Chương IX

Quan ba Gà chọi quản đồn Nhã Nam, sáng nay gần như bỏ mứa cả bữa ăn. Chợ dưới đồn, dưới phố càng đông người họp, lũ lượt gồng gánh từ các ngả đổ về; nhất là có từng bọn dắt trâu bò, dắt ngựa tải các thứ ở trên kia về, thì Tây đồn Gà chọi càng thấy trong người bứt rứt, bồn chồn. Mấy món như bánh đa nướng phết mật ong và bánh nếp đỗ xanh, hắn chỉ ăn mấy miếng, rồi tráng miệng bằng mấy quả vả to và chín nhất, đoạn uống hết cốc nước cam Bố Hạ, lau tay, lau mồm, quẳng khăn mặt xuống chậu cho lính hầu bưng đi, rồi ra ngay bàn giấy.

Nho Quán bịt khăn nhiễu, mặc áo chùng the, quần ống sớ, giày Gia Định, đứng trực ở gốc cây thấy Gà chọi sầm sầm ở nhà trên xuống, y đã thùm thùm trống ngực. Tới lúc Gà chọi nhấc chùm chìa khóa ở cạp quần, không hiểu thế nào mà lách cách, giật giật mãi mới mở được cửa, thì hắn tưởng như đứt thở. Gà chọi vẫn chưa thèm cho lính gọi cả thầy thông ngôn và Nho Quán vào hầu. Hắn kéo xệch ghế bành, ngồi choàng tay lên dựa ghế, cau cau mày nhìn xuống con đường họp chợ ở dưới đồn.

- Ma quỷ! Chúng nó chẳng cần biết gì đến những sự quấy rối của bọn Đề Nắm cũng như những cuộc săn đuổi giặc của ta, mà cứ đi chợ đông như thế kia! Hay hôm nay người của thằng Đề Nắm khốn nạn được ra sắm sửa và cũng vừa nghe ngóng do thám tình hình ngoài này để chuẩn bị cho mưu đồ một cuộc cướp phá lớn! A ha! Chả là chúng nó đã xây đồn Hố Chuối xong rồi mà...

Lính hầu được phép gọi cả thông ngôn và Nho Quán vào. Gà Trọi giơ tay bảo Nho Quán cứ đi giày, tuy đã nhiều lần, Nho Quán hễ cứ vào bàn giấy lại tụt ra, để ở mé bực thềm mà đi chân đất:

- Hôm nay là phiên chợ chính?

- Bẩm quan lớn, hôm nay là phiên chợ chính, ngày mười rằm...

- Các làng, còn làng nào gặt hái không?

- Bẩm quan lớn, bây giờ chỉ còn cày ải để làm vụ chiêm thôi ạ.

- Nghe nói Yên Thế được mùa, trâu bò lại lên giá?

- Bẩm quan lớn... vụ này Yên Thế được mùa to lắm ạ... Còn trâu bò lại lên giá vì nhiều nơi mua về để thịt...

Gà chọi gật gật:

- Đồn Hố Chuối trong kia xây xong rồi, thì làm lễ thịt mấy con?!!

Nho Quán gãi gãi đầu:

- Bẩm quan lớn... hôm lễ mở đồn chỉ thịt có một trâu, một bò thôi ạ.

- Một trâu, một bò... chúng nó cho người đi mua ở chợ ngoài này?

- Bẩm quan lớn, chúng mua ở đâu, mua của ai, con không biết, chỉ nghe nói thịt trâu bò của ngay trong ấy...

- Thế hôm nay có thấy chúng nó ra chợ Nhã Nam mua bán gì không?

- Bẩm quan lớn, ở các trạm, các ngả thế nào, chứ ở đây hai phiên rồi con không bắt gặp tên lạ mặt nào cả! Ở ngay trong Lèo, trong Mạc, trên Thuông, cũng không thấy có đứa nào là quân Đề Nắm ra mua rượu, quà bánh gì hết!

Gà chọi cau cau trán:

- Đúng Đề Nắm chỉ cho thịt trâu, bò làm lễ mở đồn mà không cho đốt pháo.

