Những Mầm Sống

Ánh nắng mênh mông tràn ngập. Đường nhựa sáng lóa như dát bằng vàng diệp. Lá cây rung lên, muôn vàn tia hào quang bay phấp phới. Các mái ngói, các ống máng, các cửa kính, các biển hàng lấp lánh những ánh ngời.

Một sự huyên náo như không bao giờ tắt. Tiếng guốc khua vang vang trên bờ hè, những lớp sóng cười nói trào lên cuồn cuộn, rồi tràn lan, rồi tung cao... Bánh xe bò chuyển rầm rầm, lăn loang loáng những vòng lửa trong nắng xuân chói lòa... Những xẻng cuốc và ván gỗ đẩy trong hòm xe bắn ra những trận mưa rào rào... Và những tà áo, những nón lá, những chóp mũ trắng thở ra những làn bụi bạc li ti. Một sự sống mãnh liệt quá, đè lên, vượt qua và cuốn theo tất cả những sự ủy mị, những cái tối tăm, những cái gì có vẻ chậm chạp.

Giờ đây, tầm về của phu phen, của thầy thợ. Giờ đây, những con người cần lao ấy được thở ánh sáng và không khí ngoài trời để lấy thêm sinh khí cho các bắp thịt, chốc nữa đây sẽ làm nô lệ cho các đồ dùng làm việc và các xe cộ. Giờ đây, được máy móc và các kho hàng, các chủ cai bao thầu nhả ra, cái giai cấp lầm than này đã mệt mỏi và đói lả mà vẫn còn bị những sự lo lắng phiền muộn băn khoăn giày vò tâm trí. Ánh nắng chói lòa thêm hào quang ở các viền mây cẩm châu tia ra đốt hết những cái vẩn đục của da trời pha lê xanh biếc. Những ánh ngời của các vật bằng gỗ, đá, thủy tinh, đồng sắt kẽm và các vật màu tươi láng đã thấm hết những hơi ướt át còn rớt lại của mùa đông. Những màng nước cuối cùng vương trong các bụi cây cỏ và những dòng nước cống rãnh chảy rì rì đã bốc thành hơi, đã tan trong không khí.

Người ta không còn thấy một vẻ ủ dột, một chút lạnh lẽo, một gợn nhỏ tối tăm dưới cái bầu trời tràn ngập rực rỡ. Sự thay đổi hoàn toàn đem lại bao nhiêu cái mới mẻ, tươi tốt nó cuốn hết cả cái mùa đông buồn thảm tê liệt cả hồn người.

Nhưng, sự cải tạo đời sống của con người chưa thấy! Biết bao nhiêu xiềng xích vẫn ràng buộc tự do, biết bao nhiêu nỗi áp chế vẫn đè nặng các mầm nảy nở, biết bao nhiêu cách bóc lột vẫn hút sâu mãi những sinh khí trong đời sống của con người.

... Thêm vào những làn sóng người lao động cuồn cuộn trên bờ hè và hai bên rìa đường kia, những tốp đàn bà đi chợ về chợ hay buôn bán trong phố và những đoàn xe đạp của các viên chức lương ít phóng vùn vụt. Một góc thành phố chuyển động vì sự nhộn nhịp, huyên náo làm bằng tiếng guốc khua vang, tiếng cười nói trào lên như gió bão, tiếng xe bò chuyển ầm ầm, tiếng chuông ran không ngớt của muôn ngàn người cùng chung một đường đi, cùng dưới một bầu trời tràn ngập ánh nắng rực rỡ này.

Mặt ai nấy đều đỏ hừng, vầng trán bóng loáng, mắt lấp lánh. Những sự rạo rực đã phát tiết ra cả những tiếng nói và những cử chỉ của họ không thể kìm hãm được trong lúc này. Mỗi hơi thở hắt ra của họ trút thêm vào bầu không khí một ít lửa của mong muốn, phẫn uất, căm tức, tin tưởng và hăm hở. Mỗi làn nhỡn quang của họ tia ra lan thêm vào ánh nắng rực rỡ, chói lòa, để cùng tràn đến những nơi sầu thảm. Cũng như họ, cây cỏ rung lên trước gió, mưa rào rào phấn vàng, phấn bạc và tung ra khắp bốn phương trời những hột bụi nẩy nở của muôn vàn bầu nhị.

Một ai đây dù hoài nghi đến đâu khi trông nhìn cái rừng chuyển động này, cũng đâu phải tin rằng cái hình thức tối tăm, cằn cỗi và như thối nát của sự sống một phần nhân loại lầm than chỉ là một cái vỏ mỏng sắp sửa nổ vỡ. Vì trong cái vỏ ấy, bao nhiêu cái mầm sống nẩy nở đã chín muồi sắp chồm dậy, sắp xé tung sự trùm lấn, đè ép để tự do thở hít ánh sáng và khí trời, để được gieo rắc mênh mông.

Nắng xuân càng tô thêm muôn vàn ánh ngời vàng ngọc lên cảnh vật, gió xuân rướn cao mãi muôn vàn bản nhạc vang lừng. Làn sóng người đã lan ra khắp hang cùng ngõ hẻm. Người ta mong đợi một ngày kia làn sóng cuộn cuộn ngày hôm nay sẽ lôi cuốn được tất cả những làn sóng rải rác khác để chồm lên và vượt qua những dốc cản trở, những tảng đè nén, những hố sâu vùi dập, để đi tới một dải đất rực rỡ, xán lạn như bầu trời xuân tràn ngập ánh nắng trong buổi trưa nay.

1939