác. Chúng đang lặn mò củ ấu, củ súng hoặc tôm cá. Mùa này làm gì có sâm cầm nhỉ? Một vài tháng giáp Tết sâm cầm mới bay về đây tránh rét, để sang xuân nắng ấm lại rong ruổi bay đi. Khuynh chớp chớp mắt mấy cái rồi căng mắt nhìn lại. Đúng sâm cầm thật. Những con chim thân xám chì, đầu và cổ đen, cái mỏ trắng ngà. Khuynh thận trọng nâng súng lên. Làm sao bắn được bằng ấy con một lúc? Không sao, Khuynh chỉ cần mỗi phát chết một con là đủ. Cứ có một con thiệt mạng là Khuynh thấy khoái cảm.

Sau phát súng, lũ chim khiếp đảm bay táo tác. Chỉ còn một con giãy giụa giữa đám rong rêu. Con chim quý này thì phải bắt. Khuynh xắn quần lội ra mấy bước. Thấy động nước và có bóng người lại gần, con chim cố rướn lên, đập cánh yếu ớt, kêu ngàn ngạt. Nó không đủ sức trốn chạy nữa. Khuynh xách cổ con chim lên. Máu loang hồng một khoảng nước. Mày đây rồi, con yêu ma chết đi sống lại. Hồn mày vẫn còn thoi thóp trong thân xác một giống chim tránh rét, chưa kịp lìa khỏi xác nó để bay đi, nhập vào một con chim khác. Mười tám năm qua mày tàn hại đời tao. Khuynh bóp chặt cổ con chim, lội trở vào. Con sâm cầm trừng trừng cặp mắt tròn đỏ, như căm giận, như ngạc nhiên. Nó là một con chim nhỏ, nó làm hại ai đâu, sao có người hành hạ nó, thích thú nhìn ngắm nó trong trạng thái dở sống dở chết? Ôi, con người, sao ác thế?

Rửa chân tay xong, Khuynh quay lại chỗ con sâm cầm vừa bị ném xuống. Con chim vẫn vật vã đau đớn. Khuynh ngồi phệt xuống bên cạnh. Mười tám năm rồi Khuynh nằm bên Diệu, khó chịu và đau nhức một góc đầu. Có lần Khuynh đã nắn thử cái ruột gối và phát hiện ra nguyên nhân làm mình bị đau. Chắc hẳn đó là một cục bông kết lại, cứng như một hạt ngô. Đêm nào cái hạt ngô ấy cũng trồi lên, thúc vào đầu Khuynh. Khuynh đã bí mật xoay ngược cái gối đôi lại, cho cái hạt ngô quay sang bên Diệu. Vậy mà đêm hôm sau cái hạt lại đâm vào đầu Khuynh. Thì ra Diệu biết, cô ta đã lẳng lặng chuyển cái gối lại vị trí cũ. Khuynh đau đớn, nhức nhối bao năm trời. Nhiều lúc định tìm cách quẳng cái gối đi, thay cái khác, mà Diệu nhất quyết không cho. Hay là cô ta muốn trả thù những cuộc ái ân miễn cưỡng của Khuynh? Hiếm khi Khuynh tự nguyện động vào người Diệu. Thậm chí còn rùng mình khi thoáng nghĩ đến thân xác của cô ta. Những cuộc mây mưa đều do sự bức chế, điều khiển của Diệu. Diệu không thỏa mãn. Diệu vẫn muốn sẽ giành giật bằng được tình yêu của chồng? Nhưng làm sao có được, một khi ngày ngày cô ta cứ tự lột trần ra trước mặt Khuynh? Thói đê tiện thảm hại cứ tự lột trần ra.