Nho Quán càng trịnh trọng nét mặt:

- Bẩm quan lớn, con đã hỏi đi hỏi lại nhiều người và cho cả mấy tên người nhà rất kín đáo đi dò hỏi nữa, thì cũng đều nói như vậy...

"À! Pháo ta còn để đốt khi nào Tây lên đánh đồn Hố Chuối, ta ăn mừng đánh thắng chứ!".

Câu nói của Đề Nắm mà bọn Nho Quán nghe được về kể cho viên thông ngôn, tên này vội phô ngay với Gà chọi, lại như ong bay lên trong đầu óc Gà chọi. Hắn tự rót một cốc nước lã đun sôi để nguội uống rồi truyền cho Nho Quán đi ra. Cả tên lính hầu cũng xuống trại, còn mình thông ngôn ở lại. Gà chọi nghiêm nét mặt, bảo thông ngôn:

- Ngươi xuống trại gọi đội nhất khố đỏ lên ta có việc. Bảo nó, hôm nay ta cho phép lính đi chợ, nhưng không được đi quá khu vực đã định. Rồi ngươi bảo thằng Quán ra xem có con bò nào thịt ngon thì mua ngay về cho đồn... phải là bò thịt thật ngon đấy!... Và chợ có thịt hươu, nai hay thịt bất cứ thú rừng gì tốt cũng cứ mua hết cho đồn!!

⚝ ⚝ ⚝

Quân lính ở đồn vừa ăn cơm chiều xong thì có lệnh cấm trại. Bữa nay, cả bếp Tây và các bếp riêng của lính khố đỏ đều mứa thịt. Đã mổ một con bò lại còn ba đùi thịt nai mà nhà bếp lính Tây cho chúng hẳn mỗi suất không phải một miếng mà là một đĩa bít-tết và một bát chậu ragu. Nhiều mâm lính khố đỏ bảo nhau chia thịt ra đem kho lại cho thật khô để ăn dần vì đoán chừng trận đi đánh này khó mà xoay xở được thức ăn, nhất là đánh vào Hố Chuối.

Tuy chỉ có quan một và chánh, phó quản của đội lê dương và đội lính khố đỏ được quan ba gọi lên nhà cho biết kế hoạch, nhưng tất cả binh lính đi ngoài chợ về thấy nhà bếp mổ bò thì đã phần nào đoán ra sự việc. Đồn Hố Chuối đã xây xong, rồi nghĩa quân không ai được đi đâu, thì nhất định Đề Nắm sẽ mở trận lớn. Như vậy không đời nào đồn Nhã Nam lại đi bước sau, để quân Bắc Ninh hay quân Hà Nội lên đánh trước mà mang tiếng. Chẳng những thế, quan ba Gà chọi lại nắm trong tay toàn những cơ ngũ vào loại mạnh, có cả đại bác, đồn trú ở đây mấy tháng rồi mà cả Bắc Ninh và Hà Nội đều biết đồn Hố Chuối bí mật khởi công từ hơn năm nay đã sắp xong. Đề Nắm vừa thêm quân, thêm súng, lại có Đề Thám vừa đôn đốc dân phu xây dựng, vừa luyện tập nghĩa quân, khí thế rất mạnh, có phần hơn cả nhiều nơi khác mà quân Pháp đang đánh dẹp rất chật vật, phải huy động rất nhiều binh tướng. Nhiều sĩ quan lê dương đang nôn nóng, muốn mau chóng sao cho xong cái nợ phải đồn trú ở đất Yên Thế này và đã phải chọi với những nghĩa quân sừng sẹo lại vập đầu vào cái đồn ma quỷ trong rừng sâu không biết bố trí của nó thế nào cả, nay được lệnh kiểm soát súng đạn và lính tráng để đi đánh thì nhiều tên sặc hơi rượu, giơ tay lên kêu "Đức Chúa Trời ơi! Việc gì phải đến đã đến", tỏ vẻ rất hăng, nhưng cũng có mấy tên ỉu xìu và phải cố làm ra bộ chín chắn, thận trọng, mặc dầu trong đầu chúng hẳn những ý nghĩ về kết quả của trận tấn công sắp phải dấn thân vào cứ lạnh như băng tuyết mà chúng hẳn không thể không oán cái thằng Gà chọi định lập công lấy "lon", lấy tiếng...

