- V -
NGƯỜI ta đã như vậy thì bà cứ bỏ phắt đi có được không?
- Thưa bà, ý tôi thì đến khi nào tôi không ở đây nữa về nhà quê, bấy giờ có bỏ thì mới bỏ, mỗi lúc theo rồi mỗi lúc bỏ nó cũng phiền, nhưng cớ sự đến như thế này thì
đến bỏ thật. Tôi chỉ sợ người ta cười...
- Người ta là ai? Có chúng tôi thì việc bà làm phải như vậy còn cười vào đâu được nữa.
- Kể ra thì trước, tôi chưa bỏ cũng như là bỏ rồi. Thứ năm chủ nhật, có mấy khi bà thấy tôi đi nhà giảng đâu.Trước kia còn bà mục sư, đến còn vui vẻ chứ từ độ ông bà này về, bà ấy thế nào ấy mà.. Lại cái việc nhà bà Minh Thịnh này nữa...
- Bà vẫn không nhất định chút nào, thì mình bỏ là cứ bỏ.
Một buổi chiều, bà Ký Thảo và bà Thừa Minh, hai người đã bàn với nhau như vậy. Bà Ký định bỏ đạo bỏ hẳn để sống như ngày bà chưa cúi đầu cầu nguyện, chưa nhận có một Chúa là Jésus Christ.
Trước kia bà theo đạo có nhiều cớ thì bây giờ bà bỏ đạo cũng có nhiều cớ. Những cớ gián tiếp là việc bà mục sư về Hà nội và những lời của ông Ký. Trước kia, lúc chưa theo đạo, cả hai vợ chồng cùng nghĩ rằng nếu cả hai người cùng đi đạo thì trong gia đình hòa thuận. Nhưng kết quả không như vậy. Được một dạo ông bà mục sư ở gần còn khá, nhưng từ khi ông bà này đổi đi, hai vợ chồng xung khắc lại hoàn xung khắc.
- U mày theo được cũng còn khó. Có một việc đi nhà giảng cũng còn làm biếng không đi...
- U mày nói về đạo thì còn biết gì, mà nói.
- U mày cứ theo được như nhà bà Bé là tốt, sợ lại không được như nhà bà ta nữa.
Nghe chồng nói, lần nào bà Ký cũng phát bẳn.
- Thì rồi tôi bỏ cho mà xem.
Ông Ký bĩu môi:
- Ừ, u mày có bỏ cũng phải, cũng nên lắm, chứ theo như u mày thì theo làm gì cho nó phiền.
Thì lần này bà Ký bỏ thực. Cái cớ trực tiếp là việc lôi thôi vì nhà bà Minh Thịnh. Câu truyện đôi co ấy, cứ nhớ lại là bà Ký tức, phải bình tĩnh mãi bà mới kể được cho rành mạch cho chồng nghe như sau này:
- Cái nhà bà Minh Thịnh ấy tưởng là tốt, ai ngờ lại tối, lại điêu thế. Hôm vừa rồi, tôi lại đằng bà Thừa thấy bà ấy bảo cái con mẹ phó đoản ‘‘ Bác bô’’ nó sang nó bảo nó chửi, nó xé tôi chẳng ra gì cả. Thì ra nhà bà Minh Thịnh đi ton hót với nó rằng tôi bảo nó là đồ vợ tây bần tiện, khốn nạn, chồng nó sắp bỏ chứ danh giá gì...
Ông Ký nghe vợ thuật lại liền mỉm cười:
- Ai bảo u mày nói như vậy?
- Nghe thầy mày nói tức cả mình. Nào tôi đã kể xong đâu. Những câu nói ấy toàn là của nhà bà ta nói ra cả rồi, bà ta gán cho mình, thế mới tức chứ. Bà ta còn nói nhiều nữa như chồng nó có làm phép cưới đâu thế mà nó vẫn vênh cái mặt nó lên, bắt đầy tớ gọi là bà lớn.
- Nhưng nhà bà ta bảo nó rằng u mày nói để làm gì, bà ta có thù gì với mình đâu?
Nghe chồng hỏi dềnh dàng, bà Ký bực cả mình nhưng cố điềm tĩnh đáp:
- Thầy mày biết đâu những cái chuyện ấy, chính tôi cũng còn không ngờ nữa là. Chả hôm cuối tháng vừa rồi, nhà bà ta lên thu tiền nhà, con mẹ ấy nó bảo rằng đáng lẽ nó dọn đi rồi cơ đấy vì chồng nó muốn thế, nhưng bởi nó nên mới ở lại. Nó lại khéo phỉnh nịnh vài câu là nhà bà ta kể luôn câu chuyện để làm quà. Hôm vừa rồi tôi vào tôi tìm con mẹ ấy tôi bảo thì nó xin lỗi ngay. Con mẹ ấy nó bộp chộp chẳng có tâm địa gì cả. Ở đấy ra, tôi cũng xuống nhà ông bà Minh Thịnh. Khó chịu cái nhà ông ta, đàn ông mà bênh vợ chằm chặp.