Con sâm cầm vẫn chưa chết. Độc ác như thế làm sao nhắm mắt chết cho yên được. Khuynh lật qua lật lại, xem xét con chim một lần nữa. Con chim nặng gần một cân, đôi chân dài màu vàng cam, chuyển sang màu lục nhạt. Mỗi ngón chân đều có màng bơi, ba màng tách ra như hình quạt nan. Thảo nào nó bơi lặn được dưới nước, mà chạy trên cạn cũng nhanh nhẹn. Từ thời trước, Khuynh đã có dịp cùng bè bạn đi bắn sâm cầm bằng đạn ria nên hiểu kha khá về giống chim này. Bắn được chim mà trùng trình chưa về, thì phải xử lý ngay, thịt chim sâm rất chóng thối. Khuynh kéo xoạc cánh con sâm cầm, dứt lấy một cái lông cánh dài, thọc sâu vào đít nó. Con chim giật nảy lên, rướn rướn như muốn lao về phía trước. Khuynh khoái chí vê vê cái lông một hồi lâu rồi mới rút ra. Cái lông dính cuộn cả đám lòng ruột phân giải của con chim, lôi tuột hết ra ngoài. Bây giờ con sâm cầm mới nằm đờ ra. Tao hóa kiếp cho mày, để từ nay hết đường tác oai tác quái.

❖ ❖ ❖

Khuynh mang con sâm cầm về nhà Hoài. Khu nhà nằm trong một đường phố lớn, vốn là của tên quan tư Pháp Jean Claude Julien. Sau giải phóng Thủ đô, toàn bộ tòa nhà chính và khu nhà cho gia nhân, khu nuôi chó được chia cho mười hai gia đình. Bố mẹ Hoài được chia một căn buồng mười mét vuông, cộng thêm buồng tắm. Phòng tắm có hệ thống làm nước nóng vẫn để nguyên. Thành ra căn hộ ở vị trí oái oăm, không rộng, nhưng có vẻ sang nhất trong khu nhà vì có cái phòng tắm tiện nghi. Cha mẹ Hoài qua đời, cô thành chủ của căn phòng khuất góc. Hoài ba mươi sáu tuổi, không thích lấy chồng. Cô sống thảnh thơi đầy đủ bằng tiền lương và lợi nhuận của một cán bộ giao dịch ở một Tổng công ty xuất khẩu. Khuynh quen Hoài trong một chuyến bay của Hàng không Pháp từ Paris về Hà Nội. Họ cùng trở về sau một chuyến đi công tác. Khuynh thích Hoài vì cô không đòi hỏi những điều Khuynh không thích. Chung đụng gắn bó đã lâu, Hoài không hề xui Khuynh bỏ vợ để kết hôn với cô, như những người đàn bà khác vẫn đòi. Nhưng giả sử Khuynh ly dị được và cầu hôn, chắc Hoài cũng sẵn lòng. Hoài cũng không thúc bách Khuynh phải đua chen, giành giật địa vị. "Càng làm to càng điên đầu mỏi mệt, báu bở gì". Hoài bảo vậy. Cho nên được biết Khuynh đã thôi chức Trợ lý, Hoài không phát cuồng lên như Diệu, cũng không tỏ ý buồn. Tình yêu của cô với Khuynh vẫn nguyên vẹn, không vì thế mà phai nhạt, sứt mẻ. Khuynh hơi buồn vì điều ấy. Nhưng cũng thấy Hoài đáng yêu vì điều ấy.

Khuynh dựng xe ở góc sân chung, xách con chim lõng thõng bước lên hành lang. Đến trước cánh cửa mở hé, Khuynh thấy Hoài nửa nằm nửa ngồi trên ghế xích đu bọc những dải nhựa ngũ sắc. Cuốn sách đọc dở đặt trên đùi, Hoài đang mơ màng nghe bài hát "Năm trăm dặm".

Anh để lỡ mất chuyến tàu em đi

Anh vụt hiểu em sẽ đi xa mãi

Anh sẽ nghe tiếng huýt sáo thầm thì

Từ nơi ấy, nơi con tàu, vẳng lại...

Giai điệu buồn man mác của bài hát tiếng Anh giữ những bước chân hăm hở của Khuynh lại. Khuynh chợt cảm thấy như đánh mất