Chương 4 ÔNG CUSS NÓI CHUYỆN VỚI NGƯỜI LẠ MẶT

Tôi vừa kể lại hoàn cảnh người lạ mặt đến Iping với đầy đủ một số chi tiết nhất định để các độc giả có thể hiểu được ông ta đã gây ra cho người khác những ấn tượng hiếu kỳ như thế nào. Nhưng ngoài hai sự cố kỳ lạ đã xảy ra, tình trạng của người khách lạ vẫn có thể trôi qua một cách dễ dàng cho đến ngày lễ hội đặc biệt ở Iping. Kể ra cũng có vài lần đôi co với bà Hall về chuyện trật tự trong nhà, nhưng cho đến cuối tháng tư đã thấy có những dấu hiệu ông ta lâm vào cảnh túng quẩn, ông ta không còn lấy sự trả tiền hào phóng để chế ngự bà Hall nữa thì có việc xảy ra. Lão Hall vốn không thích và luôn luôn dọa rằng sẽ tìm cách đuổi khéo ông ta. Tuy vậy lão chỉ tỏ thái độ thù ghét của mình bằng cách giấu giếm nó một cách lộ liễu và phớt lờ vị khách được chừng nào hay chừng ấy.

Bà Hall khôn ngoan bảo chồng:

- Hãy chịu khó chờ đến mùa hè đã, khi ấy các nghệ sĩ mới bắt đầu kéo đến đây dự hội, rồi chúng ta hãy xem. Ông ta tuy có phách lối đôi chút đấy, nhưng tiền bạc thanh toán bao giờ cũng đúng hẹn theo ý của chúng ta.

Người khách lạ không bao giờ đi lễ nhà thờ và cũng không phân biệt ngày chủ nhật với những ngày thường, ngay cả trong cách ăn mặc của ông ta cũng như vậy. Theo bà Hall, ông ta làm việc rất thất thường. Một số ngày ông ta dậy rất sớm và bận rộn suốt cả ngày. Một số ngày khác, ông ta dậy trễ, đi lại trong phòng, cằn nhằn thành tiếng hàng giờ đồng hồ, hút thuốc và ngủ ngồi trên chiếc ghế bành cạnh lò sưởi. Ông ta không hề tiếp xúc với một người nào trong làng cả. Tính tình ông ta thất thường như đang mang một tâm trạng u uất, mỗi khi lên cơn ông ta đập nát mọi vật, vò xé đồ đạc dữ dội. Ông ta có tật lẩm bẩm một mình, mặc dù hay để ý lắng nghe, nhưng bà Hall cũng không hiểu ông ta nói gì, đầu đuôi ra sao.

Ban ngày, ông ta rất hiếm khi đi ra ngoài, nhưng vào lúc hoàng hôn tranh tối tranh sáng ông ta thích đi dạo, bao giờ cũng trùm kín người, bất kể thời tiết nóng hay lạnh. Ông ta chỉ chọn những con đường vắng vẻ có nhiều bờ bụi và cây cối che khuất. Đôi kính đen to tướng và khuôn mặt nhợt nhạt băng kín dưới chiếc nón đen rộng vành sùm sụp, bất chợt hiện ra từ bóng tối, từng làm khiếp vía một vài người đi làm về muộn. Một hôm, Teddy Henfrey bước ra khỏi quán rượu Scarlet Coat lúc chín giờ rưỡi đêm, đã một phen mất vía trước cái đầu tròn trắng toát của người lạ bất ngờ xuất hiện trong ánh sáng hắt ra từ quán rượu vừa mở cửa, lúc đó ông khách lạ đã lấy cái nón xuống. Lũ trẻ con không còn hồn vía nào khi gặp ông ta vào lúc hoàng hôn. Dường như ông không thích chúng cũng như chúng không thích ông ta.