Ngừng lại một chút, bà Ký thêm:
- Tôi nhất định tôi bỏ đạo đấy. Trước kia có bà mục sư khác, bây giờ lại nhà giảng gặp cái nhà bà khó chịu ấy, tôi không vào.
Ông Ký nhếch mép nói mỉa:
- U mày còn nhớ những cái ‘‘án treo, án sách’’ không mà không theo.
Nhớ lại những lời khó chịu của ông anh cả là ông Cựu, bà Ký bất giác thở dài. Nhưng bà lại tự nhủ:
- Dù sao mình cũng bỏ.
Ý định này, kể cho bà Thừa nghe xong, bà Ký còn kể lại cho bà Tiếp cùng theo đạo Tin Lành và thằng con lớn là thằng Đức. Bà Tiếp không tỏ một thái độ rõ rệt vì bà này còn theo đạo. Còn Thằng Đức nghe mẹ nói, đầu tiên nó còn khuyên:
- Bà ấy không tốt thì mặc bà ấy, u theo đạo là theo Chúa, chứ có phải là theo bà ấy đâu, bà mục sư trước kia bà ấy chẳng bảo thế là gì. Bây giờ thầy theo, u không theo trong nhà còn ra làm sao nữa.
Bà Ký ngẩn người ra suy nghĩ. Không đợi con bảo, bà mới biết rằng gia đình hai tôn giáo sẽ có lắm sự chẳng lành. Nhưng bà đã quyết, liền bảo con:
- Thầy mày theo thì mặc thầy mày, còn tao không theo thì mặc tao. Thầy mày chẳng bắt được tao, còn tao cũng chẳng giữ được thầy mày. Mày coi đấy thì biết, dù tao còn theo liệu trong nhà có giữ được yên vui không đã. Vả lại rồi tao cũng về nhà quê chứ có ở lại đây đâu.
Từ buổi đó, đi đâu bà Ký cũng tuyên bố rằng đã bỏ đạo. Ai nghe thấy như vậy cũng khen ngợi. Ai tức là bà cụ Ấm, bà Ký Thu, mấy bà Thừa và ít người quen khác.
- Vâng, bà bỏ là phải, theo làm quái gì cái đạo ấy.
- Tôi biết trước thế nào rồi bà cũng bỏ mà.
Người ta tán thành, người ta phỉnh nịnh bà Ký; có một vài người can gián là bà thầy giảng Dần, cả ông ta nữa thì chỉ để cho bà thêm ghét thêm thù.
Ông Ký Thảo không bao giờ khuyên vợ được một câu, chỉ thỉnh thoảng lại mỉa mai:
- U mày sắp sửa vàng hương mà đi vái mấy cái gốc đa.
- Bỏ đạo tưởng là hay lắm đấy. Người ta cho không lại đi lạy từ con chó đá đi ấy à. Rồi thì bát hương nó đè nặng hai vai..,
Nhưng những lần ấy không cãi nhau, bà Ký chỉ gạt lời chồng bằng cách chối:
- Thì thầy mày xem trước kia, lúc tôi chưa theo, tôi có tin nhảm như thế không.
Rồi một ngày, cái ngày bà Ký thắp hương...
Mua một nải chuối, thổi một chõ xôi, bầy chuối xôi lên bàn vái mấy vái, người đàn bà ấy chỉ làm theo lời dặn của cha mẹ, cho nó đúng với tổ truyền. Nhiều lúc, bà cũng chẳng tin gì cả, nhất là lần thắp hương đầu tiên sau khi bỏ đạo, lại càng không tin hơn nữa.
- Thì có mất gì, mua chuối thổi xôi rồi con cái nó ăn chứ có mất đi đâu. vả lại, mình không theo đạo nữa cũng có cái gì khác chứ, nếu chỉ khác cái không đi nhà thờ thì ngay lúc còn theo mình cũng có hay đi đâu.
Nếu thắp hương xong mà dấu diếm đi thì chẳng có chuyện gì. Nhưng bà Ký lại có ý trêu chồng chơi, nhân thể tỏ ra rằng bà muốn cúng thì cúng chứ không sợ, bà không phải vụng trộm gì cả. Nhưng không ngờ như vậy bà bị một mẻ bực tức.
