CHƯƠNG V

SAINT-CLAIR sắp tới rồi! Saint-Clair... Thérèse lấy mắt ước lượng con đường mà tư tưởng của nàng vừa đi qua. Liệu nàng có khiến Bernard đi theo cho tới đó chăng? Nàng không dám hy vọng rằng Bernard chịu bước những bước chậm chạp như thế trên con đường khúc khuỷu đó; vậy mà những gì chính yếu đã nói được đâu: “ Khi ta cùng với Bernard đi tới đoạn đường hẻm mà ta đang đứng, ở Itong ta tất cả đều còn phảikhám phá.” Nàng cúi xuống sự bí ẩn của chính mình, dọ hỏi người thiếu phụ tiểu tư sản mà ai nấy đều ca tụng sư khôn ngoan khi về ở Saint-Claire, làm sống lại những tuần lễ đầu tiên sống trong căn nhà mát mẻ, u tối của nhà chồng. về phía công viên những cánh cửa sổ bao giờ cũng đóng kín; nhưng, về phía tả, một hàng rào sắt để lộ cho mọi người thấy thửa vườn rực rỡ những bông hướng dương, phong-lữ-thảo, dã-yên-thảo. Giữa hai ông bà De la Trave núp kín trong căn phòng khách nhỏ đầy bóng tối ở từng dưới đất, và Anne tha thẩn trong vườn không được ra ngoài. Thérèse qua lại trong vai đồng lõa hay tâm phúc. Nàng nói với ông bà De la Trave: “Ba má hãy chịu khó làm bộ lui một bước, ba má cho phép cô ta đi chơi xa một chuyến trước khi quyết định hẳn: con sẽ có thể bắt cô ta phải nghe lời ba má về điểm này; vắng mặt ba má, con sẽ có cách.” Tại sao vậy? Ông bà de la Trave dự tính để nàng làm quen với chàng Azévédo: “Má không thể trông đợi gì ở một cuộc tấn công trực tiếp đâu.” Cứ như lời bà De la Trave, nhờ trời hiện vụ này chưa tiết lộ ra ngoài. Riêng có cô chủ bưu điện Monod, là biết chuyện; cô ta có chẩm đi nhiều thư của Anne: “Nhưng cô ta kín như hũ nút. Với lại nhà mình nắm giữ được cô ta... không sợ cô ta bẻo lẻo đâu”.

Hector de la Trave thường nói: “Đừng làm con bé đau khổ quá...”; nhưng ông ta hồi ước nuông chiều Anne một cách vô lý, bây giờ cũng chỉ biết nghe theo vợ và nói: “Làm sao tráng trứng mà không đập vỡ quả trứng…” hay: “Rồi ra con bé sẽ phải cám ơn chúng ta.” Nhưng không biết từ nay tới đó con bé có sinh ốm đau hay không? Hai vợ chồng lặng im, suy nghĩ; có lẽ trong trí họ đang theo dõi theo ở ngoài nắng đứa con mòn mỏi hiện không thèm ăn uống chi hết: cô bé giẫm nát những bông hoa không ngó thấy, lần bước quanh bờ rào như con nai kiếm một lối thoát ra …