Đương nhiên một người có hình thù đặc biệt như ông khách lạ không thể nào tránh khỏi sự bàn tán thường xuyên ở một ngôi làng nhỏ bé như làng Iping này. Có rất nhiều ý kiến khác nhau về nghề nghiệp của ông ta. Bà Hall rất nhạy cảm về điểm này. Khi được hỏi, bà thường giải thích cặn kẽ rằng ông ta là một nhà nghiên cứu thực nghiệm đi an dưỡng. Khi được hỏi nghiên cứu thực nghiệm là gì, bà giải thích trang trọng rằng đa số những người có giáo dục đều biết những việc này. Người khách của bà bị một tai nạn làm mất màu da mặt, da tay và đang lâm vào tình trạng nhạy cảm với ánh sáng. Ông ta không muốn mọi người chú ý đến sự kiện này.

Có một nguồn dư luận xôn xao rằng người lạ là một tên tội phạm. Hắn đang trốn tránh sự truy tố của luật pháp bằng cách tự băng bó mình để thoát khỏi con mắt theo dõi của cảnh sát. Đây là ý kiến của lão Teddy Henfrey. Nhưng không có vụ phạm tội quan trọng nào xảy ra giữa hoặc cuối tháng hai. Ông Gould trợ giáo tập sự ở trường học trong làng, dựng lên cả một giả thuyết ly kỳ, cho rằng người lạ mặt là một tên vô chính phủ giả dạng đang chuẩn bị gây ra những vụ nổ lớn. Và nếu thời gian cho phép, ông ta nhất định sẽ nhận nhiệm vụ theo dõi sự việc này. Tuy nói vậy, nhưng ông trợ giáo chẳng hề theo dõi gì cả.

Một nhóm người khác thì theo ý kiến của Fearenside, đồng ý với quan điểm người khách lạ là người có đốm hay vằn, một số còn thêm vào ông ta là người lai nhưng có sửa đổi đôi chút. Một số nhỏ lý thuyết gia còn so sánh người lạ với những thiên tài. Nhưng một quan điểm khác lại cho rằng khách lạ chẳng qua là một người mắc bệnh tâm thần.

Giữa những phe nhóm chính trên đây còn có những người lưng chừng và những kẻ a dua. Người dân quê ở đây vẫn còn ít nhiều mê tín dị đoan nên trong làng còn xì xào về những hiện tượng yêu quái.

Cho dù người ta có nghĩ thế nào về người khách lạ đi nữa, thì phần đông dân chúng ở Iping đều cùng một quan điểm là không thích người khách lạ. Tính khí dễ nổi giận và những hành động quá mức của ông tà thỉnh thoảng làm cho họ ngạc nhiên. Những bước chân vội vã của ông ta lướt qua những góc đường vắng buổi tối cuốn hút dữ dội tính hiếu kỳ của dân chúng. Khi ông ta xuống làng, mọi người đều lánh sang bên đường. Và khi ông ta đi qua rồi, những anh chàng trẻ tuổi thích hài hước liền bẻ cổ áo lên, kéo vành nón cụp xuống và bước đi bắt chước dáng vẻ huyền bí của ông ta.

Vào thời gian đó, người ta đã sáng tác một bài vè rất phổ biến gọi là bài vè “Ông ba bị”. Bài vè này đã được cô Statchell trình bày trong buổi hòa nhạc của nhà trường. Từ đó về sau hễ mỗi khi dân làng tụ tập với nhau, và khi thấy người lạ xuất hiện, là giữa họ lại vang lên tiếng huýt sáo theo nhịp điệu của bài vè. Ngay cả những đứa trẻ còn rất nhỏ cũng réo gọi “Ông ba bị” sau lưng ông ta rồi bỏ chạy.