Mặc dầu mọi khi ăn tối, đọc báo và uống thêm cốc rượu mạnh là ngủ thẳng một giấc, tối nay Gà chọi ngồi bên bàn nước chẳng còn thấy chút gì thỏa mãn, khoái trá. Cái đồn ma quỷ ấy và trận đánh chỉ còn trong vòng đúng mười một tiếng đồng hồ nữa sẽ diễn ra, cứ quay vòng như vô tận trước mắt hắn, trong tâm trí hắn.

A! Cái đồn ma quỷ! Nhiều lúc hắn đã tưởng như hình dung ra được, nhưng chỉ ít phút sau đó thì hắn thấy rõ là hắn vẫn mù mịt. Mặc dầu, nào Nho Quán, nào Trùm Xoan, nào dân xứ họ Thiết Nham và những mật thám, những chỉ điểm đã làm việc rất cẩn thận, rất công phu, rất bền bỉ, vậy mà hắn vẫn không tin rằng hắn đã nắm được "nó". Mà mặc dầu hắn được biết cả chiều dài, chiều rộng của "nó" là bao nhiêu thước, hào của "nó" sâu và cắm chông như thế nào! Tường lũy của nó dày bao nhiêu, cao bao nhiêu, bên trong mấy lớp cổng cũng có hào, cũng cắm chông rất hóc hiểm, và đồn có những ụ súng và những vọng gác có thể coi như những pháo đài ở những mặt nào. Nhưng đâu phải là điều chính. Điều chính là những tay súng của nó, những thống lãnh của nó với thằng Đề Nắm chủ soái và thằng tướng bộ hạ Đề Dương hay Hoàng Hoa Thám chiến đấu rất ác kia.

- Nhưng dù sao ta vẫn phải vào cuộc và phải thắng với số quân và súng đạn áp đảo của ta.

Trái với thường lệ, quan ba Gà chọi từng đi trận ở Marốc, Angiêri và trong Nam kia đã dậy trước lúc mặt trời sáng rõ, gọi lính hầu pha nước cho hắn tắm.

⚝ ⚝ ⚝

Gà chọi chỉ huy cánh quân đánh mặt chính với hai phần ba số lính lê dương trong đồn mà có nhiều tên đã đi theo hắn từ bên Tây sang. Một chánh quản lê dương và một chánh quản Pháp đốc quân hai cánh có cả lính lê dương và lính khố đỏ đánh thúc hai mạng sườn.

Xe súng đại bác qua Lèo tiến vào cách đồn Hố Chuối hơn hai trăm thước đã nổ đạn. Tiếng gầm nghe xa cũng vẫn dễ, nhưng quái lạ, đạn lạc hay bắn vào bụi vào búi vào cây nào ấy chứ không phải vào tường, vào thành, vào trại mà không thấy có sự gì rung chuyển cả. Đã thế, cái đám rừng ở dưới lũng sâu mờ mịt hơi sương và khí đất kia càng xanh thẫm tựa như từ khai thiên lập địa đến giờ chỉ có thú ở và không biết tiếng động chặt phá cây cối đất đá là gì cả!

- Đức Chúa Trời ơi! Có phải tôi đã phí cả công cho đi dò xét lẫn công tôi đích thân hai lần mạo hiểm đi quan sát trận địa và hàng tuần bỏ ngủ trưa để lập kế hoạch đánh đồn?!!

Gà chọi toát mồ hôi, hạ lệnh cho viên đội pháo thủ đại bác phải bắn hồi lùng cùng với ba cánh quân vừa trút đạn vừa tiến đến gần đồn hơn nữa. Cả chánh quản lính lê dương và chánh quản lính khố đỏ cũng gần sôi tiết. Nhiều lê dương tuy vẫn bắn, vẫn nhổm, vẫn chạy nhưng vẫn văng tục nói với nhau:

- Đại bác con cặc gì mà bắn cứ như vào bị cát thế này! Dễ thường những thằng này phải lấy đầu đến tận nơi mà húc vào thì mới trúng, mới phá, mới mở được một cửa đột phá chắc!