Bà De la Trave lắc đầu: “Làm sao tôi thay nó uống bát nước thịt ép của nó được, phải không? Nó ở ngoài vườn nhồi nhét những trái cây để đến bữa ăn có thể không đụng tới món nào hết.”Hecto de la Trave tiếp: “ Sau này nó sẽ có thể oán trách mình tại sao bây giờ lại thuận cho chúng nó lấy nhau. Thật ra chỉ vì những đứa bé khốn khổ mà nó sẽ đẻ ra...” Bà vợ bực mình vì ông chồng có vẻ cứ muốn tìm những lý do để tự bào chữa.“Cũng, may là gia đình Deguilhem chưa về. Mình có cái may là bên ấy họ tha thiết với vụ nhân duyên này lắm lắm.” Hai người đợi cho Thérèse ra khỏi phòng mới hỏi nhau: “Không hiểu ở trường các bà nhét nhồi những gì vào đâu óc nó? Ở nhà nó toàn nhìn thấy những gương tốt; chúng mình kiểm soát kỹ những sách vở nó đọc... Thérèse bảo rằng làm hư các cô gái không gì tệ bằng những tiểu thuyết tình trong Tủ sách hay...[1] nhưng con bé cũng mâu thuẫn lắm... Vả lại, may phước là con Anne không có tật hay đọc sách; chưa hề bao giờ tôi phải mắng nó về chuyện ấy. Về điểm này con bé thật là con nhà. Thật tình, nếu chúng mình tìm cách thay đổi không khí cho nó... Ông còn nhớ sau vụ nó lên sởi rồi biến chứng ra sưng cuống phổi đi Saly một chuyến về là nó khá hẳn? Nếu nó muốn đi chơi đâu. chúng mình cũng đi với nó được, tôi không mong gì hơn. Con bé quả tình đáng thương quá.” Ông De la Trave thở dài khe khẽ: “Ồ, cho nó đi chơi với chúng mình...” Nhưng nghe thấy bà vợ vốn nặng tai hỏi lại: “Ông nói sao?”. Ông ta vội đáp “Không! không!” Trong cái chĩnh gạo mà ông la đang nằm yên, bất chợt ông già này chợt lại một cuộc đi chơi du dương nào đó hay những giờ hạnh phúc nào đó thời niên thiếu mặn tình của ông.

Ngoài vườn, Thérèse ra tìm cô gái với bộ áo năm ngoái nay hóa nên quá rộng: Anne vừa thấy bạn bước tới vội hỏi: “Thế nào?”. Không một chút gì Thérèse không thấy ghi dấu trong tâm, tro than trên lối bước, cánh đồng cỏ khô, xào xạc mùi những bông phong-lữ-thảo bị cháy sém, và cô gái khô héo giữa buổi chiều tháng tám hơn bất kỳ cây cỏ nào. Đôi khi những cơn mưa bão khiến họ phải vào núp trong gian nhà kính ương cây; những hột mưa đá đập vào những tấm kính.

“Không được gặp hắn ta, cô nghĩ sao nếu được đi chơi xa?

- Em không gặp Jean, nhưng em biết chắc Jean đang ở cách đây mười cây số. Mỗi khi có gió đông em biết chắc Jean cũng nghe tiếng chuông như em. Bernard ở Paris hay ở Argelouse chị có thấy cũng như nhau hay không? Em không gặp mặt Jean nhưng em biết chắc Jean không ở đâu xa. Chủ nhật đi xem lễ em chẳng cần quay lưng lại, vì ngồi ở chỗ mình chúng ta chỉ nhìn thấy có bàn thờ, cả một cái cột ngăn cách chúng mình với mọi người khác. Nhưng đến lúc ra cửa...

- Chủ nhật chàng ta không có đấy sao?”

Thérèse biết lắm, nàng biết rằng Anne khi bị mẹ lôi về đã hoài công kiếm mãi trong đám đông một khuôn mặt xa vắng.

- Có lẽ Jean đau... Thư của Jean đến đều bị ngăn lại; em chẳng biết gì hết.

- Kể cũng lạ tại sao anh chàng không kiếm được cách nào gửi cho cô vài chữ.

- Thérèse, nếu chị có thể... Nhưng, em hiểu địa vị khó xử của chị...

- Cô cứ bằng lòng đi chơi xa một chuyến, rồi trong khi cô vắng mặt, có lẽ...

- Em không thể nào xa Jean được.

- Cô mình ơi! Thế nào anh chàng cũng đi. Độ vài tuần nửa anh chàng sẽ rời khỏi Argelouse.

- Thôi đi không thể như thế được. Nhưng em chẳng được một lời nào của Jean để bám lấy mà sống. Hiện em như đang chết rồi: luôn luôn em phải cố hồi tưởng lại những lời mà Jean đã khiến cho em thấy sung sướng nhất; nhưng cứ nhắc lại mãi, em thấy không tin chắc rằng có phải chính Jean đã nói ra không: này, chị ạ, chẳng hạn như câu này Jean nói lần cuối cùng em gặp, em còn tưởng như nghe thấy ở bên tai: “Trong đời anh không còn ai ngoài em ra...”. Jean nói vậy, hoặc: “Em là người anh quý nhất đời...” Em chịu không nhớ được đúng hết.”