Ông Cuss là một bác sĩ đa khoa nhưng bị giày vò khốn khổ vì tính hiếu kỳ nổi lên. Câu chuyện băng bó có liên quan đến bệnh nghề nghiệp của ông. Và khi nghe người ta nói đến chuyện một ngàn lẻ một chai lọ làm ông ghen tỵ. Suốt cả tháng tư sang tháng năm, ông nôn nóng chờ dịp thuận tiện để nói chuyện với người khách lạ. Cuối cùng, không chịu nổi nữa, ông bèn mượn cớ đi lập bảng danh sách quyên góp xây dựng nhà trẻ trong làng để bước chân vào quán “Xe và Ngựa”. Và ông ta vô cùng ngạc nhiên khi biết rằng bà Hall không hề biết tên người khách trọ của mình.

- Ông ta có nói tên nhưng tôi nghe không rõ. - Bà Hall nói. Điều này hoàn toàn không đúng với sự thật. Và bà cũng cảm thấy mình thật ngớ ngẩn khi không hề biết tên ông khách.

Cuss nghe thấy từ trong phòng khách vẳng ra một tiếng chửi rủa. Ông gõ cửa và bước vào.

- Xin tha lỗi cho sự đến thăm đường đột của tôi. - Cuss nói và đóng cửa làm bà Hall không nghe tiếp được câu chuyện xảy sau đó.

Bà Hall chỉ có thể nghe tiếng nói rì rầm trong khoảng mười phút sau đó, rồi có một tiếng kêu đầy ngạc nhiên, tiếng bước chân khua động, tiếng ghế ngồi bị ném sang một bên, một tràng cười lớn, tiếng những bước chân lao nhanh ra cửa và Cuss xuất hiện, mặt trắng bệch, mắt còn chăm chăm nhìn ngoái lại phía sau. Ông ta bỏ mặc cánh cửa mở, không nhìn bà Hall đang đứng lóng ngóng ở đó mà sải bước băng qua phòng trước nhà và bước đi như chạy xuống bậc thềm, rồi bà nghe tiếng bước chân vội vã ngoài đường. Bà Hall đuổi theo nhưng chỉ còn kịp thấy bác sĩ Cuss cầm nón đi ra mà không kịp đội. Rồi bà nghe tiếng cười thanh thản của ông khách lạ, tiếng bước chân băng ngang qua phòng, tiếng cửa đóng mạnh và mọi thứ yên tĩnh trở lại.

Ông Cuss đi thẳng một mạch xuống làng, đến gặp mục sư Bunting. Vừa bước chân vào căn phòng nhỏ bé đơn sơ của vị mục sư, ông Cuss đã kêu lên thảng thốt:

- Tôi điên rồi chăng? Trông tôi có giống một người mất trí không?

Vị mục sư đặt con cóc đá dằn giấy lên xấp bài giảng đạo sắp tới và hỏi:

- Có chuyện gì vậy?

- Người đàn ông ở quán trọ...

- Sao?

- Cho tôi uống một chút gì đã. - Cuss nói và ngồi xuống.

Ly rượu anh đào của vị mục sư nghèo làm cho ông ta bình tâm và hổn hển kể lại đầu đuôi cuộc gặp gỡ vừa xảy ra giữa ông ta với người khách lạ.

- Sau khi bước vào, tôi lên tiếng đề nghị ghi tên quyên góp. Thấy tôi, hắn đút ngay hai tay vào túi áo và ngồi lì trên ghế, khịt mũi, hình như hắn đang bị sổ mũi nặng. Hắn hứa sẽ xem xét và cân nhắc mọi điều kiện trước khí đóng tiền. Tôi gợi chuyện về việc nghiên cứu khoa học của hắn nhưng mắt luôn ngắm nhìn gian phòng bày toàn chai lọ. Hắn trả lời gằng từng tiếng một, hình như đang rất bực mình. Tôi xin lỗi hắn. Hắn ho và sổ mũi, rồi kể rằng hắn đã khám phá ra một công thức vô cùng quý giá. Bỗng nhiên một cơn gió lùa qua cửa sổ, thổi tờ giấy ghi chép công thức ấy bay vào lò sưởi, bốc cháy mất. Hắn lao đến định chộp lấy thì đã muộn rồi. Kể đến đây, ông ta đưa cánh tay ra để minh họa.