Đi đạo có lệ không ăn của cúng. Chớ nên vi miếng ăn mà phạm tội, ăn của cúng tức là giao thông với ma quỷ, bà Ký nhớ có một lần ông mục sư giảng như vậy. Lợi dụng chỗ đó, bà để lại mấy quả chuối và đĩa xôi xem chồng bà có ăn không. Đoạn bà dặn mấy đứa con hễ lúc nào cha về thì bảo như là vô tình:
- Hôm nay u thắp hương đấy, thầy ạ. Xôi chuối phần thầy kia kìa.
Cách sắp đặt như thế thực là ổn thỏa. Chắc thế nào ông Ký cũng tức mà không làm gì được. Hai vợ chồng đã đến lúc không còn mảy may kính mến nhau, vô tình mà trở nên ích kỷ.
Nhưng mọi việc xảy ra trái hẳn với ý định của bà Ký.
Buổi trưa hôm đó, lúc cầm đến đĩa xôi, quả chuối và nghe thấy thằng con út là thằng Hưng bảo ‘‘xôi chuối u thắp hương’’, ông Ký đã toan đặt xuống. Nhưng ông lại điềm nhiên ăn. À vợ ông lại định trêu tức, đã thế ông cho tức một mẻ!
- Của cúng mà thầy cũng ăn à?
Con Dung hỏi cha như vậy vừa lúc bà Ký trong nhà đi ra.
- Cúng gì? U mày cúng thần à? Thì thần đang hưởng xôi chuối đây.
Ông Ký nói xong gọi thằng Hưng cho một quả chuối nữa rồi nhìn con ăn, ông vừa cười vừa nói
- Lại ông thần Hưng này nữa. Gớm ông thần này ông ấy ăn mới mau chứ.
Tất cả lũ trẻ cười ầm lên, còn bà Ký xám mặt lại:
- Thầy mày ăn nói đến hay thôi. Chỉ quen báng bổ.
ộng Ký cũng cười to:
- Thì người ta nói thực mà lại. Chả ông thần Hưng ông ấy đang ăn là gì kia,
Nghiêm sắc mặt, ông Ký lại nói:
- U mày nói gi thì nói nhưng phải nói cho ra lẽ. Bây giờ người ta hỏi: U mày hôm nay cúng là cúng ai.
Không trả lời, bà Ký cũng hỏi lại:
- Thế thầy mày chủ nhật đi nhà giảng làm gì?
- Người ta đi thờ Trời.
- Thì tôi cũng cúng Trời.
- Nhưng mà Trời không biết ăn chuối.
- Cúng gì, cúng con chó ấy à.
Ông Ký nói lỡ mồm vội chữa lại:
- Cúng con chó đá ấy à?
- Thế ông ngày trước cũng vẫn cúng chó cả đấy.
Bà Ký nói vậy chỉ càng làm ông Ký tức thêm:
- Ông cúng nhưng mà ông không cúng như thế. Ngu chẳng biết cái gì cả lại cứ ương. Im người ta nói cho mà nghe. Ngày rằm tức là…
Không để cho chồng nói hết, bà Ký ngắt lời:
- Thì ông ngày trước chẳng thắp hương ở cái miếu đằng sau đấy à?
Truyện đã đến thế thì không còn ôn tồn được nữa. Ông Ký gắt:
- Thôi u mày thích đi cúng thì đi đâu, đi chỗ nào mà cúng. Có muốn cúng luôn thì về Sắn mà cúng, chứ đừng ở đây làm người ta phải nói.
Lòng tự ái của cả hai vợ chồng đều bị thương. Buổi chiều hôm đó, bà Ký bảo thằng con lớn:
- Đấy mày xem, thầy mày đấy, như thế liệu tao có còn ở lâu được không. Thầy mày thâm lắm, lúc nẫy, thầy mày bảo về Sắn mà cúng tức là: về Sắn với thằng bố mày mà cúng, mày đã nghe ra chưa. Người ta, bảo còn quý vợ, trọng bố vợ, chứ thầy mày khinh bạc như thế đấy.
Thằng Đức nghe mẹ nói thở dài. Nó không ngờ một việc nhỏ là thắp hương mà có thể xẩy ra đến thế. Tuổi mười lăm không cho nó tìm được cách nào để giải quyết. Nó chỉ buồn, nó chỉ chán, kết cuộc là đến nhà bạn chơi cho khuây.