Còn lính khố đỏ cứ thằng nọ trông thằng kia mà nhích lên từng bước và khi nổ súng thì nhắm mắt lại, chúi mũi, chúi mặt xuống đất để tránh đạn, mặc dầu chưa hề có một viên đạn nào trong ấy bắn trả. Hàng giờ hay hơn nữa rồi, đại bác càng nổ liên tiếp. Vẫn không thấy một đám bụi, đám khói nào. Vẫn chưa thấy một tiếng súng nào của Hố Chuối chống lại.

Tất cả quan quân Tây từ Gà chọi đến pháo thủ, lê dương, khố đỏ đều tưởng như bị sét đánh. Ba cánh của đồn Nhã Nam đã thật tiến đến trước mặt và hai bên Hố Chuối, còn hơn trăm thước nữa hay chỉ một trăm thước thôi, và nếu như đại bác phá được một hai cửa ở đâu đó, thì lính của Gà chọi có thể nghe lệnh xông lên ào ào để xả đạn như mưa mà hạ cho bằng hết nghĩa quân giáp chiến, rồi vượt qua các hào lũy, tường thành, tung hoành một cuộc, dập tắt hoàn toàn mọi sức chống đối, làm chủ hoàn toàn căn cứ và trận địa.

Ngọn sét ấy là những loạt đạn, những phát đạn đã đột nhiên bắn ra, những loạt đạn, những phát đạn như đã chịu kìm, chịu hãm, chịu nhịn trong một sức căng thẳng và nhằm đích bình tĩnh vô cùng, hiểm hóc vô cùng. Không biết đã có hàng lính nào, thằng lính nào trúng đạn của đồn Hố Chuối chưa, mà tất cả quân đồn Nhã Nam như bật rời hết súng. Phải! Đã không thấy tiếng súng nào bắn vào đồn nữa, mà chỉ thấy đám thì nhốn nháo dừng lại, toán thì nhào túi bụi tìm chỗ nấp, toán thì nằm mẹp như cả mặt đất hay mô đá dưới mặt chúng, dưới bụng chúng đều cùng thụt xuống mấy tấc, hàng thước.

Gà chọi nghiến răng, muốn quát, muốn thét mà không cất nổi tiếng. May thay sau cái khoảnh khắc bàng hoàng và ghê gớm lần đầu tiên trong đời trận mạc ấy, Gà chọi lại thấy tiếng súng của quân hắn bắn tiếp. Hình như phát súng nổ tiếp trước nhất là ở đám lính khố đỏ Ma Mỡ mà không hiểu sao Gà chọi lại phải chú ý. Một gã to béo, lúc nào cũng lừ lừ, gần không chuyện trò với ai bao giờ, nhưng lại hay ăn, có lẽ được đồng lương nào, y đều phục vụ cho cái mồm cả. Món y hay ăn nhất và làm Gà chọi gớm ghiếc nhất là bánh đa nướng, cùi dừa và mỡ khổ lợn sống! Mấy lần hắn đã bị viên cai đấm đá đem phạt cùm rồi bắt đứng lập nghiêm hàng giờ ở góc sân nắng vì hắn bỏ trại ra chợ mua các của quỷ ấy về ăn trong cả phiên đứng ở vọng gác trước bàn giấy quan ba, và bao đạn của hắn có lúc bật cúc, lòi ra các thứ nọ.

- Nhưng sao ở đám nọ lại nhộn nhạo lạ thế kia?

Thằng cai lê dương đốc quân ở đám nó bị thương nặng hay sao mà chỉ thấy mấy thằng lê dương xông lên thôi, và đi đầu lại là thằng Ma Mỡ?!!.