- Rồi sao nữa?

- Không có bàn tay mà chỉ là tay áo rỗng không. Trời ơi! Thật là quái dị. Tôi cho rằng hắn lắp tay giả và vừa mới tháo ra. Nhưng rồi tôi nghĩ, có điều gì bí ẩn trong đó. Ma quỷ nào giữ cho ông tay áo đưa lên và nong ra được nếu như không có gì trong đó cả. Hoàn toàn không có gì trong đó thật! Ngay cả đến khuỷu tay. Nhờ có tí ánh sáng le lói, tôi có thể nhìn qua chỗ rách ở tay áo cho đến tận khuỷu. Tôi buộc miệng kêu lên: “Trời ơi!”. Hắn dừng lại, nhìn tôi chằm chằm bằng đôi mắt kính đen to sụ, rồi cúi nhìn vào ống tay áo của mình.

- Rồi sao nữa?

- Tất cả chỉ có vậy thôi. Hắn không nói một lời mà chỉ nhìn tôi chăm chăm và đút nhanh ống tay áo vào túi.

- Có phải tôi vừa nói tờ giấy ghi công thức bị cháy không?. - Câu hỏi kèm theo tiếng ho.

- Ông là quỷ hay sao mà có thể giơ cái tay áo rỗng lên như thế được? - Tôi nói.

- Tay áo rỗng hả? - Hắn ta hỏi lại.

- Phải, tay áo rỗng!. - Tôi nói.

- Một ông tay áo rỗng? Ông thấy đó là một ống tay áo rỗng hả? - Hắn vụt đứng dậy, từ từ tiến đến và đứng gần sát tôi.

- Ông nói đây là tay áo rỗng phải không? - Hắn hỏi lại một lần nữa.

- Đúng vậy!

Sau đó hắn từ tốn rút tay áo ra khỏi túi và nâng nó lên đưa về phía tôi dường như muốn cho tôi xem. Hắn chầm chậm đưa lên. Tôi nhìn nó và nói:

- Chẳng có gì trong đó cả.

Hắn không nói gì. Nhưng cứ giơ thẳng tay áo về phía tôi từ từ chậm rãi, cho đến khi cổ tay áo chỉ còn cách mặt tôi khoảng hơn một tấc. Trông thật kỳ dị khi một tay áo rỗng đưa gần mặt mình như vậy. Và sau đó...

- Sau đó như thế nào nữa?

- Một vật gì đó, nói chính xác hơn giống như một ngón tay cái và một ngón tay nữa kẹp chặt vào mũi tôi.

Mục sư Bunting phát cười ầm lên.

- Không có gì đáng cười cả! - Giọng Cuss nói như gào lên. - Tất cả những chuyện ấy làm cho ông cười thỏa thích đấy, nhưng tôi nói thật, nó đã làm tôi hoảng sợ thật sự. Tôi đấm mạnh tay áo của hắn, rồi bỏ chạy ra khỏi phòng...

Đến đây Cuss ngừng kể. Rõ ràng ông ta đã nói đến sự hoảng sợ của mình một cách chân thật. Ông nhìn quanh một cách bất lực và uống thêm một ly rượu anh đào thật ngon của vị mục sư tốt bụng. Uống xong, Cuss kể tiếp:

- Khi đánh vào tay áo hắn, tôi cảm thấy chính xác như mình đánh vào một cánh tay. Mà ở đây lại không có cánh tay, không có một cánh tay nào cả!

Mục sư Bunting ngẫm nghĩ một lúc. Ông nhìn Cuss một cách nghi ngờ rồi nói:

- Quả là một câu chuyện lạ, đáng lưu ý thật.