Cô gái chau mày tìm âm vang của lời nói an ủi để thổi phồng ý nghĩa ra tới vô cùng.

“Thế tóm lại, anh chàng ra làm sao?

- Chị không thể tưởng tượng ra được đâu.

- Anh chàng khác mọi người đến thế ư?

- Em muốn tả cho chị thấy... nhưng lời nói của em không thể hình dung nổi... Có thể chị xét Jean cùng tầm thường như mọi người... Nhưng em tin chắc là không phải thế.”

Cô bé không còn phân biệt được chút gì riêng ở trên con người chàng trai đang rực rỡ sáng vì mối tình của cô ta đối với chàng. Thérèse nghĩ: “Đối với ta sự ham mê khiến cho ta trở nên sáng suốt hơn; ở con người mà ta say mê không có gì lọt khỏi mắt ta.”

“Thérèse ơi, nếu em chịu ra đi một chuyến như vậy, liệu chị có tìm gặp Jean và kể lại cho em nghe những lời Jean nói? Chị có chuyển giao giúp em thư em viết cho Jean không? Nếu em đi, nếu em có đủ can đảm để đi...”

Thérèse rời khỏi xứ của ánh sáng và lửa nóng, lại như một con ong đen bước vào căn phòng sách, nơi mà cha mẹ chồng nàng đang đợi trời tắt nắng và cô con gái sẽ chịu thua. Cần phải nhiều chuyến chạy đi chạy lại như vậy mới khiến cho Anne quyết định ra đi.

- Em ạ, chị không nghĩ đến gia đình đâu, nhưng chị đến anh chàng ấy: không ai lại nhào vào cuộc đời một người đàn ông như vậy: Anh chàng cũng có gia đình, có những quyền lợi, có công việc làm,, không chừng có cả mộtmối tình thầm lén…...

- Không, Jean có nói với em: “Anh chỉ có emtrong đời...” và một lần khác: “Mối tình của chúng ta là điều duy nhất mà anh quan tâm tới trong lúc này...”

- “Trong lúc này?”

- Chị nghĩ sao? Chị nghĩ rằng Jean chỉ nói tới phút giây hiện tại sao?”

Thérèse không cần hỏi cô bé có đau khổ hay không nữa: nàng nghe thấy cô gái đang đau khổ trong bóng tối; nhưng tuyệt nhiên nàng không thấy thương hại. Tại sao nàng có thể thương hại? Sung sướng làm sao khi được nhắc tới cái tên của một người nào đó mà ta cảm thấy ràng buộc vì yêu! Cứ nghĩ rằng người ấy đang sống, đang thở không khí, tối đến tay gối đầu nằm ngủ, tảng sáng trở dậy, thân xác non trẻ làm lay động màn sương...

“Thérèse, chị khóc đấy ư? Có phải vì em mà chị khóc không? Chị thương em.”

Cô gái quỳ xuống, tựa đầu bên mình Thérèse, rồi chợt đứng dậy:

“Em nghe thấy có cái gì đụng đậy bên trán em…

- Đúng, từ mấy ngày nay nó đầu máy.

- Cái thai ư?

- Ừ, đã bắt đầu sống.”

Hai chị em quay vào trong nhà, ôm lưng nhau như trên con đường gần ga

Nizan hay trên đường Argelouse hồi nào. Thérèse nhớ lại nàng thấy sợ cái vật nặng đang run rẩy: trong cõi sâu thẳm của thân thể nàng, cục thịt chưa thành hình này đang bị bị tiêm nhiễm bao nhiêu những ham muốn! Nàng hồi tưởng lại buổi tối hôm đó, ngồi trong phòng, bên khung cửa sổ mở; (Bernard từ ngoài vườn la lên: “Đừng thấp đèn kẻo muỗi.”) Nàng tính xem còn bao nhiêu tháng sẽ sinh; nàng ao ước có một đấng thie6ng liêng nào để cầu xin sao cho cái sinh vật xa lạ này, hiện còn lẫn với phủ tạng nàng, đừng bao giờ xuất hiện.

Chú thích:

[1] Loại sách chọn lọc do một tổ chức công giáo xuất bản (Dịch giả chú)