Gà chọi cố hết sức tinh thần để xem xét và nhận định về các làn đạn, các phát đạn của nghĩa quân nhưng chỉ có thể đoán chừng không phải từ mặt cổng Bắc bắn ra mà còn ở những ngóc ngách khác, đặc biệt nguy hiểm ở mấy vọng gác góc đồn, đồng thời thét truyền cả đội pháo thủ và hai chánh quản phải mau mau bắn tiếp. Và phải nằm bắn thật nhiều, thật dồn dập, và những mặt nguy hiểm lại là hai vọng gác đang nổ súng chéo cánh sẻ cả vào sườn lẫn chính giữa các đám quân Tây. Quan ba Gà chọi tưởng sẽ giành lại phần chủ động và sẽ phất lên khí thế mới, nhưng y chỉ càng thêm bực bội đầu óc.

Nghĩa quân cũng mở tiếp những loạt đạn, nhưng hình như từ hai vọng gác lại chuyển sang chỗ khác mà ở các chỗ này thì nghĩa quân đánh càng ác hơn, độc hơn vì lại thêm những tay súng bình tĩnh hơn và tiến ra gần hơn, bắt đúng hơn những lưng hở, mặt hở của quân Tây mà xả đạn. Rõ ràng bốn, rồi năm, cả lính và cai đội của Gà chọi phải khiêng, phải cõng, phải vác bỏ chạy rồi. Không! Vẫn còn! Sáu này, bảy này, binh sĩ của hắn bị loại thêm ra khỏi vòng chiến!

Mặt trời đã xế xế. Đầu tháng mười hai mà nắng như giữa cái tháng bảy bốc lửa.

Gà chọi đón ca nước chè để lạnh, uống một hơi cạn, rút khăn lau mồ hôi vã sũng cả ngực áo và lại ra lệnh bắn mạnh và phải giữ vững trận địa. Nhưng bọn lính lê dương đoán được tình thế liền thở xì ra như trâu như ngựa đã thấm mệt mà tới chỗ nghỉ. Chúng bảo nhau: "Ừ này thì bắn mạnh, ừ này thì phải giữ vững trận địa. Ngài Gà chọi ơi! Thế này cũng là trận thắng, báo cáo về Hà Nội được rồi!".

Đề Nắm nghe loạt súng của quân Tây lần này càng dồn dập và ngước mắt nhìn mặt trời rồi nhìn ra ngoài trận, gật gật đầu rồi phá lên cười:

- Gà chọi phải rút quân rồi! Gà Trọi phải rút quân rồi!

Cả bọn Thống Lịnh, Bá Phức, Đề Sặt, Đốc Kế đều ồ lên:

- Ta cho quân đuổi đánh, phải cho quân đuổi đánh!

Đề Nắm trầm ngay nét mặt, đưa mắt tìm Thám. Thám ở vọng gác đã về, đứng sau lưng Bá Phức, khẩu súng vẫn còn mùi khói và còn nóng khét. Thám đưa mắt đón cái nhìn của Đề Nắm, trán hơi nhíu, mày hơi chau lại. Đề Nắm hiểu ý, xua xua tay, nghiêm ngay giọng nói với các thống lãnh:

- Không nên!... Gà chọi thế nào cũng chuyển hậu quân làm tiền quân, và thế nào cũng cắt quân ra làm mấy cánh, chờ ta ra khỏi đồn, đến chỗ bình địa mà đánh lại. Ta phải ngay đêm nay chỉnh tề lại các đội để tiếp trận đánh đồn mới. Thế nào Bắc Ninh và Hà Nội cũng mở trận mới đánh Hố Chuối không ngay ngày mai thì ngày kia thôi.

Nhiều thống lãnh lên tiếng:

- Vừa làm lễ mở đồn xong đã thắng trận đầu, xin quan Đề cho khao quan và đốt pháo ăn mừng.

- Được... Rồi ta khao quân, rồi ta đốt pháo trận sau cũng kịp mà.

Đề Nắm lại đưa mắt nhìn Thám. Thám vẫn nhíu nhíu trán, khuỳnh cánh tay rất căng cái dây da đeo súng, chỉ nhẹ cúi đầu để tỏ ý đồng tình với chủ tướng Đề Nắm. Ngay đó có nhiều tiếng reo của nhiều thống lãnh và nghĩa quân:

- Phải! Phải! Ta để pháo đốt mừng trận sau... Mừng trận thắng to hơn...